← Content: PreviousContent: Next →

Quis mihi dabit pennas sicut columbæ [43]


ha1629043pict

Back to top ↑
XLIII.
Psalm. 54.
VVie sal my vederen gheven ghelijck van
eender duyve, ende dat ick sal vlieghen
ende rusten?
GRoote Godt die alle dinghen,
En den mensche soo gheacht
Hebt alleene voortghebracht:
Mocht ick u mijn reden bringhen,
'K soud' u gheven te verstaen
Dat hy niet en is voldaen,
Wel is vvaer, sijn heerschappije
Streckt haer over aerd' en locht,
En oock allegaer het vocht:
Maer dees Rijcken alle-drije
Zijn te machtich even-vvel
Om te staen in sijn bevel.
Schepper vvijs, vvilt my vergheven,
Dat ick my soo verr' verstout
Met u t'hebben desen kout;
Off u schepsel is verheven,
En soo vveerdich afghemaelt,
Daer is iet noch aenghefaelt.

pb561athumb

Psalm. 54.
Quis mihi dabit pennas sicut colum-
bæ, & volabo, & requiescam?

Momus seyde vvel verbeten
(Soo hy nu de plecke sagh
Daer des menschen herte lagh:)
Dat de venster vvas vergheten
Om daer deure t'elcker reys
Oock te sien in sijn ghepeys.
Dits al oudt. Maer mijn ghenoeghen
Soude vvesen om te sien,
Hoe dat allegaer de lien
Vleughels, ende vimmen droeghen,
Niet dat hier op dese pleck
Sulcke dinghen zijn ghebreck:
Maer soo vvy oock mé bestieren
Heel de locht, en heel de zee;
B'hoorden vleughels t'hebben ree
Om soo langhst de locht te svvieren,
En daer toe de vimmen glat
Om te snijden door het nat.
Konnen visschen niet vvel svvemmen
Sonder vimmen in het brack.
Noch de voghels met ghemack
Vleughe-loos ten hemel klemmen,
Wel hoe sal 't den mensche doen
Soo hy vvilt daer henen spoen?
Sijnen ruggh' en is behanghen
Noch met vimmen, oft ghevlerck,
En nochtans soo houdt hy sterck
Onder hem te zijn bevanghen
Al dat in de locht daer svveeft,
En dat in het vvaeter leeft,

Heeft den visch niet te ghebieden,
Noch den voghel insghelijck,
In de locht, off Doris rijck;
Waer toe dan ist dat sy-lieden
Moeten hebben meer als vvy
Vimmen, ende vleughels by?
Wat soudt doch den hemel letten
Off de vlieghe dat ghespuys
Hier beneden hiel haer huys?
Waer toe vleughels oock te setten
Aen de bie dat kleyn gheveert
'T vvelck hem houdē mocht ter eerdt?
Dryderhande schoon vertrecken
Heeft ghevoonelijck alhier
'T duyckerken dat slechte dier,
'T komt hem nu in 't groene strecken,
Dan ist dat de locht beklemt,
Dan is 't dat de zee besvvemt.
Heeft dit dierken t'sijnen vvensche
Dese Rijcken alle dry?
Merckt eens vvat een heerschappy!
Maer zijn die meer voor den mensche;
Wel hoe mach 't gheschieden dan
Dat hy daer niet aen en kan?
Nerêus peerden hebben vimmen
Die met hem in vollen draf
Dretsen alle vvaeters af.
Iuppiter die gaet beklimmen
Sijnen Arent die hem draeght
Over al daer 't hem behaeght.

Heeft den mensche gheene pluymen
Noch en is hy niet ghevvamt
Hoe soud' hy soo vast gheklampt
Uytter aerden konnen ruymen
Om te doene sijnen tocht
Naer het vvaeter off de locht?
Niet te min hy kan 't gheleeren
(In soo verr' hy hem betrouvvt
Op een uytgheholden houdt)
In het vvaeter te verkeeren,
Iae te svvemmen daer 't hem lust
Soo hy op vvat biesen rust?
Maer hoe sou hy hem bedrieghen
Die hem liete voren staen
Dat hy vvel naer d'hemel-baen
Vleughe-loos sou konnen vlieghen;
Desen vvaer recht eenen sot
Ende vveerdich allen spot!
Wierd'ick och! eens soo verheven
Dat ick recht uyt deser aerdt
Mochte trecken oppervvaert!
Lieve Godt, dit vvaer mijn leven,
En ick maeckte dan een cruys,
Aen mijn Vaer-en-Moeders-huys.
Kond'ick sulcken peerdt bekommen
Als in oude tijden dé
'T kloecke kindt van Danaë;
'K vvaerder haest soo mé gheklommen,
Da'ck ter aerde gheene lien
Meer en soude konnen sien,

