![[H O M E : Emblem Project Utrecht]](/static/images/rd-small.gif)
Den pool die vrijt sijn helft op trou die hij verkiest tot echte vrou [18]
18.
EMBLEMATA.
Een yeder me in Lieffden dool
Soo vvel den Onger als den Pool
Archvvanicheyt vvert dick ghetoont
Tvoortnemen quaet hemselven loont
VVant oft een Minnaer Minnen vvou
Zijn Lieff, doch maer de helft op trou
Sulcx tooghen sou t'liefdragent hert
Dat dit niet reyn bevonden vvert
En vvaer hy meende tgaen heel vvis
Dat conde vallen vveder mis
Dus doen ick niet soo ick dat meen
Het vvert my selfs een blauvve scheen.
Een yeder me in Lieffden dool
Soo vvel den Onger als den Pool
Archvvanicheyt vvert dick ghetoont
Tvoortnemen quaet hemselven loont
VVant oft een Minnaer Minnen vvou
Zijn Lieff, doch maer de helft op trou
Sulcx tooghen sou t'liefdragent hert
Dat dit niet reyn bevonden vvert
En vvaer hy meende tgaen heel vvis
Dat conde vallen vveder mis
Dus doen ick niet soo ick dat meen
Het vvert my selfs een blauvve scheen.
Nieu Amoureus Liedeken:
Op de voyse. Een Vrouken heb ick int herte gheprent.
Gheen soeter Bloemken voort en spruyt
In Floreas Lusthoff even
Als een dat Crachtich vol virtuyt
In haer besluyt mijn leven
Deur hare cloeckheyt abondant
Tis waerdich om t'aenschouwen
Want desen Edelen Diamant
Alleen de Croone spant
Boven de Troyaensche vrouwen.
Minerves wijsheyt sy berooft
Met haer deuchsaemheyt reyne
Ick derff wel stellen op haer hooft
De cuysheyts Croon ghemeyne
Die t'alder tijt Diana draecht
Tot een cieraet seer schoone
Dees Prinsselijcke fiere Maecht
In Lieffden heeft behaecht
Alleen mijn Edelen persoone.
Haer schoonheyt verd' te boven gaet
D'eel Cypria vol Minnen
Mits alles dese Nimph fray staet
Bespraeckt / beleeft van sinnen
Haer Adem als een Balsem soet
Vermaecklijck maeckt mijn herte
Wanneer sy my maer eens ontmoet
Met vriendelijcken groet
Eerbiedichlijcken wijckt mijn smerte.
Veel rijcker als Iuno vermaert
Is mijn Lieff tallen stonden
Deur haer deuchtsamen vromen aert
Derff ick dat wel verconden
Alleen is sy mijns herts tresoor
Waerin de sinnen rusten
Thert huppelt alsse my comt voor
Oft ick haer spreken hoor
Inwendich ontsteken mijn lusten.
Prince.
Princesse Lieff om wien ick dool
Als mijn eenichste vrouwe
De menich seyt hier dat den Pool
Maer halff en vrijt op trouwe
Doch mijne Lieffd' o schoon Iuvveel
Ick trou sal laten blijcken
Ghy sultse selffs ghenieten heel
Mijn alderliefste deel
V en sal ick tgheender tijt affwijcken.
Op de voyse. Een Vrouken heb ick int herte gheprent.
Gheen soeter Bloemken voort en spruyt
In Floreas Lusthoff even
Als een dat Crachtich vol virtuyt
In haer besluyt mijn leven
Deur hare cloeckheyt abondant
Tis waerdich om t'aenschouwen
Want desen Edelen Diamant
Alleen de Croone spant
Boven de Troyaensche vrouwen.
Minerves wijsheyt sy berooft
Met haer deuchsaemheyt reyne
Ick derff wel stellen op haer hooft
De cuysheyts Croon ghemeyne
Die t'alder tijt Diana draecht
Tot een cieraet seer schoone
Dees Prinsselijcke fiere Maecht
In Lieffden heeft behaecht
Alleen mijn Edelen persoone.
Haer schoonheyt verd' te boven gaet
D'eel Cypria vol Minnen
Mits alles dese Nimph fray staet
Bespraeckt / beleeft van sinnen
Haer Adem als een Balsem soet
Vermaecklijck maeckt mijn herte
Wanneer sy my maer eens ontmoet
Met vriendelijcken groet
Eerbiedichlijcken wijckt mijn smerte.
