Justus de Harduwijn, Goddelycke wenschen (1629)
Table of contents ↑Perseus & Andromeda [23]
XXIII.
GHy die mijn hertjen naer u treckt,
Siet my ter aerde neer-ghestreckt.
'K en ben niet als ick placht te zijn,
Ghelijck een schaduvv' ick verdvvijn.
'Ken vind' in 't leven gheen behaegh,
'T is al dat ick my selven draegh'.
Het hooft my lanckx den boesem sinckt,
Mijn beenen ligghen als verminckt.
Ick kroch', ick kuym', ick kuch', ic stéen',
'Ken kan ghedueren in mijn léen,
'K ben niet machtich op te staen,
Veel min een voetjen voort te gaen.
Als-nu bepoogh'ick met mijn handt
Het hooft te doen een onderstandt;
Als-nu soo keer' en vvend'ick my,
Nu overruggh', dan op de zy.
Siet my ter aerde neer-ghestreckt.
'K en ben niet als ick placht te zijn,
Ghelijck een schaduvv' ick verdvvijn.
'Ken vind' in 't leven gheen behaegh,
'T is al dat ick my selven draegh'.
Het hooft my lanckx den boesem sinckt,
Mijn beenen ligghen als verminckt.
Ick kroch', ick kuym', ick kuch', ic stéen',
'Ken kan ghedueren in mijn léen,
'K ben niet machtich op te staen,
Veel min een voetjen voort te gaen.
Als-nu bepoogh'ick met mijn handt
Het hooft te doen een onderstandt;
Als-nu soo keer' en vvend'ick my,
Nu overruggh', dan op de zy.
Maer oft ick vroetel hier en daer,
Het is en blijft al even naer.
VVee my! vvat sal ick maecken dan
Als ick u niet ghevolghen kan.
'T is vvaer, ick heb' den vville goet,
Daer toe vvaegh'ick mijn herte-bloet:
Maer ick en ben (dat ick my schaem)
Om u te volghen niet bequaem.
Loopt ghy dan door och! mijnen heldt?
Moet ick hier sterven in het veldt!
Ké toeft, en houdt soo langhe sté
Tot dat ick immers loope mé.
VVilt ghy dan slachen den soldaet
Die sijnen siecken vriendt off maet
Verlaet te midden in 't gherucht
Met dat den legher henen vlucht?
Off als een moeder die haer kindt,
Leght voor een ieder die dat vindt.
Die door de schaemt, en door de noot
Heur nerghens en derft gheven bloot?
Neen, neen, mijn lief, neen mijn hert-soet,
Sulcks, bidd'ick u, my niet en doet,
Een vingherken my maer en gheeft,
Ick sal u houden voor beleeft.
Als Troyen stondt in volle vlam
AEneas sijnen Vaer op-nam,
En brocht soo sijnen liefsten pandt
Met hem in een ghevvenschter landt.
Den Oyevaer oock op het lijf
Voert sijne moeder oudt en stijf;
En d'Herten vlechten hun in een
Soo sy door-svvemmen heele zeen.
En ghy, soudt ghy my laeten hier
In dit vervvildert vvoust quartier?
Och ben ick u soo veel niet vverdt,
Dat ghy my op den hals aenveerdt?
Há neen, mijn lief, ick laegh' u doot;
VVant ick ghevvichtich ben als loot.
Maer 't zy hoe lijsich ghy my trockt
Ick soud' haest zijn by u ghelockt,
Ick soud' u volghen als de vvindt
Die nerghens gheen belet en vindt:
VVant liefste lief tot desen treck
En hebdy gheen ghevvelt ghebreck.
Den Traciaenschen Harpenaer
Soo hy maer toetste sijne snaer,
De vvilde dieren tot hem track,
En hunne vvoestheydt hy verbrack.
Maer noch sijn aldersoetste liedt
En sou my doen beruren iet,
Noch selfs der Musen soet ghesangh,
Noch al hun spel, oft hun gheklangh.
VVant alle menschen die men vindt
Verscheydelijcken zijn ghesint
Het zy in hooren, off in sien,
En niemandt en kan 't hun verbien.
Naer dese tvvee ick niet en vraegh',
Als die daermé nu niet en iaegh':
Maer 't ghen'ick nu soo nauvve speur
Is in te volghen uvven geur.
VVant lief u hairken is bedauvvt
Met Nardus-oly menighfaut,
U mondeken alst maer en spreeckt
Van kostelijcke myrrhe leeckt.
U aessemken dat daer uyt komt
Is niet dan honich en gheblomt,
U halseken een gomme svveet
Die heel u rughsken over-spreet.