Dædale 't sou my behaeghen
Dat ghy my vvoudt maecken vluggh'
En al viel ick over-ruggh',
Ick en sou daer nae niet vraeghen,
Want ick soo als uvven sôon
Viele by de Water-gôon:
Off soo niet, mocht ick verschuyven
Uyt dit vvereldts vvoeste dal
Vol ellend, en ongheval
Als de galle-loose duyven
Ick en vvaere niet beroert,
In het hoochst' te zijn ghevoert.
Modder-voghels, aerrem Enden
Die daer tusschen 't lisch en 't riet,
Off altijdt in eenen vliedt
Maer en keeren, ende vvenden,
Hadd'ick u-lien vleughels aen
'T sou met my al anders gaen!
'T en sou my niet langhe quellen
Hier te maecken mijnen nest.
Maer ick socht een nieuvv ghevvest,
'K en sou my soo seer niet hellen
Als de svvaluvv', soo sy vlieght,
Die haer aen het vvaeter drieght!
Nimmermeer en soud'ick vvasschen
Mijne vleughels in de vloet
Als daer den Ys-voghel doet:
Maer ick sou my gauvv verraschen,
En my stijghen metter macht
Daer dat sou zijn mijn ghedacht.

Och! hoe zijde nu verresen
Pluyme-rijcke dierkens al
Die te voor oock in dit dal,
Hebt ghevoert het mensche-vvesen;
Off ghy-lien nu hadt de keur,
Soude vvillen zijn als veur?
Waerom en hebb'ick mijn aermen
Niet vol-vedert als dit volck
Dat daer tuymelt door 't ghevvolck?
Mocht ick eens daer onder svvaermen,
'T vvaere my den liefsten dach
Dien ick oyt mijn leven sach!
Mocht mijn lichaem over-pluymen
Als van Nisus vol misbaer
Doen hy quijte vvas sijn hair;
Hoe soud'ick dees baene ruymen,
En gaen vlieghen met ghemack
Sonder dit onnuttigh pack!
Och! off ick een Exter vvierde
Die om dat sy niet en svveegh
Haere bonte veren kreegh,
Off ter locht my henen stierde
Als een duyfken onbevleckt
Dat aen Venus vvaeghen treckt.
Maer veel liever sou'ck beklijven,
Dat den hemel dochte goedt
Suster van dat duysken soet
'T vvelck dat tacksken van Olijven
Brocht tot teecken van de vré
Die Godt aen de menschen dé,

Mochte my dit soo ghebeuren,
Wierde my dit eens gheveylt:
Ick vvaer haest van hier gheseylt.
'K sou de vvolcken gaen op-scheuren,
Noch 'k en peysde nimmermeer
Eens om mijnen vveder-keer.

Psalm. 54.
Quis mihi dabit pennas sicut colum-
bæ, & volabo, & requiescam?

Psalm. 54.
VVie sal my vederen gheven ghelijck van
eender duyve, ende dat ick sal vlieghen
ende rusten?

August. sermon. 45. de temp.
IEder Pelgrim die sijn bestelde reyse van
hier soeckt te vervoorderen / is met allen hit-
tich / ende seght al versuchtende: O soete Vae-
der-landt! ô hemels Vaeder-landt! ô Vae-
derlandt weert om te aenschouwen! O Vae-
derlandt daer dat woonen die Enghelsche
heyr-krachten! O Vaeder-lant / daer dat nie-
mandt en sterft / daer geenen vijant en krijght
de over handt! O Vaeder-landt daer ghy
Godt voor vriendt hebt / ende daer ghy ghee-
nen vijandt meer en zijt vreesende.

