anonymous, Cupido’s lusthof (1613)
Table of contents ↑Die live lust die minnaers doot is t'rusten in sijn liefies schoot [5]
5.
EMBLEMATA.
Sy diet al in haer hart besluyt
Te ruste brengt Cornet en fluyt
Cicilia vvaer deur men raept
Veel vreuchts, leyt soet int velt en slaept
Vermits den Minnaer comt te sien
Haer, van vvien hem can deucht gheschien
Sy die voor hem haer lieffd' verborch
Brengt Cupido gants vvt de sorch
Betoonende hoe dattet hert
Hier sonder arch bevonden vvert
Den schicht die d'minnaer had doorstraelt
VVas meed' in haer ghemoet ghedaelt.
Sy diet al in haer hart besluyt
Te ruste brengt Cornet en fluyt
Cicilia vvaer deur men raept
Veel vreuchts, leyt soet int velt en slaept
Vermits den Minnaer comt te sien
Haer, van vvien hem can deucht gheschien
Sy die voor hem haer lieffd' verborch
Brengt Cupido gants vvt de sorch
Betoonende hoe dattet hert
Hier sonder arch bevonden vvert
Den schicht die d'minnaer had doorstraelt
VVas meed' in haer ghemoet ghedaelt.
Een Nieu Amoureus Liedeken:
Op de Voyse. Van Coridon en Silvia, &c.
Nae dat Diana ginck te rust
Met haere sterren schoone
Aurora ontwaeckten met lust
Bracht aen des hemels troone
Den dagheraet // waer me wtgaet
So menich Nimph ydoone.
Apollo op zijn waghen clam
Met helder gouden stralen
Soo dat hy aen het rijsen quam
Den schijn began te dalen
Int groen gheboomt // waer tusschen stroomt
Fonteinkens sonder falen.
Waer toe hem yder Nimphjen spoeyt
Onder des lommers bladen
Doort jaghen zijnde heel vermoeyt
Hunselven reyn te baden
Tot een cieraet // vant maechtlijck zaet
En haer cuyssche weldaden.
O Waerde Aretusa reyn
De schoonste van Achayen
Wt u Lieff lavende Fonteyn
Condy de Lieffd' versaeyen
Hy die u siet // zijn jonste biet
D'onrecht ghy recht condt draeyen
V leden net en reyn ghemaeckt
Becoren s'menschen ooghen
Alpheus siend / u moedernaeckt
In Lieffd' was opghetooghen
Ghy schoon Goddin// stont in zijn sin
Want nae u ginck hy pooghen.
O Arethusa sprack hy saen
Wat hevet te bedieden
Dat ghy voor my wilt vluchten gaen
Waeromme gaet ghy vlieden
O weertste lot // ick ben een Godt
Wilt my u jonste bieden.
Ghy vliet ghelijck de Duyfkens doen
Al voor den havick snoode
Hoe snel dat ghy cont vlieden coen
My is t'volghen van noode
Doort lang geduer // ter lester uer
Creech ick wel die eerst vloode.
Als ick o Arethusa sprack
Waer condy nu doch henen
Diana heeft mijn Nimphe strack
Met duysterheyt omschenen
Dies is sy fier // in een Revier
Van stonden aen verdwenen.
Prince.
De Princelijcke Venus sal
Doort trou vervolch ghehenghen
Dat dit mijn lijdens ongheval
Niet meerder sal verstrenghen
Maer dat ick ras // in mijns Lieffs plas
Als water my sal menghen.
Op de Voyse. Van Coridon en Silvia, &c.
Nae dat Diana ginck te rust
Met haere sterren schoone
Aurora ontwaeckten met lust
Bracht aen des hemels troone
Den dagheraet // waer me wtgaet
So menich Nimph ydoone.
Apollo op zijn waghen clam
Met helder gouden stralen
Soo dat hy aen het rijsen quam
Den schijn began te dalen
Int groen gheboomt // waer tusschen stroomt
Fonteinkens sonder falen.
