Hermannus Hugo, Pia desideria (1624)
Table of contents ↑In lectulo meo per noctes quæsivi quem diligit anima mea [25]
CAsta canunt nostræ suspiria, votaque
Musæ,
Nullaque de thalamis vox, Hymenæe tuis.
Vt sua corporibus, sic mentibus est quoque flamma,
Et propè deterior corpora flamma coquit.
Intus, in accensis qui mentibus æstuat ignis,
Delicias liquidi solus amoris habet.
O quanto his, Animæ, facibus melioribus ardent!
Oscula quam certâ dantque feruntque fide!
Quàm placidis castas complexibus itur in vlnas,
Quàm sanctæ sociant mutua vincla manus!
Et suus hic etiam torus est genialis amori,
Quæque maritali fœdera nexa face;
Casta Cupidineæ sed fœdera nescia tedæ,
Nec, nisi quem cupiat Vesta subire torum.
Sed neque cycnæis hîc turget culcita plumis,
Fartaque Amyclæo vellerefulcra tument.
Quo duo tam casti thalamo sociantur amantes
Lectus olorinas non habet ille niues.
Lectulus auspicijs tantorum stratus amorum
Mens est lætitiæ pace quieta suæ.
Lectule, pax animæ; cœlestis lectule tedæ;
Pronube sidereis lectule caste toris!
Tu Sponsi atque Animæ thalamus secretus amantū,
Solus es ô tantas dignus habere faces!
Hoc ego consueui, meditans, traducere noctes,
Cùm requiem pulso cura sopore negat.
Hoc meus ille; meos rapuit qui primus amores,
Est solitus vigili secubuisse toro.
Et mihi tunc imas vrit fax Dia medullas,
Inque vicem flammis vritur ille meis.
Tunc desiderijs querimur sine voce loquentes,
Mutaque plus verbis lacryma vocis habet.
At noua quæ subiti sit, nescio, caussa recessus;
Subuereor, vitio sit data caussa meo.
Nam mihi iam spatio plus visus abesse diurno,
Et secus atque solet nocte fuisse foris.
Hæccine signa forent mutati forsan amoris?
Aut illum melior lectulus alter habet?
Hei mihi quâm miseris ea nox fuit acta querelis,
Quæ sine te, viduâ nox fuit acta domo!
Iam propè constiterat medio vaga Cynthia cœlo,
Altaque sopierat lumina lassa quies;
Cùm mihi visa tori pulsâ vox dicere spondâ;
Surge, parat thalamo sponsus abire tuus.
Suscitor, & piceos oculis detergeo somnos,
Impositum cubito sustineoque caput:
Et desolatas implens vlulatibus ædes
Sollicitâ, dormis lux mea? voce rogo.
Hei mihi! responsum nullum dedit ille roganti,
Fugerat è thalamis transfuga nempe meis.
Protinus accenso reperi vestigia lyncho
Quæ cuperem numquam visa fuisse mihi.
Dic meus, exclamo, quò fugit, lectule, sponsus?
Perfide, dic meus heu! lectule, sponsus vbi est?
Et vagor, & toto velut amens erro cubili,
Vt tua te viduâ luxit Alexi, domo.
Quos ego tunc animo sensi efferuere tumultus,
Cygnæus fuerat Pax cui fida torus!
Quæ mentem subitò insanæ vertêre procellæ,
Insolitam dubijs pandere lina Notis!
Quàm sterili iacuit damnatum pectus arenâ,
Dia cui æthereis vena scatebat aquis!
Iam grauidos labor est oculos attollere cœlo,
Oraque diuinâ soluêre laude, labor.
Iam neque sacra valent priscæ in certamina vires,
Quæ modœ lusus erant prælia, facta dolor.
Scilicet optatâ dum felix vterer aurâ,
Aurea molliculus Pax mihi lectus erat.
