![[H O M E : Emblem Project Utrecht]](/static/images/rd-small.gif)
Arridet stultus, cernens. studiosa Juventus [8]
SONNET.
OCh hoe bly en verwent, syn Venus Ghasten,
Als elc hem siet ghepaert, met syn soete Boel,
Hen dunct sy hebben't vvit, net ghetreft in den Doel,
Als sy aen't kussen syn, end' aen't Mammekens tasten.
De Munnick vvas noyt zoo vro, als na den droeven Vasten,
Hy ghinck om 'tEyerloon, noch Svvijn, in vuylen poel,
Als dese Kussers syn, die door dit sacht ghevoel
Der Lipkens root gheverft, hier door meenen t'ontlasten.
Maer t'is al ydelheyt, alsmen te recht besiet,
Al hebben sy ghekust, s'en hebben anders niet
Dan ydel ghenuecht, die den Gheest meer doet blaken,
Daer by komt noch den Ghec, diese brenght int verdriet,
En klapt int openbaer, hare verholen saken,
Ist niet een suyver vreucht, om zoo seer na te haken?
OCh hoe bly en verwent, syn Venus Ghasten,
Als elc hem siet ghepaert, met syn soete Boel,
Hen dunct sy hebben't vvit, net ghetreft in den Doel,
Als sy aen't kussen syn, end' aen't Mammekens tasten.
De Munnick vvas noyt zoo vro, als na den droeven Vasten,
Hy ghinck om 'tEyerloon, noch Svvijn, in vuylen poel,
Als dese Kussers syn, die door dit sacht ghevoel
Der Lipkens root gheverft, hier door meenen t'ontlasten.
Maer t'is al ydelheyt, alsmen te recht besiet,
Al hebben sy ghekust, s'en hebben anders niet
Dan ydel ghenuecht, die den Gheest meer doet blaken,
Daer by komt noch den Ghec, diese brenght int verdriet,
En klapt int openbaer, hare verholen saken,
Ist niet een suyver vreucht, om zoo seer na te haken?
REFEREYN.
DIe hier mocht krijghen en altijt behouwen,
Eer, wel-varen en jonste by schoone Vrouvven,
Fortunatus borse, een Wensch hoedeken daer by,
Virgilius Konste om verdryven melancoly,
Gheluck en voor-spoet, ghesontheyt en Eere,
Een vrolick lanc leven, gheacht als een Heere,
Hondert Kroonen des Iaers, alle daech een Pont-groot,
Ionste van Vrouvven, om te kussen haren Mont root,
Ende na dit leven 'tHemelsche Paradijs,
Die meer begheert en is niet Wijs.
DIe hier mocht krijghen en altijt behouwen,
Eer, wel-varen en jonste by schoone Vrouvven,
Fortunatus borse, een Wensch hoedeken daer by,
Virgilius Konste om verdryven melancoly,
Gheluck en voor-spoet, ghesontheyt en Eere,
Een vrolick lanc leven, gheacht als een Heere,
Hondert Kroonen des Iaers, alle daech een Pont-groot,
Ionste van Vrouvven, om te kussen haren Mont root,
Ende na dit leven 'tHemelsche Paradijs,
Die meer begheert en is niet Wijs.
Nieu Liedeken,
Op de VVijse: Alst beghint.
OCh ongheluckighen dach /
Ick wel beklaghen mach /
Dat ic myn Lieveken oyt aensach:
Waer door ick ben komen in groot verdriet /
Sy heeft my verlaten en ic haer niet.
Nu ben ick doorschoten snel /
Met Cupidos pylen fel /
Sy heeft myn Ionc Herte doorwont:
Helpt my schoon Liefken in korter stont /
Oft ic en kander niet werden ghesont.
Venus komt my te baet /
Toont al u krachten snel.
Lief wilt my helpen wt dit ghequel:
Helpt my schoon Liefken wt dese pyn /
Dat icker van u absent mach zijn.
Och mocht ick sterven den doot /
Door't Sweert Pyramus bloot /
Dat ick't ghevoelde / al door myn Hert:
Het en waer der my gheen zoo groote pijn /
Als van myn Lief het scheyden moet zijn.
