XII.

Iob. 14.
VVie gheve my dit, dat ghy my voor die helle
bescherremt, ende my verborghet tot dat
uvven raesenden thoren voor-by is.

WIe sal my gheven om te schuylen
Diepe, vermoste, doncker kuylen
Op dat my niet en komm' ontrent
U blixem-vier dat ghy af-sendt?
O Godt soo my maer komt te voren
Hoe kleyne vonck van uvven thoren,
'K en vveet soo gheen verschoven pleck
Daer ick soud' nemen mijn vertreck,
Dan vvensch'ick 't diepste der foreesten,
Dan een spelonck der vvilde beesten,
Dan eenen konckel onder d'aerd
Daer dat ick soude zijn bevvaert.
Dan soud'ick om my te versteken
VVel met mijn hooft een rots' op-breken,
Dan soud'ick gheren my besteen
In eenich graf by d'overleen.

[127a] ↓

Iob. 14.
Quis mihi hoc tribuat, vt in inferno pro-
tegas me, & abscondas me donec per-
transeat furor tuus?

128 ↓

Dan vvensch'ick my te zijn ghedolven
In d'alder-diepste vvaeter-golven,
Of voor altijdt te moghen gaen
Uyt het beloop van Son en Maen.
Als Iuppiter hem gaet vergrammen
Siet men de locht in volle vlammen
Die hy dan met een vvacker vuyst
Daer naer vvel op de menschen buyst,
Wie dan vervreest voor eenigh deiren,
En hem bepooght voor dat te vveiren
Sal teghen dit vernieligh vier
Betuynen 't hooft met lauvverier.
Maer soo ghy 't uvv' eens sult ontknoopen,
Waer sal den mensch dan henen loopen?
O Godt een lauvverieren crans
Die soud' hem zijn een aerme schrants.
VVat help'et och! met soo veel sorghen
In eenich vvoudt te zijn verborghen?
Gheen soo verduystert, gheen soo dicht,
Off het is vlack in u ghesicht!
Die u ghebodt eerst há ghebroken
Lagh in de blaeders neer-ghedoken.
Maer doen hy voelde dat ghy quaemt
Soo vvas hy bloot en heel beschaemt.
Gheen blaederen, noch gheene struycken
En konnen iemandt soo versmuycken
Noch oock het binnenste van 't vvoudt,
Hoe dicht ghesloten van het hout.
Die van Chaldæa vvierden gh'eten
Zijnd' in den leeuvve-put ghesmeten,

129 ↓

Die nochtans soo bleeft ontfingh
Den Israelschen Ionghelingh.
VVaertoe dan putten en duvvieren
Om de sondaeren in te stieren?
Loth en kost soo vvel niet ghevlien,
Off sijne sond' en vvirdt ghesien.
Ionas soud' hem in zee betrouvven:
Maer sy en kost hem niet behouvven,
Den vval-visch die hem inne toogh
Hem vvederom te lande spoogh.
Hoe soud' de zee dan iet bedecken,
Soo trouvve-loos in alle plecken?
Doorluchter is den souten plas
Dan eene venster van ghelas.
VVeer hun de doo'n be-bolle-vvercken
Met steene tomben ofte sercken.
Al-sienigh Godt vvat kleeft daer aen
Als hun ghebeente moet op-staen?
VVat baetet laes! te zijn verschoven
Off onder d'aerd ofte daer boven?
De rootsen zijn van overlangh
Verraen door Echos vveder-klangh.
Men magh de bosschen niet ghelooven.
VVant soo den Herft die komt berooven,
En neder-rijsen doet hun hair
Staen sy vveer open ende klaer.
Soo dan noch zee, noch bosch, noch eerde
Om my te schuylen ick aenveerde,
Iae boven dien ick vveder-leggh'
Hier-toe den gulden sterre-vvegh.

130 ↓

Maer ghy alleen door mede-lijen
Bermhertich Godt komt my bevrijen
Tot dat ghy vvat meer goedertier
Hebt inghetrocken al u vier.

Iob. 14.
Quis miki hoc tribuat, vt in inferno pro-
tegas me, & abscondas me, donec per-
transeat furor tuus?

Iob. 14.
VVie gheve my dit, dat ghy my voor de helle be-
scherremt, ende my verborghet tot dat uvvē
raesenden thoren voor-by is?