Tunc, vt inexpertis Tiro temerarius armis,
(Omnia qui linguâ prælia victor agit)
Optabam rabidis caput obiectare Tyrannis,
Aut animam pulcrâ fundere posse nece.
Tunc & Apolloniæ mihi credita flamma, rosetum;
Tunc rota Costiadæ Virginis, esse trochus:
Visaque sunt Agathæ gemini, duo vulnera, torques,
Blandaque Blandinæ, Taure, putatus ouis:
Denique barbarici laniena infanda macelli,
Totaque carnificum visa theatra, iocus.
Nempe erat in calidis tam feruida flāma medullis,
Aurea cùm placidus Pax mihi lectus erat.
At simul ac sponso calor hic abeunte recessit;
Frigidior Scythico mens mihi facta gelu est.
Sic noua, quas Zephyris spirantibus educat æstas,
Decoquit immeritas vna pruina rosas.
Lampada sic tenui Pallas quam nutrit oliuo,
Extinguit tremuli bucca soluta Noti.
Ah malè, te placido quæsiui sponse cubili;
Qui Crucis in thalamo reperiendus eras!
Pax mihi lectus erat, Tibi Crux erat aspera lectus,
Hoc te debueram, quærere sponse, toro.
Lux mea, iam quota Te quærendo perdita nox est!
Sed quæsiui, vbi non repperiendus eras.
Nullaque de thalamis vox, Hymenæe tuis.
Vt sua corporibus, sic mentibus est quoque flamma,
Et propè deterior corpora flamma coquit.
Intus, in accensis qui mentibus æstuat ignis,
Delicias liquidi solus amoris habet.
O quanto his, Animæ, facibus melioribus ardent!
Oscula quam certâ dantque feruntque fide!
Quàm placidis castas complexibus itur in vlnas,
Quàm sanctæ sociant mutua vincla manus!
Et suus hic etiam torus est genialis amori,
Quæque maritali fœdera nexa face;
Casta Cupidineæ sed fœdera nescia tedæ,
Nec, nisi quem cupiat Vesta subire torum.
Sed neque cycnæis hîc turget culcita plumis,
Fartaque Amyclæo vellerefulcra tument.
Quo duo tam casti thalamo sociantur amantes
Lectus olorinas non habet ille niues.
Lectulus auspicijs tantorum stratus amorum
Mens est lætitiæ pace quieta suæ.
Lectule, pax animæ; cœlestis lectule tedæ;
Pronube sidereis lectule caste toris!
Tu Sponsi atque Animæ thalamus secretus amantū,
Solus es ô tantas dignus habere faces!
Hoc ego consueui, meditans, traducere noctes,
Cùm requiem pulso cura sopore negat.
Hoc meus ille; meos rapuit qui primus amores,
Est solitus vigili secubuisse toro.
Et mihi tunc imas vrit fax Dia medullas,
Inque vicem flammis vritur ille meis.
Tunc desiderijs querimur sine voce loquentes,
Mutaque plus verbis lacryma vocis habet.
At noua quæ subiti sit, nescio, caussa recessus;
Subuereor, vitio sit data caussa meo.
Nam mihi iam spatio plus visus abesse diurno,
Et secus atque solet nocte fuisse foris.
Hæccine signa forent mutati forsan amoris?
Aut illum melior lectulus alter habet?
Hei mihi quâm miseris ea nox fuit acta querelis,
Quæ sine te, viduâ nox fuit acta domo!
Iam propè constiterat medio vaga Cynthia cœlo,
Altaque sopierat lumina lassa quies;
Cùm mihi visa tori pulsâ vox dicere spondâ;
Surge, parat thalamo sponsus abire tuus.
Suscitor, & piceos oculis detergeo somnos,
Impositum cubito sustineoque caput:
Et desolatas implens vlulatibus ædes
Sollicitâ, dormis lux mea? voce rogo.
