XXVI.

Surgam, & circuibo ciuitatem; per
vicos & plateas quæram quem
diligit anima mea: quæsiui illum,
& non inueni.
Cant. 3.

TAndem, serò licet, meus est mihi cognitus error:
Si bene quæsissem, spouse, repertus eras.
Credideram placido somnos te carpere lecto,
Commodus, at video, non fuit ille torus.
Quid faciam? cœptæ pergam dare membra quieti,
Et sine te somnus lumina nostra teget?
Ah, sine te, nequeam solito dare membra sopori,
Aut vllâ, sine te, sponse, quiete frui.
Non si somniferis inuitet lympha susurris,
Lympha cauernoso præcipitata iugo;
Aut nemorum blandis agitata cacumina ventis,
Multaque, quæ syluis garrula cantat auis.
Aut Heliconiadum, Parnassia turba, Dearum,
Aut pater auratæ Delius ipse lyræ.
Nec tua discutiant mihi, Somne, papauera curas,
Humida nec virgâ tempora tacta tuâ.
Noxia nec vigilem quæ sopijt herba Draconem,
Fistula quæque oculos condidit, Arge, tuos.
Vix vbi composui luctantia lumina somno,
Rumpitur indomito cœpta dolore quies.
Et nullam accipiunt oculique aut pectora noctem,
Quin mihi, nox etiam creditur vna, decem!

222 ↓

Fingit & assiduè de te, mihi somnia Morpheus,
Nec fugis ex oculis flebilis vmbra meis.
Cur toties igitur somni mihi nocte petuntur,
Si mihi nulla venit, nocte, petita quies?
Eripiar stratis, mediamque vagata per vrbem,
Quò sors aut ratio me volet ire, ferar.
Et circumspiciens, nûm fortè quis angulus abdat,
Quæram quem propriâ diligo plus animâ.
Quæram porticibus, quæram stabulisque, casisque,
Perque semel tritas ibo, redibo, vias.
Nec malè perspectæ fallet specus vlla latebræ,
Nec quem transiero, circulus vllus erit.
Qualis odora canis vestigia pressa ferarum
Mersâ nare legens, lustra, rubosque, subit:
Aut qualis siculas Ops errabunda per vrbes,
Aspicit an flores perdita Nata legat;
Ruraque piniferis vestigans auia tedis
Persephonen stygijs optat adire vadis.
Aut potiùs Solymis qualis vaga Magdala campis
(Cùm flebat Domini marmor inane sui)
Saxa peralta rudesque ruit furiata per agros
Qua dolor ancipitem qua rapiebat amor.
Omnibus vna locis aderat, comes omnibus vna,
Vna super Domini sunere multa rogans.
Attica sic viduo volucris gemit anxia nido,
Luctisonisque nemus personat omne modis:
Et circum, supràque volans, nunc ardua summo
Vertice, nunc imâ pendula fronde sedet;
Et raptam sobolem, raptoris & aucupis artes
Heu! consanguineo nunciat orba gregi.

223 ↓

Haud aliter cunctis lustraui compita vicis,
Non tamen est vllo præda reperta loco.
Infames vici, loca detestanda plateæ,
Decepto toties compita trita pede!
Amissum in thalamis, foris hîc reperire putabam,
Sed malè quæsitus, perditus vsque latet.

224 ↓

Cant. 3.
Surgam, & circuibo ciuitatem; per vicos
& plateas quæram quem diligit a-
nima mea: quæsiui illum, & non in-
ueni.

Orig. homil. 10. in diuer.
E Ffvndite lacrymas oculi mei, plo-
rate, & nolite deficere. Ambulate pe-
des mei, discurrite, & nolite quiescere. Heu!
heu! quò abijt gaudium meum? vbi latet a-
mor meus? vbi est dulcedo mea? cur dereli-
quisti me, salus mea? O dolores! ô angustiæ!
Intolerabiles angustiæ sunt mihi vndique,
& quid eligam, ignoro. Quò me vertam? ad
quem ibo? à quo consilium petam? quem
percunctabor? quis mei misere bitur? quis me
consolabitur? quis indicabit mihi quem
diligit anima mea? Reuertere, dilecte mi! re-
uertere, dilecte votorum meorum! ô ama-
bilis! ô desiderabilis! redde mihi lætitiam sa-
lutaris præsentiæ tuæ.