Psal. 138. Aug. in hunc locum.
WAer sal ick gaen van uvven gheeft, en-
de vvaer sal ick vluchten van u aen-
schijn? welck is de plaetse die den Godts-
vluchtighen sal ontfanghen? De menschen
die de vluchtighe aenveerden versoecken eerst
te weten wie sy souden moghen zijn ontvlo-
den / indien sy bevinden ende verstaen den sel-
ven een dienaer te wesen van eenen Heere van
kleyner macht / soo aenveerden sy hem son-
der achter-dencken / segghende metter herten:
desen en heeft sulck gheenen Heere / van den
welcken hy soude konnen ghesocht worden:
maer als men hun doet verstaen / dat hy ghe-
loopen soude zijn uyt het huys van eenen
grooten Heere / oft sy en ontfanghen hem

131 ↓

niet / oft indien sy hem ontfanghen het is met
vreese; want eenen van grooter macht en kan
niet worden bedroghen. Waer en is Godt
niet? wie kan Godt bedrieghen? wie en siet
Godt niet? van wie en sal Godt zijnen vluch-
tighen niet weder-heysschen? waer sal dien
ellendighen dan loopen om te vluchten voor
het aenschijn Godts? Hy keert hem her-
waerts ende derwaerts / als oft hy een plaetse
tot sijne vlucht waer soeckende. Indien ick
klimme naer den hemel, ghy zijt daer; In-
dien ick neder-daele ter hellen, daer zijt ghy
teghenvvoordich. is 't by aldien dat ick my
verheffe / ick bevinde stracx dat ghy my ver-
nedert; is 't by aldien dat ick my verborghe /
ick bevinde dat ghy my soeckt. Waer sal ick
dan henen gaen / op dat ick my verberghe
voor u aenschijn? wat sal ick maecken / op
dat ick uwe gramschap niet en ghevoele?
Siet ick vinde desen raedt: Ick sal soo vluch-
ten voor u aenschijn / ick sal soo vluchten van
uwen gheeft / ende soo vluchten van uwen
wrekenden gheest / ende wraeckgierich aen-
schijn; Ick sal dan vluchten / maer hoe? Is 't
by aldien dat ick heel aenneme mijne vleu-
ghelen, ende gae vvoonen in het al-eynde
der zee. Alsoo kan ick vluchten van u aen-
schijn. Maer het waer te verwonderen dat hy
niet en waer in het al-eynde der zee / die noch
in de helle niet en ontbreeckt.

132 ↓

Hier. l. 9 in c. 29. Isai.
VVee u-lieden, die diep zijt van herten,
om u-lieden raeden te verberghen voor den
Heere, van vvie de vvercken zijn in duyster-
nisse, ende die seght vvie sal ons sien, ende
vvie kent ons? sy meynen dat Godt niet
en kent hunne raedtslaeghen / om dieswille
dat hunne wercken zijn in duysternisse / en-
de om dat sy segghen: vvie siet ons, ende
vvie kent ons? niet eens bedenckende het
welcke tot Godt gheseydt wordt: De duyster-
heden en sullen voor u niet vvorden verduy-
stert, ende den nacht sal ghelijck den dagh
verlicht vvorden, ende sijne duysternissen
sullen zijn ghelijck sijn licht,

Amb. li. 1. de interpellat. Iob. cap. 3.
Overmerckt den ghenen daer van Syrach
spreeckt in Ecclesiasti. Den mensche gaende
in sijn bedde, segghende in sijn siele: VVie
siet my? de duysterheden omringhen my,
ende de muren bedecken my, wie sal ick
vreesen? Desen die hem acht niet ghesien te
worden van die 't al siet / ende dat sijne sonden
konnen verborghen worden door de duyster-
nissen / stelt voor hem een schaduwe / ende te
vergheefs betrouwt hy hem te schuylen / nae-
demael het ghesichte Godts is klaerder als
de sonne / die al het verborghen is ontdecken-
de / al het duyster is verlichtende / ende het
binnenste der siele door-dringhende / ende in
het alderdiepste daelende. Hoe sot is hy dan

133 ↓

die daer waent vry te wesen in duysternissen
niet konnende ontvlieden het licht 't vvelck
verlicht in de duysternisse, ende dat de duy-
sternissen niet en konnen om-grijpen, soo
dat hy wordt bevonden als eenen vluchti-
ghen boosen huerlinck / ende hy wordt be-
kent eer hy hem kan verborghen; want den
Heere alle saecken bekent waeren / niet allee-
ne die teghenwoordich waeren / maer oock die
stonden te gheschieden.

