← Content: PreviousContent: Next →

Dum colo fœminam, hoc fio. [3]


he1613003pict

Back to top ↑
[I.4a] ↓
Dum colo fœminam, hoc fio. translationtranslation
Non ego turpe putem deducere mollia fila:
Vidimus Herculeas pensa decere manus

Mijn vvijsheyt, mijn verstandt, is minder1 als tvvee oogen,
Daer word’ ick van geleyt2 : mijn hert, mijn groot gemoet3 ,
Mijn mannelijck gevvelt4 en kan sich niet vertoogen5 ,
Als ghy my, o Ionckvrou6, de oorloch eens aen doet7 .
Ick worde dat ghy zijt. ick geef u lijf en sinnen,
Ick volge naer u doen. Godin, daer ick op bou,
Ick kom u zoo nae by8 , dat ick begin te spinnen,
En daer ick was een man, daer ben ick nu een vrou.

Ce n’estoit pas asses que mon ame insenseé,
Alast dessous tes yeux ma raison captiuant,
Devoir ma liberté par l’amour offenseé:
Je devien tel que toy ma dame en te servant.
[I.4] ↓
pb4thumb

Back to top ↑

Facsimile Images


[I.4a]

[I.4]

Back to top ↑

Translations

Als ik een vrouw vereer, word ik dat ook.9
When I honour a woman, I become one.
Ik moet het maar geen schande vinden als een vrouw draden te spinnen.10 We hebben gezien hoe weefwerk ook Hercules’ handen niet misstond.
I should not feel any shame spinning threads like a woman.11 We have seen Hercules’s hands working on some nice threads as well.

Back to top ↑

Literature


    Back to top ↑

    Sources and parallels


      Back to top ↑

      References, across this site, to this page:

      No references to this emblem or page found.

      Back to top ↑

      Iconclass


        Back to top ↑

        Comments

        Cupido zit in een kamer, rechts op een houten stoel achter een spinnewiel. Een mooi jong meisje staat links van Cupido en kijkt belangstellend toe hoe hij de spindraad zorgvuldig naar de kluwen geleidt. Aan de kleding van het meisje is te zien dat zij van goeden huize komt; ze draagt geen werkkleding. De afbeelding toont een huiselijk tafereel. Er zijn, behalve het krukje waar Cupido op zit, geen verdere meubelstukken. Cupido en het meisje lijken bij een soort schoorsteen te staan. Op de afbeelding is geen pijl en boog te zien, wat als een extra bewijs kan worden gezien van het feit dat Cupido zijn mannelijke eigenschappen heeft verloren.
        In de Nederlandse subscriptio is een minnaar aan het woord. Zijn wijsheid heeft hem in de steek gelaten, en is niets meer waard ('is minder als twee oogen'). In deze gemoedstoestand laat hij zich slechts leiden door de twee ogen van zijn geliefd. Zijn mannelijke macht kan hij niet laten zien ('mannelijck gewelt en kan sich niet vertoogen') als zijn geliefde de strijd met hem aangaat in de betekenis van het (liefdes)vuur in hem aanwakkert ('de oorlogh eens aen doet'). Met oorlog wordt hier gedoeld op datgene wat vuur veroorzaakt. Kortom, de verliefde man is verloren, imiteert zijn geliefde in alles en verliest zijn eigen identiteit. Deze allesoverheersende overgave resulteert in het feit dat de verliefde man plaatsneemt achter het spinnewiel, het symbool van vrouwelijke bezigheid. Letterlijk is spinnen het uit meerdere draden één maken; symbolisch kan in 'spinnen' het tot elkaar komen van twee mensen worden gezien. De erotische betekenis van het woord 'spinnen' is 'in elkaar opgaan, vrijen'.
        De afbeelding en de tekst gaan terug naar een mythologische legende over Herakles, die door Hermes als slaaf werd verkocht aan koningin Omphale van het land Lydië. In haar dienst bestrijdt Herakles alle vijandige stammen en koningen, bevrijdde het omliggende land van boosaardige rovers en nam deel aan vele veldtochten. Toen hij, na al deze daden verricht te hebben, naar Lydië terugkeerde, won hij de liefde van de beeldschone Omphale. Maar tevens verzonk Herakles in een toestand van verwijfdheid, zodat hij zelfs zijn knots en leeuwenhuid afstond en achter haar spinnewiel plaatsnam. De afbeelding toont een soortgelijke verandering in de levenswijze van een verliefde man.

        Back to top ↑

        Notes

        1
        minder: minder waard
        2
        van geleyt: door geleid
        3
        gemoet: gevoel
        4
        gevvelt: macht
        5
        vertoogen: vertonen
        6
        Ionckvrouw: jonge dame
        7
        my de oorloch aandoet: de strijd met mij aangaat
        8
        ick volge naer u doen: ik doe als u
        9
        Dutch translations by Jan Bloemendal.
        10
        letterlijker: zachte draden te spinnen, maar mollis is vaak iets als verwijfd, vrouwelijk
        11
        more literally: to spin soft threads, but 'mollis' is often means 'feminine'