![[H O M E : Emblem Project Utrecht]](/static/images/rd-small.gif)
De liefde reinigt [7]
DE LIEFDE REINIGT.
Hoe vuil het hart ook is gy weet het schoon te maaken,
O min, hoe bot het is gy weet het scherp, gy weet
Het af te neemen wat voorheenen walgen deed,
En tot den hoogste top van glans te doen geraaken.
Wanneer 't de Rede giet en gy het slypt, bemint
Men in zoo schoon een hart ligt alles wat men vint.
O min, hoe bot het is gy weet het scherp, gy weet
Het af te neemen wat voorheenen walgen deed,
En tot den hoogste top van glans te doen geraaken.
Wanneer 't de Rede giet en gy het slypt, bemint
Men in zoo schoon een hart ligt alles wat men vint.
[blanco]
DE LIEFDE REINIGT.
Lors qu'il devient heureux, cesse d'estre coupable,
Et du feu le plus noir parut il animé,
Il n'est plus criminel si tost qu'il est aimé.
Een minnaar, hoe hy ook in gruweldaan mag steeken,
Ziet straks met de opkomst van zyn luk zyn schand geweeken,
En welk een vuile vlam ook zyne ziel verslint,
Hy is geloutert zoo hy enkel word bemint.
Dat Vuur schoon 't eerst verteert, kan namaals aanwas geeven:
Het loutert zoo de ziel van alle Onreinigheid,
Dat Eerbaarheid, dat Deugd, werd tot den toetz bereid,
En aangenomen van die minnelyke zeden,
Die Liefde en Weêrliefde in onwrik'b're banden zmeden.
Met bloempjes vast geboeit, niet lang geleden,
Gekregen van de zang-godinnen, in
Haar' magt, op datze zou haare zorg daar aan besteden.
De droeve Venus zoekt haar zoon nu over al,
En tragt zyn' vryheid zelfs te koopen
Maar schoon men al zyn' banden kwam te ontknoopen,
't Is zeker dat hy blyven zal:
Die zoete slaaverny kan hem te veel behaagen,
Hy is ze nu te veel gewent,
De Vryheid is hem onbekent,
Zoo lang hy mag die lieve boeyen draagen.
Myn voorneemen is niet in dit zinnebeeld te ken-
nen te geeven, dat alle gruwelstukken die door
de Liefde begaan worden, geen gruwelstukken
zyn, om dat zy door zoo een hevige harts-togt
worden veroorzaakt, en door de Liefde, wanneer
zy wel gelukt, worden gezuivert, gelyk Odatirsus by Qui-
nault zegt, Mort de Cyrus Act: 1.sc: 2.
l'Amant le plus injuste & le moins excusable,
nen te geeven, dat alle gruwelstukken die door
de Liefde begaan worden, geen gruwelstukken
zyn, om dat zy door zoo een hevige harts-togt
worden veroorzaakt, en door de Liefde, wanneer
zy wel gelukt, worden gezuivert, gelyk Odatirsus by Qui-
nault zegt, Mort de Cyrus Act: 1.sc: 2.
Lors qu'il devient heureux, cesse d'estre coupable,
Et du feu le plus noir parut il animé,
Il n'est plus criminel si tost qu'il est aimé.
Een minnaar, hoe hy ook in gruweldaan mag steeken,
Ziet straks met de opkomst van zyn luk zyn schand geweeken,
En welk een vuile vlam ook zyne ziel verslint,
Hy is geloutert zoo hy enkel word bemint.
Maar veel eer het geene
Milius zyn Tirsis in het veertiende
gezang doet zingen.
Gelukkig, Fillis! zyn zy, die in 't Minnen leeven:
gezang doet zingen.
Dat Vuur schoon 't eerst verteert, kan namaals aanwas geeven:
Het loutert zoo de ziel van alle Onreinigheid,
Dat Eerbaarheid, dat Deugd, werd tot den toetz bereid,
En aangenomen van die minnelyke zeden,
Die Liefde en Weêrliefde in onwrik'b're banden zmeden.