Hier. l. 9. in c. 29. Isai.
Adam endeEva hier door bedroghen we-
sende / hoorende Godts voet-stappen soo hy
wandelde in het Paradijs / hebben hun ghe-
doken onder eenen boom.

Greg. li. 33. mor. cap. 3.
Soo dan den eersten mensche / naer dat hy
hadde ghesondight / is tusschen de boomen
van het Paradijs bevonden versteken.

Amb. li. de pœnitent. cap. vlt.
Soo verstaet ghy dat Adam hem verbergt
soo hy wiste dat Godt daer teghenwoordich
was / die wel wilde dat hy niet en hadde ghe-
vonden gheweest / hoewel hy ghesocht was /
ende door Godt gheroepen was met een stem-
me die van den verborghenen soude door-
knaeghen de conscientie; als hy seyde: Adam
waer zijt ghy? als oft hy hadde willen seg-
ghen: waerom verberght ghy u? waerom
vliedt ghy van den ghenen die ghy

134 ↓

wenschte te aenschouwen? Soo swaer is dan
het leetwesen naer de schuldt dat de conscien-
tie haer eyghen selven sonder ghetuyghe is
straffende / ende haer wenscht te bedecken en-
de niet ghesien te worden / daer sy nochtans
blijft bloot ende onverborghen voor die oo-
ghen van Godt almachtich.

Amb. li. de parad. c. 14.
Adam waer hebben u ghebracht uwe son-
den / dat ghy vlucht van uwen Godt / die ghy
te voren waert soeckende. Dese vreese is eene
belijdinghe der schuldt / ende de verstekinghe
om te schouwen de teghenwoordicheydt van
den Rechter.

Hieron. li. 9. in c. 10. Isai.
Cain insghelijckx segghende: Indien ghy
my heden vervvorpt, ick sal verborgen zijn
van u aenschijn. met sulcke verwaentheydt
meynende dat 't Godt niet en wiste / ende van
die Goddeloose sondaers wordt ghesproken
door Amos: Is 't by aldien dat sy hun ver-
borghen voor mijn aenschijn in het alder-
diepste der zee, daer sal ick den vval-visch
bevelen, ende hy sal haer bijten.

Chrys. homilia de Iona.
Maer ghy Iona waer wilt ghy loopen?
hebt ghy niet ghehoort het segghen van Da-
vid? VVaer sal ick gaen van uvven gheest,
ende vvaer sal ick vluchten van u aenschijn?
Naer die aerde? maer de aerde behoort toe den

135 ↓

Heere / ende de volheydt van dier. Naer den
hemel? daer bekenne ick dat ghy zijt. Naer
de zee? tot daer is 't dat u rechter handt haer
is uyt-streckende. Ionas was nu quaelijck
het schip ingetreden / oft de zee beroerde haer /
de baeren verhieven hun / ende den grondt
der diepe zee wierdt ontdeckt / ende ghelijc-
kerwijs eenen ghetrouwen dienaer met alle
vlijticheydt is vervolghende de vluchtighe
slaeve / ontdraghen hebbende eenighe Iuwee-
len van hunnen ghemeynen Meester / niet eer
en swicht / ten zy dat hy die slaeve den Meester
weder over-levert; alsoo de zee bekennende
haeren mede-knecht / sonder te ghebruycken
eenighe fortse / oft te ghebruycken eens an-
ders hulpe / maer gheroert door haer eyghen
kachten / begheert dat hy van stonden aen
worde overghelevert / noch en verstaet tot
gheenderhande apointement / ten zy dat hy is
ontfanghen.

