Ah præciose pudor præcio quam vinceris auri [31]
WElaen maect eenen moet, ghy Min-blinde Ghesellen,
Die daer Dach ende Nacht in't vyer der Liefden blaect,
Al syt ghy door misval aen een Vrijster gheraect,
Die niet verstaen en wil de pynen die u quellen;
Verliest niet meer den tijt, met u quael te vertellen,
Maer voecht by u ghesmeeck, 'tMetael d'welc't recht krom maect,
Het root blinckende Gout, daer't Vrouwelijck Hert na haect,
Dat zal der eeren Borcht wel saen te neder vellen.
Danaë vvas ghemetst in eenen Toren sterck,
Iupiter ghinck daer toe met den Gout-dauvv te vverck,
En vervvan d'eerbaerheyt, die zoo vast lagh ghevanghen:
Hyppomenes de Heldt ghevvan zoo Athalant,
Door syn Appels van Gout: daer en is gheen en bant,
Die 'tGout niet en ontbint, Hoopt dan op u verlanghen.
Die daer Dach ende Nacht in't vyer der Liefden blaect,
Al syt ghy door misval aen een Vrijster gheraect,
Die niet verstaen en wil de pynen die u quellen;
Verliest niet meer den tijt, met u quael te vertellen,
Maer voecht by u ghesmeeck, 'tMetael d'welc't recht krom maect,
Het root blinckende Gout, daer't Vrouwelijck Hert na haect,
Dat zal der eeren Borcht wel saen te neder vellen.
Danaë vvas ghemetst in eenen Toren sterck,
Iupiter ghinck daer toe met den Gout-dauvv te vverck,
En vervvan d'eerbaerheyt, die zoo vast lagh ghevanghen:
Hyppomenes de Heldt ghevvan zoo Athalant,
Door syn Appels van Gout: daer en is gheen en bant,
Die 'tGout niet en ontbint, Hoopt dan op u verlanghen.
Ah præciose pudor præcio quam vinceris auri:
Auri sacra fames, quas sinis esse probas?
Me tibi prostituo, iuuenis, dum diffluis auro:
Auro orbum, probris, verberinbusque fugo
Auri sacra fames, quas sinis esse probas?
Me tibi prostituo, iuuenis, dum diffluis auro:
Auro orbum, probris, verberinbusque fugo
Hopen en troost zijn twee saken
Die treurighe Herteken blyde maken,
Maer het tweede, en mach my niet ghebeuren,
Daerom zoo moet ick dickwils treuren.
Die treurighe Herteken blyde maken,
Maer het tweede, en mach my niet ghebeuren,
Daerom zoo moet ick dickwils treuren.
Op de wijse: Passemezo d'Italie.
CVpido wilt eens myn druc verjaghen /
En neemt doch geen meer behaghen
In't lyden / dat ic draghe /
Om haer, die t'allen daghen /
V kracht versmaet // en haet
Door nyders vileynie quaet /
Ten baet gheen praet // haer zaet
Maect my heel desperaet /
Want ic haer hadde verheven /
Ende in myn hert gheschreven /
Noch gaet sy my begheven /
Zoo swaer torment // bekent /
Heeft wt Pyramus excellent /
Wesen absent // verblent /
Door Thysbes Liefde jent.
Venus schoon zal ick dan moeten sterven /
En den doot om haer beerven?
Eylaes! hoe menich werven
Sucht ick door lieflick derven /
Van't aenschijn klaer // eerbaer /
My boven al behaecht voorwaer /
Om haer / seer swaer // misbaer /
Diende ick een ghantsch Iaer /
Ick en weet niet te bedencken /
Dat sy my dus placht te beschencken /
Mistroost om my te krencken /
Is dit den toon // de loon /
Dat ick u schonck der Liefden kroon /
Wilt met u schoon // persoon
My troosten Lief ydoon.
PRINCE.
Princesse ick kan niet meer af wesen /
Van u schoonheyt seer ghepresen /
Eylaes! u lieflick wesen /
Toont my eens sonder vresen /
Heel desperaet // verlaet
Ghy my nu / al door vreuchdens raet
Gheeft baet / 'twort laet // en haet
Der nyders tonghens daet /
Want sy tot haerder oneeren
Reyne Liefde perturbeeren /
Och Lief doet myn begheeren /
Maect nu jolijt // verblijt
Toont my u gratie 'tis tijt /
Tot myn profijt // met krijt /
Door Liefden met my zijt.
CVpido wilt eens myn druc verjaghen /
En neemt doch geen meer behaghen
In't lyden / dat ic draghe /
Om haer, die t'allen daghen /
V kracht versmaet // en haet
Door nyders vileynie quaet /
Ten baet gheen praet // haer zaet
Maect my heel desperaet /
Want ic haer hadde verheven /
Ende in myn hert gheschreven /
Noch gaet sy my begheven /
Zoo swaer torment // bekent /
Heeft wt Pyramus excellent /
Wesen absent // verblent /
Door Thysbes Liefde jent.
Venus schoon zal ick dan moeten sterven /
En den doot om haer beerven?
