Justus de Harduwijn, Goddelycke wenschen (1629)
Table of contents ↑Fulcite me floribus [32]
XXXII.
O liefde beul van mijn ghemoet
Hoe ghy my dat onsteken doet!
Och soude vvel in iemandts borst
Noch sulck een hitte zijn gheschorst?
O liefd' houdt op, en brandt niet meer;
Want ick in asschen heel verkeer:
Houdt op, houdt op, en nu my spaert;
Want ick ben al ghenoech besvvaert:
Houdt op, houdt op, mijn eenich licht;
Weert uvven bogh' en uvven schicht,
Of soo ghy my noch eens gheraeckt,
Mijn leven is daermé ghestaeckt.
Houdt op, houdt op, ick vvorde moe,
Och ick en vveet niet vvat ick doe,
My selven ick niet meer en ken,
Noch ick en vveet niet vvaer ick ben.
Há 't is u liefde die my dvvinght
En teenegaer ten onder bringht,
Het is u liefde door vviens gloedt
Versoden vvordt mijn herte-bloedt.
Hoe ghy my dat onsteken doet!
Och soude vvel in iemandts borst
Noch sulck een hitte zijn gheschorst?
O liefd' houdt op, en brandt niet meer;
Want ick in asschen heel verkeer:
Houdt op, houdt op, en nu my spaert;
Want ick ben al ghenoech besvvaert:
Houdt op, houdt op, mijn eenich licht;
Weert uvven bogh' en uvven schicht,
Of soo ghy my noch eens gheraeckt,
Mijn leven is daermé ghestaeckt.
Houdt op, houdt op, ick vvorde moe,
Och ick en vveet niet vvat ick doe,
My selven ick niet meer en ken,
Noch ick en vveet niet vvaer ick ben.
Há 't is u liefde die my dvvinght
En teenegaer ten onder bringht,
Het is u liefde door vviens gloedt
Versoden vvordt mijn herte-bloedt.
Och isser niemandt die hier leeft
Die met my mede-lijden heeft!
Och isser niemandt hier ontrent
Die mijne liefde zy bekent?
Och, alderliefste, die alleen
D'oorsake zijt van mijn ghevveen,
Seght my doch eens, hoe macht gheschien
Dat uvve ooghen dit aensien?
VVeest dan ten minsten in de weir,
Ghy schoon gheluckich hemel-heir,
'T welck nu met my ghelijcker handt
In eene selve vlamme brandt.
Gaet, en haelt my uyt Chloris schoot
Al haere rooskens wit en root,
En alle d'appels schoon van blus
Uyt den hof van Alcinous.
En my die hier liggh' in een flauvvt
Die allegaeder voren stauvvt:
VVant tusschen d'appels en 't geblomt
De liefde-kortse soeter komt.
Brenght my de rooskens metter handt,
En d'appel-fruyten in een mandt:
VVant moghelijck mijn liefde-pijn
Sal daer in vinden medecijn.
Maer vvaer-toe ist dat ick versucht
Om roosen oft om appel-vrucht?
VVant sy en zijn niet al te vrij
Van arghe-list en boeverij.
'T mach zijn, dat dat fenijnich VVicht
In d'appel-schel ghedoken light;
Men vindt oock dattet somtijdts sat
VVel achter eenich roose-blat.
Cydipp' eens eenen appel vondt
VVaer t'midden in gheschreven stondt
Acontio gheeft uvve trouvv
'T vvelck naederhandt vvas een berouvv.
En dede Venus haer niet seer
Oock aen een stekel-roosken teer?
Och hoe vvas sy doen onghemoedt
Soo s'haeren vingher sach bebloedt!
Neen, uvven appel ick vveerleggh'
En uvve roosen ick ontseggh'
O ghy Cydipp' enVenus oock:
VVant sy en zijn niet sonder loock.
Maer op die rooskens slaen ick acht:
Die Dorothea zijn ghebracht
Des VVinter-daeghs door 't killich ijs
Te midden uyt het Paradijs.
En lief-ghetal is my die vrucht
Daermé den Enghel lanckst de lucht
O Luduina als ghesandt
Tot u quam uyt dat saelich landt.
Susdaene bloemkens ick verkies
Daer Boreas noyt op en blies:
Maer die te toonen zijn ghevvent
Altijdt een aenghenaeme Lent.
Spreydt my daer van op 't groene gras
Om op te rusten een mattras,
En dat de kuskens van sattijn
Schoon safferaen van Noorden zijn.
En om met 't hooft te ligghen recht,
My eenen tas daeronder leght
Van alderhande blom en kruydt
Daer goede geuren rijsen uyt.
