Psalm. 118.
Concupiuit anima mea desierare iu-
stificationes tuas.

Psalm. 118.
Mijne siele heeft begheert te vvenschen
uvve rechtveerdichmaeckinghen.

Aug in Psal. 118.
HEt is te verwonderen hoe dat den
wensch begheert wordt / noch dat wy
niet en weten wat begheerlijckheydt nu te-
ghenwoordich in ons is.
Wie en weet niet / oft in den mensche en is
begheerlijckheydt / ende met eenen wenschin-
ghe? waer-toe heeft men dan de begheerte
om te verkrijghen / als oft van buyten wierde
aenghebrocht? Oft oock hoe kan men iet be-
gheeren sonder dat te wenschen; naedemael
den wensch ende de begheerte zijn eene ghene-
ghentheydt? want sonder twijffel wenschen
is begheeren. Wat wonderbaere ende on-
sprekelijcke quellinghe is 't dan te begheeren
sonder te moghen wenschen? ende nochtans
het schijnt soo te zijn! want den siecken / wien
alle saken walghen / heeft begheerte om wen-
schen te weten / terwijlent hy gheen walghin-
ghe en begheert te hebben. Is 't dan een
ander saecke iet te begheeren / oft iet te wen-

schen? niet dat den wensch niet en is begheer-
lijckheydt: maer om dat alle begheerlijck-
heydt gheenen wensch en is; want daer
worden somtijdts saecken begheert die wy
besitten / ende niet en besitten: want door het
begheeren gheniet den mensche het ghene hy
heeft; ende door het wenschen begheert hy
dat hy niet en heeft. Wat is dan den
wensch als een begheerte van af-wesende sa-
ken? Maer hoe konnen de rechtveerdich-
maeckinghen Godts ons af-wesen? oft moe-
ten wy die achten niet teghenwoordich te we-
sen / als wy die weten / ende dat de selve niet
en gheschieden? want menigh-mael wy we-
ten wat ons te doene staet / ende wy en doen
dat niet / om dies wille dat het ons niet en
lust te doen / ende nochtans wy hebben be-
gheerte op dat het ons soude lusten. Het ver-
standt vore vlieght / ende kent terstondt de
waerheydt / maer de krancke menschelijcke
liefde somtijdts en volght niet / oft indien die
volght / sy volght seer traeghe. Soo dan het
is daerom dat den Propheet begeerte hadde
om saecken te wenschen / die hem dochten
goedt te wesen / wenschende hem selven in die
selve te moghen verheughen / daer-af hy kon-
de de reden wel ghenoech bemercken.

Aug. in Psal. 118.
Hy en heeft niet gheseydt / ick hebbe be-
gheert uwe oordeelen / maer ick hebbe be-

gheert te wenschen; want ghelijckerwijs le-
ven met het leven / meer is dan leven (aenge-
sien het leven ghemeyn is van die hier leven)
maer te leven met het leven / is ghemeyn met
die Heylighen; alsoo begheerte te hebben / op
dat wy wenschen Godts oordeelen / is meer
dan te wenschen sijn oordeelen; want wy heb-
ben begheerte om wenschen / als oft den
wensch niet en waere in ons vermoghen:
maer van weghen Godts bermherticheydt.
Sonder twijffel / als den Heere sal bemerc-
ken / hoe dat wy ghenuchte nemen in de be-
gheerte van den wensch sijner oordeelen / soo
sal hy in ons vermeerderen dien soberen lust /
ende de flauwe gheneghentheydt; want soo
wy sonde doen / en begheeren wy Godts oor-
deelen niet te wenschen / daerom en seght den
Heere niet te vergheefs: Ick hebbe met alder
wenschinghe seer ghewenscht met u-lieden
te eten dit Paesch-lam, niet alleenelijck wen-
schende; maer met twee-voudighen wensch
begheert te gheven volkomen verghiffenisse
der sonden. Laet ons dan hebben die be-
gheerte om te wenschen Godts oordeelen.

Orig. prolog. in Cant.
Want soo eenighe liefde wordt ghenoemt
vleeschelijck (die de Poëten gheven den nae-
me van Cupido) naer den welcken de liefde
draeght / saeyt in den vleesche; alsoo isser oock
eene gheestelijcke liefde / naer de welcke den

inwendighen mensche liefde draeghende saeyt
in den gheest.

Aug. in Psal. 36.
Onderscheydt nu de begheerte uwer her-
ten / van de begheerlijckheyt des vleeschs / on-
derscheydt die soo ghy kont. Om soo te seg-
ghen / desen is blindt naer den lichaeme / hy
bidt op dat hy verlicht worde. Dese begheer-
te is eene begheerte des vleeschs. Daer is ee-
nen sieck / hy bidt om ghesondtheydt / ende de-
se ende dierghelijcke zijn ghebeden des
vleeschs. Wel aen / wat is dan de begheer-
te des herten? ghelijckerwijs de begheerte
des vleeschs is / te wenschen dat sijn ooghen
moghen bereydt worden om te sien het licht /
('t welck met ooghen moet ghesien worden /)
alsoo is dese begheerte des herten haer kee-
rende tot dat licht / Saelich zijn sy die suyver
zijn van herten, want sy sullen Godt sien.