Veel rijcker als Iuno vermaert
Is mijn Lieff tallen stonden
Deur haer deuchtsamen vromen aert
Derff ick dat wel verconden
Alleen is sy mijns herts tresoor
Waerin de sinnen rusten
Thert huppelt alsse my comt voor
Oft ick haer spreken hoor
Inwendich ontsteken mijn lusten.
Prince.
Princesse Lieff om wien ick dool
Als mijn eenichste vrouwe
De menich seyt hier dat den Pool
Maer halff en vrijt op trouwe
Doch mijne Lieffd' o schoon Iuvveel
Ick trou sal laten blijcken
Ghy sultse selffs ghenieten heel
Mijn alderliefste deel
V en sal ick tgheender tijt affwijcken.
FINIS.
Een Nieu Amoureus Liedeken:
Op de Voyse. Cy cest pour mon pucellaige, &c.
Eerbaer Lieffde int verborghen
Mijn jonck herte treuren doet
Dat ick overdencken moet
Want sy die my brengt in sorghen
Maeckt dat ick reyn Lieffde draech
Mits ick om heur dencke staech.
Haer bruyn ooghen claer int lichten
Hebben binnen in het hert
My gewont met groote smert
Meer als Cupidinems schichten
Tsy dan waer dat ick oock bin
Altoos comtse in mijn sin.
Een seer zwaer en droevich suchten
Vyt het Minnent herte daelt
Dat soo vierich is doorstraelt
Als ick hoor haers naems gheruchten
D'aenschijn hem verandren moet
In een schoon couleur als bloet.
Niet mijn Ouders connen weten
Wat my trouwe jongman let
Oft ick Liefde heb gheset
Noyt ick claechde mijn secreten
Maer het hert tot allen tijt
Weet wat pijne dat ick ly
T'hert en d'ooghen tsamen vrijen
Doch het is hun beyd' verdriet
Datse gantz ghewinnen niet
Oft in Liefden yet bedyen
Och die Liefds cracht vol virtuyt
Deur den mont mocht spreken uyt.
Ick wacht nae gelegen tijden
Om te treffen uer en stont
Ia te praten mont by mont
Doch tschijnt niet te willen lijden
Dat reyn Liefde wert bekent
In zijn Lieff te zijn present.
Comt ghy wit gheveerde zwanen
Die des Lieffdes waghen voert
My arm Minnaer seer ontroert
Helpt met droeffelijcke tranen
Vyten / tgheen opt herte lach
En hy niet uytspreken mach.
Helpt den langen tijt bequeelen
Dat ick trouwe Lieffde droech
Tschijnt te wesen noch te vroech
Doch het moet mijn hert verveelen
Dat soo lang niet lijden // can
Lieffd' vol tegenstrijden // dan.
Nochtans sal dees bloem der wijven
D'eenichste in mijnen sin
En des herten Coningin
Eeuwelijck de Liefste blijven
Onder duysent dochters Eel
Die ick noch eens wacht te deel.
Op de Voyse. Cy cest pour mon pucellaige, &c.
Eerbaer Lieffde int verborghen
Mijn jonck herte treuren doet
Dat ick overdencken moet
Want sy die my brengt in sorghen
Maeckt dat ick reyn Lieffde draech
Mits ick om heur dencke staech.
Haer bruyn ooghen claer int lichten
Hebben binnen in het hert
My gewont met groote smert
Meer als Cupidinems schichten
Tsy dan waer dat ick oock bin
Altoos comtse in mijn sin.
Een seer zwaer en droevich suchten
Vyt het Minnent herte daelt
Dat soo vierich is doorstraelt
Als ick hoor haers naems gheruchten
D'aenschijn hem verandren moet
In een schoon couleur als bloet.
Niet mijn Ouders connen weten
Wat my trouwe jongman let
Oft ick Liefde heb gheset
Noyt ick claechde mijn secreten
Maer het hert tot allen tijt
Weet wat pijne dat ick ly
T'hert en d'ooghen tsamen vrijen
Doch het is hun beyd' verdriet
Datse gantz ghewinnen niet
Oft in Liefden yet bedyen
Och die Liefds cracht vol virtuyt
Deur den mont mocht spreken uyt.