U handekens vvit ende socht
Die druypelen een hemels-vocht
Den vvieroock uyt de selve sluypt
Ghelijck hy door de schorsse druypt.
VVat wil ick voorder doen verhael,
VVant 's vveerelts balssem altemael
Kan soo veel geuren niet verspreen
Ghelijck ghy liefste doet alleen.
Veel soeter zijt ghy dan als 't soet
Dat Saba gheeft in overvloedt,
Veel lieffelijcker ghy oock geurt
Dan alle muscus uytghekeurt.
Soodaene geuren gaf by nae
Het bedde van Cæcilia,
Dat suyver vvas en onbevleckt
En voor den hemel maer ghedeckt.
Soo geurden oock die rooskens root
Die Dorothea nae haer doodt
Theophilo tot eenen pandt
Des vvinters uyt den hemel sandt.
Soodaene geuren reesen uyt
Die reyne Maghet ende Bruydt
Die bloem van Iesse schoonen stam
Als sy den wille Godts vernam.
Soo zijn de geuren altemael
Besloten in die gouden sael,
Daer d'Hemel-borghery altijdt
Met lof en eere leeft verblijdt.
Soo dan mijn hertjen dat ick mocht
Van u maer vaeren eene locht,
Die nu te midden ligh' in 't veldt
Soud' haest te beene zijn ghestelt.
Ick soud' u volghen over-al
Met my noch duysent in ghetal,
Die duyve-vvijs by een ghepaert
U souden volghen daer ghy vvaert.
Het is en blijft al even naer.
VVee my! vvat sal ick maecken dan
Als ick u niet ghevolghen kan.
'T is vvaer, ick heb' den vville goet,
Daer toe vvaegh'ick mijn herte-bloet:
Maer ick en ben (dat ick my schaem)
Om u te volghen niet bequaem.
Loopt ghy dan door och! mijnen heldt?
Moet ick hier sterven in het veldt!
Ké toeft, en houdt soo langhe sté
Tot dat ick immers loope mé.
VVilt ghy dan slachen den soldaet
Die sijnen siecken vriendt off maet
Verlaet te midden in 't gherucht
Met dat den legher henen vlucht?
Off als een moeder die haer kindt,
Leght voor een ieder die dat vindt.
Die door de schaemt, en door de noot
Heur nerghens en derft gheven bloot?
Neen, neen, mijn lief, neen mijn hert-soet,
Sulcks, bidd'ick u, my niet en doet,
Een vingherken my maer en gheeft,
Ick sal u houden voor beleeft.
Als Troyen stondt in volle vlam
AEneas sijnen Vaer op-nam,
En brocht soo sijnen liefsten pandt
Met hem in een ghevvenschter landt.
Den Oyevaer oock op het lijf
Voert sijne moeder oudt en stijf;
En d'Herten vlechten hun in een
Soo sy door-svvemmen heele zeen.
En ghy, soudt ghy my laeten hier
In dit vervvildert vvoust quartier?
Och ben ick u soo veel niet vverdt,
Dat ghy my op den hals aenveerdt?
Há neen, mijn lief, ick laegh' u doot;
VVant ick ghevvichtich ben als loot.
Maer 't zy hoe lijsich ghy my trockt
Ick soud' haest zijn by u ghelockt,
Ick soud' u volghen als de vvindt
Die nerghens gheen belet en vindt:
VVant liefste lief tot desen treck
En hebdy gheen ghevvelt ghebreck.
Den Traciaenschen Harpenaer
Soo hy maer toetste sijne snaer,
De vvilde dieren tot hem track,
En hunne vvoestheydt hy verbrack.
Maer noch sijn aldersoetste liedt
En sou my doen beruren iet,
Noch selfs der Musen soet ghesangh,
Noch al hun spel, oft hun gheklangh.
VVant alle menschen die men vindt
Verscheydelijcken zijn ghesint
Het zy in hooren, off in sien,
En niemandt en kan 't hun verbien.
Naer dese tvvee ick niet en vraegh',
Als die daermé nu niet en iaegh':
Maer 't ghen'ick nu soo nauvve speur
Is in te volghen uvven geur.
VVant lief u hairken is bedauvvt
Met Nardus-oly menighfaut,
U mondeken alst maer en spreeckt
Van kostelijcke myrrhe leeckt.
U aessemken dat daer uyt komt
Is niet dan honich en gheblomt,
U halseken een gomme svveet
Die heel u rughsken over-spreet.
U handekens vvit ende socht
Die druypelen een hemels-vocht
Den vvieroock uyt de selve sluypt
Ghelijck hy door de schorsse druypt.