Paul. Carm. ad Cyther.
Want hy die hadde ghemeynt door de zee
voor Godt hem te versteken / ende in een schip
ghetrouwelijck hem te verberghen / wiert wel
ter deghen bedroghen: aenghesien hy quae-
lijck beraeden zijnde / terstondt ghesoncken is
in het inghewant van eene groote ende ver-
schroomelijcke beeste / om alsoo te bemercken
dat sijnen Rechter hem konde vinden / noch
dat hy hem niet machtich en was te ontvlie-

136 ↓

den. O weerde ghevanghenisse van desen
heylighen Godts-vluchtighen! siet / hy wordt
ghevanghen in de zee / tot welck hy hadde ge-
nomen sijnen toevlucht / ende gheworpen in
den grooten wijden buyck van dat ghedierte /
wordt beslaeghen in eenen levenden kercker /
gheworpen uyt het schip / moest hy sincken /
ende swemmen onder de baeren ghelijck ee-
nen gast der zee / ende eenen ballinck der aer-
de: hy gaet ende hy komt uyt die schroome-
lijcke speloncke van dit sassem beestelijck li-
chaem / als oft hy seffens ghevanghen ende
los hadde gheweest.

Isaiæ.2.
Gaet in de steen-rotse, verberght u in de
uyt-gheholde aerde, van het aenschijn der
vreese des Heeren, ende van de glorie sijnder
groot-daedigheydt.

Hieron. Torn. 9. epist. ad amic. in scientiâ diuinæ legis.
Want soo wanneer de locht onversiens
wordt overtrocken / ende dat ons geweygert
wordt de klaericheydt der sonne / ende dat tot
onser veroodtmoedinghe de wolcken ons
dreyghen / eenighe groote reghen-vlaeghen /
indien door ghewoonten de elementen be-
roert zijnde / ende dat den donder beghint te
mommelen / ende hier ende daer de blixem-
pijlen vreesselijck te sprietelen voor ons ghe-
sicht (al is 't dat het dickmael gheschiedt door
natuerelijcke ghesteltenisse) niet te min wy

137 ↓

zijn verslaeghen / wy schudden en wy beven
van vreese / ende neder-gheslaeghen ter aerde /
wy laeten vaeren onse op-drachticheydt / ende
wy trecken het hooft in de schouders / om het
eynde van dit onweder te verwachten. Ha
wy ellendighe / wat sullen wy bestaen in dien
dagh / soo wanneer den Heere sal aen-komen
met sijne Engelsche heyr-krachten / geheel in
een vier? als de sterren vallende uyt de locht /
de sonne in duysterheydt / ende de Maene in
bloedt sal verkeeren? als de berghen sullen
smilten ghelijck wasch / als de aerde sal bran-
den / ende dat de rivieren sullen opdrooghen /
ende dat teghen nature het vier verslonden
hebbende de vochticheydt / sal drooghte werc-
ken in het waeter? Als de sondaers sullen seg-
ghen teghen de berghen: Valt op ons, ende
tot die heuvelen bedeckt ons, als de men-
schen sullen aen-roepen de doodt / ende aenge-
roepen zijnde / niet en sal komen / als de perij-
kelen sullen worden verkeert in wenschen / eñ
het ghene den mensche altijdt versaeckt heeft /
dat hy dan dat sal begeeren!

Aug Psal.
Heere weest my eenen Godt der behoe-
denisse, weest my een huys van toe-vlucht.
Zijt my een huys van toe-vlucht / Godt mijn
behoeder! waer vlucht ick? naer wat plaetse
sal ick loopen om vry te wesen? naer wat ge-
berchte / naer wat speloncke / naer wat vrije

[138] ↓

woon-stede? wat Casteel sal ick verkiesen?
met wat mueren sal ick worden besloten?
waer dat ick gae / ick volghe mijn eyghen sel-
ven. O mensche ghy kont gemackelijck ont-
vlieden / al dat ghy wilt / behalvens uwe con-
scientie. Ghy sult my wesen een huys van
toe-vlucht / tot u is 't dat ick vliede / want
waer wil ick van u vlieden / waer dat ick gae
ick sal u vinden / ende indien ghy u in my ver-
gramt / soo vinde ick eenen wreker / indiē ghy
zijt gepaeyt / soo vinde ick mijne hulpe. Het al-
derbeste dat ick dan soude konnen doen is te
loopen naer u / ende u te soecken / ende gheen-
sins van u te vlieden. O slaeve / wie ghy zijt /
indien ghy uwen Heere soeckt te ontvlieden /
ghy sult gaen daer uwen Heere niet en is. Op
dat ghy dan Godt ontgaet / vliedt naer sijne
aermen / ende ghy en sult u selven niet bedrie-
ghen / indien ghy vlucht voor het aenschijn
van Godt. Alle saecken zijn teghenwoor-
dich / bloot ende ontdeckt voor het ghesichte
van den Al-moghenden.

Back to top ↑