Adieu myn liefste Lief/
Adieu oock all' myn jeucht /
Adieu myn leven en myn gheneucht:
Ghy syter myn Lief en anders gheen /
Om u sterf ick den doot alleen.
Op de VVijse: Alst beghint.
OCh ongheluckighen dach /
Ick wel beklaghen mach /
Dat ic myn Lieveken oyt aensach:
Waer door ick ben komen in groot verdriet /
Sy heeft my verlaten en ic haer niet.
Nu ben ick doorschoten snel /
Met Cupidos pylen fel /
Sy heeft myn Ionc Herte doorwont:
Helpt my schoon Liefken in korter stont /
Oft ic en kander niet werden ghesont.
Venus komt my te baet /
Toont al u krachten snel.
Lief wilt my helpen wt dit ghequel:
Helpt my schoon Liefken wt dese pyn /
Dat icker van u absent mach zijn.
Och mocht ick sterven den doot /
Door't Sweert Pyramus bloot /
Dat ick't ghevoelde / al door myn Hert:
Het en waer der my gheen zoo groote pijn /
Als van myn Lief het scheyden moet zijn.
Adieu myn liefste Lief/
Adieu oock all' myn jeucht /
Adieu myn leven en myn gheneucht:
Ghy syter myn Lief en anders gheen /
Om u sterf ick den doot alleen.
FINIS.
Die van Venus oft Cupido noyt syn gheraect,
Die moet van Hout oft Steen syn ghemaect:
Men vint ooc menighen houten Klaes,
Die al dit spel acht voor sot en dvvaes:
Maer als sy eens van Venus vverden ghevaen,
Dan en sien sy Deur noch Venster aen.
Die moet van Hout oft Steen syn ghemaect:
Men vint ooc menighen houten Klaes,
Die al dit spel acht voor sot en dvvaes:
Maer als sy eens van Venus vverden ghevaen,
Dan en sien sy Deur noch Venster aen.
Nieu Liedeken,
op de vvijse: Het Windeken daer het Bossch afdrilt.
ADieu wel edel Mondeken root /
Laet my niet langher in der noot /
Maghet ghepresen /
Reyn wt ghelesen /
Wilt my ghenesen /
Nu by desen /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
Ghy syt de Liefste en altijt zijt
Spijt al de ghene diet benijt /
Maghet reyne /
Klaer Fonteyne /
Die ick meyne /
Int Hert alleyne /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
Om u sterf ick de bitter Doot /
Ontfanght mijn Trou wt Liefden groot /
Maghet puere /
Schoon Figuere /
Moet ic besueren /
Iasons kueren /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
Om dat ghy syt van Lichaem schoon /
Daerom spant ghy int Hert de kroon /
Reyn Kersouwe /
Fleur der Vrouwe /
Op u Trouwe /
Ick vast bouwe /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
V Hayrken blinct als goutdraet klaer
Ghy syt mijn Lief int openbaer /
Neemt wt minne /
Ick ontsinne /
Reyn Goddinne /
Laet'k verwinne /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
V Lippekens rooder als Corael.
V soete spraeck is principael /
Wilt my gheven /
Reyn verheven /
V kracht beschreven /
Hier int leven /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
Scheyden moet ick tot aller stont /
Ghy hebt myn Hert gheheel doorwont /
Wilt ghedencken /
Dat ick u schencke /
Sonder mincken /
Laet Liefden sincken /
Adieu wel edel Ionckvrou fijn /
Want het moet nu eens ghescheyden zijn.
Met pijn groeyende.
op de vvijse: Het Windeken daer het Bossch afdrilt.
ADieu wel edel Mondeken root /
Laet my niet langher in der noot /
Maghet ghepresen /
Reyn wt ghelesen /
Wilt my ghenesen /
Nu by desen /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
Ghy syt de Liefste en altijt zijt
Spijt al de ghene diet benijt /
Maghet reyne /
Klaer Fonteyne /
Die ick meyne /
Int Hert alleyne /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
Om u sterf ick de bitter Doot /
Ontfanght mijn Trou wt Liefden groot /
Maghet puere /
Schoon Figuere /
Moet ic besueren /
Iasons kueren /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
Om dat ghy syt van Lichaem schoon /
Daerom spant ghy int Hert de kroon /
Reyn Kersouwe /
Fleur der Vrouwe /
Op u Trouwe /
Ick vast bouwe /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
V Hayrken blinct als goutdraet klaer
Ghy syt mijn Lief int openbaer /
Neemt wt minne /
Ick ontsinne /
Reyn Goddinne /
Laet'k verwinne /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
V Lippekens rooder als Corael.