Orig. ibid.
Heu me! vbi eum quæram, vbi eum inue-
niam? surgam certè, & circuibo omnia loca
quæ potero; nondabo somnum oculis meis,
non dabo requiem pedibus meis, donec in-
ueniam illum, quem diligit anima mea.

Bern. ser. 7. in Cāt.
Sedens in lectulo, quæsiui, cùm adhuc in-
firma & inualida forem, & omnino minùs

225 ↓

idonea sequi sponsum quocum que ierit; se-
qui ad ardua & excelsa sublimitatis illius.
Incidi in multos, qui cognoscentes deside-
rium meum, dicebant mihi: Ecce hic est Chri-
stvs, ecce illic est; & neque hîc, neque illic e-
rat; & dixi, Surgam, & circuibo ciuitatem per vi-
cos & plateas, quæram quem diligit anima mea.
Intuere vel nunc quia iacet, quæ dicit sur-
gam.

Bern. ser. 76. in Cāt.
Adhuc vt paruula sapit; per vicos & pla-
teas quærendum putauit, fruendi auida, sed
ignara mysterij. Iterum ergo frustrata repetit
dicens: Quæsiui eum, & non inueni. Non est, vt
ista suspicata est, in plateis, aut vicis; nisi for-
tè in illis, de quibus dicitur: Plateæ tuæ, Hie-
rusalem, sternentur auro mundo, & peromnes vi-
cos tuos alleluya cantabitur.

Aug. manu. cap. 24.
Anima [enim] quæ amat, ascendit fre-
quenter, & currit familiariter per plateas
cœlestis Hierusalem, visitando Patriarchas
& Prophetas, salutando Apostolos, admi-
rando exercitus Martyrum, & Confessorum,
chorosque Virginum speculando.

Bern. ser. 76. in Cāt.
Ibi, ibi illum, qui quæret, inueniet, & vi-
debit gloriam eius, non gloriam quasi vnius
ceterorum, sed planè gloriam, quasi vnige-
niti à patre. quid facies, ô sponsa! putas, po-
tes sequi eum illuc? aut te ingerere audes, vel
vales huic tam sancto arcano, tamq; arcano
sanctuario, vt filium in patre, & patrem in-

226 ↓

tuearis in filio? non vtique; vbi est ille, tu non
potes venire modò venies autem postea.
Age tamen; sequere, quære, nec te inaccessi-
bilis claritas, vel sublimitas à quærendo de-
terreat, ab inueniendo desperare faciat. Si po-
tes credere, omnia possibilia sunt credenti.
Propè est, inquit, verbū in ore tuo, & in cor-
de tuo. Crede & inuenisti, nam credere, in-
uenisse est. Norunt fideles, habitare Chri -
stvm , per fidem, in cordibus suis. Quid
propius est? Quære ergo secura, quære deuo-
ta, bonus est Dominus animæ quærenti se.
Quære votis, sequere actibus, fide inueni;
quid non inuenit fides? attingit inaccessa,
deprehendit ignota, comprehendit immen-
sa, apprehendit noussima; ipsam denique æ-
ternitatem suo illo vastissimo sinu quodam-
modo circumducit, fidenter dixerim: ætet-
nam, beatamque Trinitatem, quam non in-
telligo, credo, & fide teneo, quod non capio
mente.

Bern. ser. 75. in Cāt.
Quid hoc desiderij est & ardoris, vt sur-
gens de nocte publicum non erubescat? per-
currat ciuitatem? percunctetur palàm & pas-
sim de dilecto, atque à vestigandis semitis e-
ius nullâ valeat ratione auerti? nullâ præpe-
diri difficultate, non tempestiuæ retineri a-
more quietis, non sponsæ verecundiâ, non
vel timore nocturno? Et tamen in his omni-
bus frustrata est vsque adhuc à desiderio suo.

227 ↓

Quare? quid sibi vult pertinax hæc & diu-
turna fraudatio, tædiorum nutrix, suspicio-
num fomes, impatientiæ fax, nouerca amo-
ris, mater desperationis? si adhuc dissimula-
tio est, nimis est molesta. Esto, quod piè, vti-
literque interim fuerit dissimulatum, donec
in solâ adhuc vocatione, seu reuocatione res
erat: nunc verò cùm requiritur, & ita requi-
ritur, quid iam conferre poterit dissimula-
tio? si de carnalibus sponsis, & pudendis a-
moribus quæstio est, sicut litteralis superfi-
cies prælusisse videtur, & si inter illos talia
contingere queant, mea non interest, ipsi vi-
derint.