Hei mihi! responsum nullum dedit ille roganti,
Fugerat è thalamis transfuga nempe meis.
Protinus accenso reperi vestigia lyncho
Quæ cuperem numquam visa fuisse mihi.
Dic meus, exclamo, quò fugit, lectule, sponsus?
Perfide, dic meus heu! lectule, sponsus vbi est?
Et vagor, & toto velut amens erro cubili,
Vt tua te viduâ luxit Alexi, domo.
Quos ego tunc animo sensi efferuere tumultus,
Cygnæus fuerat Pax cui fida torus!
Quæ mentem subitò insanæ vertêre procellæ,
Insolitam dubijs pandere lina Notis!
Quàm sterili iacuit damnatum pectus arenâ,
Dia cui æthereis vena scatebat aquis!
Iam grauidos labor est oculos attollere cœlo,
Oraque diuinâ soluêre laude, labor.
Iam neque sacra valent priscæ in certamina vires,
Quæ modœ lusus erant prælia, facta dolor.
Scilicet optatâ dum felix vterer aurâ,
Aurea molliculus Pax mihi lectus erat.
Tunc, vt inexpertis Tiro temerarius armis,
(Omnia qui linguâ prælia victor agit)
Optabam rabidis caput obiectare Tyrannis,
Aut animam pulcrâ fundere posse nece.
Tunc & Apolloniæ mihi credita flamma, rosetum;
Tunc rota Costiadæ Virginis, esse trochus:
Visaque sunt Agathæ gemini, duo vulnera, torques,
Blandaque Blandinæ, Taure, putatus ouis:
Denique barbarici laniena infanda macelli,
Totaque carnificum visa theatra, iocus.
Nempe erat in calidis tam feruida flāma medullis,
Aurea cùm placidus Pax mihi lectus erat.
At simul ac sponso calor hic abeunte recessit;
Frigidior Scythico mens mihi facta gelu est.
Sic noua, quas Zephyris spirantibus educat æstas,
Decoquit immeritas vna pruina rosas.
Lampada sic tenui Pallas quam nutrit oliuo,
Extinguit tremuli bucca soluta Noti.
Ah malè, te placido quæsiui sponse cubili;
Qui Crucis in thalamo reperiendus eras!
Pax mihi lectus erat, Tibi Crux erat aspera lectus,
Hoc te debueram, quærere sponse, toro.
Lux mea, iam quota Te quærendo perdita nox est!
Sed quæsiui, vbi non repperiendus eras.
Bern. ser. 75. in Cāt.
N On est reuersus sponsus ad vocem
& votum reuocantis. Quare vt desi-
derium crescat, vt probetur affectus, vt ex-
erceatur amoris negotium. Sanè ergo dis-
simulatio est, non indignatio. superest vt
quæratur si fortè reperiatur quæsitus, qui
vocatus non venit; dicente Domino omnis
qui quærit, inuenit. & primo quidem quæ-
rit illum in lectulo, sed minimè inuenit;
neque vnius noctis quæsitio hæc & frustra-
tio, cùm dicat ista: quia quæsiui per noctes.
N On est reuersus sponsus ad vocem
& votum reuocantis. Quare vt desi-
derium crescat, vt probetur affectus, vt ex-
erceatur amoris negotium. Sanè ergo dis-
simulatio est, non indignatio. superest vt
quæratur si fortè reperiatur quæsitus, qui
vocatus non venit; dicente Domino omnis
qui quærit, inuenit. & primo quidem quæ-
rit illum in lectulo, sed minimè inuenit;
neque vnius noctis quæsitio hæc & frustra-
tio, cùm dicat ista: quia quæsiui per noctes.
Gisler. in Cāt ca 3. expos. 3.