VVat wil ick voorder doen verhael,
VVant 's vveerelts balssem altemael
Kan soo veel geuren niet verspreen
Ghelijck ghy liefste doet alleen.
Veel soeter zijt ghy dan als 't soet
Dat Saba gheeft in overvloedt,
Veel lieffelijcker ghy oock geurt
Dan alle muscus uytghekeurt.
Soodaene geuren gaf by nae
Het bedde van Cæcilia,
Dat suyver vvas en onbevleckt
En voor den hemel maer ghedeckt.
Soo geurden oock die rooskens root
Die Dorothea nae haer doodt
Theophilo tot eenen pandt
Des vvinters uyt den hemel sandt.
Soodaene geuren reesen uyt
Die reyne Maghet ende Bruydt
Die bloem van Iesse schoonen stam
Als sy den wille Godts vernam.
Soo zijn de geuren altemael
Besloten in die gouden sael,
Daer d'Hemel-borghery altijdt
Met lof en eere leeft verblijdt.
Soo dan mijn hertjen dat ick mocht
Van u maer vaeren eene locht,
Die nu te midden ligh' in 't veldt
Soud' haest te beene zijn ghestelt.
Ick soud' u volghen over-al
Met my noch duysent in ghetal,
Die duyve-vvijs by een ghepaert
U souden volghen daer ghy vvaert.
August. man. cap. 20.
DE Godt-minnende siele wordt ghedre-
ven door beloften / ende ghetrocken door
goede wenschen.
DE Godt-minnende siele wordt ghedre-
ven door beloften / ende ghetrocken door
goede wenschen.
Bernar. serm. 21. in Cant.
Ick ben vermoeyt / ick worde flauw / en
wilt my niet achter laeten: maer treckt my
naer u, op dat ick niet en beghinne te dolen /
oft te loopen naer andere minnaers / daerom
treckt my naer u; want het is beter dat ghy
my treckt ende ghewelt ghebruyckt / oft my
vervaert makende door dreyghementen / oft
my voorts stauwende door gheessels / dan my
spaerende / te laeten rusten in mijne luye vad-
dicheydt. Treckt my dan naer u, als oft noch
waere teghens mijnen danck; treckt my / op
dat ick worde ghewillich / treckt my / al is 't
dat ghy my vindt swaermoedich / misschien
sal ick verlichten / den tijdt sal komen dat ick
gheenen trecker en sal behoeven / want alsdan
sullen wy ghewillich ende kloeckmoedich
daer henen loopen.
Ick ben vermoeyt / ick worde flauw / en
wilt my niet achter laeten: maer treckt my
naer u, op dat ick niet en beghinne te dolen /
oft te loopen naer andere minnaers / daerom
treckt my naer u; want het is beter dat ghy
my treckt ende ghewelt ghebruyckt / oft my
vervaert makende door dreyghementen / oft
my voorts stauwende door gheessels / dan my
spaerende / te laeten rusten in mijne luye vad-
dicheydt. Treckt my dan naer u, als oft noch
waere teghens mijnen danck; treckt my / op
dat ick worde ghewillich / treckt my / al is 't
dat ghy my vindt swaermoedich / misschien
sal ick verlichten / den tijdt sal komen dat ick
gheenen trecker en sal behoeven / want alsdan
sullen wy ghewillich ende kloeckmoedich
daer henen loopen.
Ibidem initio.
Wel hoe! is 't dan van noode dat dese Bruyt
moet worden ghetrocken? ende dat naer hae-
ren Bruydegom? is 't door bedwangh ende
teghen haeren wille dat sy hem niet naer-loo-
pen? maer ieder die ghetrocken wordt en
wordt niet ghetrocken teghen sijnen danck
oft sijnen wille / als by ghelijckenisse eenen
siecken mensche / die machteloos ende swack
op sijn leden is / ende van sy selven niet mach-
tich en is eenen voet voort te gaen / en sal hem
niet belghen is 't by aldien dat men hem
treckt oft naer de badt-stove / oft naer de taef-
fel: maer ghetrocken ende ghesleurt te wor-
den door bedwangh oft door gheweldt / is
voor eenen mis-daedighen die bedwonghen
wordt te komen voor sijnen Rechter / eñ naer
die plaetse daer hy moet gherecht worden.
