• Emblem Books
  • Heinsius, Quaeris quid sit Amor? (c. 1601)
  • Heinsius, Emblemata amatoria (1607/8)
  • Vaenius, Amorum emblemata (1608)
  • Hooft, Emblemata amatoria (1611)
  • Vaenius, Horatiana emblemata (1612)
  • [anonymous], Cupido's lusthof (1613)
  • Heinsius, Ambacht van Cupido (1613)
  • De Montenay/Roemer Visscher, Emblemes (c. 1615)
  • Vaenius, Amoris divini emblemata (1615)
  • Heinsius, Ambacht van Cupido (1616)
  • [anonymous], Nieuwen ieucht spieghel (1617)
  • Vaenius, Emblemata aliquot selectiora amatoria (1618)
  • Cats, Proteus (partial) (1618)
  • [anonymous], Thronus Cupidinis (1620)
  • Hugo, Pia desideria (1624)
  • Cats, Sinne- en minnebeelden (1627)
  • [anonymous], Typus mundi (1627)
  • [anonymous], Amoris divini et humani antipathia (1628)
  • Van Leuven, Amoris divini et humani antipathia (1629)
  • De Harduwijn, Goddelycke wenschen (1629)
  • Luyken, Duytse lier (1671)
  • Luyken, Jezus en de ziel (1685)
  • Huygen, Beginselen van Gods Koninkrijk (1689)
  • [anonymous], Emblemata amatoria (1690)
  • De la Feuille, Devises et emblemes (1691)
  • Den Elger, Zinne-beelden der liefde (1703)
  • Hoogstraten, Zegepraal der goddelyke liefde (1709)
  • Suderman, De godlievende ziel (1724)
• Search
  • Global Search
  • Browse Pictorial Motives
• Compare
  • Two Distinct Emblem Books
• Bibliography
  • List of Authors/Editors
  • Items by Title/Author/Year
• Project
  • Project Info
  • Editorial Procedures and Techniques
  • Help

Crescit spirantibus auris [45]

Back to top ↑

96 ↓

CRESCIT SPIRANTIBVS AVRIS.

August. de gratia & liber.arbit.
Gratia Dei per amorem sine nobis operatur inci-
piens, quod volentibus cooperatur perficiens: sine illo
autem nihil operante, cùm volumus, ad bona opera
nihil valemus.[Augustinus, De gratia, bk/ch/plv/plp. 17/33/44/901]

Euseb. E-
mis.de E-
piph. ho. 3.
Tanta poscenda est charitas, vt sub pressura tribu-
lationes non possit extingui, sed sicut ingens flamma
sub impetu venti, quanto magis reprimitur, tanto ar-
dentiùs excitari.[Augustinus, Enarrrationes, l1/l2/l3/plv/plp. 118/17/2/37/1548]

Prosper.
Tanta desuper præbebatur sanctis constantia fidei,
fiducia spei, fortitudo tolerantiæ, vt ille ignis dilectio-
nis, quem in cordibus fidelium Sp. sanctus accenderat,
nullo modo ab opprimentibis possit extingui; cùm &
qui cruciabatur vehemētiùs inardesceret, & qui sæuie-
bant, eandem quã persequebãtur, flammã conciperēt.

El ayre de Amor diuino
Ençiende con suauidad
El fuego de charidad.

Door wint het vier wert groot, en wast,
Dat anders haest versteruen soude,
En blijuen onder d’asschen last,
Veranderen van hitt’ in koude:,
Der gratien wint bewaeyen moet
Ons ziel, ons hert, en onse sinnen,
Ontsteken t’vier in ons ghemoet,
Dat wy van liefde branden binnen.

Nous voyons la flamme s’espendre,
Et s’accroistre au soufle du vent,
Laquelle aultrement soubz la cendre
Peu à peu s’iroit estaindant:
c’Est ce qu’außi l’ame desire,
Afin de conseruer ces feux,
Car de la grace le zephire
Les entretient de mieux en mieux.

97 ↓

Back to top ↑

Facsimile Images

96

97

Back to top ↑

Translations

Het groeit door het waaien van de wind.

Love grows when the winds are blowing

Door haar liefde werkt de genade van God aanvankelijk zonder ons uit wat ze voltooit in samenwerking met ons wanneer we willen. Maar zonder haar, als ze niets bewerkt, zullen wij zelfs wanneer we willen, volstrekt niet in staat zijn tot goede werken.

God's grace works in us through love without us initially, bringing it to perfection because we collaborate willingly. However, without it, when it does nothing, we have not the power to do good works, even when we want to.

Om de liefde moet zo vurig worden gebeden, dat zij niet onder druk van de vervolging kan worden gedoofd, maar dat zij als een grote vlam aangewakkerd door de wind, des te vuriger oplaait, hoe meer ze wordt onderdrukt.

So great a love has to be demanded that it cannot be extinguished under the pressure of tribulation. Like an enormous flame under the wind's onslaught is whipped up to so much fierier heights, the more it is repressed.

Uit de hemel werd de heiligen een zo grote zekerheid des geloofs geschonken, en een zo groot vertrouwen in de hoop, en een zo grote standvastigheid in de verdrukking, dat het vuur van de liefde dat de Heilige Geest in de harten van de gelovigen had ontstoken, op geen enkele wijze door vervolgers kon worden gedoofd, omdat wie werd gemarteld heftiger in vuur en vlam stond en zij die tekeergingen, door hetzelfde vuur dat ze vervolgden werden aangestoken.

So much constancy in faith was granted from above to the saints, so much trust in hope, so much bravery in suffering, that that fire of love, that the Holy Ghost had lighted in the hearts of the faithful, could in no way be extinguished by their oppressors, since not only did the ardour of who was tortured grow stronger, but also those who were acting cruelly against them caught fire by the same flame they were persecuting.

De wind van de goddelijke Liefde wakkert zachtmoedig het vuur van de naastenliefde aan.

We zien het vuur oplaaien en groter worden onder het waaien van de wind, het vuur dat anders langzaamaan onder de as zou gaan uitdoven. Dit is wat ook de ziel verlangt, dit vuur te bewaren, want de koele bries van de genade onderhoudt het meer en meer.