Legimus Psalmo 76. Piam quandam a-
nimam exquisisse Deum nocte, exquisisse
verò manibus ac vocibus; illiusque inquisi-
tionem haudquaquam spe frustratam: sic
namque illa, id quod sibi contigit testatum
omnibus volens ait: in die tribulationis meæ
Deum exquisiui manibus meis, nocte contra eum &
non sum deceptus: at verò in hac sententiâ (in le-
ctulo meo per noctes quæsiui) Anima pia Deum
ipso noctu quæsisse se ass erit, idque frequen-
ter, per multas scilicet noctes; nullatenus ta-
men illum vel post diutinas inquisitiones re-
perisse.
Legimus Psalmo 76. Piam quandam a-
nimam exquisisse Deum nocte, exquisisse
verò manibus ac vocibus; illiusque inquisi-
tionem haudquaquam spe frustratam: sic
namque illa, id quod sibi contigit testatum
omnibus volens ait: in die tribulationis meæ
Deum exquisiui manibus meis, nocte contra eum &
non sum deceptus: at verò in hac sententiâ (in le-
ctulo meo per noctes quæsiui) Anima pia Deum
ipso noctu quæsisse se ass erit, idque frequen-
ter, per multas scilicet noctes; nullatenus ta-
men illum vel post diutinas inquisitiones re-
perisse.
Gisler. in c. 3. Cant. expos. 3.
Ob istiusmodi diuersitatem non modi-
cum primo aspectu offensus est animus,
multoque magis offendebar; quia rationi
magis consonum mihi videretur, vt Deus ab
illa citiùs inueniri se sineret, illiusque voci-
bus potiùs intenderet, quæ maiori erga ip-
sum flagraret caritate; qualem absque dubio
sponsam censebam.
Verùm attentiùs vtriusque animæ per-
pendens verba; percepi statim rationem di-
uersitatis prædictæ. Intellexi quid caussæ fue-
rit, cur Anima loquens in Psalmo, Deum
repererit; sponsa autem neutiquam eum-
dem inuenerit; quia nimirum ista, & si mani-
bus Deum quæsiuit, & vocibus; in lectulo
tamen & lectulo suo singulari quietem a-
gens & manibus palpans eum quæsiuit, qui
ibi haud quaquam esset. Illa autem de tri-
bulationibus ad eum clamauit, qui ait: de
quacumque tribulatione clamauerint ad me, ex-
audiam eos. Sicque facili negotio, non solùm inuenit, sed & apprehendit eum, qui dixit,
cum ipso sum in tribulatione; in die tribulationis,
inquit Deum exquisiui manibus meis nocte contra
eum, & non sum decepta.
Ob istiusmodi diuersitatem non modi-
cum primo aspectu offensus est animus,
multoque magis offendebar; quia rationi
magis consonum mihi videretur, vt Deus ab
illa citiùs inueniri se sineret, illiusque voci-
bus potiùs intenderet, quæ maiori erga ip-
sum flagraret caritate; qualem absque dubio
sponsam censebam.
Verùm attentiùs vtriusque animæ per-
pendens verba; percepi statim rationem di-
uersitatis prædictæ. Intellexi quid caussæ fue-
rit, cur Anima loquens in Psalmo, Deum
repererit; sponsa autem neutiquam eum-
dem inuenerit; quia nimirum ista, & si mani-
bus Deum quæsiuit, & vocibus; in lectulo
tamen & lectulo suo singulari quietem a-
gens & manibus palpans eum quæsiuit, qui
ibi haud quaquam esset. Illa autem de tri-
bulationibus ad eum clamauit, qui ait: de
quacumque tribulatione clamauerint ad me, ex-
audiam eos. Sicque facili negotio, non solùm inuenit, sed & apprehendit eum, qui dixit,
cum ipso sum in tribulatione; in die tribulationis,
inquit Deum exquisiui manibus meis nocte contra
eum, & non sum decepta.
Bern. ser. 75. in Cāt.
Attendite [ergo] tres esse caussas, quæ
interim occurrunt, & quærentes frustrari
solent, cùm aut videlicet, Non in tempore quæ-
runt, aut non sicut oportet, aut non vbi oportet.