Waer toe hem yder Nimphjen spoeyt
Onder des lommers bladen
Doort jaghen zijnde heel vermoeyt
Hunselven reyn te baden
Tot een cieraet // vant maechtlijck zaet
En haer cuyssche weldaden.
O Waerde Aretusa reyn
De schoonste van Achayen
Wt u Lieff lavende Fonteyn
Condy de Lieffd' versaeyen
Hy die u siet // zijn jonste biet
D'onrecht ghy recht condt draeyen
V leden net en reyn ghemaeckt
Becoren s'menschen ooghen
Alpheus siend / u moedernaeckt
In Lieffd' was opghetooghen
Ghy schoon Goddin// stont in zijn sin
Want nae u ginck hy pooghen.
O Arethusa sprack hy saen
Wat hevet te bedieden
Dat ghy voor my wilt vluchten gaen
Waeromme gaet ghy vlieden
O weertste lot // ick ben een Godt
Wilt my u jonste bieden.
Ghy vliet ghelijck de Duyfkens doen
Al voor den havick snoode
Hoe snel dat ghy cont vlieden coen
My is t'volghen van noode
Doort lang geduer // ter lester uer
Creech ick wel die eerst vloode.
Als ick o Arethusa sprack
Waer condy nu doch henen
Diana heeft mijn Nimphe strack
Met duysterheyt omschenen
Dies is sy fier // in een Revier
Van stonden aen verdwenen.
Prince.
De Princelijcke Venus sal
Doort trou vervolch ghehenghen
Dat dit mijn lijdens ongheval
Niet meerder sal verstrenghen
Maer dat ick ras // in mijns Lieffs plas
Als water my sal menghen.
FINIS.
Nieu Amoureus Liedeken:
Op de voyse. O ghy Nimphe hooch vermaert, &c.
Seght my weelde Nimphe nu
Waerom u Mopso vrijt
Ick waerschou o lieffste u
Tschijnt boevery altijt
Stelt gherust // Damons lust
Vyt u Ionghe sinnen // hier
Maeckt dat just // wert gheblust
In my theete minnen // vier
Lieffds gheboude // prijs
Als het coude // ijs
Mijn jeucht maket grijs.
Nimph denckt op des Lieffdes gaeff
Van duysent kuskens veel
En hoe ghy om vatten braeff
My met u armkens eel
Schoon jonckvrou // heus en trou
V sneeuwitte handen // vry
Tsaem ghebrocht / en ghevlocht
Brach ten Venus banden / my /
Van u waerde // schoon
Een vermaerde // loon
Wacht mijnen persoon.
By u al t'vermoghen staet
O helder hemels licht
Want ghy zijt den dagheraet
Int claeren mijns ghesicht
T'lieve hert / heel verwert
Door reyn Lieffd' die vierich // blaeckt
Waer van ou // heer en Vrouw
Men u Nimphe chierich // maeckt
Die verheven // wijt
Alleen tleven // zijt
In dees harde strijt
Mijn ghestade Lieffde bloot
O uytvercoren reyn
Is onwtsprecklijck soo groot
Als Leander ghemeyn
Die Hero // minde soo
Dat hy inde zee verdranck
Doch Lieff ghy // sult eer my
Stercken inde Lieffde cranck
Waer voor met begeer
Ick u Liefste teer
Prijse duystmael meer
Prince.
T'hert Princes niet dencken // can
Te derven u mijn Lieff
Lieffd' groeyt noch allencken // an
By hem die u verhieff
D'helder lucht // brenght zijn vrucht
Die ten eynde openbaert
Tsoet gherucht // onbeducht
Door reyn Lieffdes trouwen aert
Tgheen de eere // ploecht
En de Heere // voecht
Beyde ons ghenoecht.
Op de voyse. O ghy Nimphe hooch vermaert, &c.