Maer dese siele wenscht ghetrocken te wor-
den / om dat sy 't begheert; want sy en soude
dat alsoo niet bidden / waer 't by aldien dat
sy van selfs haeren Bruydegom kost naer-
volghen. Maer wie sal haer dat nu belet-
ten? wie sal haer nu teghen houden? sul-
len wy ghetuyghen dat sy flauw ende sieck
is / ende nochtans de Bruydt? Waert by
aldien dat eenich jongh maeghdeken klaegh-
de van sieckelijck te zijn / ende bad om ghe-
trocken te wesen / dese klachte en soude ons
niet doen verwonderen / ende wy souden be-
toonen alle mede-lijdtsaemheydt; maer wie
en sal 't niet vremt schijnen van dese stercke
wel-vaerende Bruydt / die daer scheen sterck
ghenoech te wesen / om andere te trecken / hoe
dat sy nu selver noodt heeft ghetrocken te
worden / als oft sy met eenighe groote
langhduerighe quaele waere bevanghen!
wat siele sullen wy dan kloeck / wel te passe /
ende ghesondt noemen / indien wy ons ghe-
draeghen dese sieck te zijn / die om haere by-
sondere volmaecktheyt ende deughdt wordt
boven alle andere ghenoemt de Bruydt van
den Heere? De siele hoe rijck van deugh-
den ende van volmaecktheden dat sy soude
konnen wesen / gheduerende den tijdt dat sy
versuchtende is onder het lichaem deser
doodt / ende dat sy wordt ghehouden in de
ghevanghenisse deser wereldt / ende door den
noot-gheval ghebonden / ende omringhelt
met soo veelderhande boosheden / hoe goe-
de begheerte dat sy heeft / soo kan sy haer
seer quaelijck verheffen tot die aendachtic-
heydt van den hemel / noch sy en heeft ins-
ghelijcks de volle vryicheydt om haeren
Bruydegom daer hy gaet te volghen.
Hier van spruyt die klaeghelijcke ende ver-
suchtende stemme: VVee my ongheluc-
kich, ellendich mensche, vvie sal my
verlossen van het lichaem deser doodt?
Hier uyt soo vloeyen oock dese oodt-
moedighe ghebeden. Leydt mijne siele uyt
dese ghevanghenisse. Dat dese Bruydt dan
oock segghe / menghelende de traenen met
menichte van suchten. Treckt my naer u,
vvant dit svvaer-eerdich ende sterffelijck li-
chaem verswaert mijnen gheest, ende dese
aerdsche wooninghe verdruckt mijne ghe-
dachtenisse, ende houdt die inder aerden
begraeven.
Wel hoe! is 't dan van noode dat dese Bruyt
moet worden ghetrocken? ende dat naer hae-
ren Bruydegom? is 't door bedwangh ende
teghen haeren wille dat sy hem niet naer-loo-
pen? maer ieder die ghetrocken wordt en
wordt niet ghetrocken teghen sijnen danck
oft sijnen wille / als by ghelijckenisse eenen
siecken mensche / die machteloos ende swack
op sijn leden is / ende van sy selven niet mach-
tich en is eenen voet voort te gaen / en sal hem
niet belghen is 't by aldien dat men hem
treckt oft naer de badt-stove / oft naer de taef-
fel: maer ghetrocken ende ghesleurt te wor-
den door bedwangh oft door gheweldt / is
voor eenen mis-daedighen die bedwonghen
wordt te komen voor sijnen Rechter / eñ naer
die plaetse daer hy moet gherecht worden.
Maer dese siele wenscht ghetrocken te wor-
den / om dat sy 't begheert; want sy en soude
dat alsoo niet bidden / waer 't by aldien dat
sy van selfs haeren Bruydegom kost naer-
volghen. Maer wie sal haer dat nu belet-
ten? wie sal haer nu teghen houden? sul-
len wy ghetuyghen dat sy flauw ende sieck
is / ende nochtans de Bruydt? Waert by
aldien dat eenich jongh maeghdeken klaegh-
de van sieckelijck te zijn / ende bad om ghe-
trocken te wesen / dese klachte en soude ons
niet doen verwonderen / ende wy souden be-
toonen alle mede-lijdtsaemheydt; maer wie
en sal 't niet vremt schijnen van dese stercke
wel-vaerende Bruydt / die daer scheen sterck
ghenoech te wesen / om andere te trecken / hoe
dat sy nu selver noodt heeft ghetrocken te
worden / als oft sy met eenighe groote
langhduerighe quaele waere bevanghen!
wat siele sullen wy dan kloeck / wel te passe /
ende ghesondt noemen / indien wy ons ghe-
draeghen dese sieck te zijn / die om haere by-
sondere volmaecktheyt ende deughdt wordt
boven alle andere ghenoemt de Bruydt van
den Heere? De siele hoe rijck van deugh-
den ende van volmaecktheden dat sy soude
konnen wesen / gheduerende den tijdt dat sy
versuchtende is onder het lichaem deser
doodt / ende dat sy wordt ghehouden in de
ghevanghenisse deser wereldt / ende door den
noot-gheval ghebonden / ende omringhelt
met soo veelderhande boosheden / hoe goe-
de begheerte dat sy heeft / soo kan sy haer
seer quaelijck verheffen tot die aendachtic-
heydt van den hemel / noch sy en heeft ins-
ghelijcks de volle vryicheydt om haeren
Bruydegom daer hy gaet te volghen.