Si enim omne tempus aptum est ad quæ-
rendum, cur ergo dicat Propheta: Quærite
dum inueniri potest: erit absque dubio cùm
inueniri non poterit. & hæc vna caussa quæ
impedire potest, ne inueniatur sponsus à
quærentibus se, cùm non quærunt in tempo-
re opportuno. At non ea caussa impedit
sponsam, nempe inuocantem & quærentem
in tempore opportuno. Sed ne illa quidem
eum tepidè aut negligenter seu perfuncto-
riè quærit; nam corde ardenti & omninò
infatigabiliter, quærit planè vt decet. Restat
vt de tertiâ videamus, ne videlicet, vbi non
decet quærat. In lectulo meo quæsiui per noctes quē
diligit anima mea. An fortè non in lectulo, quæ-
rendus erat, sed in lecto: quippe cui orbis an-
gustus est? sed non horreo lectulum, qui noui
paruulum. An non lectulus, tumulus? an non
lectulus, præsepium? an non lectulus, vterus
Virginis? neque enim magni Patris vterus,
lectulus est, sed lectus magnus, de quo ad fi-
lium: Ex vtero, inquit, ante luciferum genui te.
Quamquam nec lectus quidem forsitan di-
gnè censendus sit vterus ille, qui Regentis
potiùs quàm iacentis est locus. Meritò pro-
inde sponsa; ponens lectulum, dicit; Suum.
[Sed] quid in tuo quælebas, qui se iam in sua
receperat? non videras filium hominis ascen-
dentem vbi erat priùs? Iam cœlum tumulo
commutauit, & tu illum, in tuo adhuc lectu-
lo quæris? Surrexit, non est hîc. Quid quæris, in
lecto, fortem? in lectulo, magnum? in stabu-
lo, clarificatum? Introiuit in potentias Do-
mini, decorem induit & fortitudinem, & ecce se-
det super Cherubim, qui sub lapide iacuit.
Ex hoc, iam non iacet, sed sedet, & tu tam-
quam iacenti subsidia paras; siue vt absolu-
tior veritas sit, aut sedet iudicans, aut stat ad-
iuuans. Ex tunc ergo & deinceps frustrà in
lectulo quæsitus est spōsus: pulcrè verò spon-
sa, non quem diligo ego, sed quem diligit ani-
ma mea, inquit, quod verè, & propriè ad so-
lam pertineat animam illa dilectio, quâ ali-
quid spiritualiter diligit. Nam cùm secun-
dùm carnem quippiam diligit vel potiùs ap-
petit anima, carnis potiùs, quàm animæ a-
mor dicendus est. Et benè per noctes se quæsis-
se eum ait, nam non absurdè dici potest,
quod qui ignorant, nocte ignorant; ac per
hoc qui quærunt nocte quærunt. Quis enim
quærit quod palàm habet? Nox est itaque
donec quæritur sponsus, quoniam si dies es-
set de medio fieret, & minimè quæreretur.
sed dicet aliquis: quod non sit tam stulta
tamque cæca sponsa, vt quærat lumen in te-
nebris, quærat Dilectum apud ignorantes,
& qui non diligunt eum. Quasi verò se per
noctes nunc quærere dicat, & non potiùs
quæsisse? Non ait, Quæro, sed quæsiui, per no-
ctes quem diligit anima mea. Et est sensus, quia
cùm esset paruula, sapiebat vt paruula, cogi-
tabat vt paruula, & quærebat veritatem vbi
non erat, errans & non inueniens, iuxta illud
in psalmo, erraui sicut ouis quæ perijt.
Attendite [ergo] tres esse caussas, quæ
interim occurrunt, & quærentes frustrari
solent, cùm aut videlicet, Non in tempore quæ-
runt, aut non sicut oportet, aut non vbi oportet.
