Jacob Cats, Sinne- en minnebeelden (1627)
Table of contents ↑Op de drie boecken der sinne-dichten ende beelden [...].
OP DE DRIE BOECKEN der SINNE-DICHTEN ende BEELDEN
vanden hooghgeleerden Heere
IACOB CATS, I.C.
Wilt ghy een Venus sien, een Venus die van boven
By d'Oude wert gheseyt, te zijn ghekomen af,
Urania ghenaemt, een die eerst wetten gaf,
En toomen in de Min, van yder een te loven;
Wilt ghy sien Venus Kint, maer 't beste van de twee
Die Venus heeft ghebaert, dat wacker, eerbaer, Maetje,
Dat met een soet ghelaet en met een aerdich praetje
Wel beylt (dat heeft het noch behouden van der zee)
Maer 't beylt in eerbaerheyt: den and'ren is een lecker
Die niet en weet dan quaet, en rechte guytery,
Hy tacketeylt te veel, hy jockt en scherst te vry,
Is yemant wat besmeurt, hy maeckt hem driemael gecker.
Dees' is van ander stof. Of wildy gaen wat voort,
En mercken hoe bequaem de Leer van goede zeden
U hier wert voorgestelt, met beelden en met reden,
Neemt in de hant dit werck, ghy vintet alsoo 't hoort.
Terwijl den arghen Mensch met al sijn kromme spronghen,
Der Volcken ampt en plicht verdonckert en verblauwt,
En 't rechte zeden-snoer aen hondert stucken knauwt,
En heeft van't Burgher-recht al vry wat af ghedronghen;
Soo gaet u desen Boeck seer heerlijck stellen veur,
Hoe wy met eeren by den and'ren sullen leven,
Hoe veel men aen de Eer of Baet-sucht moeten gheven;
Hoe wy in vreught ghestelt zijn sullen en ghetreur.
Terwijlen 't dolle Volck 't rijck Lucifers weer bouwen,
En willen weten meer, als die haer 't weten gheeft,
En willen sien, dat God voor ons verborghen heeft,
En nemen in veel meer als 't hart hun kan verdouwen.
Siet hier dit kloeck verstant, dat ruckt met sijn ghedicht
Ons harten op en leert al stichtelijcker saken;
En gaet ons in den geest, met troost en heyl vermaken,
En doet ons heffen 't hooft nae 't alder hooghste licht.
Men heeft tot heden toe ghekneutert en ghekeven,
Off Zeelant oock wel sou uytbrenghen een Poët,
En tot op desen dagh niet veel men noch en weet,
Die in de Poësy den gheest om hoogh doen sweven,
Maer nu is ons ghebreck ghebetert met ghewin:
Een isser ons als drie, driedobbel is ons eere,
Ghy vint in sijn Ghedicht, Vreught, Deught, en heylsaem leere,
Heyl in de ziel, en Deught in't leven, Vreught in Min.
I. Hobius.
Wilt ghy een Venus sien, een Venus die van boven
By d'Oude wert gheseyt, te zijn ghekomen af,
Urania ghenaemt, een die eerst wetten gaf,
En toomen in de Min, van yder een te loven;
Wilt ghy sien Venus Kint, maer 't beste van de twee
Die Venus heeft ghebaert, dat wacker, eerbaer, Maetje,
Dat met een soet ghelaet en met een aerdich praetje
Wel beylt (dat heeft het noch behouden van der zee)
Maer 't beylt in eerbaerheyt: den and'ren is een lecker
Die niet en weet dan quaet, en rechte guytery,
Hy tacketeylt te veel, hy jockt en scherst te vry,
Is yemant wat besmeurt, hy maeckt hem driemael gecker.
Dees' is van ander stof. Of wildy gaen wat voort,
En mercken hoe bequaem de Leer van goede zeden
U hier wert voorgestelt, met beelden en met reden,
Neemt in de hant dit werck, ghy vintet alsoo 't hoort.
Terwijl den arghen Mensch met al sijn kromme spronghen,
Der Volcken ampt en plicht verdonckert en verblauwt,
En 't rechte zeden-snoer aen hondert stucken knauwt,
En heeft van't Burgher-recht al vry wat af ghedronghen;
Soo gaet u desen Boeck seer heerlijck stellen veur,
Hoe wy met eeren by den and'ren sullen leven,
Hoe veel men aen de Eer of Baet-sucht moeten gheven;
Hoe wy in vreught ghestelt zijn sullen en ghetreur.
Terwijlen 't dolle Volck 't rijck Lucifers weer bouwen,
En willen weten meer, als die haer 't weten gheeft,
En willen sien, dat God voor ons verborghen heeft,
En nemen in veel meer als 't hart hun kan verdouwen.
Siet hier dit kloeck verstant, dat ruckt met sijn ghedicht
Ons harten op en leert al stichtelijcker saken;
En gaet ons in den geest, met troost en heyl vermaken,
En doet ons heffen 't hooft nae 't alder hooghste licht.
Men heeft tot heden toe ghekneutert en ghekeven,
Off Zeelant oock wel sou uytbrenghen een Poët,
En tot op desen dagh niet veel men noch en weet,
Die in de Poësy den gheest om hoogh doen sweven,
Maer nu is ons ghebreck ghebetert met ghewin:
Een isser ons als drie, driedobbel is ons eere,
Ghy vint in sijn Ghedicht, Vreught, Deught, en heylsaem leere,
Heyl in de ziel, en Deught in't leven, Vreught in Min.
I. Hobius.