Ick wacht nae gelegen tijden
Om te treffen uer en stont
Ia te praten mont by mont
Doch tschijnt niet te willen lijden
Dat reyn Liefde wert bekent
In zijn Lieff te zijn present.
Comt ghy wit gheveerde zwanen
Die des Lieffdes waghen voert
My arm Minnaer seer ontroert
Helpt met droeffelijcke tranen
Vyten / tgheen opt herte lach
En hy niet uytspreken mach.
Helpt den langen tijt bequeelen
Dat ick trouwe Lieffde droech
Tschijnt te wesen noch te vroech
Doch het moet mijn hert verveelen
Dat soo lang niet lijden // can
Lieffd' vol tegenstrijden // dan.
Nochtans sal dees bloem der wijven
D'eenichste in mijnen sin
En des herten Coningin
Eeuwelijck de Liefste blijven
Onder duysent dochters Eel
Die ick noch eens wacht te deel.
FINIS.
Een Nieu Amoureus Liedeken:
Op de Voyse. Mon verle, &c.
Moet ick dan door dit zwaer lijden
Eynden mijnen tijt voorwaer
Sult ghy Lief my niet verblyden
Door u soete tong eenpaer
Soudy derven schoon jonckvrouvve
My dus Fel
Heel verlaten inden rouwe
Twaer niet wel.
Heb ick niet altoos voor desen
V gheeert int Hollants crijt
Waerom wort dan nu bewesen
Dat ghy wederspannich zijt
Want ick sochter tallen daghen
Seer ydoon
Door reyn Lieffde te behaghen
V persoon.
Comt Cupido nu ten stonden
Met u fellen booch en pijl
Wilt in Lieffden mede wonden
Haer die wesen wil subtijl
Op dat sy dan sy een loonder
Mijns verdriet
Want ter werelt doch gheen schoonder
Weet ick niet.
Eeuwich sal sy loff ontfanghen
Deur haer helder claer aenschijn
Dwelck alleen my doet verlanghen
Na den rechten Medecijn
Die sy selver nu met eenen
Haest can zijn
En my Minnaer dan verleenen
Vreucht voor pijn.
Ghy als crachtich Godt der Minnen
Helpt my doch uyt desen strijt
Laet my dan d'oorsaeck bekinnen
Vant vafeur op desen tijt
So sal ick u weerdich prijsen
Met verhael
En oock altoos eer bewijsen
Principael.
Prince.
Eel Princesse hooch verheven
Schoonste peerle boven schoon
V Lieff weerdich jonghe leven
Iont my doch tot eenen loon
Tgheen ghy Lieffgen my gaet jonnen
Met begheer
Sal ick wedergheven connen
Thienmael meer.
Op de Voyse. Mon verle, &c.
Moet ick dan door dit zwaer lijden
Eynden mijnen tijt voorwaer
Sult ghy Lief my niet verblyden
Door u soete tong eenpaer
Soudy derven schoon jonckvrouvve
My dus Fel
Heel verlaten inden rouwe
Twaer niet wel.
Heb ick niet altoos voor desen
V gheeert int Hollants crijt
Waerom wort dan nu bewesen
Dat ghy wederspannich zijt
Want ick sochter tallen daghen
Seer ydoon
Door reyn Lieffde te behaghen
V persoon.
Comt Cupido nu ten stonden
Met u fellen booch en pijl
Wilt in Lieffden mede wonden
Haer die wesen wil subtijl
Op dat sy dan sy een loonder
Mijns verdriet
Want ter werelt doch gheen schoonder
Weet ick niet.
Eeuwich sal sy loff ontfanghen
Deur haer helder claer aenschijn
Dwelck alleen my doet verlanghen
Na den rechten Medecijn
Die sy selver nu met eenen
Haest can zijn
En my Minnaer dan verleenen
Vreucht voor pijn.
Ghy als crachtich Godt der Minnen
Helpt my doch uyt desen strijt
Laet my dan d'oorsaeck bekinnen
Vant vafeur op desen tijt
So sal ick u weerdich prijsen
Met verhael
En oock altoos eer bewijsen
Principael.
Prince.