Seght my weelde Nimphe nu
Waerom u Mopso vrijt
Ick waerschou o lieffste u
Tschijnt boevery altijt
Stelt gherust // Damons lust
Vyt u Ionghe sinnen // hier
Maeckt dat just // wert gheblust
In my theete minnen // vier
Lieffds gheboude // prijs
Als het coude // ijs
Mijn jeucht maket grijs.
Nimph denckt op des Lieffdes gaeff
Van duysent kuskens veel
En hoe ghy om vatten braeff
My met u armkens eel
Schoon jonckvrou // heus en trou
V sneeuwitte handen // vry
Tsaem ghebrocht / en ghevlocht
Brach ten Venus banden / my /
Van u waerde // schoon
Een vermaerde // loon
Wacht mijnen persoon.
By u al t'vermoghen staet
O helder hemels licht
Want ghy zijt den dagheraet
Int claeren mijns ghesicht
T'lieve hert / heel verwert
Door reyn Lieffd' die vierich // blaeckt
Waer van ou // heer en Vrouw
Men u Nimphe chierich // maeckt
Die verheven // wijt
Alleen tleven // zijt
In dees harde strijt
Mijn ghestade Lieffde bloot
O uytvercoren reyn
Is onwtsprecklijck soo groot
Als Leander ghemeyn
Die Hero // minde soo
Dat hy inde zee verdranck
Doch Lieff ghy // sult eer my
Stercken inde Lieffde cranck
Waer voor met begeer
Ick u Liefste teer
Prijse duystmael meer
Prince.
T'hert Princes niet dencken // can
Te derven u mijn Lieff
Lieffd' groeyt noch allencken // an
By hem die u verhieff
D'helder lucht // brenght zijn vrucht
Die ten eynde openbaert
Tsoet gherucht // onbeducht
Door reyn Lieffdes trouwen aert
Tgheen de eere // ploecht
En de Heere // voecht
Beyde ons ghenoecht.
FINIS.
Dat niet en is can wel gheschien
Ten baet gheen quaet weerlegghen
Tvolcomen werck dat is ghesien
Daer canmen wat aff segghen.
Ten baet gheen quaet weerlegghen
Tvolcomen werck dat is ghesien
Daer canmen wat aff segghen.
Nieu Amoureus Liedeken:
Op de voyse. Vande Engelsche Fortuyn, &c.
Een heeten brandt
Inwendich my beswaert
Soo dat tverstandt
Heel weynich openbaert
Om wient gheschiet
Nae dien ick Lieffde blent
Oock gantschlijck niet
Mijn daghen heb ghekent.
Eer dat ick wist
Wat Lieffd' in haer besloot
Deur schalcken list
Cupido stralich schoot
Een gouden schicht
Int binnenste vant hert
O dertel wicht
Ghy zijt d'oorsaeck mijns smert.
Ghy wreetheyt wreet
Als moeder vande Min
Met dit mijn leet
Wat hebt ghy inden sin?
Is u een vreucht
Dees mijne zwaricheydt
Heel weynich deucht
Dat ghy de jeucht verleydt.
Waer ick my keer
Ter plaets daer maechden zijn
Thert doet my seer
Doort sien haers Lieff aenschijn
Min onbekent
Doet Groeyen mijn ghetreur
Elck van my went
En gaet met haesten deur.
Die thert wel sou
Begheeren / van my wijckt
Dat comt deur ou
Soo daghelijckx wel blijckt
Nae dien ghy schoot
De Nimphes menichfout
Een pijl van Loot
En my een strael van Goudt
Waer aen is dit /
O Schoonste schoon verdient?
Dat ghy het wit
Mijns harten niet verlient?
Dat het eens schiet
Waer in den lust bestaet
T'claechlijck verdriet
Schijnt wesen al te laet.
Voorwaer ghy weet
De sinnen en ghedacht
S'herten secreet
En waer t'ghemoet nae tracht
Wilt jonnen my
O arm bedroeffden mensch
De weerparty
Daer ick alleen nae wensch.