August. medit. cap. 37.
Wie sal my vederen gheven ghelijck van
eender duyve, ende ick sal vlieghen ende ru-
sten?
niet en is my soo soet / oft soo aengenaem
als te wesen met mijnen Heere / ende mijnen

Godt. Ick bidde u verleent my vederen met
de welcke ick tot u mach kommen gevlogen!

Aug. in Ps. 138.
Wat vederen / wat vleughelen / als alleene
de twee geboden van de liefde / in welcke twee
gheboden hanght gheheel de wet / eñ de Pro-
pheten? dese vleughels / dese veders sullen my
ter baete komen / indien ick de selve aenveer-
de / om daermede te vlieghen van u aenschijn
tot u aenschijn / van het aenschijn des ver-
stoorden / tot het aenschijn van die daer is ver-
soent ende te vreden ghestelt. Laet ons van nu
af gaen vlieghen met vleughelen van dese
twee-voudighe liefde / ende laet ons dencken
dat dit is alle onse hope eñ allen onsen troost.
Laet ons vederen aennemen door de liefde die
wy door de begheerlijckheydt hebben verlo-
ren; want de begeerlijckheydt is gheworden
het lijm ende de terre van onse vleughels / die
ons heeft doen vallen uyt den vrijdom van
onse open locht / dat is te segghen / uyt de vrien-
delijcke ghenaeden van den gheest Godts.
Soo dan daer af-ghestooten / hebben wy ver-
loren de vederen/ ende wy zijn soo vele als ge-
komen in de macht van den Voghelaer. Wat
sal ick dan uytvechten in dit leven / dat daer
wordt overbrocht tusschen soo veel schande-
vlecken / tusschen sulck een ghekriel van son-
den / tusschen het ghewoel van soo veel dae-
ghelijcksche bekoringhen / ende alderhande
quaedt innegheven?

Amb. de fuga sæcul. c. 5.
Gehele onsen tijt wort overbracht met sor-
ge / eñ geheel ons leven met swaericheyt; Ghy
vvandelt,
seght hy /te midden in de stricken,
eñ eenen anderen beklaeght hem over die stric-
ken die daer verborgen laghen op den vvegh
die hy moeste voorby gaen.
eñ hy vreesde be-
klickt te worden eñ te vallen; hy wilde vliegē
gelijck de mussche, maer den strick en vvas
noch niet gebroken: mijn vlucht,
seght hy / is
in my verloren
/ noch ick en kan niet meer ge-
vluchten. Sijn veughels waerē verswaert door
de duyster wateren van de wolckē des lochts /
eñ misschiē en kost hy niet op-vliegē. Immers
hy socht dese vleughelen te verwerven / op dat
hy soude vlieghen eñ rusten; ghelijcker ghe-
schreven staet: Wie sal my gheven vederen
ghelijck van eender duyve, ende ick sal vlie-
ghen ende rusten?

Ambr. l. 4. in c. 4. Luc.
Want de siele is alhier ghenaeghelt aen de
wellusticheden des vleeschs / eñ soo de aerd-
sche lusten meer aenkleeft / hoe dat swaerder
is wederom te vliegen naer die plaetse daer sy
eerst is uyt-ghekomen / om dies-wille sy soo
ghebonden is aen de stricken van haere mis-
daeden / ende onderworpen de prickelen des
vleeschs.

Ambr. ser. 70.
Daer en kan niet vlieghen dan dat suyver /
oprecht / snel / eñ licht is / noch wiens oprechtic-
heyt niet en wort vertraegt door de onbehoor-
lijckheyt / noch wiens vlijticheyt niet en wort

verswaert door 't ghewichte van onghelijcke
vleughelen. Ick bekenne dat de vleughe soo
seere niet en wordt beklammert door 't ghe-
wichte van de leden / als 't wel en doet van de
sonden. Het welcke my doet gelooven dat on-
der alle de voghels de duyve een van de wac-
kerste ende behendighste is in het vlieghen /
om dat sy boven alle andere is suyver / vlijtich
ende onnoosel. Om kort te maecken / den Pro-
phete David wenschende te vlieghen met on-
besmetheydt des herten / en wenscht gheen an-
der vederen dan van eender duyve, segghen
de: Wie sal my vederen gheven gelijck van
eender duyve, ende dat ick sal gaen vlieghen
ende rusten.
want hy verstondt wel dat den
hemel hem beter liet winnen door eenvoudic-
heydt des gheests / als door de lichticheydt der
vederen.

