![[H O M E : Emblem Project Utrecht]](/static/images/rd-small.gif)
Cosi de ben amar porto tormento. [32]
Lumina delectant culices, perimuntque petita:
Sic nobis spes est optima causa mali.
Sic nobis spes est optima causa mali.
Den liefelicken schijn van haer tvvee schoone ooghen
Die trecken my tot haer vvanneer zy sich vertooghen1,
Vertoogen ah! eylaes2. ick schijne my te zijn
Verloren als ick ben van d’oorsaeck van mijn pijn3.
By d’oorsaeck van mijn pijn woud’ick wel altijdt wesen,
Als ick ben by ’tverderf4, so5 schijn ick te ghenesen.
Ick vliegh’ rontom het vyer6, ick blijf in eenen standt7
Ten zy dat ick my self’ vind ganschelick8 verbrandt.
Die trecken my tot haer vvanneer zy sich vertooghen1,
Vertoogen ah! eylaes2. ick schijne my te zijn
Verloren als ick ben van d’oorsaeck van mijn pijn3.
By d’oorsaeck van mijn pijn woud’ick wel altijdt wesen,
Als ick ben by ’tverderf4, so5 schijn ick te ghenesen.
Ick vliegh’ rontom het vyer6, ick blijf in eenen standt7
Ten zy dat ick my self’ vind ganschelick8 verbrandt.
Credule mouscheron, qui aimant ton domage
Recherche la lueur, qui te doibt consumer.
Apprends a mes despens, a deuenir plus sage;
Car le mal qui me tue, n’est que de trop aimer.
Recherche la lueur, qui te doibt consumer.
Apprends a mes despens, a deuenir plus sage;
Car le mal qui me tue, n’est que de trop aimer.
Literature
Sources and parallels
-
Parallel in the 1601 edition (motto and subscriptio the same; modified pictura (mirrored, less detailed in the background,
the single lover returns from the candle)): Cosi de ben amar porto tormento [8] (in: Daniël Heinsius, Quaeris quid sit Amor (c. 1601))
[Compare
![[compare]](/static/images/compare2.gif "Compare")
]
-
Parallel in the 1608 edition (motto and subscriptio are the same, modified pictura (mirrored, less detailed in the
background, the single lover returns from the candle)): Cosi de ben amar porto tormento [8] (in: Daniël Heinsius, Emblemata amatoria (1607/8))
[Compare]
-
Parallel for the pictura (mosquitos are attracted by a candle) and the meaning of the subscriptio: Brevis et damnosa voluptas [52] (in: Otto Vaenius, Amorum emblemata (1608))
[Compare]
-
Parallel for the main pictorial element (mosquitos flying towards a candle) and the meaning of the subscriptio: Brevis & damnosa voluptas [33] (in: Otto Vaenius, Emblemata aliquot selectiora amatoria (1618))
[Compare]
-
Parallel for the main pictorial element (mosquitos flying towards a candle) and the meaning of the subscriptio: Flamma fumo proxima. [17] (in: Jacob Cats, Sinne- en minnebeelden (1627))
[Compare]
References, across this site, to this page:
No references to this emblem or page found.Iconclass
Comments
De pictura toont een sokkel met daarop een kandelaar met een brandende kaars. Insecten vliegen op het schijnsel van de kaars
af en vallen, nadat zij het kaarslicht geraakt hebben, dood naar beneden. Links achter de sokkel staat een eenzame minnaar,
weemoedig de armen gespreid en met in zijn rechterhand een omhooggerichte dolk. Onder de zoom van zijn mantel is een dolkhouder
zichtbaar. Rechts naast de sokkel staat een mooi uitgedost stelletje. De man kijkt de vrouw nadrukkelijk aan.
In de Nederlandse subscriptio spreekt de minnaar de wens uit altijd in de buurt van zijn geliefde te mogen zijn. Hoewel hij
bij haar verloren is, heeft zij ook een helende uitwerking op hem. De glans van haar ogen trekt hem aan zoals het schijnsel
van de kaars de goedgelovige muggen ("credule mouscheron") naar zich toetrekt. De kaars in de puctura is symbool voor de op
een voetstuk geplaatste vrouw van wie een onontkoombare kracht uitgaat. De dolk toont dat de minnaar stervende is, zoals de
muggen het leven laten als het vuur hen raakt. In het Franse kwatrijn wordt dit benadrukt, weer vanuit de smachtende minnaar,
als hij stelt dat de pijn die hem doodt slechts veroorzaakt wordt door teveel liefhebben. Het motto is ontleend aan de Canzoniere van Petrarca, zoals ook de vergelijking van de minnaar met insecten ('semplicetta farfalla') afkomstig is van Petrarca.
De Latijnse subscriptio ondersteunt deze boodschap: 'Net als de muggen aangetrokken worden door het licht, zo is ook onze
verwachting vaak de oorzaak van ons ongeluk'.