Hermannus Hugo, Pia desideria (1624)
Table of contents ↑Utinam saperent, & intelligerent, ac novissima providerent! [14]
PRô pudor! vsque adeò est homini mens
cœca futuri,
Vt nisi quæ videat, nulla pericla putet?
Scilicet hoc sapere est, tantùm præsentibus angi,
Nec procul aspectis consuluisse malis!
Ante tubas, Miles, dicto parat arma duello;
Cùm sonuêre tubæ, seriùs arma parat:
Nauita, quas captat, præsagus prospicit auras,
Anchora veliuolum nec remoratur iter:
Quas veniente metet segetes æstate colonus,
Credidit excultis, antè, colonus agris.
Prouida quin etiam metuens formica senectæ,
Vectat in annonam paucula farra suam.
O quid agis, gens euentus ignara futuri?
Tempora, quæ venient postuma, nulla times?
Stamina perptuo forsnent adamantina filo,
Aut cessant triplices voluere pensacolus?
Falleris; ah! nulli datur has placasse sorores;
Vna licet parcat, de tribus, vna secat.
Fœdera fors pacto sanxêre perennia clauo,
Concordes stabili vitaque, morsque, fide?
Falleris, ah! nimiùm tibi pacta fauentia fingis;
Fœdera, mers numquam, vitaque certa colent.
Antè, niuem fidis lambent incendia flammis
Iuraque sœdifragis sanciet Auster aquis.
Antè, dies nocti; pacem nox antè, diei
Seruet, & infestis accubet agna lupis.
Omnia letifero latè Mors subiugat arcu,
Quidquid & hoc Phœbi vescitur igne, rapit.
Nemo venenatæ vitavit arundinis ictum,
Omnis ab hâc ceruix, cuspide, vulnus habet.
Hîc teneros Matrum necat inter brachia, natos;
Aut cunas, tumulum, cæde recente facit.
Hîc pueros, alibi configit arundo puellas;
Hîc iuuenes, illic funerat illa senes.
Strataque iam nullo discrimine, funera miscet
Militis atque Ducis corpora mixta iacent.
Nec micat auratâ tibi Crœse cadauer arenâ
Pulcrior aut tuus est, pulcra Rebecca, cinis.
Aspice, quid cineres sit Cæsaris inter & Iri?
Omnibus en color est vnus, & vnus odor.
Quid iuuat his igitur tantùm confidere rebus,
Vita velut nullo limite clausa foret?
Stat sua cuique dies, depleto ferrea fuso,
Seriùs aut citiùs quemlibet vrna vocat.
Cogimur huc omnes, huc summus & infimus orde
Ibimus, emenso tempore quisque suo.
Ac tum si vacuas animus simul iret in auras,
Vt vapor in nebulas extenuandus abit!
Morsque foret nostræ quoque meta nouissima vitæ,
Mors simul amborum corporis atque animi!
Quàm bona mors esset posituris morte dolores,
Quos modò vita dedit, quosque futura dabit.
Quilibet extremam lætus properaret ad horam,
Et puto, viuendi vix superesset amor.
Sed dolor, heu! non est mors vltima linea rerum
Non necat hic animum qui cremat ossa rogus.
At postquam è terris anima exhalata recessit,
Iudicis extemplò sistitur ante pedes.
Ille sedet iustumque & inexorabile Numen
Flammaque sunt oculis flammaque fulua caput.
Illa (tremens, metuensque oculos attollere Cœlo:)
Dura catenatâ vincula mente gerit.
Ille sinus animi, fibrasque introspicit omnes,
Quodque latet tacitum nocte fauente nefas.
Illa scelus, conuicta, suum pudibunda fatetur,
Nec videt, effugio, quem petat, esse locum.
Ille simul Iudex, testis simul, & simul actor,
Comperti statuit criminis esse ream,
Illa memor nullis hancflecti questibus aulam,
Heu! frustrà effusis se sepelit lacrymis.
O, quis tunc animæ sensus, quæ cura relictæ,
Nullus vbi pro se, iure patronus agit!