Als mede dat zy alle die uiterlyke ruwheid en ongeschiktheid
weet weg te neemen: met rede, zegt Philippus Beroaldus,
,,noemt den Oude man by Plautus de Liefde, een schoon-
,,maakende Godheid, en zegt dat zy in schoone verwen uit-
,,steekt. Breng my een ongeschikt mensch te vooren de Lief-
,,de zal hem geschikt maaken, breng my een lompe boer de
,,Liefde zal hem verstandig maaken; in 't kort alle Leuy-
,,heid, Vadzigheid, Vuilheid, Ongeschiktheid en Zorgeloos-
,,heid word van de Liefde verbannen. En die zig zoodanig
door de Liefde laat zuiveren en de rede leiden kan zig lig-
telyk doen beminnen; waarlyk de Liefde die niet alleen op
schoonheid maar ook op verstand steunt, is veel aangenaamer
en standvastiger, waar op Anacreon in zyn dertigste gezang ge-
zien heeft gelyk Mad.le le Fevre en Mr. Longepierre met my
gevoelen. de vinding in het zelve is te fraay om het hier
voor by te gaan.
De schoonheid had de min,
weet weg te neemen: met rede, zegt Philippus Beroaldus,
,,noemt den Oude man by Plautus de Liefde, een schoon-
,,maakende Godheid, en zegt dat zy in schoone verwen uit-
,,steekt. Breng my een ongeschikt mensch te vooren de Lief-
,,de zal hem geschikt maaken, breng my een lompe boer de
,,Liefde zal hem verstandig maaken; in 't kort alle Leuy-
,,heid, Vadzigheid, Vuilheid, Ongeschiktheid en Zorgeloos-
,,heid word van de Liefde verbannen. En die zig zoodanig
door de Liefde laat zuiveren en de rede leiden kan zig lig-
telyk doen beminnen; waarlyk de Liefde die niet alleen op
schoonheid maar ook op verstand steunt, is veel aangenaamer
en standvastiger, waar op Anacreon in zyn dertigste gezang ge-
zien heeft gelyk Mad.le le Fevre en Mr. Longepierre met my
gevoelen. de vinding in het zelve is te fraay om het hier
voor by te gaan.
Met bloempjes vast geboeit, niet lang geleden,
Gekregen van de zang-godinnen, in
Haar' magt, op datze zou haare zorg daar aan besteden.
De droeve Venus zoekt haar zoon nu over al,
En tragt zyn' vryheid zelfs te koopen
Maar schoon men al zyn' banden kwam te ontknoopen,
't Is zeker dat hy blyven zal:
Die zoete slaaverny kan hem te veel behaagen,
Hy is ze nu te veel gewent,
De Vryheid is hem onbekent,
Zoo lang hy mag die lieve boeyen draagen.
Translations
Literature
Sources and parallels
-
Same copperplate, slightly altered, as in:Expolitio Amoris [53] (in: Ludovicus van Leuven, Amoris divini et humani antipathia (1629))
[Compare
![[compare]](/static/images/compare2.gif "Compare")
]
-
Grindstone, in:Dat, nec habet. [25] (in: Jacob Cats, Proteus (1618))
[Compare]
References, across this site, to this page:
- Expolitio Amoris [53] (in: Ludovicus van Leuven, Amoris divini et humani antipathia (1629))
- Dat, nec habet. [25] (in: Jacob Cats, Proteus (1618))
Iconclass
Love is polishing a heart on a grindstone while Reason is pouring water over it- profane heart symbolism ~ love
[31A222101]
- container of ceramics: jar, jug, pot, vase
[41A773]
- hand-cart
[46C123]
- sharpening, grinding (industrial processes) (+ variant)
[47C55(+0)]
- sharpening, grinding (industrial processes) (+ children (labourers))
[47C55(+23)]
- pouring (industrial process)
[47C611]
- machine driven by human or animal power (+ smoothing, polishing ~ industrial processes)
[47D2(+55)]
- Reason; 'Ragione' (Ripa) (+ clothed)
[52B51(+113)]
- (personifications and symbolic representations of) Love; 'Amore (secondo Seneca)' (Ripa) (+ clothed)
[56F2(+133)]
- (personifications and symbolic representations of) Love; 'Amore (secondo Seneca)' (Ripa) (+ emblematical representation of
concept)
[56F2(+4)]
- proverbs, sayings, etc. (with TEXT)
[86(DE LIEFDE REINIGT)]