Hier van spruyt die klaeghelijcke ende ver-
suchtende stemme: VVee my ongheluc-
kich, ellendich mensche, vvie sal my
verlossen van het lichaem deser doodt?
Hier uyt soo vloeyen oock dese oodt-
moedighe ghebeden. Leydt mijne siele uyt
dese ghevanghenisse. Dat dese Bruydt dan
oock segghe / menghelende de traenen met
menichte van suchten. Treckt my naer u,
vvant dit svvaer-eerdich ende sterffelijck li-
chaem verswaert mijnen gheest, ende dese
aerdsche wooninghe verdruckt mijne ghe-
dachtenisse, ende houdt die inder aerden
begraeven.
Bernar. ser. 2. in Cant.
Daerom is 't noodich hoe dat ick worde
ghetrocken / om dies-wille / dat het vier van
uwe liefde een weynich in ons vergaen is /
noch wy en konnen / mits den windt daer in
is sittende / soo dapperlijck niet gheloopen /
ghelijck wy wel deden ghisteren ende eer-gis-
teren: maer wy sullen loopen / soo wanneer
ghy aen ons sult ghegunt hebben uwe salich-
maeckende blijdschap: ende soo wanneer den
glans uwer ghenaede wat beter sal beghin-
nen door te schijnen / soo wanneer de sonne
der gherechticheydt van her' door-hit zijnde /
sal hebben door-dronghen de wolcken deser
bekoringhen / die 't nu ter tijdt allegaeder be-
decken / ende ons hier houden in duysternisse /
daer naer de locht wat schoonder opklaeren-
de / die salven sullen beghinnen te smilten / die
wel-rieckende olien sullen beginnen te druy-
pen / ende te gheven hunne geuren. Als-dan
sullen vvy loopen, wy sullen loopen in den
geur; want als-dan sal de strammicheydt
van onse leden / ende de luyicheydt die nu te-
ghenwoordich is / verdreven worden / ende
de viericheydt sal van her' oock worden on-
steken / noch het en sal niet meer van noode
zijn te worden ghetrocken; want wesende
verweckt door uwe geuren / sullen wy van
selver tot u komen gheloopen. Maer nu /
terwijlent ick naer het selve ben wenschende /
Treckt my naer u, niet dat ick my selven
sal willen bestaen te loopen alleene / al is 't
schoon dat ick 't soo ghebeden hebbe: maer
noch veel andere maeghdekens sullen met
my loopen. Wy sullen ghelijckelijck te sae-
men loopen / ick in den geur van uvve salven,
sy-lieden verweckt door mijn voor-bewijs
ende vermaeninghe / ende soo doende / sullen
wy ghelijcker-handt allegaeder loopen in den
geur van uvve salven,
Wy sullen loopen / wy sullen loopen:
maer den geur van uvve salven, ende niet
het betrouwen op onse verdiensten sal we-
sen de oorsaecke ende de macht om te vol-
brenghen. Ons voornemen en is tot dit
loopen niet te ghebruycken eenich ghewelt:
maer wel de menichvuldicheydt uwer ghe-
naeden; want alsoo wel als wy gheloopen
hebben / ende dat wy u met alle vlijticheydt
zijn naerghevolght / wy en hebben dat ons
eyghen selven niet toegheschreven; maer
wel de ghenaede ende bermherticheydt van
Godt almachtich. Soo dan / dat dese
ghenaede ende bermherticheydt wederom-
me over ons komme / ende wy sullen loo-
pen als voren. Ghy loopt / ô Heere / ghe-
lijcker-wijs eenen reuse / de sterckte noch
de dapperheydt en zijn u niet ontbreeckende /
noch ghy en behoeft van niemandt te zijn
gheholpen: maer wy-lieden die swack ende
kranck zijn / indien u salven ende den geur
uwer soeticheydt ons niet en trecke / 't is ver-
re van daer dat wy souden konnē loopen / jae
den minsten voet verstellen. Ghy dan ô Heere
zijt die / die den Vaeder ghesaelft heeft bo-
ven uvve andere mede-ghesellen met de olie
der blijdschap, loopt door de kracht van de-
se salvinghe / maer soo wy bepooghen te loo-
pen / 't is van noode dat 't selve gheschiede op
uwen geur: ghy loopt in den overvloedt
uwer ghenaede / ende wy op den geur van
de selve.