Nempe vocat montes & inhospita culmina, cautes,
Antraque queis trepidum condat operta caput.
O Anima! ô Iudex! ô non placabilis vrna!
Quis secum hæc meminit, nec citò diriguit?
Sed nondum hoc tanti clauduntur fine dolores;
Altera adhuc restant, vitaque, morsque super:
Vita perennanti quæ sæcula protrahet æuo,
Mors longa extremum non habitura diem.
Ah quibus, ah quantis laniabitur hæc tormentis!
O quibus, ô quantis affluet illa bonis!
Illa, suas pascit Diuino nectare mentes;
Hæc, miscet liquidâ poculaplena pice.
Illa, Chely Angelicâ vel gutture carmina fundit;
Hæc, gemit horrendis exululata sonis.
Illa, agit æternas cœlo plaudente, choreas;
Hæc, salit ad colubros, sæua Megæra, tuos.
Illa, nec æstiuis, gelidis nec aduritur astris;
Hæc furit immitis igne geluque vadi.
Illa, per ætherios agit otia mollia campos;
Hæc, agit æterni triste laboris opus.
Illa dolorum expers, mala nulla, nec aspera sentit;
Hæc, patitur dirum quidquid Auernus habet.
O felix opibus, felix tot vita triumphis!
O grauis, ô tantis mors metuenda malis!
Vel tua, vel tua, nos dubio manet alea iactu;
Alea, non aliâ proijcienda vice.
Ah subeant vestri geminæ sic pectora curæ,
Vt semel alterius sors obeunda cadet!
Vt nisi quæ videat, nulla pericla putet?
Scilicet hoc sapere est, tantùm præsentibus angi,
Nec procul aspectis consuluisse malis!
Ante tubas, Miles, dicto parat arma duello;
Cùm sonuêre tubæ, seriùs arma parat:
Nauita, quas captat, præsagus prospicit auras,
Anchora veliuolum nec remoratur iter:
Quas veniente metet segetes æstate colonus,
Credidit excultis, antè, colonus agris.
Prouida quin etiam metuens formica senectæ,
Vectat in annonam paucula farra suam.
O quid agis, gens euentus ignara futuri?
Tempora, quæ venient postuma, nulla times?
Stamina perptuo forsnent adamantina filo,
Aut cessant triplices voluere pensacolus?
Falleris; ah! nulli datur has placasse sorores;
Vna licet parcat, de tribus, vna secat.
Fœdera fors pacto sanxêre perennia clauo,
Concordes stabili vitaque, morsque, fide?
Falleris, ah! nimiùm tibi pacta fauentia fingis;
Fœdera, mers numquam, vitaque certa colent.
Antè, niuem fidis lambent incendia flammis
Iuraque sœdifragis sanciet Auster aquis.
Antè, dies nocti; pacem nox antè, diei
Seruet, & infestis accubet agna lupis.
Omnia letifero latè Mors subiugat arcu,
Quidquid & hoc Phœbi vescitur igne, rapit.
Nemo venenatæ vitavit arundinis ictum,
Omnis ab hâc ceruix, cuspide, vulnus habet.
Hîc teneros Matrum necat inter brachia, natos;
Aut cunas, tumulum, cæde recente facit.
Hîc pueros, alibi configit arundo puellas;
Hîc iuuenes, illic funerat illa senes.
Strataque iam nullo discrimine, funera miscet
Militis atque Ducis corpora mixta iacent.
Nec micat auratâ tibi Crœse cadauer arenâ
Pulcrior aut tuus est, pulcra Rebecca, cinis.
Aspice, quid cineres sit Cæsaris inter & Iri?
Omnibus en color est vnus, & vnus odor.
Quid iuuat his igitur tantùm confidere rebus,
Vita velut nullo limite clausa foret?
Stat sua cuique dies, depleto ferrea fuso,
Seriùs aut citiùs quemlibet vrna vocat.
Cogimur huc omnes, huc summus & infimus orde
Ibimus, emenso tempore quisque suo.