Eel Princesse hooch verheven
Schoonste peerle boven schoon
V Lieff weerdich jonghe leven
Iont my doch tot eenen loon
Tgheen ghy Lieffgen my gaet jonnen
Met begheer
Sal ick wedergheven connen
Thienmael meer.
FINIS.
Een Nieu Amoureus Liedeken:
Op de Voyse. Een vrouken heb ick int herte gheprent, &c.
Schoon Liefgen die prijsweerdich zijt
Boven alle reyn Ionckvrouvven
Mijn lijf en ziel spijst ghy altijt
Hier opter aerden voltrouwen
Hoewel dat valsche tonghen quaet
Deur boosheyt met behaghen
Gheduerich sayen oncruyts saet
Om alsoo te wercken haet
Dat ick arme minnaer mach beclagen.
Al sout my baten liefste schoon
swerelts rijckdom en erven /
En dat ick u soetlieff persoon
Alleen sou moeten derven
Soo waer ick liefdraghende hert
Ghewont met grooter smarte
Want in u noyt ghevonden wert
Eenighe vileyne pert
Maer een ghenesing van mijn harte.
De deucht schoon lief is uwen naem
Al gaetmen u benyden
V min ick met mijn gantsch lichaem
Hoewel veel teghenstryden
De deucht wel onderweghen vint
Lieff wilt sulcx doch ghedooghen
Want ghy hier alles overwint
En wort hertelijck bemint
Van hem die in lieffde gaet pooghen.
Ghy hebt my uytvercoren lieff
Eer ick te deech u kenden
Ghy socht my eer ick u verhieff
Stracx ick my ommewenden
En volchden u mijn Lieffste vreucht
Als een die was verloren
Nu ick gheniet u goede deucht
Het minnen 'thert verheucht
En moet in lieffden vreucht oorboren.
Prince.
Princesse vroet gheen uws ghelijck
Hier in des werelts ronden
Alleen zijt ghy in deuchden rijck
Hy die u heeft ghevonden
Een trou een waerden pant aencleeft
boven alle schatten schoone
Maer niemant meer ghelucx en heeft
Dan hy diet selfs beleeft
En eens ghewint sulck lieff persoone.
Op de Voyse. Een vrouken heb ick int herte gheprent, &c.
Schoon Liefgen die prijsweerdich zijt
Boven alle reyn Ionckvrouvven
Mijn lijf en ziel spijst ghy altijt
Hier opter aerden voltrouwen
Hoewel dat valsche tonghen quaet
Deur boosheyt met behaghen
Gheduerich sayen oncruyts saet
Om alsoo te wercken haet
Dat ick arme minnaer mach beclagen.
Al sout my baten liefste schoon
swerelts rijckdom en erven /
En dat ick u soetlieff persoon
Alleen sou moeten derven
Soo waer ick liefdraghende hert
Ghewont met grooter smarte
Want in u noyt ghevonden wert
Eenighe vileyne pert
Maer een ghenesing van mijn harte.
De deucht schoon lief is uwen naem
Al gaetmen u benyden
V min ick met mijn gantsch lichaem
Hoewel veel teghenstryden
De deucht wel onderweghen vint
Lieff wilt sulcx doch ghedooghen
Want ghy hier alles overwint
En wort hertelijck bemint
Van hem die in lieffde gaet pooghen.
Ghy hebt my uytvercoren lieff
Eer ick te deech u kenden
Ghy socht my eer ick u verhieff
Stracx ick my ommewenden
En volchden u mijn Lieffste vreucht
Als een die was verloren
Nu ick gheniet u goede deucht
Het minnen 'thert verheucht
En moet in lieffden vreucht oorboren.
Prince.
Princesse vroet gheen uws ghelijck
Hier in des werelts ronden
Alleen zijt ghy in deuchden rijck
Hy die u heeft ghevonden
Een trou een waerden pant aencleeft
boven alle schatten schoone
Maer niemant meer ghelucx en heeft
Dan hy diet selfs beleeft
En eens ghewint sulck lieff persoone.
FINIS.
Ballade.
Hoe hooch de deught staet inden fleur
En wort van haer minnaers ghepresen
Onverstant sluytse buyten deur.
Niet wetende wie dat mach wesen
Maer wie haer kent in out verheucht
En eertse me na het betamen
Die deeltse haer deuchtsame deucht
Als daghelicx gheschiet met namen.
