![[H O M E : Emblem Project Utrecht]](/static/images/rd-small.gif)
Cosi de ben amar porto tormento [8]
8.
Cosi de ben amar porto tormento.
Den liefelicken schijn van haer twee schoone ooghen
Die trecken my tot haer wanneer zy sich vertooghen1/
Vertoogen als eylaes/ ick schijne my te zijn
Verloren als ick ben van d’oorsaeck van mijn pijn.2
By d’oorsaeck van mijn pijn woud’ ick wel altijdt wesen/
Als ick ben by ’t verderf/ so schijn ick te ghenesen.
Ick vliegh’ rondtom het vyer/ ick blijf in eenen standt3
Ten zy dat ick my self vind ganschelick verbrandt.
Die trecken my tot haer wanneer zy sich vertooghen1/
Vertoogen als eylaes/ ick schijne my te zijn
Verloren als ick ben van d’oorsaeck van mijn pijn.2
By d’oorsaeck van mijn pijn woud’ ick wel altijdt wesen/
Als ick ben by ’t verderf/ so schijn ick te ghenesen.
Ick vliegh’ rondtom het vyer/ ick blijf in eenen standt3
Ten zy dat ick my self vind ganschelick verbrandt.
Translations
|
Zo draag ik de pijn van goed liefhebben. |
|
Thus I bear the pain of loving well. |
|
Het liefelijke schijnsel van haar twee mooie ogen trekt mij tot haar wanneer ze zich vertonen. Ik lijk verloren wanneer ik niet bij de oorzaak van mijn pijn ben. Bij de oorzaak van mijn pijn wil ik altijd zijn, als ik bij mijn verderf ben lijk ik te genezen. Ik vlieg rondom het vuur. Ik blijf op dezelfde plek, tenzij ik volledig verbrand. |
|
Muggen houden van het licht, maar sterven eraan als ze er naar toe gaan. Zo is onze grootste verwachting de oorzaak van ellende. |
|
Mosquitos love the light, but die when they approach it. In the same way our greatest hope is the cause of our woe. |
Literature
-
Henkel and Schöne, Emblemata
, col. 910
-
Praz, Seventeenth-Century Imagery, p. 93
Sources and parallels
- Same emblem in 1601 edition: Cosi de ben amar porto tormento [8] (in: Daniël Heinsius, Quaeris quid sit Amor (c. 1601))
[Compare
![[compare]](/static/images/compare2.gif "Compare")
]
- Source for the motto: Petrarca, Canzoniere, poem. 207, 79
- Source for the metaphor of the lover as a moth in the fire: Petrarca, Canzoniere, poem. 19 and Petrarca, Canzoniere, poem. 141
- Source for the motto, pictura and entire emblem: Junius, Emblemata [web], embl. 49
- Source for the motto and pictura: Giovio, Dialogo dell'imprese, pp.
186-187
- Parallel for the motto, pictura and entire emblem: Rollenhagen, Nucleus emblematum selectissimorum, bk/embl. I/64
- Parallel for the pictura and entire emblem: Rollenhagen, Nucleus emblematum selectissimorum, bk/embl.
I/40
-
Parallel in the 1616 edition: motto and subscriptio are the same, modified pictura (mirrored, more detailed in the
background, the single lover walks towards the candle): Cosi de ben amar porto tormento. [32] (in: Daniël Heinsius, Ambacht van Cupido, from: Nederduytsche poemata (1616))
[Compare]
-
Parallel for the entire emblem: main pictorial element the same (mosquitos flying towards a candle) and Latin subscriptio
the same. Brevis & damnosa voluptas [33] (in: Otto Vaenius, Emblemata aliquot selectiora amatoria (1618))
[Compare]
-
Parallel (and probably adaptation) for the Latin subscriptio and entire emblem: Brevis et damnosa voluptas [52] (in: Otto Vaenius, Amorum emblemata (1608))
[Compare]
References, across this site, to this page:
- Cosi de ben amar porto tormento [8] (in: Daniël Heinsius, Quaeris quid sit Amor (c. 1601))
- Cosi de ben amar porto tormento. [32] (in: Daniël Heinsius, Ambacht van Cupido (1613))
- Cosi de ben amar porto tormento. [32] (in: Daniël Heinsius, Ambacht van Cupido, from: Nederduytsche poemata (1616))
- Brevis et damnosa voluptas [52] (in: Otto Vaenius, Amorum emblemata (1608))
- Brevis & damnosa voluptas [33] (in: Otto Vaenius, Emblemata aliquot selectiora amatoria (1618))
Iconclass
A man looking into the eyes of his beloved; moths flying into the flame of a candle; a man with a dagger- insects: moth (+ flying animal(s))
[25F711(MOTH)(+5262)]
- insects: moth (+ dying animal; death of animal; dead animal)
[25F711(MOTH)(+63)]
- lover (man) alone (e.g. longing for the beloved)
[33C2161]
- arm in arm (lovers)
[33C231]
- candle (+ kindling a light; lit, burning light, lamp, candle)
[41B31(+1)]
- column, pillar ~ architecture
[48C161]
- Pain, Sorrow, Sadness; 'Dolore', 'Dolore di Zeusi' (Ripa) (+ emblematical representation of concept)
[56BB1(+4)]
- (personifications and symbolic representations of) Love; 'Amore (secondo Seneca)' (Ripa) (+ emblematical representation of
concept)
[56F2(+4)]
- proverbs, sayings, etc. (with TEXT)
[86(COSI DE BEN AMAR PORTO TORMENTO)]