anonymous, Nieuwen ieucht spieghel (1617)
Table of contents ↑Cursitatatos manusque pedesque iuventa fatigat [14]
HEbt ghy noyt aenghesien, hoe de Ionckheyt ontbonden,
Den Wint-balon voort drijft, met eenen houten Arm?
Wat slaen, wat vveder-slaen, vvelc loop, vvelc ghesvvarm
Om d'opgheblasen vel in de baen vvort bevonden,
Hoe d'onghestilde Bal, vvort hier en daer ghesonden,
Naer eens anders ghenuecht, die van loopen is vvarm?
Sulcx is des Minnaers Hert (over vvelc ic erbarm)
Om dattet niet en mach rusten t'eenigher stonden.
De hope vvelghemoet en de vreese belaen,
Iaghent over end' vveer, nu in vreuchd', nu in lijen,
Met onghestadicheyt, bevanghen t'allen zijen:
Siet ghy niet onwijs Hert, hoe dit spel vvil vergaen?
Sulcken tvveedracht en kan ten goede niet bestaen,
Wilt ghy d'ongheluck vlien, ghy moet de Minne mijden.
Den Wint-balon voort drijft, met eenen houten Arm?
Wat slaen, wat vveder-slaen, vvelc loop, vvelc ghesvvarm
Om d'opgheblasen vel in de baen vvort bevonden,
Hoe d'onghestilde Bal, vvort hier en daer ghesonden,
Naer eens anders ghenuecht, die van loopen is vvarm?
Sulcx is des Minnaers Hert (over vvelc ic erbarm)
Om dattet niet en mach rusten t'eenigher stonden.
De hope vvelghemoet en de vreese belaen,
Iaghent over end' vveer, nu in vreuchd', nu in lijen,
Met onghestadicheyt, bevanghen t'allen zijen:
Siet ghy niet onwijs Hert, hoe dit spel vvil vergaen?
Sulcken tvveedracht en kan ten goede niet bestaen,
Wilt ghy d'ongheluck vlien, ghy moet de Minne mijden.
Cursitat atque manusque pedesque iuuenta fatigat,
Spheram percutiens atque reprecutiens.
Sanguinis est ea vis nempe in iuuenilibus annis:
Gratior atque isthac fit ratione cibus.
Spheram percutiens atque reprecutiens.
Sanguinis est ea vis nempe in iuuenilibus annis:
Gratior atque isthac fit ratione cibus.
REFEREYN.
SOo langhe den Hemel Sterren hebben zal,
Soo langhe als d'Aertrijck Vruchten zal draghen,
Soo langhe de Zee ebben en vloeyen zal,
Soo langhe het wt den Oosten zal daghen,
Soo langhe als Phœbus zal voeren zijn Waghen,
Ofte soo langhe als Deiphile zal leven,
Soo zal dese Princesse (soet in't behaghen)
In't binneste mynder Herten blyven ghedreven,
Ende sy zal van my soo langhe worden verheven,
Als hier Vyer, Locht, Water, Aerde oft Sant blyven,, zal
Oft als mynen Mont spreken, en myn Hant schrijven,, zal.
SOo langhe den Hemel Sterren hebben zal,
Soo langhe als d'Aertrijck Vruchten zal draghen,
Soo langhe de Zee ebben en vloeyen zal,
Soo langhe het wt den Oosten zal daghen,
Soo langhe als Phœbus zal voeren zijn Waghen,
Ofte soo langhe als Deiphile zal leven,
Soo zal dese Princesse (soet in't behaghen)
In't binneste mynder Herten blyven ghedreven,
Ende sy zal van my soo langhe worden verheven,
Als hier Vyer, Locht, Water, Aerde oft Sant blyven,, zal
Oft als mynen Mont spreken, en myn Hant schrijven,, zal.
Op de vvijse: O Godt verheven.
O Godt der minnen /
Cupido triumphant /
Laet my doch winnen
Troost / tot mynen bystant /
Van myn Alderliefste schoon /
Die in myn Hert spant de kroon:
Want haer woorden fijn /
Verheughen 'tHerte mijn.
Mocht ickse spreken
De reyne Maghet puer /
Vry van ghebreken
Waer ick tot alder uer:
Ick en soud' haer niet afgaen /
Als eertijts hebben ghedaen
Veel Minnaers ontrou /
Lieten haer Lief in rou.
Æneas machtich /
Dido syn Lief ontvloot /
Theseus klachtich /
Liet Ariadne bloot /
Iason Medea verliet /
Paris Oenone verstiet:
Maer ick zal voorwaer
V trou syn Lief eerbaer.
Leander trouwe /
Sterf om Hero devijn /
Suyver Kerssouwe
Soo wil ick oock in pijn /
Voor u mijn leven waghen /
Soo by nacht als by daghen /
Als Piramus de /
Voor sy liefsteThysbe.