Hoe hooch de deught staet inden fleur
En wort van haer minnaers ghepresen
Onverstant sluytse buyten deur.
Niet wetende wie dat mach wesen
Maer wie haer kent in out verheucht
En eertse me na het betamen
Die deeltse haer deuchtsame deucht
Als daghelicx gheschiet met namen.
Tsamen ghesangh:
op de vvyse. Den Mey, den Mey coel is de Mey.
Vryer. Aenhoort o fiere Nimphe reyn
Dees lieff-draghende clachten
Die ick als Minnaer trou certeyn
V tooch uyt goe ghedachten. Vrijster. V lieffde waerden Ionghelinck
Can ick soo niet aenveerden
T'is een onaenghenaemlijck dinck
En moeyte cleyn van weerden. Vryer. Ick hebbe lang by u verkeert
Om 'tvrindelijcke praten
Nu my het jock der Min beheert
't Schijnt ghy gaet my verlaten. Vrijster. Wtwendich blijckt u lieffde groot
Maer hoe 'thert is van binnen
Can ick o Iongman seer minjoot
Niet daetlijck onderwinnen. Vryer. Soud' ick mijn waerde Nimphe teer
In liefden u aenspreken
En dat alleenich op oneer
Het hert sou eerder breken. Vrijster. Ghy prijst my Vryer al te veel
Deur soete spraeck dy desen
Maer doch u lief en weerde deel
Sal ick nemmermeer wesen Vryer. Blijf dan sulck lieffde ongheblust
Die qualijck is te stelpen
Soo sal het blinde kint ontrust
My met sijn schichten helpen. Vrijster. T'is ydelheyt wat ghy beghint
Soeckt haer die u pijn blusten
Want dit u doen is als den wint
Verslaet elders u lusten. Vryer. Waer soud' ick mynen lust verslaen
O onghenaede vrouwe /
Want eewich moet ick zijn ghevaen
Van u mijn reyn Carsouvve. Vrijster. Ick u ontbinde van dees last
En dwingt my niet tot 'tminnen.
Heeft u het soet ghesicht verrast
Leght elders uwe sinnen. Vryer. Waerom blijft ghy so hart party
En laet de lieffd' verschoouen
Dat ghy aldus soudt haten my
En cond' ick niet ghelooven. Vrijster. O Iongling dat ghy dus verslijt
V leven met mishaghen
Waer ick ghecomen tot mijn tijt
Men sou soo langh niet vraghen. Vryer. Is u een vreuchde al dit leet
Lacht ghy om mijn benouwen
Dat ghy u dienaer zijt dus wreet
Can ick u niet vertrouwen. Vrijster. Sal ick dan vryen teghen wil
Die my wel sou begheeren
Hout op van desen clapt swijcht stil
Ghy soeckt my slechts t'onteeren. Vryer. O brant die fel beswaret 'thert
Wie sal hem noch vercoelen
Maer oft lieff eens u beurte wert
Dan sult ghyt oock wel voelen Vrijster. Laet blyven my dan die ick bin
Van claghen wilt toch swyghen
Ghy sult wel elders nae u sin.
Een waerder dochter cryghen. Vryer. Gheen liever opter aerden leeft
Als ghy int 'therts secreten
Mijn lichaem veel te lyden heeft
Al wildy't nu niet weten. Vrijster. Waer ick u toegheleyde deel
En dan u heel versmade
Maer nu ist claghen even veel
De lieffd' gheleyt te spade. Vryer. Moet ick dan u mijns herten wens
Dus onverduldich derven
Soo moet ick arm bedroefden mens
Noch bitterlijck besterven. Vrijster. Nu moet ick lyden wat ghy doet
Lieffd' can niet zijn ghedwonghen
Ick kenne vry mijn Iong ghemoet
Tot spijt van clappaerts tonghen. Vryer. Vaert wel Princesse die my crenckt
tHert moet u altoos eeren
Op hoop oft eens by tijdts bedenckt
'Sliefs sinnen ommekeeren.
op de vvyse. Den Mey, den Mey coel is de Mey.