Si enim omne tempus aptum est ad quæ-
rendum, cur ergo dicat Propheta: Quærite
dum inueniri potest: erit absque dubio cùm
inueniri non poterit. & hæc vna caussa quæ
impedire potest, ne inueniatur sponsus à
quærentibus se, cùm non quærunt in tempo-
re opportuno. At non ea caussa impedit
sponsam, nempe inuocantem & quærentem
in tempore opportuno. Sed ne illa quidem
eum tepidè aut negligenter seu perfuncto-
riè quærit; nam corde ardenti & omninò
infatigabiliter, quærit planè vt decet. Restat
vt de tertiâ videamus, ne videlicet, vbi non
decet quærat. In lectulo meo quæsiui per noctes quē
diligit anima mea. An fortè non in lectulo, quæ-
rendus erat, sed in lecto: quippe cui orbis an-
gustus est? sed non horreo lectulum, qui noui
paruulum. An non lectulus, tumulus? an non
lectulus, præsepium? an non lectulus, vterus
Virginis? neque enim magni Patris vterus,
lectulus est, sed lectus magnus, de quo ad fi-
lium: Ex vtero, inquit, ante luciferum genui te.
Quamquam nec lectus quidem forsitan di-
gnè censendus sit vterus ille, qui Regentis
potiùs quàm iacentis est locus. Meritò pro-
inde sponsa; ponens lectulum, dicit; Suum.
[Sed] quid in tuo quælebas, qui se iam in sua
receperat? non videras filium hominis ascen-
dentem vbi erat priùs? Iam cœlum tumulo
commutauit, & tu illum, in tuo adhuc lectu-
lo quæris? Surrexit, non est hîc. Quid quæris, in
lecto, fortem? in lectulo, magnum? in stabu-
lo, clarificatum? Introiuit in potentias Do-
mini, decorem induit & fortitudinem, & ecce se-
det super Cherubim, qui sub lapide iacuit.
Ex hoc, iam non iacet, sed sedet, & tu tam-
quam iacenti subsidia paras; siue vt absolu-
tior veritas sit, aut sedet iudicans, aut stat ad-
iuuans. Ex tunc ergo & deinceps frustrà in
lectulo quæsitus est spōsus: pulcrè verò spon-
sa, non quem diligo ego, sed quem diligit ani-
ma mea, inquit, quod verè, & propriè ad so-
lam pertineat animam illa dilectio, quâ ali-
quid spiritualiter diligit. Nam cùm secun-
dùm carnem quippiam diligit vel potiùs ap-
petit anima, carnis potiùs, quàm animæ a-
mor dicendus est. Et benè per noctes se quæsis-
se eum ait, nam non absurdè dici potest,
quod qui ignorant, nocte ignorant; ac per
hoc qui quærunt nocte quærunt. Quis enim
quærit quod palàm habet? Nox est itaque
donec quæritur sponsus, quoniam si dies es-
set de medio fieret, & minimè quæreretur.
sed dicet aliquis: quod non sit tam stulta
tamque cæca sponsa, vt quærat lumen in te-
nebris, quærat Dilectum apud ignorantes,
& qui non diligunt eum. Quasi verò se per
noctes nunc quærere dicat, & non potiùs
quæsisse? Non ait, Quæro, sed quæsiui, per no-
ctes quem diligit anima mea. Et est sensus, quia
cùm esset paruula, sapiebat vt paruula, cogi-
tabat vt paruula, & quærebat veritatem vbi
non erat, errans & non inueniens, iuxta illud
in psalmo, erraui sicut ouis quæ perijt.
Gisler. in c. 3. Cant. expos. 3.