Kom, kom, en met een soet bedrijf
Werpt uyt uvv' korfkens naer mijn lijf
Soo vele bloemkens alsghe meught,
En het sal vvesen tot mijn deughdt.
Komt met kabaeskens aenghetréen
Vol Hyacinthen, en penséen.
Ienoffels schoone van coleur
En boven dien soo soet van geur.
Brenght stoffelierkens, en daer by
Oock menighe schoon' Acoly,
Met menighe schoon' hof-kerssauw,
En ridder-spoorkens schailge-blauvv.
Brenght alderhande blommigh lisch,
De martagonn' en de narciss'
Iennetten, blommen van Damas
Hepatica en Irias.
Den Anemony daer-by doet
Ghevvassen uyt Adonis bloedt,
En maeckt my een pareelssel van
Pyoenen ende Tulipan.
Voorts tot verkoelingh' van mijn vier
Omlommert my met lauvverier,
In myrthus, en in roosmarijn
Laet my ghelijck begraeven zijn.
Strooyt vvilden Thymis en Camill'
Buglosse, mageleyn, en dil,
Confil de greyn, en safferaen
Laven der ende galigaen.
Strooyt allegaer dit over my
Ghy hemel-soete Borghery,
Op dat ick soo gheheel besvvijck
In dese geuren al-ghelijck.
Om sterven sal ick my beréen
En soetjens soecken te verschéen,
Ghelijck een roosken in den Erft
Rijst naer der aerden, en versterft.
Off als een lely die vergaet
Soo haeren staepel omme-slaet,
Off als het af-ghemaeyde gras
VVordt af-ghenomen het ghevvas.
Die met my mede-lijden heeft!
Och isser niemandt hier ontrent
Die mijne liefde zy bekent?
Och, alderliefste, die alleen
D'oorsake zijt van mijn ghevveen,
Seght my doch eens, hoe macht gheschien
Dat uvve ooghen dit aensien?
VVeest dan ten minsten in de weir,
Ghy schoon gheluckich hemel-heir,
'T welck nu met my ghelijcker handt
In eene selve vlamme brandt.
Gaet, en haelt my uyt Chloris schoot
Al haere rooskens wit en root,
En alle d'appels schoon van blus
Uyt den hof van Alcinous.
En my die hier liggh' in een flauvvt
Die allegaeder voren stauvvt:
VVant tusschen d'appels en 't geblomt
De liefde-kortse soeter komt.
Brenght my de rooskens metter handt,
En d'appel-fruyten in een mandt:
VVant moghelijck mijn liefde-pijn
Sal daer in vinden medecijn.
Maer vvaer-toe ist dat ick versucht
Om roosen oft om appel-vrucht?
VVant sy en zijn niet al te vrij
Van arghe-list en boeverij.
'T mach zijn, dat dat fenijnich VVicht
In d'appel-schel ghedoken light;
Men vindt oock dattet somtijdts sat
VVel achter eenich roose-blat.
Cydipp' eens eenen appel vondt
VVaer t'midden in gheschreven stondt
Acontio gheeft uvve trouvv
'T vvelck naederhandt vvas een berouvv.
En dede Venus haer niet seer
Oock aen een stekel-roosken teer?
Och hoe vvas sy doen onghemoedt
Soo s'haeren vingher sach bebloedt!
Neen, uvven appel ick vveerleggh'
En uvve roosen ick ontseggh'
O ghy Cydipp' enVenus oock:
VVant sy en zijn niet sonder loock.
Maer op die rooskens slaen ick acht:
Die Dorothea zijn ghebracht
Des VVinter-daeghs door 't killich ijs
Te midden uyt het Paradijs.
En lief-ghetal is my die vrucht
Daermé den Enghel lanckst de lucht
O Luduina als ghesandt
Tot u quam uyt dat saelich landt.
Susdaene bloemkens ick verkies
Daer Boreas noyt op en blies:
Maer die te toonen zijn ghevvent
Altijdt een aenghenaeme Lent.
Spreydt my daer van op 't groene gras
Om op te rusten een mattras,
En dat de kuskens van sattijn
Schoon safferaen van Noorden zijn.
En om met 't hooft te ligghen recht,
My eenen tas daeronder leght
Van alderhande blom en kruydt
Daer goede geuren rijsen uyt.
Kom, kom, en met een soet bedrijf
Werpt uyt uvv' korfkens naer mijn lijf
Soo vele bloemkens alsghe meught,
En het sal vvesen tot mijn deughdt.
Komt met kabaeskens aenghetréen
Vol Hyacinthen, en penséen.