Ac tum si vacuas animus simul iret in auras,
Vt vapor in nebulas extenuandus abit!
Morsque foret nostræ quoque meta nouissima vitæ,
Mors simul amborum corporis atque animi!
Quàm bona mors esset posituris morte dolores,
Quos modò vita dedit, quosque futura dabit.
Quilibet extremam lætus properaret ad horam,
Et puto, viuendi vix superesset amor.
Sed dolor, heu! non est mors vltima linea rerum
Non necat hic animum qui cremat ossa rogus.
At postquam è terris anima exhalata recessit,
Iudicis extemplò sistitur ante pedes.
Ille sedet iustumque & inexorabile Numen
Flammaque sunt oculis flammaque fulua caput.
Illa (tremens, metuensque oculos attollere Cœlo:)
Dura catenatâ vincula mente gerit.
Ille sinus animi, fibrasque introspicit omnes,
Quodque latet tacitum nocte fauente nefas.
Illa scelus, conuicta, suum pudibunda fatetur,
Nec videt, effugio, quem petat, esse locum.
Ille simul Iudex, testis simul, & simul actor,
Comperti statuit criminis esse ream,
Illa memor nullis hancflecti questibus aulam,
Heu! frustrà effusis se sepelit lacrymis.
O, quis tunc animæ sensus, quæ cura relictæ,
Nullus vbi pro se, iure patronus agit!
Nempe vocat montes & inhospita culmina, cautes,
Antraque queis trepidum condat operta caput.
O Anima! ô Iudex! ô non placabilis vrna!
Quis secum hæc meminit, nec citò diriguit?
Sed nondum hoc tanti clauduntur fine dolores;
Altera adhuc restant, vitaque, morsque super:
Vita perennanti quæ sæcula protrahet æuo,
Mors longa extremum non habitura diem.
Ah quibus, ah quantis laniabitur hæc tormentis!
O quibus, ô quantis affluet illa bonis!
Illa, suas pascit Diuino nectare mentes;
Hæc, miscet liquidâ poculaplena pice.
Illa, Chely Angelicâ vel gutture carmina fundit;
Hæc, gemit horrendis exululata sonis.
Illa, agit æternas cœlo plaudente, choreas;
Hæc, salit ad colubros, sæua Megæra, tuos.
Illa, nec æstiuis, gelidis nec aduritur astris;
Hæc furit immitis igne geluque vadi.
Illa, per ætherios agit otia mollia campos;
Hæc, agit æterni triste laboris opus.
Illa dolorum expers, mala nulla, nec aspera sentit;
Hæc, patitur dirum quidquid Auernus habet.
O felix opibus, felix tot vita triumphis!
O grauis, ô tantis mors metuenda malis!
Vel tua, vel tua, nos dubio manet alea iactu;
Alea, non aliâ proijcienda vice.
Ah subeant vestri geminæ sic pectora curæ,
Vt semel alterius sors obeunda cadet!
Bonau. opusc. de cōtemptu fæculi.
O Gens sine consilio & sine pruden-
tiâ! Vtinam saperent, & intelligerent, ac
nouissima prouiderent!
Saperent, damnatorum multitudinem;
saluandorum paucitatem, & temporalium
rerum vanitatem.
Intelligerent, tria; scilicet peccatorum mul-
titudinem, bonorum omissionem & tempo-
ris amissionem.
Prouiderent, tria; scilicet mortis periculum,
extremum iudicium & æternum suppli-
cium.
O Gens sine consilio & sine pruden-
tiâ! Vtinam saperent, & intelligerent, ac
nouissima prouiderent!
Saperent, damnatorum multitudinem;
saluandorum paucitatem, & temporalium
rerum vanitatem.
Intelligerent, tria; scilicet peccatorum mul-
titudinem, bonorum omissionem & tempo-
ris amissionem.
Prouiderent, tria; scilicet mortis periculum,
extremum iudicium & æternum suppli-
cium.