Hierō. epi. 22. ad Eustoch.
Nolo te sponsum quærere per plateas,
nolo te circumire angulos ciuitatis, dicas, li-
cet: surgam & circuibo ciuitatem, & in foro, & in
plateis quæram, quem dilexit anima mea; & inter-
toges; Num quem dilexit anima mea, vidistis? ne-
mo tibi respondere dignabitur: sponsus in
plateis non potest inueniri. Arcta & an-
gusta via est, quæ ducit ad vitam. zeloty-
pus est Iesvs , non vult videri faciem tuam:
foris vagentur virgines stultæ, tu intrinsecus
esto cum sponso.

Ambr. lib. 3. de virg.
Non in foro, non in plateis Christvs
reperitur, non est Christvs circumfo-
raneus; Christvs enim pax; in foro, li-
tes: Christvs iustitia est; in foro iniqui-
tas: Christvs operator est; in foro ina-

228 ↓

ne otium: Christvs charitas est, in foro
obtrectatio: Christvs fides est, in foro
fraus atque perfidia, fugiamus ergo forum,
fugiamus plateas. Nec illa eum in foro & in
plate is potuit reperire, quæ dixit: Exurgam,
ibo & circuibo in ciuitate, in foro, & in plateis, &
quæram quem diligit anima mea; quæsiui eum, &
non inueni eum. Ne quaquam igitur ibi quæ-
ramus Christvm , vbi inuenire non
possumus.

Bern. ser. 84. in Cāt.
Non pedum passibus, sed desiderijs quæ-
ritur Deus; & vbique non extundit deside-
rium sanctum, felix inuentio, sed extendit.
Numquid consummatio gaudij, desiderij
consumptio est? oleum magis est illi, nam
ipsum, flamma. Sic est; adimplebitur lætitia,
sed desiderij non erit finis; ac per hoc, nec
quærendi: quid ni animet ad quæren-
dum, experta clementiam, & persuasa de
pace?

Guilb. Abb. ser. 45. in Cāt.
Attendite vehementiam & vim amoris.
Nec abesse dilectum sustinet, nec sufficit
præsenti; ibi, vota anhelata laborant; hîc ex-
hausta relinqui patiuntur. O felix amor,
qui continuâ quâdam vicissitudine, aut li-
quescit in ipso, aut quærens, anhelat ad ip-
sum! quæsiui, & non inueni.

Aug. solilo. cap. 31.
Ego erraui, sicut ouis quæ perierat, quæ-
rens te exterius, quies interius; & multùm
laboraui quærens te extra me, & tu habitas

229 ↓

in me, si tamen ego desiderem te. Circui-
ui vicos & plateas ciuitatis huius mundi, quæ-
rens te, & non inueni, quia malè quære-
bam foris, quod erat intus. Misi nuncios
meos, omnes sensus exteriores, vt quære-
rem te; & non inueni, quia malè quærebam.
Video enim, lux mea, Deus, qui illuminasti
me, quia malè te perillos quærebam, quia
tu es intus, & tamen ipsi, vbi intraueris, nes-
ciuerunt. Serò te amaui pulcritudo tam
antiqua & tam noua, serò te amaui, & tu
intus eras, & ego foris, & ibi te quærebam,
& in ista formosa quæ fecisti, ego defor-
mis irruebam. Mecum eras, & tecum non
eram. Ea me tenebant longè à te, quæ
esse non poterant, nisi in te. Circuibam e-
nim omnia, quærens te, & propter omnia
derelinquens me. Interrogaui terram, si es-
set Deus meus, & dixit mihi, quod non; &
omnia quæ in ea sunt, hoc idem confessa
sunt. Interrogaui mare & abyssos & rep-
tibilia quæ in eis sunt, & responderunt, non
sumus Deus tuus: quære super nos eum.
Interrogaui flabilem aërem, & inquit vni-
uersus aër, cum omnibus incolis suis: fal-
litur Anaximenes, non sum ego Deus tuus.
Interrogaui Cœlum, Solem, lunam & stel-
las; neque nos sumus Deus tuus, inquiunt.
Interrogaui deinde mundi molem, Dic
mihi, si es Deus meus, an non? & res-

230 ↓

pondit voce forti, Non sum, inquit, ego,
sed per ipsum sum ego; quem quæris in me,
ipse fecit me; suprà me quære eum qui regit
me, qui fecit me.

blanco ↓

[blanco]

Back to top ↑