V soete spraeck is principael /
Wilt my gheven /
Reyn verheven /
V kracht beschreven /
Hier int leven /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.
Scheyden moet ick tot aller stont /
Ghy hebt myn Hert gheheel doorwont /
Wilt ghedencken /
Dat ick u schencke /
Sonder mincken /
Laet Liefden sincken /
Adieu wel edel Ionckvrou fijn /
Want het moet nu eens ghescheyden zijn.
FINIS.
Met pijn groeyende.
Op de vvijse: Alst beghint.
ICk heb ghevrijt
Een alzoo schoone Vrou /
Van grooten rou
Mach ick wel klaghen /
Ist niet een spijt /
Ick was haer zoo ghetrou /
Mijn leven sou
Ick voor haer waghen:
Noyt Ooghen saghen /
Bedroefder daghen /
Dat sy my gaet verjaghen /
'tIs sonder reen /
Gheen meerder plaghen /
Dan Liefden draghen /
Al wat ick haer ga vraghen /
'tIs altijt neen.
Sy is het Greyn /
Dat myn Ionck Hert verhief /
Menighen Brief
Heb icks' gheschreven /
Ick hadse pleyn
Van goeder Herten lief /
In ongherief
Ben ick ghebleven:
Werd 'ick met sneven /
Van haer verdreven /
Nochtans bleef ick beseven
In Liefd' alleen.
Schoon Maecht verheven /
Wilt my troost gheven /
Oft ic verlies myn leven /
Ist altijt neen.
Van Liefd' ick raes /
Al om dees Maghet fijn /
Och mocht sy mijn
Doch eens ghenieten /
Gheen meer solaes /
Dan in haer klaer aenschijn /
Een Medecijn
Mach sy wel hieten:
De tranen vlieten /
Ende sy schieten /
Over myn Ooghen gieten /
Myn Wanghen heen:
Haer Vrienden stieten /
My troosteloos lieten /
Het mach my wel verdrieten /
'tIs altijt neen.
O schoon Prieel /
Seght toch hoe komt dat by /
Dat wy malkanderen
Dus haten?
O klaer Iuweel /
Vol druc ic altoos sy /
Hoe meuchdy my
Aldus verlaten?
'tVolck van der straten
Al van ons praten /
Ten mach my al niet baten /
Dat ic dus ween /
Lief boven maten /
Wilt my aenvaten /
Want waer wy tsamen saten
'tWas altijt neen.
Princesse zoet /
Hoe loopt ghy aldus veer /
Schoon Lief wanneer
Sullen wy vergaren?
Gheeft my doch moet /
Want ick het wel begheer /
Dat Godt de Heer
V wil bewaren /
In deuchden sparen /
Waer ghy sult varen:
Wilt toch eens openbaren /
'tIa-woort ick meen /
Ghy doet beswaren // Venus Dienaren /
Aldaer wy tsamen waren /
'tWas altijt neen.
ICk heb ghevrijt
Een alzoo schoone Vrou /
Van grooten rou
Mach ick wel klaghen /
Ist niet een spijt /
Ick was haer zoo ghetrou /
Mijn leven sou
Ick voor haer waghen:
Noyt Ooghen saghen /
Bedroefder daghen /
Dat sy my gaet verjaghen /
'tIs sonder reen /
Gheen meerder plaghen /
Dan Liefden draghen /
Al wat ick haer ga vraghen /
'tIs altijt neen.
Sy is het Greyn /
Dat myn Ionck Hert verhief /
Menighen Brief
Heb icks' gheschreven /
Ick hadse pleyn
Van goeder Herten lief /
In ongherief
Ben ick ghebleven:
Werd 'ick met sneven /
Van haer verdreven /
Nochtans bleef ick beseven
In Liefd' alleen.