D. Gre. hom. 39 in Euang.
Peruersa quippe anima rebus præsentibus
dedita, in terrenis voluptatibus resoluta, ab-
scondit sibi mala sequentia, quia præuidere
futura refugit, quæ præsentem lætitiam per-
turbant; dumque in præsentis vitæ oblecta-
tionibus se deserit, quid aliud quàm claussis
oculis ad ignem vadit, & indè dicitur pér
Paulum: qui gaudent tamquam non gaudētes sint;
quia etsi qua est præsentis temporis, ita est
agenda lætitia, vt numquam amatitudo se-
quentis iudicij recedat à memoriâ; quatenus
dum mens pauida extremæ vltionis timore
transfigitur, quantum nunc præsens lætitia,
tantum pòst, ira subsequens temperetur: si
extrema mala nostra formidolosè & indesi-
nenter aspicimus; iuxta hoc quod per quem-
dam sapientem dicitur: In omnibus operibus tuis
memorare nouissima tua, & in æternum non pec-
cabis.
Peruersa quippe anima rebus præsentibus
dedita, in terrenis voluptatibus resoluta, ab-
scondit sibi mala sequentia, quia præuidere
futura refugit, quæ præsentem lætitiam per-
turbant; dumque in præsentis vitæ oblecta-
tionibus se deserit, quid aliud quàm claussis
oculis ad ignem vadit, & indè dicitur pér
Paulum: qui gaudent tamquam non gaudētes sint;
quia etsi qua est præsentis temporis, ita est
agenda lætitia, vt numquam amatitudo se-
quentis iudicij recedat à memoriâ; quatenus
dum mens pauida extremæ vltionis timore
transfigitur, quantum nunc præsens lætitia,
tantum pòst, ira subsequens temperetur: si
extrema mala nostra formidolosè & indesi-
nenter aspicimus; iuxta hoc quod per quem-
dam sapientem dicitur: In omnibus operibus tuis
memorare nouissima tua, & in æternum non pec-
cabis.
Speculo peccat. c. 5. Tom. 9. Aug.
Sed quæ sunt nouissima tua, quæ proui-
dere sollicitè debes? summa totius prouidē-
tiæ est, vtique illa terribilis hora, in quâ, mi-
sera anima tua, ex hoc corpusculo corrupti-
bilitimens est egressura, in illâ nimis metuē-
da extremâ horâ; quis amicorum, quis pa-
rentum tuorum veniet cum gladijs & armis
auxilium ferre? Non enim erit tunc, qui con-
soletur te ex omnibus charis tuis, respicien-
tibus etiam ad auxilium & adiutorium ho-
minum; sed refugium tuum tantummodo
estapud Deum. Reduc ergo fili mi, sedulus
in memoriam illum extremum exitus tui
diem, & antequam misera anima tua, de car-
cete carnis exeat, prouideat, quò vadat.
Quando enim homo fit non homo, hoc est
quando ægrescit; ægrotando ægritudo cres-
cit; peccator expauescit; cor contremescit;
caput obstupescit; sensus euanescit; virtus ex-
arescit; vultus pallescit; facies nigrescit; ocu-
lus tenebrescit; auris surdescit; nasus putres-
cit; lingua fatiscit; os obmutescit; corpus ta-
bescit; caro marcescit. Tunc carnis pulcritu-
do fœtor efficitur, & putredo tunc soluitur
in cinerem, & vertitur in vermem. Post hominem vermis, post vermem fœtor & horror:
Sic in non hominem vertitur omnis homo.
Sed quæ sunt nouissima tua, quæ proui-
dere sollicitè debes? summa totius prouidē-
tiæ est, vtique illa terribilis hora, in quâ, mi-
sera anima tua, ex hoc corpusculo corrupti-
bilitimens est egressura, in illâ nimis metuē-
da extremâ horâ; quis amicorum, quis pa-
rentum tuorum veniet cum gladijs & armis
auxilium ferre? Non enim erit tunc, qui con-
soletur te ex omnibus charis tuis, respicien-
tibus etiam ad auxilium & adiutorium ho-
minum; sed refugium tuum tantummodo
estapud Deum. Reduc ergo fili mi, sedulus
in memoriam illum extremum exitus tui
diem, & antequam misera anima tua, de car-
cete carnis exeat, prouideat, quò vadat.
