Liefde word gekent door tegenspoet [45]
LIEFDE WORD GEKENT DOOR TEGENSPOET.
Gelyk de deugd van 't goud word door het vuur gekent,
Beproeft de Liefde 't hart door 't vuur van tegenspoeden:
Laat alle rampen vry op 't allerfelste woeden,
Een die opregt bemint bezwykt nooit in ellend;
Die vlam zal zelf ten spyt van ongevallen groeyen:
Men kan door tegenspoet nooit zuiv're min vermoeyen.
Beproeft de Liefde 't hart door 't vuur van tegenspoeden:
Laat alle rampen vry op 't allerfelste woeden,
Een die opregt bemint bezwykt nooit in ellend;
Die vlam zal zelf ten spyt van ongevallen groeyen:
Men kan door tegenspoet nooit zuiv're min vermoeyen.
[blanco]
LIEFDE WORD GEKENT DOOR TEGENSPOET.
Et famæ probitas irreprehensa fuit.
Par eadem nostra nunc est sibi facta ruina.
Conspicuum virtus hic tua ponat opus.
Esse bonam facile est ubi quod vetet esse remotum est,
Et nihil officio nupta, quod obstet, habet:
Cum Deus intonuit non se subducere nimbo,
Id demum pietas, id socialis amor.
Want geen misdryf gaf ooit uwe eer of vroomheid smetten,
Zoo lang onz huw'lyk wiert begunstigt van de Goôn.
En, in myn rampen volgt gy nog dezelve wetten.
Stel dan uw' trouwe deugd hier door aan elk ten toon.
Men kan ligt deugd'lyk zyn als niet 't ons komt beletten,
En een getrouwde niets tot haar verdriet ontmoet:
Maar tegens 't onweêr zig grootmoedig pal te zetten,
Is eene opregte trouw, en waare huw'lyks gloedt.
Cosi la fede nel dolor s'affina,
Corisca mia, nè può senza fierezza
Dimostrar sua possanza
Amorosa invincibil constanza
De trouw, Corisca, wil door droefheydt ende pyn,
(Gelyk het goudt, door 't vuur) veeltydts gesuyvert zyn;
Want sonder wreedtheyt, kan volstandigheyt in 't minnen,
Niet toonen, dat haer maght onmoogh'lyck is te winnen;
Ses charmes sont destruits par la facilitè,
Des qu'il est paisible il sommeille,
s'Il n'a plus de frayeur il n'a plus de desir,
l'Assurance l'endort, la cruautè l'eveille,
Et s'il acquiert sans peine, il jouit sans plaisir.
Wanneer het alles gaat met haar na onzen zin,
Heeft zy niets meer waar aan wy ons vergaapen:
Zoo dra zy is gerust schynt zy te slaapen,
En haar begeertens zyn ten end,
Word maar de schrik van haar niet meer gekent:
Zy dooft zig uit zoo dra de vrees haar word ontnomen:
Zy word gewekt door tegenspoet:
En als zy tot haar wit kan zonder moeiten komen
Is 't geene zy geniet ook zonder zoet.
l'Amour pour les braver est fertile en miracles;
Des plus rudes assauts sans cesse il vient a bout,
Et pourveu que l'on aime, on triomphe de tout.
Laat ramp op ramp zig vry verheffen in het minnen,
Om die te trotzen werkt de Liefde wond'ren uit:
Geen aanval is zoo sterk die haare moed niet steuit,
En die maar wel bemint kan alles overwinnen.
Gelyk de vrindschap, word ook de Liefde in tegen-
spoet gekent, en nooit beter: Ovidius pryst zyn huis-
vrouw op verscheide plaatzen om dat zy hem zoo wel
in zyne ongevallen als in zyne voorspoet beminde,
onder anderen in het vyfde boek van zyne treurdig-
ten Eleg. 14.
Nam tua, dum stetimus, turpi sine crimine mansit,
spoet gekent, en nooit beter: Ovidius pryst zyn huis-
vrouw op verscheide plaatzen om dat zy hem zoo wel
in zyne ongevallen als in zyne voorspoet beminde,
onder anderen in het vyfde boek van zyne treurdig-
ten Eleg. 14.
Et famæ probitas irreprehensa fuit.
Par eadem nostra nunc est sibi facta ruina.
Conspicuum virtus hic tua ponat opus.
Esse bonam facile est ubi quod vetet esse remotum est,
Et nihil officio nupta, quod obstet, habet:
Cum Deus intonuit non se subducere nimbo,
Id demum pietas, id socialis amor.
Want geen misdryf gaf ooit uwe eer of vroomheid smetten,
Zoo lang onz huw'lyk wiert begunstigt van de Goôn.
En, in myn rampen volgt gy nog dezelve wetten.
