![[H O M E : Emblem Project Utrecht]](/static/images/rd-small.gif)
Het kwaad werkt zyn beul [14]
XIV.
Het kwaad werkt zyn beul.
Per quæ peccat quis, per hæc
& torquetur.
& torquetur.
Verderflyke overvloed.
De dingen daar men door zondigt zyn deselve,
waar uit ons de plage komt.
waar uit ons de plage komt.
XIV.
GEZANG.
Vois: Philis non obstant ma douleur.
O Rykaart, die zoo trots en stout, bis
Op uw verganklyk goud, bis
Zoo ydel u betrouwt, bis
En daar uw rust op bouwt, bis
Als stak'er heel iets zaligs in. bis
Wat zyt gy dwaas van zin: bis
Zaagt gy eens op, bis
Gy gaaft de schop
Aan zulk een valse min. bis
De liefde tot verganklyk goed,
Zoo ze eens de ziel doorvroet,
Jaagt door hare overvloed,
De deugd uit het gemoed.
De ziel, die hier op weelde dryft
Van gelt, of staat gestyft,
Verzuimt Gods wet,
Tot ze in het net
Dier dwaasheit hangen blyft.
Zoo zag in zyn weerspannigheyt
Prins Absolon, verleyd
Door eygen zinlykheit,
Eerlang zyn val bereyd.
Toen hy ontvliedende 't gevaar,
Bleef hangen aan zyn hair.
Dat hair te blind,
Van hem bemind.
O pragt! wat drukt gy zwaar.
Wie met onnutten last belaan,
Ten Hemel in wil gaan,
Word van zig zelfs verraan,
En mist de regte baan.
Zoo brengt de mens op hoovaardy
Gezet, zig zelfs in ly.
Wie op het goed
Vest zyn gemoed,
Treed dus zyn heyl voorby.
Zie op eens anders feyl op dat gy 't beter maak:
Een zeeschip op het strand, is een gewisse baak.
Vois: Philis non obstant ma douleur.
O Rykaart, die zoo trots en stout, bis
Op uw verganklyk goud, bis
Zoo ydel u betrouwt, bis
En daar uw rust op bouwt, bis
Als stak'er heel iets zaligs in. bis
Wat zyt gy dwaas van zin: bis
Zaagt gy eens op, bis
Gy gaaft de schop
Aan zulk een valse min. bis
De liefde tot verganklyk goed,
Zoo ze eens de ziel doorvroet,
Jaagt door hare overvloed,
De deugd uit het gemoed.
De ziel, die hier op weelde dryft
Van gelt, of staat gestyft,
Verzuimt Gods wet,
Tot ze in het net
Dier dwaasheit hangen blyft.
Zoo zag in zyn weerspannigheyt
Prins Absolon, verleyd
Door eygen zinlykheit,
Eerlang zyn val bereyd.
Toen hy ontvliedende 't gevaar,
Bleef hangen aan zyn hair.
Dat hair te blind,
Van hem bemind.
O pragt! wat drukt gy zwaar.
Wie met onnutten last belaan,
Ten Hemel in wil gaan,
Word van zig zelfs verraan,
En mist de regte baan.
Zoo brengt de mens op hoovaardy
Gezet, zig zelfs in ly.
Wie op het goed
Vest zyn gemoed,
Treed dus zyn heyl voorby.
Zie op eens anders feyl op dat gy 't beter maak:
Een zeeschip op het strand, is een gewisse baak.
TOEPASSING.
WEerspannigheit in weeldens overvloed,
Brengt onze ziel in velerley gevaren.
Begeerlykheit die hart nog oog voldoet,
Breyde Absolon een strop van zyne haren.
Verdwaalde mens let vry wat gy bestaat
Voor 't alziende oog, 't geen alles kan doorgronden.
Gy voed in 't hart geen zoo verlokkend quaad,
Of uw bederf zal daar in zyn gevonden.
VVel hem, die zig gelaten draagt, en stil,
En al zyn doen schikt na Gods wet, en wil.
WEerspannigheit in weeldens overvloed,
Brengt onze ziel in velerley gevaren.
Begeerlykheit die hart nog oog voldoet,
Breyde Absolon een strop van zyne haren.
Verdwaalde mens let vry wat gy bestaat
Voor 't alziende oog, 't geen alles kan doorgronden.
Gy voed in 't hart geen zoo verlokkend quaad,
Of uw bederf zal daar in zyn gevonden.
VVel hem, die zig gelaten draagt, en stil,
En al zyn doen schikt na Gods wet, en wil.
Translations
Literature
Sources and parallels
-
Pictura based on:Instructio amoris. [11] (in: anonymous, Amoris divini et humani antipathia (1628))
[Compare
![[compare]](/static/images/compare2.gif "Compare")
]
-
Parallel for the pictura (different facial expressions, without Cupid), the same Latin bible quote and French epigram
in: Instructio amoris. [11] (in: anonymous, Amoris divini et humani antipathia (1628))
[Compare]
References, across this site, to this page:
- Instructio amoris. [11] (in: anonymous, Amoris divini et humani antipathia (1628))
- Instructio amoris. [11] (in: anonymous, Amoris divini et humani antipathia (1628))
Iconclass
Sacred love shows Absalom hanging by his hair to the soul- God's perfections
[11A23]
- radiance emanating from persons or things
[22C31]
- leading someone by the hand or wrist
[31A25432]
- index finger forwards, pointing, indicating
[31A25552]
- adult man (+ hanging)
[31D14(+57)]
- adult woman
[31D15]
- violent death by lance, spear
[31E23462]
- the soul during lifetime
[31G1]
- heavenly love versus earthly love
[33C82]
- casting weapons: spear
[45C11(SPEAR)]
- Wisdom; 'Sapienza', 'Sapienza humana', 'Sapienza vera' (Ripa) (+ emblematical representation of concept)
[52A51(+4)]
- Absent-mindedness (+ emblematical representation of concept)
[52AA2(+4)]
- (personifications and symbolic representations of) Love; 'Amore (secondo Seneca)' (Ripa) (+ clothed)
[56F2(+123)]
- (personifications and symbolic representations of) Love; 'Amore (secondo Seneca)' (Ripa) (+ emblematical representation of
concept)
[56F2(+4)]
- Absalom, put to flight on a mule, remains hanging by his hair in an oak-tree
[71H849]
- proverbs, sayings, etc. (with TEXT)
[86(HET KWAAD WERKT ZYN BEUL)]