Vryer. Aenhoort o fiere Nimphe reyn
Dees lieff-draghende clachten
Die ick als Minnaer trou certeyn
V tooch uyt goe ghedachten. Vrijster. V lieffde waerden Ionghelinck
Can ick soo niet aenveerden
T'is een onaenghenaemlijck dinck
En moeyte cleyn van weerden. Vryer. Ick hebbe lang by u verkeert
Om 'tvrindelijcke praten
Nu my het jock der Min beheert
't Schijnt ghy gaet my verlaten. Vrijster. Wtwendich blijckt u lieffde groot
Maer hoe 'thert is van binnen
Can ick o Iongman seer minjoot
Niet daetlijck onderwinnen. Vryer. Soud' ick mijn waerde Nimphe teer
In liefden u aenspreken
En dat alleenich op oneer
Het hert sou eerder breken. Vrijster. Ghy prijst my Vryer al te veel
Deur soete spraeck dy desen
Maer doch u lief en weerde deel
Sal ick nemmermeer wesen Vryer. Blijf dan sulck lieffde ongheblust
Die qualijck is te stelpen
Soo sal het blinde kint ontrust
My met sijn schichten helpen. Vrijster. T'is ydelheyt wat ghy beghint
Soeckt haer die u pijn blusten
Want dit u doen is als den wint
Verslaet elders u lusten. Vryer. Waer soud' ick mynen lust verslaen
O onghenaede vrouwe /
Want eewich moet ick zijn ghevaen
Van u mijn reyn Carsouvve. Vrijster. Ick u ontbinde van dees last
En dwingt my niet tot 'tminnen.
Heeft u het soet ghesicht verrast
Leght elders uwe sinnen. Vryer. Waerom blijft ghy so hart party
En laet de lieffd' verschoouen
Dat ghy aldus soudt haten my
En cond' ick niet ghelooven. Vrijster. O Iongling dat ghy dus verslijt
V leven met mishaghen
Waer ick ghecomen tot mijn tijt
Men sou soo langh niet vraghen. Vryer. Is u een vreuchde al dit leet
Lacht ghy om mijn benouwen
Dat ghy u dienaer zijt dus wreet
Can ick u niet vertrouwen. Vrijster. Sal ick dan vryen teghen wil
Die my wel sou begheeren
Hout op van desen clapt swijcht stil
Ghy soeckt my slechts t'onteeren. Vryer. O brant die fel beswaret 'thert
Wie sal hem noch vercoelen
Maer oft lieff eens u beurte wert
Dan sult ghyt oock wel voelen Vrijster. Laet blyven my dan die ick bin
Van claghen wilt toch swyghen
Ghy sult wel elders nae u sin.
Een waerder dochter cryghen. Vryer. Gheen liever opter aerden leeft
Als ghy int 'therts secreten
Mijn lichaem veel te lyden heeft
Al wildy't nu niet weten. Vrijster. Waer ick u toegheleyde deel
En dan u heel versmade
Maer nu ist claghen even veel
De lieffd' gheleyt te spade. Vryer. Moet ick dan u mijns herten wens
Dus onverduldich derven
Soo moet ick arm bedroefden mens
Noch bitterlijck besterven. Vrijster. Nu moet ick lyden wat ghy doet
Lieffd' can niet zijn ghedwonghen
Ick kenne vry mijn Iong ghemoet
Tot spijt van clappaerts tonghen. Vryer. Vaert wel Princesse die my crenckt
tHert moet u altoos eeren
Op hoop oft eens by tijdts bedenckt
'Sliefs sinnen ommekeeren.
FINIS.
Translations
Literature
Sources and parallels
References, across this site, to this page:
No references to this emblem or page found.Iconclass
A Polish man - in a Polish costume(?) - leads a woman by the hand- trees (+ stem, trunk)
[25G3(+21)]
- low hill country
[25H114]
- leading someone by the hand or wrist
[31A25432]
- moustache
[31A5341]
- adult man
[31D14]
- adult woman
[31D15]
- Europeans (with NAME)
[32B311(POLES)]
- couple of lovers
[33C23]
- folk costume, regional costume
[41D3]
- (personifications and symbolic representations of) Love; 'Amore (secondo Seneca)' (Ripa) (+ emblematical representation of
concept)
[56F2(+4)]
- proverbs, sayings, etc. (with TEXT)
[86(DEN POOL DIE VRIJT SIJN HELFT OP TROU DIE HIJ VERKIEST TOT ECHTE VROUW)]