Troylus ghepresen /
Sterf oock om Bresida ,
Perseus door desen
Verlost' Andromeda ,
Doen sy stont vast ghebonden /
Om van 'tBeest t'syn verslonden /
Dit Dier fel en groot /
Heeft Perseus ghedoot.
Myn Liefste goedich
Ick bid u gheeft my Troost
In myn lyden spoedich /
En hoort doch mijn propoost:
En wilt my doch ghenesen /
Myn Liefken wtghelesen /
Want myn jonghe Hert
Is bevanghen met smert.
Princes vol eeren /
Daer al mijn troost op staet /
Wilt u doch keeren
Tot my / eer't valt te laet /
Laet my niet in dit lyden /
Maer wilt nu doch verblyden /
Gheeft my met accoort /
Het lieffelijck Iae-woort.
Troost in lyden.
O Godt der minnen /
Cupido triumphant /
Laet my doch winnen
Troost / tot mynen bystant /
Van myn Alderliefste schoon /
Die in myn Hert spant de kroon:
Want haer woorden fijn /
Verheughen 'tHerte mijn.
Mocht ickse spreken
De reyne Maghet puer /
Vry van ghebreken
Waer ick tot alder uer:
Ick en soud' haer niet afgaen /
Als eertijts hebben ghedaen
Veel Minnaers ontrou /
Lieten haer Lief in rou.
Æneas machtich /
Dido syn Lief ontvloot /
Theseus klachtich /
Liet Ariadne bloot /
Iason Medea verliet /
Paris Oenone verstiet:
Maer ick zal voorwaer
V trou syn Lief eerbaer.
Leander trouwe /
Sterf om Hero devijn /
Suyver Kerssouwe
Soo wil ick oock in pijn /
Voor u mijn leven waghen /
Soo by nacht als by daghen /
Als Piramus de /
Voor sy liefsteThysbe.
Troylus ghepresen /
Sterf oock om Bresida ,
Perseus door desen
Verlost' Andromeda ,
Doen sy stont vast ghebonden /
Om van 'tBeest t'syn verslonden /
Dit Dier fel en groot /
Heeft Perseus ghedoot.
Myn Liefste goedich
Ick bid u gheeft my Troost
In myn lyden spoedich /
En hoort doch mijn propoost:
En wilt my doch ghenesen /
Myn Liefken wtghelesen /
Want myn jonghe Hert
Is bevanghen met smert.
Princes vol eeren /
Daer al mijn troost op staet /
Wilt u doch keeren
Tot my / eer't valt te laet /
Laet my niet in dit lyden /
Maer wilt nu doch verblyden /
Gheeft my met accoort /
Het lieffelijck Iae-woort.
Troost in lyden.
Sources and parallels
- This pictura is taken from the , 'Game of baloon (EXERCITIVM FOLLIS)', see: Veldman, Profit and pleasure: print books by Crispijn de Passe, . p. 167, n. 16, fig. 53
-
Pila mundus Amorum est. [1] (in: Daniël Heinsius, Ambacht van Cupido, from: Nederduytsche poemata (1616))
[Compare
]
-
Un Balon (in: Daniel de la Feuille, Devises et emblemes (1691))
[Compare]
-
Parallel within this book: the play of a ball-game also in: Retia dum pilulam faciunt hinc inde volantem [15] (in: anonymous, Nieuwen ieucht spieghel (1617))
[Compare]
-
The play of a ball-game also in: Lusus amoris. [32] (in: anonymous, Amoris divini et humani antipathia (1628))
[Compare]
-
Veldman 2001b, p. 58-59. The game in the Academia teaches that a game is good for health. In the emblem here the
game is compared to the inconspiracy of love; a lover's heart is tossed between hope and fear.Vande Passe, Academia
-
Veldman 2001b, p. 58-59. 'Surgo Concussus' is the motto of the emblem from the Arcus Cupdinis about the inconstancy
of the human spirit. The pictura shows us two men playing a ball game.Van de Passe, Arcus Cupidinis
-
Veldman 2001b, p. 123, note 37. In Nucleus emblematum selectissimorum De Passe used the same print as in the Arcus
Cupidinis. Rollenhagen referred to the human spirit in his poem with the title 'Concussus Surgo' (when struck I rise).Rollenhagen, Nucleus emblematum, embl. 16
References, across this site, to this page:
- Lusus amoris. [32] (in: anonymous, Amoris divini et humani antipathia (1628))
- Un Balon (in: Daniel de la Feuille, Devises et emblemes (1691))
- Pila mundus Amorum est. [1] (in: Daniël Heinsius, Ambacht van Cupido (1613))
- Pila mundus Amorum est. [1] (in: Daniël Heinsius, Ambacht van Cupido, from: Nederduytsche poemata (1616))
- Retia dum pilulam faciunt hinc inde volantem [15] (in: anonymous, Nieuwen ieucht spieghel (1617))