anonymous, Typus mundi (1627)
Table of contents ↑Hic oritur tenebris splendor, & immoritur [15]
XV.
Hic oritur tenebris splendor, & immoritur.
ECce tibi niueæ gemino velut æquore chartæ
Archetypi vnius viuit imago duplex;
Artifici vitro, tenebrisque animata diurnis
Vtraque; sed solem largiùs illa bibit:
Hæc vix gustatâ perimit se luce, tenebris
Illa oritur modicis, hæc moritur nimijs.
At quis Prototypon? Mundus, tuque assecla Mundi
Cui venit à formâ grande supercilium,
Quique tuas vestes, auis vt Iunonia plumas,
Aspicis, & demens te, velut alter, amas.
Ipsa tuos fastus imitata superbit imago,
Mimaque, quidquid agis tu foris, intus agit.
Sed moritur noctis cur filia noctis in vmbrâ?
Tam citò nox mater facta nouerca fuit?
Scilicet æternis mors obruit atra tenebris,
Quem genuit scelerum nox tenebrosa, diem.
Cùm scelus innocuas nullâ caligine terras
Imbuit, & næui mens sine nube fuit:
Nullâ mersa Tyro velarunt vellera corpus,
Et nituit fuci sat sine luce color:
Cum menti eripuit Stymphalis Cypria solem,
Mendicus variâ splendicat arte decor:
Tunc ferro crispos videas vndare capillos;
Cerussata niuet frons, miniata rubet.
Nec minus Ambitio tenebras offundit inertes,
Nec minus externæ lucis adoptat opem.
Nunc nitet in Cressâ, Tyriâ nunc luce renidet,
Herme tuo lucet munere, Erythra tuo;
Est quem nunc Francum, quem nunc mentitur Iberū,
Nunc Hybridam vestis, nunc docet esse nihil:
Quot formæ, Proteus noua tot se vertit in ora;
Esse putes mimum, scena sit Orbis, erit.
Ast vbi mors tollit ludis aulæa peractis,
Aut vitæ quintus, dicitur, actus adest,
Tunc splendor splendore caret, lux lucis egena est,
Rursus, & in tenebras, vt fuit ante, redit.
Tunc crines sine lege iacent, sine murice corpus,
Fictaque de picto demigrat ore dies.
Qui modò sol fuerat, mox ipsâ vmbrosior vmbrâ
Incubat exuuijs, Dux Saladine, tuis.
Scilicet exilis velamina linea texti
Tot Veneris partus, & breuis vrna, tegit.
Archetypi vnius viuit imago duplex;
Artifici vitro, tenebrisque animata diurnis
Vtraque; sed solem largiùs illa bibit:
Hæc vix gustatâ perimit se luce, tenebris
Illa oritur modicis, hæc moritur nimijs.
At quis Prototypon? Mundus, tuque assecla Mundi
Cui venit à formâ grande supercilium,
Quique tuas vestes, auis vt Iunonia plumas,
Aspicis, & demens te, velut alter, amas.
Ipsa tuos fastus imitata superbit imago,
Mimaque, quidquid agis tu foris, intus agit.
Sed moritur noctis cur filia noctis in vmbrâ?
Tam citò nox mater facta nouerca fuit?
Scilicet æternis mors obruit atra tenebris,
Quem genuit scelerum nox tenebrosa, diem.
Cùm scelus innocuas nullâ caligine terras
Imbuit, & næui mens sine nube fuit:
Nullâ mersa Tyro velarunt vellera corpus,
Et nituit fuci sat sine luce color:
Cum menti eripuit Stymphalis Cypria solem,
Mendicus variâ splendicat arte decor:
Tunc ferro crispos videas vndare capillos;
Cerussata niuet frons, miniata rubet.
Nec minus Ambitio tenebras offundit inertes,
Nec minus externæ lucis adoptat opem.
Nunc nitet in Cressâ, Tyriâ nunc luce renidet,
Herme tuo lucet munere, Erythra tuo;
Est quem nunc Francum, quem nunc mentitur Iberū,
Nunc Hybridam vestis, nunc docet esse nihil:
Quot formæ, Proteus noua tot se vertit in ora;
Esse putes mimum, scena sit Orbis, erit.
Ast vbi mors tollit ludis aulæa peractis,
Aut vitæ quintus, dicitur, actus adest,
Tunc splendor splendore caret, lux lucis egena est,
Rursus, & in tenebras, vt fuit ante, redit.
Tunc crines sine lege iacent, sine murice corpus,
Fictaque de picto demigrat ore dies.
Qui modò sol fuerat, mox ipsâ vmbrosior vmbrâ
Incubat exuuijs, Dux Saladine, tuis.
Scilicet exilis velamina linea texti
Tot Veneris partus, & breuis vrna, tegit.
Ton lustre, ton esclat ne peust auoir durée,
Issu d'vn brun neant, tenebres & fumée:
Mais cōme tout l'on voyt esuanoüyr en poudre,
En son tenebreux rien, on le verra resoudre.
Issu d'vn brun neant, tenebres & fumée:
Mais cōme tout l'on voyt esuanoüyr en poudre,
En son tenebreux rien, on le verra resoudre.