Ienoffels schoone van coleur
En boven dien soo soet van geur.
Brenght stoffelierkens, en daer by
Oock menighe schoon' Acoly,
Met menighe schoon' hof-kerssauw,
En ridder-spoorkens schailge-blauvv.
Brenght alderhande blommigh lisch,
De martagonn' en de narciss'
Iennetten, blommen van Damas
Hepatica en Irias.
Den Anemony daer-by doet
Ghevvassen uyt Adonis bloedt,
En maeckt my een pareelssel van
Pyoenen ende Tulipan.
Voorts tot verkoelingh' van mijn vier
Omlommert my met lauvverier,
In myrthus, en in roosmarijn
Laet my ghelijck begraeven zijn.
Strooyt vvilden Thymis en Camill'
Buglosse, mageleyn, en dil,
Confil de greyn, en safferaen
Laven der ende galigaen.
Strooyt allegaer dit over my
Ghy hemel-soete Borghery,
Op dat ick soo gheheel besvvijck
In dese geuren al-ghelijck.
Om sterven sal ick my beréen
En soetjens soecken te verschéen,
Ghelijck een roosken in den Erft
Rijst naer der aerden, en versterft.
Off als een lely die vergaet
Soo haeren staepel omme-slaet,
Off als het af-ghemaeyde gras
VVordt af-ghenomen het ghevvas.
Bern. ser. 51. in Cant.
DE liefde is ghegroeyt / om dies wille / dat
haere vonckskens krachtelijcker ende
hittigher zijn aenghekomen / dan naer ghe-
woonte; maer naederhant (den Bruydegom
hem op sijne maniere vertreckende) soo komt
de Bruydt ende ghetuyght / hoe sy door de
liefde / oft door den onsprekelijcken brandt der
selver buyten maten is quelende. Want hoe
haer meer aenghenamer hadde gheweest de
teghenwoordicheydt van haeren Bruyde-
gom / hoe sy daer naer te meer beproeft de
droefheydt sijner afwesentheydt. Ons te ont-
trecken iet dat men bemint / is der begheer-
ten eene vermeerderinghe / ende hoe men eene
sake meer begheert / hoe dat men die nooder
sal willen derven. Hier en tusschen dese
Bruydt bidt dat men haer soude willen ver-
quicken door den geur van bloemmen / ende
van appels / tot alder tijdt dat haeren Bruyde-
gom (om wiens afwesentheydt sy is quelen-
de) soude wesen wederom ghekeert.
DE liefde is ghegroeyt / om dies wille / dat
haere vonckskens krachtelijcker ende
hittigher zijn aenghekomen / dan naer ghe-
woonte; maer naederhant (den Bruydegom
hem op sijne maniere vertreckende) soo komt
de Bruydt ende ghetuyght / hoe sy door de
liefde / oft door den onsprekelijcken brandt der
selver buyten maten is quelende. Want hoe
haer meer aenghenamer hadde gheweest de
teghenwoordicheydt van haeren Bruyde-
gom / hoe sy daer naer te meer beproeft de
droefheydt sijner afwesentheydt. Ons te ont-
trecken iet dat men bemint / is der begheer-
ten eene vermeerderinghe / ende hoe men eene
sake meer begheert / hoe dat men die nooder
sal willen derven. Hier en tusschen dese
Bruydt bidt dat men haer soude willen ver-
quicken door den geur van bloemmen / ende
van appels / tot alder tijdt dat haeren Bruyde-
gom (om wiens afwesentheydt sy is quelen-
de) soude wesen wederom ghekeert.
Gislen. in c. 2. Cant. expos. 1.
(Want) het ghene die slechte vrijsters placht
over te kommen / dat is (dat sy nu verre we-
sende van hunne vrijers) seer dickmaels on-
derstaen eene quellinghe des lichaems / ende
eene beswijckinghe des gheests; dit selve be-
seffen wy aen dese Bruydt / in haer Liedt der
Liedekens / seer dickmael gheschiedt te we-
sen / oversulcks ghedreven door de liefde / roept
sy flauwhertigh / ende als by nae besweken /
dese woorden: Dat hy my kusse met den
kus van sijnen monde. Sy versoeckt aen
haere ghespelen met vleydende woordekens /
dat sy souden gheweerdighen de boodtschap
te doen aen haeren beminden / hoe dat sy ver-
gongh van liefde / ende dat sy vermoeyt
was van hem te soecken. Ick besvveere u-
lieden ghy dochters van Ierusalem, indien
ghy vindt mijnen beminden, boodtschapt
hem, dat ick quele door de liefde. Jae dat
meer is / wy bemercken hoe sy door liefde
ghevallen zijnde in slaep / dat den Bruyde-
gom / hebbende met haer mede-lijden / selver
terstondt was segghende: Ick besvveere u-
lieden, dat ghy haer niet en sult ontvvecken:
Maer nergens en wordt klaerder oft eygent-
lijcker uytghedruckt dese haere beswijckinge
dan in dit teghenwoordich / daer dat sy
haere quaele / ende daer benevens die oor-
saecke der selver is te kennen ghevende / daer
sy bidt om t'ontfanghen de middelen die men
in dusdaene quaelen plachte te ghebruycken
als blommen / gode geuren / wijn ende ap-
pelen.