Daerom is 't noodich hoe dat ick worde
ghetrocken / om dies-wille / dat het vier van
uwe liefde een weynich in ons vergaen is /
noch wy en konnen / mits den windt daer in
is sittende / soo dapperlijck niet gheloopen /
ghelijck wy wel deden ghisteren ende eer-gis-
teren: maer wy sullen loopen / soo wanneer
ghy aen ons sult ghegunt hebben uwe salich-
maeckende blijdschap: ende soo wanneer den
glans uwer ghenaede wat beter sal beghin-
nen door te schijnen / soo wanneer de sonne
der gherechticheydt van her' door-hit zijnde /
sal hebben door-dronghen de wolcken deser
bekoringhen / die 't nu ter tijdt allegaeder be-
decken / ende ons hier houden in duysternisse /
daer naer de locht wat schoonder opklaeren-
de / die salven sullen beghinnen te smilten / die
wel-rieckende olien sullen beginnen te druy-
pen / ende te gheven hunne geuren. Als-dan
sullen vvy loopen, wy sullen loopen in den
geur; want als-dan sal de strammicheydt
van onse leden / ende de luyicheydt die nu te-
ghenwoordich is / verdreven worden / ende
de viericheydt sal van her' oock worden on-
steken / noch het en sal niet meer van noode
zijn te worden ghetrocken; want wesende
verweckt door uwe geuren / sullen wy van
selver tot u komen gheloopen. Maer nu /
terwijlent ick naer het selve ben wenschende /
Treckt my naer u, niet dat ick my selven
sal willen bestaen te loopen alleene / al is 't
schoon dat ick 't soo ghebeden hebbe: maer
noch veel andere maeghdekens sullen met
my loopen. Wy sullen ghelijckelijck te sae-
men loopen / ick in den geur van uvve salven,
sy-lieden verweckt door mijn voor-bewijs
ende vermaeninghe / ende soo doende / sullen
wy ghelijcker-handt allegaeder loopen in den
geur van uvve salven,
Wy sullen loopen / wy sullen loopen:
maer den geur van uvve salven, ende niet
het betrouwen op onse verdiensten sal we-
sen de oorsaecke ende de macht om te vol-
brenghen. Ons voornemen en is tot dit
loopen niet te ghebruycken eenich ghewelt:
maer wel de menichvuldicheydt uwer ghe-
naeden; want alsoo wel als wy gheloopen
hebben / ende dat wy u met alle vlijticheydt
zijn naerghevolght / wy en hebben dat ons
eyghen selven niet toegheschreven; maer
wel de ghenaede ende bermherticheydt van
Godt almachtich. Soo dan / dat dese
ghenaede ende bermherticheydt wederom-
me over ons komme / ende wy sullen loo-
pen als voren. Ghy loopt / ô Heere / ghe-
lijcker-wijs eenen reuse / de sterckte noch
de dapperheydt en zijn u niet ontbreeckende /
noch ghy en behoeft van niemandt te zijn
gheholpen: maer wy-lieden die swack ende
kranck zijn / indien u salven ende den geur
uwer soeticheydt ons niet en trecke / 't is ver-
re van daer dat wy souden konnē loopen / jae
den minsten voet verstellen. Ghy dan ô Heere
zijt die / die den Vaeder ghesaelft heeft bo-
ven uvve andere mede-ghesellen met de olie
der blijdschap, loopt door de kracht van de-
se salvinghe / maer soo wy bepooghen te loo-
pen / 't is van noode dat 't selve gheschiede op
uwen geur: ghy loopt in den overvloedt
uwer ghenaede / ende wy op den geur van
de selve.
Absolō Abbas serm. 1. de annunt. Virg. qui est 20.
Desen geur is boven al nootsaeckelijck /
als heylende de krancke menschen / ver-
sterckende die daer arbeyden / ende behou-
dende de ghesondtheydt der volmaeckte /
bemerckt ghy niet dat den acker deser we-
reldt van dese geuren gheheel vol is? als
ghy daer eenighe kloeck siet in gherechtic-
heydt / eenighe andere brandende van lief-
de / eenighe andere vlijtigh tot ghehoor-
saemheydt / andere besproeyt met traenen /
ende hun selven mildelijck uyt-reyckende
tot aelmoessen? Van desen geur staet ghe-
schreven: Treckt my naer u in den geur
van uvver salven. Ende op eene andere
plaetse: Siet den geur van mijnen Soo-
ne is ghelijck den geur van eenen vrucht-
baeren acker, die den Heere heeft ghese-
ghent.