Orig. hom. 4. in Cant.
Hy hadde de liefde ontfanghen van 't woort
Godts / eñ begeerde tot het selve met een vvac-
ker vleughe te komen,
segghende: Wie sal
my vleughels gheven gelijck van eender duy-
ve, ende dat ick sal vliegen ende rusten! Ick
sal vlieghen
door mijne sinnen /ick sal vliegen
door gheestelijck verstandt / ende gaen rusten,
als ick sal hebben begrepen de verholentheyt
van sijn verstant ende sijn wetenschap. Want
ick laete my voorstaen / dat die daer betrach-
ten de doodt ons Salich makers Iesv chri-
sti / ende daerinne alle hunne lusten doen ver-

sterven / dat die selve zijn mede-plichters van-
de ghelijckenisse sijnder doot; alsoo de ghene /
aenveerdende de deughdt van den heylighen
gheest / eñ vervult wordende met sijne gaeven
(om dat hy verschenen heeft in de ghedaente
van eender duyve) worden oock duyven / om
soo van dese aerdtsche eñ lichaemelijcke plaet-
sen door de vleughelen van den selven gheest
tot den hemel te zijn verheven.
Bernar. serm. super Beati qui habitāt.
Het is wel gedaen dat ghy-lien vleugelen
soudt aenveerden ghelijck van eender duyve,
ende vlieghen om te mogen rusten.
want op
der aerde en was gheene ruste: maer wel ar-
beyt / moeyte / bekommernisse / droefheyt / ende
quellinghe des gheests. Wat isser dan te be-
duchten voor die aldus is vlieghende? ten zy
dat hy ievers op der aerde gewaer worde een
doode rompe oft stinckende lichaem / oft iet
dat dat gelijckt / eñ daer aen hanght sijne sin-
nen / eñ soo bespiedt wordt van die aldersnoot-
ste Iaeghers die hem aldus beklicken / soo
dat het leste van dien mensche ergher ghe-
dijdet als het eerste.

Aug. in Psal. 76.
Want my moeten lichtelijck springen over
alle het ghene dat ons belet / ons tegen houdt
eñ belemmert; (want het onse vleuge met allē
verhindert / soo langhe tot dat wy gheraecken
daer wy behooren / boven 't welck hier niet en
is / onder 't welcke dat al is / eñ uyt het welcke
alle dinghen hebben hunnen oorspronck.

August. medit. cap. 37.
O Heere verleent my eene uyterste begeer-
te om te vlieghen daer wy ghelooven dat ghy
gheklommen zijt / ende ghelijck ick in dese te-
ghenwoordighe ellende maer ghehouden en
worde met den lichaem / dat ick u altoos by-
blijve met de ghedachten / op dat daer mijn
herte is / ô mijnen eenighen ghewenschten
schat ghy insghelijcks oock moet wesen. O
Heere ick bidde u dan / dat mijnen gheest aen-
veerde vleughelen om te vlieghen / ende in het
vlieghen niet en verflauwe / dat hy / seggh'ick /
vlieghe ende gheraecke tot die treffelijckheydt
van uwen huyse / ende die plaetse daer dat is
uwe verheventheydt.

Ibid.
Houdt mijn herte in u handt: want son-
der u en kan 't niet hoogher worden gheto-
ghen. Ick haeste my / ick spoey my / om te
komen daer dat is de versekerde vrede / ende
den luyster van die eeuwighe ruste. Neemt /
ende bestiert mijnen gheest / ende aenveerdt
dien naer uwe beliefte / op dat hy door u ghe-
leyde / klimme tot de landauwe van over-
vloedicheydt / al waer ghy Israel voor eeu-
wich zijt ghevende het voedtsel der waerach-
ticheydt.


Back to top ↑

Translations


Back to top ↑

Literature


    Back to top ↑

    Sources and parallels


    Back to top ↑

    References, across this site, to this page:


    Back to top ↑

    Iconclass

    The human soul spreads its wings, trying to fly towards sacred love, away from the waters below her feet; a dove faces her; the ark floating in the background(?)

    Back to top ↑

    Comments

    commentary