Jacob Cats, Sinne- en minnebeelden (1627)

Table of contents ↑

← Content: PreviousContent: Next →

Repete. [7]


beeld007

Back to top ↑
38 ↓

VERS. VULGAR.
Non amet, aut discat duros tolerare labores,
Optati compos qui velit esse sui.

POLYB. LIB. 10.
Nulla re utili abstinendum est, propter apparentem difficultatem; sed comparandus habitus, quo cuncta bona mortalibus comprehensibilia redduntur.

39 ↓
Gheen boom en wast op eenen dagh,
Gheen boom en valt ten eersten slagh.
Soo haest ick my bevont in Venus net ghevanghen,
Seyd' ick het Rosemont. waer toe veel kromme gangen?
En siet! my docht terstont de vryster was ghereet;
Maer op soo mallen waen ontfingh ick dit bescheet:
De Specht, het grillich dier, die pickt in alle boomen,
Maer wat de geck begint, ten zijn maer rechte droomen;
Hy meynt, daer is een gat: maer t'hout is al te dick:
O vrient, een eyken boom vereyst al harder pick.

Sive amator, sive gladiator es, Repete.
Martia Picus avis longis dare vulnera ramis
Dum parat, & rostro robora dura petit,
Protinus, ut Quercum primo modo contudit ictu,
Quaerit, an admittat pervia rima diem.
Picus, amatoris nimium properantis, imago est,
Qui primo admissum se putat esse die.
Fallitur; haud primis cadit icta bipennibus arbor;
Robora vasta cupis sternere? saepe feri.

Perseverer faict importer.
Ce troncq pouvoir percer le Pic se met en teste,
D'un coup, sans plus frapper, o qu'il est sotte beste!
Semblable impression forge en son c?ur l'amant,
Mais sache, pauvre sot, qu'il faut frapper souvent.

No tree falls at one blowe, wee say,
Nor citty was built in one day.
No sooner was dame Venus yoke about my neck but I
Did grapple with my love forthwith: what need I then to lye.
I thought, that at that instant shee for mee had bene preparde;
But ere I went from her, I gott this lesson to regarde,
The Spitt pickt at the Oaken tree, but saw it no whit mooved.
Yet neverthelesse shee stood and gaept and never once more prooved,
But thought sh'had pickt it through, no foole, I say doe not mistake
For one pick by a folish byrde in th'Oake no hole can make.

40 ↓
Hy meynt 'tis deur, en 'tis gheen scheur.
De Specht pickt inden boom, men sietse nau beroeren;
Noch gaet hy niettemin gheduerigh sitten loeren
Of hy een open siet. Kijck, wat een dapper man,
Hy soeckt een vol besluyt oock eer hy schier began.
Hoe ketelt sich het volck, besonder in het minnen,
Daer is maer enckel waen, en niet als malle sinnen;
Al wie van dese wesp is in het hooft gheraeckt,
Die raest, oock sonder korts, en droomt, oock als hy waeckt.

41 ↓
Amans sibi somnia fingit.
Picus, ut exiguo vix robora contigit ictu,
Iam mihi, iam clamat, pervia quercus hiat;
Rima, diem video, patet, o patet, inquit, at eheu!
Vix patet exiguo vulnere prima cutis.
Stultus amans, simul-ac solito minus aspera virgo est,
Clamat, io! victas iam dedit illa manus.
Intempestivum stolido canit ore triumphum,
Et sibi vana movet somnia quisquis amat.

Il n'a faict, qui commence.
Le picq voulant percer le tronq, de vive force,
A peine de son becq ayant percé l'escorce,
Va regarder a tous moments si l'arbre est creux:
Il se chatouille trop quiconque est amoureux.
VARRO.
Omnes videmur nobis saperdae, festivi, belli, cum simus copreae.

OVID. DE ART. 3.
Prona venit cupidis in sua vota fides.

AMANS SIBI SOMNIA FINGIT.
Insita est quibusdam tam ridicula, Philautiae prurigo, ut, licet vel pepone insulsiores sint, omnia nihilominus splendida ac magnifica de sese polliceri audeant.
Quid dignum tanto dabit hic promissor hiatu?
Sane cum vasa vacua magis tinniant ac aristae inanes altius emineant,
Parturient montes nascetur ridiculus mus
Placet Menedemi dictum aureum, qui Athenas studiorum causa properantes primo sapientes esse, tunc philosophos, inde rhetoras, denique rudes & omnium ignaros fieri, non minus lepide, quam vere dixit. Valeat totum genus hoc ardelionum. Solida, ac non inventum docta mens (ut ille ait) quo diutius discit, in re plura, in opinione pauciora novit. Magna de se ipso credere, exiguae scientiae certum est indicium.