Desen geur is boven al nootsaeckelijck /
als heylende de krancke menschen / ver-
sterckende die daer arbeyden / ende behou-
dende de ghesondtheydt der volmaeckte /
bemerckt ghy niet dat den acker deser we-
reldt van dese geuren gheheel vol is? als
ghy daer eenighe kloeck siet in gherechtic-
heydt / eenighe andere brandende van lief-
de / eenighe andere vlijtigh tot ghehoor-
saemheydt / andere besproeyt met traenen /
ende hun selven mildelijck uyt-reyckende
tot aelmoessen? Van desen geur staet ghe-
schreven: Treckt my naer u in den geur
van uvver salven. Ende op eene andere
plaetse: Siet den geur van mijnen Soo-
ne is ghelijck den geur van eenen vrucht-
baeren acker, die den Heere heeft ghese-
ghent.
Bernar. serm. 21. in Cant.
Noch wy en loopen niet ghelijckerhandt
in den geur van alle salven; maer ghy siet
eenige loopen met meerderen yver om te lee-
ren de wijsheydt / eenighe andere op het be-
trouwen der verghiffenisse zijn meer ghene-
ghen tot de boetveerdicheydt / eenighe ande-
re ghedreven door het leven Christi / worden
gheroepen tot de oeffeninghe sijner deughden /
eenighe andere worden verweckt tot de godt-
vruchticheydt (die in hunne sielen ontsteecken
wordt) door het overdencken van sijn Lijden.
De ghene / ghesonden van weghen de Phari-
seen / liepen in den geur der wijsheyt / mits dat
sy seyden / wederom gekeert zijnde: Noyt men-
sche en heeft soo vvel gesproken. Den H. Ni-
codemus liep in desen selven geur als hy by
nachte quam by den Heere / ghetrocken door
het licht sijner wijsheydt. Maria Magdale-
na liep in den geur der gherechticheydt / als
aen haer veel sonden vvierden vergheven',
om dat sy seer veel hadde lief ghehadt. Den
openbaeren sondaer liep insghelijcks / den
welcken / hebbende verkreghen verghiffenisse
sijner sonden / is afghekomen gherechtveer-
dight, door de betuyghenisse der rechtveerdic-
heydt selver. Sinte Peeter heeft oock ghe-
loopen / die ghevallen zijnde / heeft bitter-
lijck gheschreyt. Dauid bekennende sijne
faute / heeft verdient te hooren dese woorden:
Den Heere heeft u verdraeghen van uvve
sonden. Den H. Paulus betuyght dat hy
selver was loopende in den geur van heylig-
heydt / als hy hem nerghens in en verhoo-
veerdight / ten zy in te wesen een naervolgher
Christu Iesv, Alle die andere liepen insghe-
lijcks in desen geur / die daer metter waer-
heydt waeren segghende: Siet vvy hebbent
al verlaeten, ende vvy zijn u ghevolght.
Overslaet nu met eenen de Martelaers / dese
zijn / die oock hebben gheloopen in den geur
van het Lijden Christi. Aenmerckt dan /
hoe dat u als-nu die vier soorten van salvin-
ghen worden voor-ghestelt. Ten eersten /
van de wijsheydt / ten tweeden / van de ghe-
rechticheydt / ten derden vande heylich-ma-
kinghe / ten vierden van de verlossinghe.
Noch wy en loopen niet ghelijckerhandt
in den geur van alle salven; maer ghy siet
eenige loopen met meerderen yver om te lee-
ren de wijsheydt / eenighe andere op het be-
trouwen der verghiffenisse zijn meer ghene-
ghen tot de boetveerdicheydt / eenighe ande-
re ghedreven door het leven Christi / worden
gheroepen tot de oeffeninghe sijner deughden /
eenighe andere worden verweckt tot de godt-
vruchticheydt (die in hunne sielen ontsteecken
wordt) door het overdencken van sijn Lijden.