Quando enim homo fit non homo, hoc est
quando ægrescit; ægrotando ægritudo cres-
cit; peccator expauescit; cor contremescit;
caput obstupescit; sensus euanescit; virtus ex-
arescit; vultus pallescit; facies nigrescit; ocu-
lus tenebrescit; auris surdescit; nasus putres-
cit; lingua fatiscit; os obmutescit; corpus ta-
bescit; caro marcescit. Tunc carnis pulcritu-
do fœtor efficitur, & putredo tunc soluitur
in cinerem, & vertitur in vermem. Post hominem vermis, post vermem fœtor & horror:
Sic in non hominem vertitur omnis homo.
Prof per lib. 3. de vitâ contēplat. cap.
12.
Age iam, cùm ad illud vltimum Iudicium
venerimus, ab eo Iudice iudicandi, qui nec
falli occultatione criminum potest, nec ad
impunitatem promerendam muneris alicu-
ius oblatione corrumpi; cùm cœperint om-
nium secreta reuelari, & non solùm actus ac
verba, sed etiam ipsæ cogitationes ostendi;
quid faciemus sub tanti Iudicis maiestare?
quid excusationis obtendere poterimus? quâ
nos defensionis arte purgabimus? quæ no-
bis subuentura est pœnitentia, quam in hâc
carne contēpsimus? quæ nos defensura sunt
opera bona, quæ in hâc vitâ non fecimus? ad
quos Apostolos, aut ad quos alios Sanctos
confugituri sumus, quorum exempla simul
ac verba despeximus. An fortè aliquos ibi
fragilitas corporis excusabit? sed excusationi
eorum reclamabunt omnia sanctorū exem-
pla, qui cum fragilitate carnis, in carne vin-
centes, quod fecerunt, vtique fieri posse, do-
cuerunt. Quid ergo respōsuri sunt, si eis Do-
minus dicat; si potuistis, quare non restitistis
desiderijs peccatorum? si non potuistis, qua-
re meum, contra peccata; non quæsistis au-
xilium? Nonne ad hæc obmutescentibus &
quid excusationis referant non habentibus,
dicet: Ligate eos manibus & pedibus, & mittite in
tenebras exteriores, vbi erit fletus & stridor den-
tium, vbi vermis eorum nō morietur, & ignis eorum
non extinguetur. Hæc & his similia libenter au-
dire vel legere, iugiter ante oculos mētis ad-
ducere; cogitare, quale malū sit, ab illo gau-
dio diuinæ contemplationis excludi; beatis-
simâ Sanctorum omnium societate priuari;
fieri patriæ cœlestis extorrem; mori vitæ bea-
tæ; morti viuere sempiternæ; in æternum ig-
nem, cum diabolo & angelis eius expelli, vbi
sit mors secunda, damnatis exilium, vita sup-
plicium; non sentire in illo igne quod illu-
minat, sentire quod cruciat; exundantis in-
cendij terribiles crepitus pati; barathri fu-
mantis amarâ caligine oculos obcæcari; pro-
fundo gehennæ fluctuantis immergi; eda-
cissimis in æternum dilaniari vermibus, nec
finiri: hæc & multa similia cogitare, nihil est
aliud, quàm vitijs omnibus repudium dare,
& omnia blandimenta carnalia refrenare.