Apollo claer //
Die badt ick principael
Dat hy voorwaer
Door eene gulden strael
My had ghetoont
Door Lieffd' en reyne min
Waer dat doch woont
De eenichste vriendin.
Gantsch gheen ghehoor
En heb ick doen ontfaen
Dies weer als voor
Bad ick de cuysch Diaen
Des avonts laet
Dat sy woud' brenghen tlieff
Door soeten praet
By hem die haer verhieff.
Den tijt verliep
Diana ginck te rust
Een yeder sliep
Mijn pijn bleeff ongheblust
Dies ghinck ick thuys
En claechdent mijn ghemoet
O droevich cruys
Veel bitterder als roet
Princes vaert wel
Onkenbaer Lieffste mijn
Om u ick fel //
Moet lijden dese pijn
Doch t'beurt soo dick
By menighe Minnaer
So wel ben ick
Het geckjen als een aer.
Op de voyse. Vande Engelsche Fortuyn, &c.
Een heeten brandt
Inwendich my beswaert
Soo dat tverstandt
Heel weynich openbaert
Om wient gheschiet
Nae dien ick Lieffde blent
Oock gantschlijck niet
Mijn daghen heb ghekent.
Eer dat ick wist
Wat Lieffd' in haer besloot
Deur schalcken list
Cupido stralich schoot
Een gouden schicht
Int binnenste vant hert
O dertel wicht
Ghy zijt d'oorsaeck mijns smert.
Ghy wreetheyt wreet
Als moeder vande Min
Met dit mijn leet
Wat hebt ghy inden sin?
Is u een vreucht
Dees mijne zwaricheydt
Heel weynich deucht
Dat ghy de jeucht verleydt.
Waer ick my keer
Ter plaets daer maechden zijn
Thert doet my seer
Doort sien haers Lieff aenschijn
Min onbekent
Doet Groeyen mijn ghetreur
Elck van my went
En gaet met haesten deur.
Die thert wel sou
Begheeren / van my wijckt
Dat comt deur ou
Soo daghelijckx wel blijckt
Nae dien ghy schoot
De Nimphes menichfout
Een pijl van Loot
En my een strael van Goudt
Waer aen is dit /
O Schoonste schoon verdient?
Dat ghy het wit
Mijns harten niet verlient?
Dat het eens schiet
Waer in den lust bestaet
T'claechlijck verdriet
Schijnt wesen al te laet.
Voorwaer ghy weet
De sinnen en ghedacht
S'herten secreet
En waer t'ghemoet nae tracht
Wilt jonnen my
O arm bedroeffden mensch
De weerparty
Daer ick alleen nae wensch.
Apollo claer //
Die badt ick principael
Dat hy voorwaer
Door eene gulden strael
My had ghetoont
Door Lieffd' en reyne min
Waer dat doch woont
De eenichste vriendin.
Gantsch gheen ghehoor
En heb ick doen ontfaen
Dies weer als voor
Bad ick de cuysch Diaen
Des avonts laet
Dat sy woud' brenghen tlieff
Door soeten praet
By hem die haer verhieff.
Den tijt verliep
Diana ginck te rust
Een yeder sliep
Mijn pijn bleeff ongheblust
Dies ghinck ick thuys
En claechdent mijn ghemoet
O droevich cruys
Veel bitterder als roet
Princes vaert wel
Onkenbaer Lieffste mijn
Om u ick fel //
Moet lijden dese pijn
Doch t'beurt soo dick
By menighe Minnaer
So wel ben ick
Het geckjen als een aer.
FINIS.
Een nieu Amoureus Liedt:
Op de voyse. Schoon Lieffken jent,, seer excellent, &c.
Ick weet in swerelts pleyn
Een overschoone greyn
Die my hout ghevanghen
Sy isser alleyn
Mijns levens claer fonteyn
Daer ick op hop' ghemeyn
Met soo grooten verlanghen.