Greg. c. 15. in c. 11. Iob.
Maer den mensche wilt sy selven laeten
voor-staen dat hy soo los / ende onbedwon-
ghen is als den ionghen Woudt-esel / die
door een onghetoomde brimsticheydt soeckt
te volbrenghen al wat hy wenscht. Wat is
dan anders sijne begheerte dan ghelijck ee-
nen ionghen Woudt-esel hier te wesen; op
dat den toom der goeder leeringhe hem niet
en besnijde / maer vry ende stoutelijck / los
ende onbedwonghen langhst het woudt

sijner ghewenschen soude moghen loopen
verloren?

Greg. c. 22 in c. 7. Iob.
Onse sinnen / ghelijck ons lichaem zijn de
veranderinghen / ende de onghestaedicheden
onderworpen; want soeckende het ghene sy
niet en hebben / arbeyden om dat te verkrij-
ghen / ende sy en hebbent nauwelincks ver-
kreghen / 't en is hun leet te hebben de saecke
die sy ghesocht hebben. Sy beminnen dick-
mael dat sy veracht hebben / ende sy verach-
ten dat sy bemindt hebben. Sy soecken lan-
ghen tijdt om een luttel van het opperste goet
te moghen vinden; maer vallende in hun
oude ghewoonte hebben seer luttel vastig-
heydt aen het ghene dat sy hebben ghevon-
den.

Gregor. hom. 36 in Evāg.
Want wy-lieden gheboren in de katijvic-
heydt deser pelgrimagie / hebben hier onsen
smaeck soo bedorven / dat wy niet en weten
wat wy moeten wenschen.

Aug. de orando Deo ep. 121. ad probam cap. 5.
Ende waerachtelijck wy en weten niet
hoe wy behoorelijck sullen bidden. Den eenen
wilt komen ten houwelijckschen staete / den
anderen sijn vrouwe gestorven zijnde en wilt
gheen andere / den anderen en is niet ghehout
noch hy en wilt niet ghehoudt wesen / noch
proeven oock van het houwelijck de wellustē.

August. conf. 6. cap. 6.
Ende ick haeckte naer eere / naer ghewin /
naer houwelijcken / ende ick wierdt / mijn
Godt / van u belacchen.

Aug. de orando Deo. ca. 12. epist. 121. ad probam.
Waerachtelijck die in sijn ghebedt is seg-
ghende: Heere / vermenichvuldight mijne
Rijckdommen / oft gheeft my die soo veel / ghe-
lijck ghy aen dien / oft desen hebt ghegheven /
oft vermeerdert mijne staeten / oft maeckt my
in dese wereldt machtich / ende verheven / oft
iet sulcks ghelijckende. Ende hy seght / en-
de bidt dit alles als oft hy hadde daer toe de
begheerte / niet eens denckende met dese mid-
delen noch ander menschen te helpen. Ick en
dencke niet dat hy in sijn daeghelijcks ghe-
bedt / den Vaeder onse, soude konnen bevin-
den dat hy dese wenschen eenichsins soude
konnen te passe brenghen. Daerom laet ons
ten minsten schaemen te eysschen dat wy ons
niet en schaemen te begheeren / ende nochtans
is 't by aldien dat wy ons schaemen / soo sul-
len wy beter doen te bidden / dat hy ons wille
verlossen van dat quaedt deser begheerlijck-
heydt / naedemael dat wy tot hem soo dick-
mael segghen: Verlost ons van het quaedt.

Chrys. in epist. ad Rom. cap. 1. hom. 4.
Hier kondt ghy dan bemercken alle quaet
gheresen te zijn uyt den lust der begeerlijck-
heydt / naedemael dat den wensch hem niet
en kan ghehouden tusschen sijn eygen paelen.

Want alle het ghene daer over-treedt de pae-
len die Godt ghestelt heeft / is lust-gierich van
vuyle ende ongheoorloofde saecken. Want
ghelijck men dickmael siet ghebeuren die den
smaeck der spijsen verloren hebben / dat sy aer-
de ende steentiens eten; ende die bedorven zijn
door onvermoghen dorst altemets lust heb-
ben om vuyl waeter ende slijck te drincken.

Bern. c. 9. med.
Alsoo mijn herte is een ydel / onbestierigh /
ende lichtveerdich herte / soo wanneer dat
door sy-selven gheleydt wordt / ende is der-
vende den raedt van Godt Almachtich. Het
en kan in sy-selven niet begaen / maer onghe-
staedigher dan alle dat is onghestaedich /
wordt het gheteest / ghesolt / ende hier ende
daer ghetoghen / ende op het leste ruste soec-
kende / en vindt gheene / maer blijft ellendich /
ende altijdt gheduerich in arbeydt / ende in 't
midden der onruste. Het en komt met sy-sel-
ven niet over-een / het springht van sy-selven /
het verwisselt den wille / het verandert de
raedtslaeghen / het maeckt nieuwe / het breeckt
de oude / het hermaeckt dat ghebroken was /
ende al het selve gaet het noch eens op een an-
der maniere veranderen / ende her-stellen;
want het wilt ende het en wilt niet / ende
nimmermeer en blijvet in eene ghestelte-
nisse.

Aug. soliloq. cap. 12.
Maer / ô Heere / breeckt mijne begheerlijck-
heydt door uwe soeticheydt / die ghy voor die
u vreesen hebt verborghen / op dat ick u be-
gheere met innigher begheerten / ende op dat
den inwendighen smaeck bedroghen door
ydel begheerten / het bitter niet en neme voor
het soet / noch het soet voor het bitter.