Stel dan uw' trouwe deugd hier door aan elk ten toon.
Men kan ligt deugd'lyk zyn als niet 't ons komt beletten,
En een getrouwde niets tot haar verdriet ontmoet:
Maar tegens 't onweêr zig grootmoedig pal te zetten,
Is eene opregte trouw, en waare huw'lyks gloedt.
De getrouwe Harder zegt by
Guarini tegens Corisca, att. 3. Sc: 6.
Come l'oro nel foco,
Cosi la fede nel dolor s'affina,
Corisca mia, nè può senza fierezza
Dimostrar sua possanza
Amorosa invincibil constanza
De trouw, Corisca, wil door droefheydt ende pyn,
(Gelyk het goudt, door 't vuur) veeltydts gesuyvert zyn;
Want sonder wreedtheyt, kan volstandigheyt in 't minnen,
Niet toonen, dat haer maght onmoogh'lyck is te winnen;
En niet alleen dat de Liefde in de tegenspoeden best gekent
word; maar zelf schynen de rampen in de Liefde als van nooden
te weezen, om dat zy haar aanzetten, het welk le Boulanger heel
wel heeft aangemerkt in zyne Morale Galante part: 1.
l'Aiguillon de l'Amour est la difficultè,
word; maar zelf schynen de rampen in de Liefde als van nooden
te weezen, om dat zy haar aanzetten, het welk le Boulanger heel
wel heeft aangemerkt in zyne Morale Galante part: 1.
Ses charmes sont destruits par la facilitè,
Des qu'il est paisible il sommeille,
s'Il n'a plus de frayeur il n'a plus de desir,
l'Assurance l'endort, la cruautè l'eveille,
Et s'il acquiert sans peine, il jouit sans plaisir.
Zie hier myne vertaaling.
De rampen zyn de prikkels van de min;
Wanneer het alles gaat met haar na onzen zin,
Heeft zy niets meer waar aan wy ons vergaapen:
Zoo dra zy is gerust schynt zy te slaapen,
En haar begeertens zyn ten end,
Word maar de schrik van haar niet meer gekent:
Zy dooft zig uit zoo dra de vrees haar word ontnomen:
Zy word gewekt door tegenspoet:
En als zy tot haar wit kan zonder moeiten komen
Is 't geene zy geniet ook zonder zoet.
Daar zyn ook geene ongevallen zoo zwaar die een minnaar niet
te boven komt; gelyk dezelve le Boulanger een weinig te vooren,
mede wel aanmerkt.
Que sans cesse on oppose obstacles sur obstacles,
te boven komt; gelyk dezelve le Boulanger een weinig te vooren,
mede wel aanmerkt.
l'Amour pour les braver est fertile en miracles;
Des plus rudes assauts sans cesse il vient a bout,
Et pourveu que l'on aime, on triomphe de tout.
Laat ramp op ramp zig vry verheffen in het minnen,
Om die te trotzen werkt de Liefde wond'ren uit:
Geen aanval is zoo sterk die haare moed niet steuit,
En die maar wel bemint kan alles overwinnen.
Translations
Literature
Sources and parallels
- Same copperplate, slightly altered, as in:Biscoctum Amoris [55] (in: Ludovicus van Leuven, Amoris divini et humani antipathia (1629)) [Compare]
References, across this site, to this page:
- Biscoctum Amoris [55] (in: Ludovicus van Leuven, Amoris divini et humani antipathia (1629))
- De verlichte Ziele verklaert het uyterlijcke vernuft; het afscheyden eens rechtveerdigen [21] (in: Jan Luyken, Jesus en de ziel (1685))
Iconclass
A young woman touches the heart on the peel with which a young man is about to put it in a baker's oven- fire (one of the four elements) [21C]
- heart [31A2221]
- profane heart symbolism ~ love [31A222101]
- pushing something [31A2748]
- youth, adolescent [31D12]
- adolescent, young woman, maiden [31D13]
- couple of lovers [33C23]
- smoke [41B162]
- kitchen-utensils (with NAME) [41C27(SPATULA)]
- biscuits (+ variant) [41C6222(+0)]
- fire, oven, furnace ~ interior of industrial structure [47A212]
- baker [47B1811]
- tools, aids, implements ~ crafts and industries (with NAME) [47D8(PEEL)]
- Constancy, Tenacity; 'Costanza', 'Tenacité' (Ripa) (+ emblematical representation of concept) [53A21(+4)]
- (personifications and symbolic representations of) Love; 'Amore (secondo Seneca)' (Ripa) (+ emblematical representation of concept) [56F2(+4)]
- proverbs, sayings, etc. (with TEXT) [86(LIEFDE WORD GEKENT DOOR TEGENSPOET)]