![[H O M E : Emblem Project Utrecht]](/static/images/rd-small.gif)
Ie ne le puis celer. [31]
Dissimulas frustra : quis enim cælaverit ignem?
Lumen ab indicio proditur usque suo.
Lumen ab indicio proditur usque suo.
Ick decke1 vast2 den brand, ick doe seer vvel mijn beste,
Maer t’is om niet ghedaen3, het comt doch uyt int leste4:
Hoe qualijck ist om doen in Venus bitter pijn
Te tooghen ach! eylaes! een vroyelijck aen-schijn5?
Het vier6 vonckt in mijn hert, ick magh my al vvat veynsen
Int aensicht7 blijckt nochtans een vonck van mijn ghepeynsen8.
O onverberchlick9 vier, vvat datmen doet oft’laet10,
Daer is altijd een vonck oft twee die ons verraet.
Maer t’is om niet ghedaen3, het comt doch uyt int leste4:
Hoe qualijck ist om doen in Venus bitter pijn
Te tooghen ach! eylaes! een vroyelijck aen-schijn5?
Het vier6 vonckt in mijn hert, ick magh my al vvat veynsen
Int aensicht7 blijckt nochtans een vonck van mijn ghepeynsen8.
O onverberchlick9 vier, vvat datmen doet oft’laet10,
Daer is altijd een vonck oft twee die ons verraet.
Te as beau le celer. d’une lampe cachée
On voit tousiours sortir, quelque raion luisant.
Tes yeux descouvriront a la fin ta pensée,
Et le mal, que l’on cele, estre le plus cuisant.
On voit tousiours sortir, quelque raion luisant.
Tes yeux descouvriront a la fin ta pensée,
Et le mal, que l’on cele, estre le plus cuisant.
Literature
Sources and parallels
-
Parallel in the 1601 edition: motto and subscriptio the same, pictura is mirrored: Je ne le puis celer [7] (in: Daniël Heinsius, Quaeris quid sit Amor (c. 1601))
[Compare
![[compare]](/static/images/compare2.gif "Compare")
]
-
Parallel in the 1608 edition: motto and subscriptio the same, pictura is mirrored and more detailed in the background.
Ie ne le puis celer [7] (in: Daniël Heinsius, Emblemata amatoria (1607/8))
[Compare]
-
Parallel for the main pictorial element: hiding fire in vain (here by two Cupids in stead of one). Apparet dissimulatus amor [73] (in: Otto Vaenius, Amorum emblemata (1608))
[Compare]
-
Parallel for the main pictorial element: hiding fire in vain (here by two Cupids) and the meaning of the subscriptio.Apparet dissimulatus Amor [42] (in: Otto Vaenius, Emblemata aliquot selectiora amatoria (1618))
[Compare]
References, across this site, to this page:
No references to this emblem or page found.Iconclass
Comments
De pictura toont Cupido, met in zijn rechterhand een pijl. Voor hem, in een boogvormige
schouw, is een lantaarn geplaatst, waaruit lichtstralen door kleine openingen naar buiten
komen die in verschillende richtingen uitwaaieren. De wijsvinger van de linkerhand
legt Cupido op een van de openingen in de lantaarn. Het lukt hem zo niet op die plaats het
licht tegen te houden, want er ontsnappen nog steeds lichtstraaltjes.
Op de linkerheup draagt Cupido een pijlkoker met pijlen, die met een lint schuin over
zijn buik is vastgemaakt. Voor zijn voeten op de grond ligt de boog. In de achtergrond zijn vier
klassiek ogende nisjes te zien, in arcadevorm. Daarboven is een grotere nis afgebeeld met
dezelfde vorm. Rechts van de nisjes staat een pilaar, met daarnaast een deel van een
rechthoekige, grote spiegel.
De kern van het embleem wordt verwoord in het motto: 'Ik kan het niet verbergen'.
De lantaarn met het brandende vuur is een metafoor voor de verliefde minnaar, die
zijn gevoelens van brandende liefde niet kan verbergen ondanks het feit dat hij daar verwoede pogingen
toe doet. De minnaar zelf beschrijft deze strijd in de Latijnse subscriptio: 'Het veinzen is
vergeefs, want wie kan het vuur verbergen'. Sterker nog, zo is de boodschap van de Franse
subscriptio, als men de hitte probeert weg te stoppen, zal deze alleen maar heftiger worden.
Notes
decke: bedek
vast: standvastig
Maer... ghedaen: Maar het baat niet
Het comt... leste: uiteindelijk komt het toch uit
Hoe qualijck... aen-schijn: Hoe moeilijk is het om een vrolijk voorkomen te tonen terwijl je lijdt aan Venus' bittere pijn
vier: vuur
aensicht: gezicht
ghepeynsen: gedachten
onverberchlick: onverbergbaar
vvat datmen... oft'laet: wat men doet of laat