Quod si quis contendat sponsam ipsam
hîc ea referre, quæ sibi tunc temporis euenê-
re, cùm toto corde viribusque omnibus, ar-
dentissimo amore Deum dilectum suum
prosequeretur; Dicendum; nomine lectuli,
non quamlibet hîc significari quietem, sed il-
lam dumtaxat, quâ anima sancta quiescit in pace
interiore, quam pacem & Isaias, lectuli & cubilis
nomine insigniuit, cùm de iusto loquens di-
xit: Veniat pax, requiescat in cubili suo, qui ambu-
lauit in directione suâ.
Quod si quis contendat sponsam ipsam
hîc ea referre, quæ sibi tunc temporis euenê-
re, cùm toto corde viribusque omnibus, ar-
dentissimo amore Deum dilectum suum
prosequeretur; Dicendum; nomine lectuli,
non quamlibet hîc significari quietem, sed il-
lam dumtaxat, quâ anima sancta quiescit in pace
interiore, quam pacem & Isaias, lectuli & cubilis
nomine insigniuit, cùm de iusto loquens di-
xit: Veniat pax, requiescat in cubili suo, qui ambu-
lauit in directione suâ.
Gisl. in c. 3. Cāt Exp. 3.
Sed ingens ilico hîc insurgit difficultas,
quâ ratione anima sancta in euiscemodi le-
ctulo Deum quæsisse se asserat, & non inue-
nisse? cùm alibi fateatur, in eo ipso lectulo, se
vnâ cum illo, quietissimè dormituram, di-
cens: in pace in idïpsum dormiam & requiescam.
Cumque exploratum omnibus sit: in pace fa-
ctum esse locum ipsius Dei. Si ergo in pace com-
moratur Deus: si in pacis lectulo, cum eo pa-
cifica dormit anima: quomodo sponsa, ibi se
eum inuenisse negat, vbi iam præsens is ad-
est? Ad hæc breuiter respondendum: adesse
quidem Deum, & vt proprio requiescere lo-
co, in interiore pace. verumtamen, admira-
bili prouidentiâ, elongari nonnumquam,
vel abscondi ab ipsâ anima, cum quâ lectu-
lum habet communem, sinens eam esse aridam,
& quodammodo dulci destitutam com-
plexu.
Sed ingens ilico hîc insurgit difficultas,
quâ ratione anima sancta in euiscemodi le-
ctulo Deum quæsisse se asserat, & non inue-
nisse? cùm alibi fateatur, in eo ipso lectulo, se
vnâ cum illo, quietissimè dormituram, di-
cens: in pace in idïpsum dormiam & requiescam.
Cumque exploratum omnibus sit: in pace fa-
ctum esse locum ipsius Dei. Si ergo in pace com-
moratur Deus: si in pacis lectulo, cum eo pa-
cifica dormit anima: quomodo sponsa, ibi se
eum inuenisse negat, vbi iam præsens is ad-
est? Ad hæc breuiter respondendum: adesse
quidem Deum, & vt proprio requiescere lo-
co, in interiore pace. verumtamen, admira-
bili prouidentiâ, elongari nonnumquam,
vel abscondi ab ipsâ anima, cum quâ lectu-
lum habet communem, sinens eam esse aridam,
& quodammodo dulci destitutam com-
plexu.
Bern. serm. 32. in Cant.
Sunt [enim] qui in studijs spiritualibus
fatigati, & versi in teporem, atque in defectu
quodam spiritus positi, ambulant tristes vias
Domini corde arente & tædente, longos
dies, longas conqueruntur & noctes. lo-
quentes cum S. Iob. Si dormiero; dicam: quando
consurgam? & rursum exspectabo vesperam. An tibi
aliud, vel pati, vel petere ille videtur, qui ait:
Dormitauit anima mea præ tædio, confirma me in
verbis tuis.
Sunt [enim] qui in studijs spiritualibus
fatigati, & versi in teporem, atque in defectu
quodam spiritus positi, ambulant tristes vias
Domini corde arente & tædente, longos
dies, longas conqueruntur & noctes. lo-
quentes cum S. Iob. Si dormiero; dicam: quando
consurgam? & rursum exspectabo vesperam. An tibi
aliud, vel pati, vel petere ille videtur, qui ait:
Dormitauit anima mea præ tædio, confirma me in
verbis tuis.