Van haer te zijn absent
Is my een groot torment
Sy my wel can ghenesen
Hart en sinnen verblent
Die zijn heel tot haer ghewent
Mocht ick altijt ontrent
By de Alderliefste wesen.
Ick hope dat wel gaet
Met mijn maechdelijck zaet
Die ick niet mach spreken
Gheeft AEolus my baet
En Neptunus dat toestaet
So sal door den soeten praet
Van reyn Lieffde niet ontbreken.
Het schoone Aertrijck siet
Scheyt ons alleene niet
Beyde van malcandren
De woede zee die biet
Hare cracht tot mijn verdriet
Maer alst eens recht gheschiet
Salt wel wedrom verandren.
Princesse vol eer
Waert ghy by my opt meer
Daer soud' Lieffde blijcken
Schoon Goddinnetgen teer
Ghy zijt die ick begheer
Neemt van my doch gheen affkeer
Laet reyn Lieffde niet beswijcken.
Op de voyse. Schoon Lieffken jent,, seer excellent, &c.
Ick weet in swerelts pleyn
Een overschoone greyn
Die my hout ghevanghen
Sy isser alleyn
Mijns levens claer fonteyn
Daer ick op hop' ghemeyn
Met soo grooten verlanghen.
Van haer te zijn absent
Is my een groot torment
Sy my wel can ghenesen
Hart en sinnen verblent
Die zijn heel tot haer ghewent
Mocht ick altijt ontrent
By de Alderliefste wesen.
Ick hope dat wel gaet
Met mijn maechdelijck zaet
Die ick niet mach spreken
Gheeft AEolus my baet
En Neptunus dat toestaet
So sal door den soeten praet
Van reyn Lieffde niet ontbreken.
Het schoone Aertrijck siet
Scheyt ons alleene niet
Beyde van malcandren
De woede zee die biet
Hare cracht tot mijn verdriet
Maer alst eens recht gheschiet
Salt wel wedrom verandren.
Princesse vol eer
Waert ghy by my opt meer
Daer soud' Lieffde blijcken
Schoon Goddinnetgen teer
Ghy zijt die ick begheer
Neemt van my doch gheen affkeer
Laet reyn Lieffde niet beswijcken.
FINIS.
SONNET.
Ghelijck als Flora schoon, wijt opent hare bladen
Op dattet geurich hert, zijn cracht mocht brengen uyt
Also t'lieffdragent mensch, het Lichaem me ontsluyt
Om te bespeuren rechte Lieffde vol weldaden
En oock hoe hooch de Lieffd' can climmen in haer graden
Die door den Cupido, uyt slichaems bodem spruyt
Om so te draghen voort goe vruchten vol firtuyt
Door Venus die hun doet navolghen hare paden.
Reyn Lieffde int Secreet, hemselfs maeckt openbaer
En doet de clapperny int eynde worden waer
Met goet ghenoeghen van des herten soete lusten.
Den bant der Lieffden bint inwendelijcken vast
So dat de wederlieffd' helpt draghen Lieffdes last
Die dan int eynde doch, soo lieffelijcken rusten.
Ghelijck als Flora schoon, wijt opent hare bladen
Op dattet geurich hert, zijn cracht mocht brengen uyt
Also t'lieffdragent mensch, het Lichaem me ontsluyt
Om te bespeuren rechte Lieffde vol weldaden
En oock hoe hooch de Lieffd' can climmen in haer graden
Die door den Cupido, uyt slichaems bodem spruyt
Om so te draghen voort goe vruchten vol firtuyt
Door Venus die hun doet navolghen hare paden.
Reyn Lieffde int Secreet, hemselfs maeckt openbaer
En doet de clapperny int eynde worden waer
Met goet ghenoeghen van des herten soete lusten.
Den bant der Lieffden bint inwendelijcken vast
So dat de wederlieffd' helpt draghen Lieffdes last
Die dan int eynde doch, soo lieffelijcken rusten.
FINIS.
Sources and parallels
-
A lover's lap and death: Alciato, Book of Emblems, embl. 117