De ghene / ghesonden van weghen de Phari-
seen / liepen in den geur der wijsheyt / mits dat
sy seyden / wederom gekeert zijnde: Noyt men-
sche en heeft soo vvel gesproken. Den H. Ni-
codemus liep in desen selven geur als hy by
nachte quam by den Heere / ghetrocken door
het licht sijner wijsheydt. Maria Magdale-
na liep in den geur der gherechticheydt / als
aen haer veel sonden vvierden vergheven',
om dat sy seer veel hadde lief ghehadt. Den
openbaeren sondaer liep insghelijcks / den
welcken / hebbende verkreghen verghiffenisse
sijner sonden / is afghekomen gherechtveer-
dight, door de betuyghenisse der rechtveerdic-
heydt selver. Sinte Peeter heeft oock ghe-
loopen / die ghevallen zijnde / heeft bitter-
lijck gheschreyt. Dauid bekennende sijne
faute / heeft verdient te hooren dese woorden:
Den Heere heeft u verdraeghen van uvve
sonden. Den H. Paulus betuyght dat hy
selver was loopende in den geur van heylig-
heydt / als hy hem nerghens in en verhoo-
veerdight / ten zy in te wesen een naervolgher
Christu Iesv, Alle die andere liepen insghe-
lijcks in desen geur / die daer metter waer-
heydt waeren segghende: Siet vvy hebbent
al verlaeten, ende vvy zijn u ghevolght.
Overslaet nu met eenen de Martelaers / dese
zijn / die oock hebben gheloopen in den geur
van het Lijden Christi. Aenmerckt dan /
hoe dat u als-nu die vier soorten van salvin-
ghen worden voor-ghestelt. Ten eersten /
van de wijsheydt / ten tweeden / van de ghe-
rechticheydt / ten derden vande heylich-ma-
kinghe / ten vierden van de verlossinghe.
August. medit. cap. 35.
Ghedooght dan ô mijnen Heere / mijnen
Godt hoe dat ick u lief hebbe / ende dat ick
t'uwer liefde my ontlaede van het pack der
vleeschelijcker wellusten ende aerdsche be-
gheerlijckheden. Maeckt my quijt dat swaer-
weghende pack / nerghens toe dienende / dan
om te verhinderen mijne siele / hoe dat ick
sonder beletsel u naer-loopende in den geur
van uwe salven / u hebbende voor leydts-man /
hoe eer hoe liever mach gheraecken tot het
ghesichte van uwe schoonigheydt / om mijne
ooghen volkomelijck te versaeden / ende voor
eeuwich die te besitten.
Ghedooght dan ô mijnen Heere / mijnen
Godt hoe dat ick u lief hebbe / ende dat ick
t'uwer liefde my ontlaede van het pack der
vleeschelijcker wellusten ende aerdsche be-
gheerlijckheden. Maeckt my quijt dat swaer-
weghende pack / nerghens toe dienende / dan
om te verhinderen mijne siele / hoe dat ick
sonder beletsel u naer-loopende in den geur
van uwe salven / u hebbende voor leydts-man /
hoe eer hoe liever mach gheraecken tot het
ghesichte van uwe schoonigheydt / om mijne
ooghen volkomelijck te versaeden / ende voor
eeuwich die te besitten.
Ibid.
O Heere / ick bidde u hert-grondelijck / dat
uwe soete ende lieffelijcke geuren moghen rij-
sen tot op mijne siele / ende dat uwe heylighe
volmaeckte liefde / veel soeter dan den
heunigh / vloeyende magh ghenaecken mijn
herte / van het welcke ick aen u nu teghen-
woordelijck doe een offerande.
O Heere / ick bidde u hert-grondelijck / dat
uwe soete ende lieffelijcke geuren moghen rij-
sen tot op mijne siele / ende dat uwe heylighe
volmaeckte liefde / veel soeter dan den
heunigh / vloeyende magh ghenaecken mijn
herte / van het welcke ick aen u nu teghen-
woordelijck doe een offerande.
August. medit. cap. 37.
Treckt my naer u / maer treckt my om
hooghe / op dat ick u volghe / ende loope in
den geur van uwe salven / dat ick loope son-
der ophouden / u hebbende voor leyds-man /
ende voor voor-looper.
Treckt my naer u / maer treckt my om
hooghe / op dat ick u volghe / ende loope in
den geur van uwe salven / dat ick loope son-
der ophouden / u hebbende voor leyds-man /
ende voor voor-looper.
Sources and parallels
-
Remake of image, not mirrored, in: Trahe me [23] (in: Jan Suderman, De godlievende ziel (1724))
[Compare
]
-
Compare Quarles, Emblems, divine and moral, embl. 4.8
-
Same pictura and motto: Hugo, Pia desideria, bk/embl. 2/8
References, across this site, to this page:
- [Titlepage] (in: Jan Luyken, Jesus en de ziel (1685))
- Trahe me [23] (in: Jan Suderman, De godlievende ziel (1724))
- Iucundum spirat odorem [37] (in: Otto Vaenius, Amoris divini emblemata (1615))