Eylaes! hoe menich werven
Sucht ick door lieflick derven /
Van't aenschijn klaer // eerbaer /
My boven al behaecht voorwaer /
Om haer / seer swaer // misbaer /
Diende ick een ghantsch Iaer /
Ick en weet niet te bedencken /
Dat sy my dus placht te beschencken /
Mistroost om my te krencken /
Is dit den toon // de loon /
Dat ick u schonck der Liefden kroon /
Wilt met u schoon // persoon
My troosten Lief ydoon.
PRINCE.
Princesse ick kan niet meer af wesen /
Van u schoonheyt seer ghepresen /
Eylaes! u lieflick wesen /
Toont my eens sonder vresen /
Heel desperaet // verlaet
Ghy my nu / al door vreuchdens raet
Gheeft baet / 'twort laet // en haet
Der nyders tonghens daet /
Want sy tot haerder oneeren
Reyne Liefde perturbeeren /
Och Lief doet myn begheeren /
Maect nu jolijt // verblijt
Toont my u gratie 'tis tijt /
Tot myn profijt // met krijt /
Door Liefden met my zijt.
Op de vvijse: O Roosken root.
V Treckent wesen // en klaer aensicht /
Brengt my in vresen // o Venus Nicht
In myn misval // de Goon ic al
Roep aen /
Die met de trouwe minne syn begaen.
V fraey manieren // Lief amoureus /
Dat ghy kont stieren // zoo gratieus
'tGentil cieraet // daer ghy met gaet /
Godin /
Verwert u dienaer in de heete min.
V cortoiseren // en fraeyen praet
In slaef verkeren // en vryer gaet /
V soeten sanck // hout my in dwanck
Zoo seer /
Dat ic my selven eyghen ben niet meer.
Hoe groote prijs / leyt / is wel bekent
Aen uwe wijsheyt // zoo excellent /
Minervam gaef // maect my een slaef
Van dy /
Die vrolijck van te voren was en bly.
PRINCE.
Princes wel-spreken // en singhen soet
En schoonheyt treken // en wijsheyt vroet /
Men voeght dees maer // met wreetheyt swaer
Te saem /
Sy gheven u Pandoras rechte naem.
V Treckent wesen // en klaer aensicht /
Brengt my in vresen // o Venus Nicht
In myn misval // de Goon ic al
Roep aen /
Die met de trouwe minne syn begaen.
V fraey manieren // Lief amoureus /
Dat ghy kont stieren // zoo gratieus
'tGentil cieraet // daer ghy met gaet /
Godin /
Verwert u dienaer in de heete min.
V cortoiseren // en fraeyen praet
In slaef verkeren // en vryer gaet /
V soeten sanck // hout my in dwanck
Zoo seer /
Dat ic my selven eyghen ben niet meer.
Hoe groote prijs / leyt / is wel bekent
Aen uwe wijsheyt // zoo excellent /
Minervam gaef // maect my een slaef
Van dy /
Die vrolijck van te voren was en bly.
PRINCE.
Princes wel-spreken // en singhen soet
En schoonheyt treken // en wijsheyt vroet /
Men voeght dees maer // met wreetheyt swaer
Te saem /
Sy gheven u Pandoras rechte naem.
Translations
Literature
Sources and parallels
- This pictura is taken from the , 'A harlot prostitutes herself purely for money', see:Veldman, Profit and pleasure: print books by Crispijn de Passe, . p. 145, n. 10, fig. 30
- According to Veldman, the second line of the motto is taken from Vergil, Aeneis, . III, 57
References, across this site, to this page:
No references to this emblem or page found.Iconclass
A client is paying the madam of the prostitute who is lying in bed; a fool puts his finger to his lips while pointing at the man; in the background a chamber-pot is emptied over the head of a man who is chased away form a house- arm stretched forward (+ indicating, pointing at) [31A2512(+931)]
- index finger forwards, pointing, indicating [31A25552]
- chamber-pot [31A611]
- lying on one side, with uplifted upper part of the body and leaning on the arm - AA - female human figure [31AA2364]
- putting a finger to the lips, 'Silentium'; 'Silentio' (Ripa) [31B623591]
- fool, simpleton, numskull [31B8]
- adolescent, young woman, maiden (+ nude human being) [31D13(+89)]
- chamber-pot is emptied from above ~ chasing away (unwanted) lover [33C2291]
- driving off the robbed man (brothel scene) [33C512]
- whore, prostitute [33C52]
- madam (brothel scene) [33C54]
- purse, money-bag [41D267]
- woman (showing herself) undressed, quasi-nude [41D92]
- fool's cap [44B152411]
- bourgeoisie, middle class, citizens, burghers [46A131]
- paying (~ commerce) (here also repayment of debt, etc.) [46B44]
- Greed, Covetousness, Cupidity; 'Cupidité' (Ripa) (+ emblematical representation of concept) [55CC11(+4)]
- Corruptibility, Venality, Corruption (+ emblematical representation of concept) [59CC221(+4)]
- proverbs, sayings, etc. (with TEXT) [86(AH PRAECIOSE PUDOR PRAECIO QUAM VINCERIS AURI)]
- Jupiter wooing Danae; she is usually lying in bed receiving a shower of gold (+ variant) [92B1217(+0)]
- during the foot-race Hippomenes drops the three golden apples; Atalante stops to pick them up, and is thus beaten (+ variant) [95B(ATALANTE)2111(+0)]