Schoon Maecht verheven /
Wilt my troost gheven /
Oft ic verlies myn leven /
Ist altijt neen.
Van Liefd' ick raes /
Al om dees Maghet fijn /
Och mocht sy mijn
Doch eens ghenieten /
Gheen meer solaes /
Dan in haer klaer aenschijn /
Een Medecijn
Mach sy wel hieten:
De tranen vlieten /
Ende sy schieten /
Over myn Ooghen gieten /
Myn Wanghen heen:
Haer Vrienden stieten /
My troosteloos lieten /
Het mach my wel verdrieten /
'tIs altijt neen.
O schoon Prieel /
Seght toch hoe komt dat by /
Dat wy malkanderen
Dus haten?
O klaer Iuweel /
Vol druc ic altoos sy /
Hoe meuchdy my
Aldus verlaten?
'tVolck van der straten
Al van ons praten /
Ten mach my al niet baten /
Dat ic dus ween /
Lief boven maten /
Wilt my aenvaten /
Want waer wy tsamen saten
'tWas altijt neen.
Princesse zoet /
Hoe loopt ghy aldus veer /
Schoon Lief wanneer
Sullen wy vergaren?
Gheeft my doch moet /
Want ick het wel begheer /
Dat Godt de Heer
V wil bewaren /
In deuchden sparen /
Waer ghy sult varen:
Wilt toch eens openbaren /
'tIa-woort ick meen /
Ghy doet beswaren // Venus Dienaren /
Aldaer wy tsamen waren /
'tWas altijt neen.
FINIS.
Menighe Vryer verslijt syn tijt,
Aen een Vryster die een ander vrijt,
Ten laetsten wort hyse noch vvel quijt,
Voorvvaer het is te grooten spijt.
Aen een Vryster die een ander vrijt,
Ten laetsten wort hyse noch vvel quijt,
Voorvvaer het is te grooten spijt.
Op de vvijse: Lieve Dochter. &c.
NV wel op mijn Boersche fluyten /
Laet ons met een soet gheluyt /
Locken myne Nymphe uyt:
Op dat sy mach komen buyten /
En aenhooren 'tswaer gheklach /
Dat ick doe nacht ende dach.
Ay myn Nymphe wilt niet vluchten /
In de duyster Bosschen dicht:
Maer komt op de Velden licht /
Hoort u droeven Minnaer suchten /
Die u Nymphe zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.
Waerom soect ghy toch te vlieden /
Voor die u niet en misdoet?
Maer bemint u Liefde zoet /
V zal toch gheen leet gheschieden /
Van die (Nymph') u zoo besint/
Dat hy niet als u bemint.
Ghy placht immers wel vrymoedich
Voor de Deure van mijn Hol
Te rusten int Grasken bol /
Waerom vlucht ghy nu zoo spoedich /
Voor die (Nymph') u zoo besint?
Dat hy niet als u bemint.
Oft wilt ghy u Minne sparen /
(Die u bloeyt ghelick een Blom)
Totten traghen Ouderdom?
O neen wilt u liever paren /
By die (Nymph') u zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.
Zal u Mededoghent Herte
(Dat met goetheyt is versiert)
Door wreetheyt onghemaniert /
Hem nu heel laten in smerte /
Die u (Nymphe) zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.
Siet hoe't helder Oogh der Sonnen /
En de Nacht verlichtsche Maen /
Met my dickwils treurich staen:
Och! waert ghy zoo ooc verwonnen /
Van die (Nymph') u zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.
Oft men my al Cæsers Kroone
Voor mijn Herders Pijpken ghaf /
En zijn Schepter voor mijn Staf /
'k Had veel liever u te loone /
V / die't Hert zoo heeft besint /
Dattet niet als u bemint.
Noch de meeste molodye /
Noch de aldermeeste vreucht /
(Die hier 'sMenschen Hert verheucht)
Zal mijn Hert konnen verblye /
Voor dat ick (ay Nymphe zoet)
Heb beweeght u straf ghemoet.
Verkiest het Beste.
NV wel op mijn Boersche fluyten /
Laet ons met een soet gheluyt /
Locken myne Nymphe uyt:
Op dat sy mach komen buyten /
En aenhooren 'tswaer gheklach /
Dat ick doe nacht ende dach.
