Cupido tot de Ieught.
Wanneer ick yet onsteeck’en wercklick drijve voort
met mijne heete cracht/ so wert volbracht het woort
Vermeerdert eñ wast; een woort’ twelck quā ghedreuen
De gantsche werelt door. Al die natuerlick leuen
Staen onder mijne wet/ die niemant en ontvliet:
Mijn ouergroot ghewelt en wijtghespreyt ghebiet
Te lijden is gheen schand’/ als comende seer crachtigh
Van hoogher hāt ghedaelt/ en vā een will’almachtigh.
Mijn onghetemde cracht al ’t gheen’ dat leeft/ en sweeft
Beheerscht/ en heete lust om voort te teelen gheeft.
Al ’t gheen’ hem openbaert in de vier elementen/
Hem dees’ gheneghentheyt ghewilligh laet inprenten:
Op ’t aerdrijck alsoo wel ’t onredelick ghediert/
Als ’t menselick geslacht/ wert door mijn cracht bestiert
De visschen in de zee/ riuieren/ ofte poelen/
En vogh’len in de locht mijn heete stralen voelen/
Den salemander oock een vremt en wonder dier/
En laet ick niet bevrijdt in ’t midden van het vier.
Aēschout de Son en Maē verlieft aē’s hemels woningh/
Van ’t beelt vā Man en Vrouw’sy beyde doēvertonigh/
Want door hun t’ samen-comst’ al ’t ghene datmen siet
Voortcomen onder hen in ’t aerdsch prieel/ gheniet
Hun voedtsel mildelick/ en wert van hen gheboren/
De cruyden/ en ’t gheboomt’daer in mē mach besporen

Een leuendighen gheest/hoe wel met gheen verstandt/
Oock volghē mijn gebodt: den palmboom aē een kant
Van een riuier hem buyght/ en gaet na’tgayken hellē/
Al ist aen d’ander zijd’om met haer te versellen.
Nature heeft in ’t eerst’ gheset en wel in tween
Rechtueerdelick ghedeylt dē man/ en vrouw’ van een/
Maer in ’t vereenen wert versoet by alle beyden
Door liefdes lieue vrucht en soet geniet het scheyden:
De welgheschickte wet van de nature goet
Gaet sonder reden niet/ vergheefs sy niet en doet/
Oock nu dā’t ghene blijckt vermakigh/ nut en prijslick/
En daer elck een behoort hem na te voeghen wijslick.
Segt my/ wat is hy doch/ die leuende altijdt
Alleen/ en sonder vrouw’ nature teghen strijdt?
Een half mensch/ wāt een mā die sonder echte vrouwe
Sijn leuen endt/ ic maer voor een half mā en houwe/
Een treurigh/ eenigh dier/ mismoedigh sonder lust.
Die in ghepeynsen droef gaet malen met onrust/
En die in d’onlust selfs te nemen schijnt behagen/
Gheboren maer om sorgh voor hem alleen te draghen/
Berooft van leuen/ geest/ geuoelen/ en van hert/
En ouermits door my hy niet beweeght en wert/
Liefds lieffelicke cracht hy nimmermeer kan smakē/
Die’s leuens honigh soet kan noch veel soeter maken/

[(:)3r] ↓

En oock vermindren seer sijn bitterste verdriet:
In ’taensien aenghenaem sijn ooghen weyden niet
Van sijn herboorteniss’ van kindren soet van zeden/
Die d’een voor d’ander na voorttelende verbreden
Op d’aerd’ onsteruelick den mensch in eewigheyt:
Wee hem die is alleen/ soo hy gheuallen leyt
En helpt hem niemant op/ of stilt hem in sijn klaghē:
Een bandt alleen en kan niet soo veel lasts verdraghē/
Als een de welck van twee ghevlochten is in een:
Gheen eer’de iongheliens & sijn schuldigh aen de gheen’
Die met gheen kindren lief de werelt gaen vermeerē/
Die hen in d’ouderdom weer souden moghen eeren.
En wat zijt ghy o vrouw’/ die blijuend’ oock alleen/
Wt v ghedachten sluyt mijn wetten al ghemeen/
Veel droeuer als een man/ leyt ghy een eenigh leuen/
Wat sal ten lesten noch het weygheren v gheuen
Als van v fieren moet den tijdt de vleughels kort/
En dat de roosen root/ en lelien verdort
Dan uwe kaken zijn/ als het korael der lippen
In bleeckigheyt vergaen/v treurigh sal ontslippen/
Als’t gout vā v blõt hayr gekrolt / gevlecht/ gespreyt/
In grijsheyt gansch verkeert/ en als de gladdigheyt
Ws voorhoofs t’eenemael de rimpelen beswaren/
Niet anders als berou van v verloopen iaren?

[(:)3v] ↓

Als ghy v vindt alleen/ en dat ghy van een hooft/
En troost van uwe helft v seluen hebt berooft/
En kind’rē d’outheyts stock om vastlick op te hopen.
De ionckheyt en den tijt/ die eenmael is verlopen/
Niet weder mē vercrijght:door my soo bloeyt v ieught
O dochters in haer eer/ en sonder liefdes deught
V schoonheyt niet meer vaet dā een schat opghesloten
Van eenen woeckenaer / of soo veel als een groten
En schoonen diamant verborghen onder d’aerd’.
Een vrouwe sonder liefd’is seker niet veel waert/
Want zy gheboren is alleen om te beminnen/
Wat isser soeters doch dan v met hert en sinnen
Seer wel te sien ghedient van een die v meer acht
Als d’appel van sijn oogh/ en hem by dagh en nacht
Te hooren spreken uyt d’inwendighe ghepeynsen/
V t’openen sijn hert en gheen secreet te veynsen/
Te deylen in’t ghelijck de droefheyt/ en de vreught/
De gramschap lieffelick/de vrees’en ongheneught/
Sijn passien minnelick in ’t aenghesicht te lesen/
Hem dickwijls in sijn selfs te sien verloren wesen/
In v hem wederom te vinden vreuchdelijck/
In ’t kort de soete lust/ en vreucht van ’t hemelrijck
Te proeuen hier op d’aerd’/en sonder te bedrieghen
De iõcheyt/die helas gaet als een droom wegh vliegē?

[(:)4r] ↓

Hierom o jeught die leeft na der naturen wet/
Volght doch eenvoudelick haer lieffelick gheset/
De reden sal altijdt v leyden/ en aencleuen
Want sonder de natuer sal v ’tgheluck begheuen.
Dit boeckskē ouerleest ’twelck v werdt toegedeelt/
Mijn cracht ghy vinden sult hier in wel uytghebeelt/
Soo ghy dit werck voor goet en aengenaē sult achtē/
Het is alleen den loon die d’arbeyt sal versachten.

Back to top ↑