Age iam, cùm ad illud vltimum Iudicium
venerimus, ab eo Iudice iudicandi, qui nec
falli occultatione criminum potest, nec ad
impunitatem promerendam muneris alicu-
ius oblatione corrumpi; cùm cœperint om-
nium secreta reuelari, & non solùm actus ac
verba, sed etiam ipsæ cogitationes ostendi;
quid faciemus sub tanti Iudicis maiestare?
quid excusationis obtendere poterimus? quâ
nos defensionis arte purgabimus? quæ no-
bis subuentura est pœnitentia, quam in hâc
carne contēpsimus? quæ nos defensura sunt
opera bona, quæ in hâc vitâ non fecimus? ad
quos Apostolos, aut ad quos alios Sanctos
confugituri sumus, quorum exempla simul
ac verba despeximus. An fortè aliquos ibi
fragilitas corporis excusabit? sed excusationi
eorum reclamabunt omnia sanctorū exem-
pla, qui cum fragilitate carnis, in carne vin-
centes, quod fecerunt, vtique fieri posse, do-
cuerunt. Quid ergo respōsuri sunt, si eis Do-
minus dicat; si potuistis, quare non restitistis
desiderijs peccatorum? si non potuistis, qua-
re meum, contra peccata; non quæsistis au-
xilium? Nonne ad hæc obmutescentibus &
quid excusationis referant non habentibus,
dicet: Ligate eos manibus & pedibus, & mittite in
tenebras exteriores, vbi erit fletus & stridor den-
tium, vbi vermis eorum nō morietur, & ignis eorum
non extinguetur. Hæc & his similia libenter au-
dire vel legere, iugiter ante oculos mētis ad-
ducere; cogitare, quale malū sit, ab illo gau-
dio diuinæ contemplationis excludi; beatis-
simâ Sanctorum omnium societate priuari;
fieri patriæ cœlestis extorrem; mori vitæ bea-
tæ; morti viuere sempiternæ; in æternum ig-
nem, cum diabolo & angelis eius expelli, vbi
sit mors secunda, damnatis exilium, vita sup-
plicium; non sentire in illo igne quod illu-
minat, sentire quod cruciat; exundantis in-
cendij terribiles crepitus pati; barathri fu-
mantis amarâ caligine oculos obcæcari; pro-
fundo gehennæ fluctuantis immergi; eda-
cissimis in æternum dilaniari vermibus, nec
finiri: hæc & multa similia cogitare, nihil est
aliud, quàm vitijs omnibus repudium dare,
& omnia blandimenta carnalia refrenare.
Cap. 7. Speculi peccat. tom. 9. Aug.
Attende ergo, in illâ terribili horâ de quâ
loquimur, misera peccatoris anima. Quādo
de mùndo exitura & itura es; aderunt mox
ministri, maligni illi scilicet diaboli, illa verè
tartarea monstra velut leones rugientes vt
rapiant prædam, tunc horribilia patebunt
loca pœnarum, chaos & caligo tenebrarum,
horrorum miseriæ & tribulationis; tremor,
timor angustiæ & confusionis; dolor hor-
rendæ visionis; tremor tremendæ mansionis;
locus stentium, vbi stridor dentium, vbi
morsus vermium, vbi clamor dolentium,
vbi luctus gementium, vbi est vox claman-
tium peccatorum & dicentium; Væ, væ nobis
filijs Euæ? quid tunc proderit scientiæ iactan-
tia, sæculi pompa, mundi vanitas, terrenæ
dignitatis cupiditas?
Attende ergo, in illâ terribili horâ de quâ
loquimur, misera peccatoris anima. Quādo
de mùndo exitura & itura es; aderunt mox
ministri, maligni illi scilicet diaboli, illa verè
tartarea monstra velut leones rugientes vt
rapiant prædam, tunc horribilia patebunt
loca pœnarum, chaos & caligo tenebrarum,
horrorum miseriæ & tribulationis; tremor,
timor angustiæ & confusionis; dolor hor-
rendæ visionis; tremor tremendæ mansionis;
locus stentium, vbi stridor dentium, vbi
morsus vermium, vbi clamor dolentium,
vbi luctus gementium, vbi est vox claman-
tium peccatorum & dicentium; Væ, væ nobis
filijs Euæ? quid tunc proderit scientiæ iactan-
tia, sæculi pompa, mundi vanitas, terrenæ
dignitatis cupiditas?