Ay myn Nymphe wilt niet vluchten /
In de duyster Bosschen dicht:
Maer komt op de Velden licht /
Hoort u droeven Minnaer suchten /
Die u Nymphe zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.
Waerom soect ghy toch te vlieden /
Voor die u niet en misdoet?
Maer bemint u Liefde zoet /
V zal toch gheen leet gheschieden /
Van die (Nymph') u zoo besint/
Dat hy niet als u bemint.
Ghy placht immers wel vrymoedich
Voor de Deure van mijn Hol
Te rusten int Grasken bol /
Waerom vlucht ghy nu zoo spoedich /
Voor die (Nymph') u zoo besint?
Dat hy niet als u bemint.
Oft wilt ghy u Minne sparen /
(Die u bloeyt ghelick een Blom)
Totten traghen Ouderdom?
O neen wilt u liever paren /
By die (Nymph') u zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.
Zal u Mededoghent Herte
(Dat met goetheyt is versiert)
Door wreetheyt onghemaniert /
Hem nu heel laten in smerte /
Die u (Nymphe) zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.
Siet hoe't helder Oogh der Sonnen /
En de Nacht verlichtsche Maen /
Met my dickwils treurich staen:
Och! waert ghy zoo ooc verwonnen /
Van die (Nymph') u zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.
Oft men my al Cæsers Kroone
Voor mijn Herders Pijpken ghaf /
En zijn Schepter voor mijn Staf /
'k Had veel liever u te loone /
V / die't Hert zoo heeft besint /
Dattet niet als u bemint.
Noch de meeste molodye /
Noch de aldermeeste vreucht /
(Die hier 'sMenschen Hert verheucht)
Zal mijn Hert konnen verblye /
Voor dat ick (ay Nymphe zoet)
Heb beweeght u straf ghemoet.
Verkiest het Beste.
Translations
Literature
Sources and parallels
- This pictura is taken from , 'Visit to a tavern (ANTIDOTVM HVIVS SCEMATIS)', see: Veldman, Profit and pleasure: print books by Crispijn de Passe
, . p. 164, n. 13, fig. 50
References, across this site, to this page:
No references to this emblem or page found.Iconclass
A couple playing tric-trac and a couple making music; a couple kissing and fondling is approached by a fool; a man brings a dish, a boy pours wine in a smaller jar- (personifications of) 'Vanitas', the vanity of human life; Fragilité humana, Fugacité delle grandezze & della gloria mondana,
Meditatione della morte, Opera vana, Piacere vano, Vana gloria, Vanité (Ripa) (+ variant)
[11R5(+0)]
- arms crossed over the breast
[31A25212]
- gripping someone by other parts of the body
[31A2549]
- breasts - AA - female human figure
[31AA2223]
- fool, simpleton, numskull
[31B8]
- youth, adolescent
[31D12]
- adult man
[31D14]
- adult woman
[31D15]
- couple of lovers
[33C23]
- stool
[41A7211]
- cushion
[41A7221]
- pouring
[41C122]
- kitchen-personnel
[41C22]
- mug, beaker, goblet
[41C322]
- vegetables and fruit; still life of vegetables and fruit (+ foodstuffs, drink, etc. on a plate)
[41C65(+2)]
- wine ~ alcoholic drinks
[41C711]
- inn, coffee-house, public house, etc.
[43B31]
- inn, coffee-house, public house, etc. (+ waiter, waitress, etc.)
[43B31(+11)]
- backgammon, tric-trac
[43C522]
- backgammon, tric-trac
[43C522]
- fool's cap
[44B152411]
- carrying something
[46C121]
- picture within picture
[48C5142]
- lute, and special forms of lute, e.g.: theorbo
[48C7323]
- printed edition of musical score
[48C741]
- book - MM - book open
[49MM32]
- Folly, Foolishness; 'Pazzia', 'Sciocchezza', 'Stoltitia' (Ripa) (+ emblematical representation of concept)
[52AA51(+4)]
- proverbs, sayings, etc. (with TEXT)
[86(ARRIDET STULTUS, CERNENS. STUDIOSA JUVENTUS)]