Gisl. in cap. 3. Cant. Exp. 3.
Porrò id ob triplicem [accidit] rationem:
Primò vt hâc suâ tantillâ elongatione, ad
maiorem perfectionem eam prouehat. Se-
cundò vt iucundior postea sit eius reditus
vel eius inuentio. Denique quemadmodum
chorda, quo magis ab arcu recedit, eo ma-
iore impetu ad ipsum accedit, maioremque
exhibet vim sagittæ, quæ per arcum iacitur,
ita quo magis Deus videtur se ab animâ a-
mouere, eo ardentiori beneuolentiâ, in ean-
dem sese postea insinuat. At, si ob allatas ra-
tiones ab illâ se abscondit, cur non inueniri
se sinit ab eâ, quæ tanto studio ibi ipsum
quæsiuit, vbi quæri is velit? Quæsiui illum, in-
quit, & non inueni; vt videlicet, eius perseue-
rantiæ periculum faceret, vtque experire-
tur, quò ea tenderet, cùm aliquando ab in-
ternæ pacis lectulo surgeret.
Porrò id ob triplicem [accidit] rationem:
Primò vt hâc suâ tantillâ elongatione, ad
maiorem perfectionem eam prouehat. Se-
cundò vt iucundior postea sit eius reditus
vel eius inuentio. Denique quemadmodum
chorda, quo magis ab arcu recedit, eo ma-
iore impetu ad ipsum accedit, maioremque
exhibet vim sagittæ, quæ per arcum iacitur,
ita quo magis Deus videtur se ab animâ a-
mouere, eo ardentiori beneuolentiâ, in ean-
dem sese postea insinuat. At, si ob allatas ra-
tiones ab illâ se abscondit, cur non inueniri
se sinit ab eâ, quæ tanto studio ibi ipsum
quæsiuit, vbi quæri is velit? Quæsiui illum, in-
quit, & non inueni; vt videlicet, eius perseue-
rantiæ periculum faceret, vtque experire-
tur, quò ea tenderet, cùm aliquando ab in-
ternæ pacis lectulo surgeret.
Ansel. in protolog. cap. 1.
[Sed] Domine, si non es hîc vbi te quæ-
ram absentem? si vbique es, cur non vi-
deo te præsentem? sed certè habitas lucem
inaccessibilem. Et vbi est lux inaccessibilis,
aut quomodo accedam ad lucem inaccessi-
bilem? aut quis me ducet, aut inducet in il-
lam vt videam te in illâ? accedere ad te de-
siderat seruus tuus, & inaccessibilis est habi-
tatio tua. Inuenire te cupit, & nescit locum
tuum. Obsecro Domine, doce me quærere
te, & ostende te quærenti; quia nec quærere
te possum nisi tu doceas, nec inuenire nisi te
ostendas: quæram te desiderando, desiderem
quærendo, inueniam amando, amem inue-
niendo.
[Sed] Domine, si non es hîc vbi te quæ-
ram absentem? si vbique es, cur non vi-
deo te præsentem? sed certè habitas lucem
inaccessibilem. Et vbi est lux inaccessibilis,
aut quomodo accedam ad lucem inaccessi-
bilem? aut quis me ducet, aut inducet in il-
lam vt videam te in illâ? accedere ad te de-
siderat seruus tuus, & inaccessibilis est habi-
tatio tua. Inuenire te cupit, & nescit locum
tuum. Obsecro Domine, doce me quærere
te, & ostende te quærenti; quia nec quærere
te possum nisi tu doceas, nec inuenire nisi te
ostendas: quæram te desiderando, desiderem
quærendo, inueniam amando, amem inue-
niendo.
[blanco]