Daer is in sommighe menschen soodanighen ketelende jeucksel van eygen liefde, datse, schoon sy zouteloser zijn als pompoenen, evenwel nochtans veel groote dinghen van hun derven beloven. Maer wat kan doch sodanigen hoogen snurcker by brengen, nademael het van oudts so geweest is, dat een wan-vat meest bomt, ende 'tydele kooren-hayr hooghst uytsteeckt, so en is van het wijd beroemde swanger gaen der bergen, gelijck Horatius seyt, niet anders te verwachten, als de geboorte van een geckelijcke muys. De Studenten eerstmael t'Athenen komende, seyt Menedemus, sijn dappere gasten soo sy meynen, maer stracx niet anders als liefhebbers der wijsheyt, ende daer nae leerlingen der reden konst, ende ten lesten, gantsch plomp, ende van alles onwetende. 'tGaet noch huyden ten daghe so met yder van ons, hoemen langer leert, hoemen inder daet wel meer, maer naer eygen oordeel, min wetenschap heeft. Veel van sich te dencken, komt van weynich te weten.

42 ↓
PROVERB. 3. 7.
Laet u niet wijs duncken.
De Specht vlieght over al, hy gaet de bosschen quellen,
Hy wil (ghelijck het schijnt) de boomen nedervellen,
Hy pickt in al het hout, en souckt een open gat,
Maer vint ten lesten niet als, ick en weet niet wat.
Al wat de menschen doen, al wat de lieden maecken,
Het zy in kleyn bedrijf, het zy in groote saecken,
Hoe slecht haer dinghen gaen, sy trotsen niettemin,
De minste van den hoop die heeft een vleyer in.

43 ↓
Arrogantia, profectus obstaculum.
Num penetrent morsus in singula vulnera quaerit:
Dum nimium rostro martia fidit avis.
Pervia ligna forent, nisi pervia, Pice, putasses;
Dum ruis huc illuc, tempus inane volat.
Qui poterit, doctum qui se putat esse doceri?
Qui sapiet, qui se iam putat esse sophum?
Semper inanis erit mens, quae sibi plena videtur:
Doctus erat, doctus ni sibi quisque foret.

ECCLES. 3. 24.
La presumption a deceu plusieurs.
Le Pic auroit bien tost la fin de son ouvrage,
Si de son bec n'avoit conceu trop grand courage:
Un c?ur presumptueux ne fera rien du bon,
Puis qu'il a de son faict trop grand' opinion.
1. CORINT. 8. 2.
Si quis existimat scire se aliquid, nondum cognovit quemadmodum eum scire oporteat.

Indocilis est, qui mavult doctus videri quam esse. Bion. apud Laërt. Lib. 4. Cap. 7.

PROVERB. 2. 12.
As tu veu un homme qui cuide estre sage? il y a plus d'esperance d'un fol, que de luy.

VERS. 16.
Le paresseux s'estime estre plus sage, que sept qui baillent sage conseil.

ARROGANTIA, PROFECTUS OBSTACULUM.
Magis decorum est iuvenem discere, quam docere; Seni docere, quam discere. Melius tamen est provectioris aetatis hominem sero discere, quam in ignorantia perpetua versari. Nunquam hominem tam exactae eruditionis uspiam exstitisse, ut amplius nihil addiscere potuerit, ratio demonstrat. Non in vita solum, sed & in ipsa morte, imo ex ipsa morte, est quod discatur; praesertim homini Christiano. Odi homines ignava opera, philosopha sententia, aiebat ille. Indocilis sane est, qui mavult doctus videri, quam esse: Vanus & arrogans, qui aut magna sibi vindicat, quae ipsi non insunt; vel maiora, quam quae insunt. Utinam hoc animis omnium insitum! De aliis nunquam male, de sese nunquam bene loqui, primum Christiani, alterum sapientis est.

Het voeght een Ionghelinck beter, onderwesen te werden, als andere te leeren; voor een oudt man daerenteghens passet beter een ander te onderwijsen, als selfs onderwesen te werden; en evenwel nochtans isset beter in sijn ouderdom te leeren, als altijdt onwetende te blijven. Noyt en isser yemandt so volkomen ofte in gheleertheyt, ofte in ervarentheyt gheweest, oft hy en heeft noch altijt in wetenschap kunnen toenemen. Men en kan niet alleenlick in dit leven, maer in, en uyt de doot selfs, onderwesen werden, voor al en sonderlinge een Christelick ghemoet. Ick hate alle menschen van veel seggens, en van weynich bedrijfs, seyder een vande Oude; hy en is niet leersaem, die liever heeft gheleert te schijnen als inder daet te wesen, seyde Bion. Hy is trots en ydel, so wel den desen, die sick dinghen toeschrijft de welcke hy niet en heeft, als den ghenen, die sick grooter dinghen vermeet als hy kan. 'tWare goet datmen van andere nimmermeer qualick, van sich selven nimmermeer wel en sprake: die het eerste doet, handelt Christelijck; die het tweede doet, handelt wijsselijck.

Back to top ↑

Sources and parallels


Back to top ↑

References, across this site, to this page: