Hermannus Hugo, Pia desideria (1624)
Table of contents ↑Peccavi: quid faciam tibi ô custos hominum, quare posuisti me contrarium tibi? [6]
ET
iuuat & merui: pleno scelus ore fatendum
est,
Culpa mea est nullo digna patrocinio.
Peccaui; fateor; nec quæ malè crimina feci,
Vllo fucari posse colore, puto.
Nec mihi dedecoris metus est, neque cura pudoris,
Flagitio merui publica probra pati.
Ecce manus vltrò supplex tibi porrigo victas,
Quæ mihi sit, tantùm, pœna luenda, rogo.
Quid tibi vis faciam? quæ te mihi, munera, mitē,
Quæ mihi quæ lenem victima reddat, erit?
Vis tua centenis cumulari altaria libis?
Aut pia fumosis tura micare focis?
Aut meus ipse tuas mauis, cruor imbuat aras,
Hostia criminibus substituenda meis?
Ah, foret illa meæ vix par quoque victima noxa?
Namque meo est omnis crimine pœna minor.
Non tamen esse reor tam sæuas Numinis iras,
Quæ, nisi contentæcædibus, esse negent.
Sæpè tuus parti superatæ mucro pepercit,
Et conseruato nomen ab hoste tulit.
Non sinit ingenium tantos tibi surgere motus,
Quantis pro merito culpa pianda foret.
O bonne terrigenûm custos, tutelaque mundi
Tot cui seruatam remque, caputque ferunt.
En tua se mediâ elementia monstrat in irâ,
Quaque manu gladios, hâc quoque tendis opem.
Si paretis (quamuis summo mea causa patroni
Eloquio, melior nullius esse queat)
Pauca tamen pro me, vel pro te: (quod magis, optem)
Ne tua fors etiam sit mala causa, loquar.
Non nego, peccaui; communis at hic fuit error:
Cur ego, communi in crimine, sola luam?
Cùm ruerent alij, malè quo suus impetus illos
Impulit, inflammas Bacche Venusque tuas?
Dextra suum fulmen, quamuis vibrata, remisit,
Tensaque pro gladio lenis oliua fuit.
Cur mihi perpetuo contra aduersâre duello,
Ceu gladiator ego, tuque lanista fores?
Non satis est, culpam fassas tibi tendere palmas,
Criminibusque iram promeruisse tuam?
Quid, quod & egregij dederim tibi muneris ansam,
Materies laudis, dum mea culpa, tuæ est.
‘Nā nisi peccassem, quid tu concedere posses?
‘Clementis nomen, non habiturus eras.
Culpa mea est nullo digna patrocinio.
Peccaui; fateor; nec quæ malè crimina feci,
Vllo fucari posse colore, puto.
Nec mihi dedecoris metus est, neque cura pudoris,
Flagitio merui publica probra pati.
Ecce manus vltrò supplex tibi porrigo victas,
Quæ mihi sit, tantùm, pœna luenda, rogo.
Quid tibi vis faciam? quæ te mihi, munera, mitē,
Quæ mihi quæ lenem victima reddat, erit?
Vis tua centenis cumulari altaria libis?
Aut pia fumosis tura micare focis?
Aut meus ipse tuas mauis, cruor imbuat aras,
Hostia criminibus substituenda meis?
Ah, foret illa meæ vix par quoque victima noxa?
Namque meo est omnis crimine pœna minor.
Non tamen esse reor tam sæuas Numinis iras,
Quæ, nisi contentæcædibus, esse negent.
Sæpè tuus parti superatæ mucro pepercit,
Et conseruato nomen ab hoste tulit.
Non sinit ingenium tantos tibi surgere motus,
Quantis pro merito culpa pianda foret.
O bonne terrigenûm custos, tutelaque mundi
Tot cui seruatam remque, caputque ferunt.
En tua se mediâ elementia monstrat in irâ,
Quaque manu gladios, hâc quoque tendis opem.
Si paretis (quamuis summo mea causa patroni
Eloquio, melior nullius esse queat)
Pauca tamen pro me, vel pro te: (quod magis, optem)
Ne tua fors etiam sit mala causa, loquar.
Non nego, peccaui; communis at hic fuit error:
Cur ego, communi in crimine, sola luam?
Cùm ruerent alij, malè quo suus impetus illos
Impulit, inflammas Bacche Venusque tuas?
Dextra suum fulmen, quamuis vibrata, remisit,
Tensaque pro gladio lenis oliua fuit.
Cur mihi perpetuo contra aduersâre duello,
Ceu gladiator ego, tuque lanista fores?
Non satis est, culpam fassas tibi tendere palmas,
Criminibusque iram promeruisse tuam?
Quid, quod & egregij dederim tibi muneris ansam,
Materies laudis, dum mea culpa, tuæ est.
‘Nā nisi peccassem, quid tu concedere posses?
‘Clementis nomen, non habiturus eras.
Orig. in Psal. 36. homil. 2.
Sicut enim sunt quædam arma Dei, in
quibus esse dicitur lorica Iustitiæ & gladius
Spiritus & scutum Fidei; ita etiam sunt arma
diaboli quibus indutus homo peccator. A
contrarijs igitur intelligamus contraria, &
statuamus duos milites armatos; vnum mi-
litem Dei, alterum militem Diaboli. Et si
quidem miles Dei habet loricam iustitiæ, si-
ne dubio miles diaboli contrariam huic
gerit iniustitiæ loricam. Et si miles Dei in
galeâ coruscat salutis, è contrario peccator
(qui est miles diaboli) galeâ perditionis in-
dutus est. Ita ergo est gladius quidam Spi-
ritus Sancti, in his qui militant Deo; est au-
tem & gladius maligni, in his qui militant
peccato, quem gladium nunc euaginare di-
cuntur peccatores.
Sicut enim sunt quædam arma Dei, in
quibus esse dicitur lorica Iustitiæ & gladius
Spiritus & scutum Fidei; ita etiam sunt arma
diaboli quibus indutus homo peccator. A
contrarijs igitur intelligamus contraria, &
statuamus duos milites armatos; vnum mi-
litem Dei, alterum militem Diaboli. Et si
quidem miles Dei habet loricam iustitiæ, si-
ne dubio miles diaboli contrariam huic
gerit iniustitiæ loricam. Et si miles Dei in
galeâ coruscat salutis, è contrario peccator
(qui est miles diaboli) galeâ perditionis in-
dutus est. Ita ergo est gladius quidam Spi-
ritus Sancti, in his qui militant Deo; est au-
tem & gladius maligni, in his qui militant
peccato, quem gladium nunc euaginare di-
cuntur peccatores.
Orig. hom. 2. Ps. 36.
Quomodo autem putandi sunt peccato-
res euaginate gladium? dum iam impuden-
ter, & absque vllo verecundiæ velamento
iniquitates suas perpetrant, nec erubescunt
aut reuerentur nectamquam in vagina ne-
quitiam suam recondunt & contegunt, sed
superbo & elato spiritu, velut gladium
quemdam denudant.
Quomodo autem putandi sunt peccato-
res euaginate gladium? dum iam impuden-
ter, & absque vllo verecundiæ velamento
iniquitates suas perpetrant, nec erubescunt
aut reuerentur nectamquam in vagina ne-
quitiam suam recondunt & contegunt, sed
superbo & elato spiritu, velut gladium
quemdam denudant.
Greg. in hūc locum.
Sunt namque nonnulli, qui etsi quâ ali-
quando agere contra Omnipotentis Dei iu-
dicium nituntur, ipsâ impossibilitate ex-
plendæ voluntatis suæfracti, ad semetipsos
respiciunt; atque ad eum, quem contemne-
re voluerant, conuertuntur; & qui discede-
re longè poterant, si quod vellent implere
valuislent, per hoc aliquando saluantur,
quia quod voluerunt implere nequierunt;
vnde ad se reducti, cuius sint conditionis,
aspiciunt, & plangunt se contraria veritati
voluisse.
Sunt namque nonnulli, qui etsi quâ ali-
quando agere contra Omnipotentis Dei iu-
dicium nituntur, ipsâ impossibilitate ex-
plendæ voluntatis suæfracti, ad semetipsos
respiciunt; atque ad eum, quem contemne-
re voluerant, conuertuntur; & qui discede-
re longè poterant, si quod vellent implere
valuislent, per hoc aliquando saluantur,
quia quod voluerunt implere nequierunt;
vnde ad se reducti, cuius sint conditionis,
aspiciunt, & plangunt se contraria veritati
voluisse.
Greg. loco iā citato.
Sed & nonnulli sunt, qui hoc quod per-
uersè contra Deum appetunt, iusto Dei iu-
dicio implere nequiùs permittuntur, & cùm
eos malitia accendit, potentia roborat, tan-
to iam semetipsos in errore cognoscere ne-
queunt, quanto in rebus affluentibus extra
se semper per potentiam trahuntur; de quo-
rum intentione dicitur: Tetendit aduersus Deum
manum suam, & contra Omnipotentem robora-
tus est.
Sed & nonnulli sunt, qui hoc quod per-
uersè contra Deum appetunt, iusto Dei iu-
dicio implere nequiùs permittuntur, & cùm
eos malitia accendit, potentia roborat, tan-
to iam semetipsos in errore cognoscere ne-
queunt, quanto in rebus affluentibus extra
se semper per potentiam trahuntur; de quo-
rum intentione dicitur: Tetendit aduersus Deum
manum suam, & contra Omnipotentem robora-
tus est.
Greg. in c. 7. Iob. li. 8. c. 21. & 22.
Et ecce fatetur [Iob] malum, quod fecit,
sed bonum, quod Deo in recompensatio-
nem debeat offerre, non inuenit; quia ad ab-
luendam culpam quælibet humanæ actionis
virtus infirma est, nisi hanc misericordia pa-
rentis foueat. Cur [ergo] quasi contrarium
tibi hominem despicis, qui certus scio, quia
perire ipsum, quem despicere crederis, non
vis?
Et ecce fatetur [Iob] malum, quod fecit,
sed bonum, quod Deo in recompensatio-
nem debeat offerre, non inuenit; quia ad ab-
luendam culpam quælibet humanæ actionis
virtus infirma est, nisi hanc misericordia pa-
rentis foueat. Cur [ergo] quasi contrarium
tibi hominem despicis, qui certus scio, quia
perire ipsum, quem despicere crederis, non
vis?
Bern. serm. 81. in Cant.
Miser ego homo? quis me liberabit à ca-
lumniâ huius pudendæ seruitutis? miser sed
liber, liber quia similis Deo, miser quia con-
trarius Deo. O custos hominum, quare me
posuisti contrarium tibi? posuisti, cùm non
prohibuisti: Alioquin ipse me posui, & factus
sum mihimet grauis. Iustissimè quidem vt
hostis tuus, sit hostis meus; & qui tibi repug-
nat, repugnet & mihi; ego qui tibi, mihi ip-
si contrarius sum.
Miser ego homo? quis me liberabit à ca-
lumniâ huius pudendæ seruitutis? miser sed
liber, liber quia similis Deo, miser quia con-
trarius Deo. O custos hominum, quare me
posuisti contrarium tibi? posuisti, cùm non
prohibuisti: Alioquin ipse me posui, & factus
sum mihimet grauis. Iustissimè quidem vt
hostis tuus, sit hostis meus; & qui tibi repug-
nat, repugnet & mihi; ego qui tibi, mihi ip-
si contrarius sum.
[blanco]