Bern. lib. medit. c.a.
Dic mihi, vbi tunc amatores mundi, qui
ante pauca tempora nobiscum erant? ex eis
remansit nisi cineres & vermes. Attende di-
ligenter, quid sunt, quid fuerunt? homines
fuerunt sicut tu, comederunt & biberunt, ri-
serunt, duxerunt in bonis dies suos, & in puncto ad
inferna descenderunt.
Dic mihi, vbi tunc amatores mundi, qui
ante pauca tempora nobiscum erant? ex eis
remansit nisi cineres & vermes. Attende di-
ligenter, quid sunt, quid fuerunt? homines
fuerunt sicut tu, comederunt & biberunt, ri-
serunt, duxerunt in bonis dies suos, & in puncto ad
inferna descenderunt.
Naziā. de externi hominis vilitate.
Aspera non Cyris, non Cræsis Parca pepercit,
Hisque etiam, nuper sub quibus orbis erat.
Te quoque, Alexander, victor grassate per orbem,
Perdidit immodici copia sumpta meri.
Inter defunctos, quidnam est discriminis? Ossa
Et cineres Iri, Tantalidisque, pares.
Par Constantino famulus meus (hic ego tantùm
Excipio tumulum) diues, inopsque, pares.
Atque hic ista quidem. Ast alio quæ condit in æuo,
Vltima lux prauis, quis memorare queat?
Horrida flamma, grauis caligo à luce remotis,
Vermis, qui memores criminis esse facit.
Non natum esse, tibi melius, scelerate, fuisset,
Aut natum, prorsus more perire feræ,
Quàm, mala tot passum in terris, sæuosque dolores,
Post, grauiora iterum, tempus in omne pati.
Atque vtinam matris me mors rapuisset in aluo!
Nam tenebræ nato, mox mihi fletus erat.
Aspera non Cyris, non Cræsis Parca pepercit,
Hisque etiam, nuper sub quibus orbis erat.
Te quoque, Alexander, victor grassate per orbem,
Perdidit immodici copia sumpta meri.
Inter defunctos, quidnam est discriminis? Ossa
Et cineres Iri, Tantalidisque, pares.
Par Constantino famulus meus (hic ego tantùm
Excipio tumulum) diues, inopsque, pares.
Atque hic ista quidem. Ast alio quæ condit in æuo,
Vltima lux prauis, quis memorare queat?
Horrida flamma, grauis caligo à luce remotis,
Vermis, qui memores criminis esse facit.
Non natum esse, tibi melius, scelerate, fuisset,
Aut natum, prorsus more perire feræ,
Quàm, mala tot passum in terris, sæuosque dolores,
Post, grauiora iterum, tempus in omne pati.
Atque vtinam matris me mors rapuisset in aluo!
Nam tenebræ nato, mox mihi fletus erat.
Aug. solil. cap. 3.
Ergo, ô anima, siue vigiles, sine dormias,
semper in auribus tuis illa horribilis tuba re-
sonet: Surgite mortui, Venite ad iudicium. O ani-
ma numquam excidat à tuâ memoriâ: Ite ma-
ledicti in ignem æternum: Venite benedicti, percipite
Regnum. O quid potest lamentabilius & terri-
bilius cogitari quàm Ite? & quid delectabi-
lius exprimi, quàm Venite? duæ sunt voces,
quarum nihil horribilius vnâ, & nihil iucun-
dius alterâ poterit audiri.
Ergo, ô anima, siue vigiles, sine dormias,
semper in auribus tuis illa horribilis tuba re-
sonet: Surgite mortui, Venite ad iudicium. O ani-
ma numquam excidat à tuâ memoriâ: Ite ma-
ledicti in ignem æternum: Venite benedicti, percipite
Regnum. O quid potest lamentabilius & terri-
bilius cogitari quàm Ite? & quid delectabi-
lius exprimi, quàm Venite? duæ sunt voces,
quarum nihil horribilius vnâ, & nihil iucun-
dius alterâ poterit audiri.
[blanco]