(Want) het ghene die slechte vrijsters placht
over te kommen / dat is (dat sy nu verre we-
sende van hunne vrijers) seer dickmaels on-
derstaen eene quellinghe des lichaems / ende
eene beswijckinghe des gheests; dit selve be-
seffen wy aen dese Bruydt / in haer Liedt der
Liedekens / seer dickmael gheschiedt te we-
sen / oversulcks ghedreven door de liefde / roept
sy flauwhertigh / ende als by nae besweken /
dese woorden: Dat hy my kusse met den
kus van sijnen monde. Sy versoeckt aen
haere ghespelen met vleydende woordekens /
dat sy souden gheweerdighen de boodtschap
te doen aen haeren beminden / hoe dat sy ver-
gongh van liefde / ende dat sy vermoeyt
was van hem te soecken. Ick besvveere u-
lieden ghy dochters van Ierusalem, indien
ghy vindt mijnen beminden, boodtschapt
hem, dat ick quele door de liefde. Jae dat
meer is / wy bemercken hoe sy door liefde
ghevallen zijnde in slaep / dat den Bruyde-
gom / hebbende met haer mede-lijden / selver
terstondt was segghende: Ick besvveere u-
lieden, dat ghy haer niet en sult ontvvecken:
Maer nergens en wordt klaerder oft eygent-
lijcker uytghedruckt dese haere beswijckinge
dan in dit teghenwoordich / daer dat sy
haere quaele / ende daer benevens die oor-
saecke der selver is te kennen ghevende / daer
sy bidt om t'ontfanghen de middelen die men
in dusdaene quaelen plachte te ghebruycken
als blommen / gode geuren / wijn ende ap-
pelen.
Idem ibid. exposit. 3.
Waerachtich het is eene goede sieckte / soo
wanneer de sieckte niet en is totter doodt;
maer wel tot het leven / op dat Godt almach-
tich hier door soude worden lof ende eere
toegheseydt / ende soo wanneer dese brandende
kortse niet en spruyt uyt een vernielende vier /
maer wel uyt een dat de ghesondtheydt gheeft
aen de ghene die daer door verhitt worden.
Voorts wy bevinden in lichaemelijcke sieck-
ten / dat den onlustighen (die gheenderley ver-
noeghen en kan vinden / want smakende de
spijse / die walght hem / gheniet hy de verver-
schinghe eender fonteyne / 't is hem verboden)
op dat hy dan niet seffens en soude berooft
wesen van allen troost ende vermaeckinghe /
doet sijne kaemer behanghen met groene
meyen / ende die vercieren met alderhande
blommen / ende besteken met appel-fruyten /
om te verpreulen sijn ghesichte / ende om door
dit aensien sijnen droef-moedighen gheest te
ver-onledighen. Insgelijcks doet eene wijse
ende voorsichtige siele / de welcke door-blaeckt
door het vier der Goddelijcker liefde / eñ geen-
sins machtich en is om iet menschelijcks te
smaecken / wenscht te verstaen ende t'aenhoo-
ren Goddelijcke woorden / noch en begheert
haere ooren maer te leenen dan tot die daeden
oft de wercken van Christus Jesvs haeren
Bruydegom / seer vastelijck haer betrouwen-
de / hoe dat den geur ende de schoonicheydt de-
ser bloemmen / ende deser vruchten haer sullen
de kracht gheven ende den moet om haeren
Godt volkomelijck te loven ende te dancken.
Waerachtich het is eene goede sieckte / soo
wanneer de sieckte niet en is totter doodt;
maer wel tot het leven / op dat Godt almach-
tich hier door soude worden lof ende eere
toegheseydt / ende soo wanneer dese brandende
kortse niet en spruyt uyt een vernielende vier /
maer wel uyt een dat de ghesondtheydt gheeft
aen de ghene die daer door verhitt worden.
Voorts wy bevinden in lichaemelijcke sieck-
ten / dat den onlustighen (die gheenderley ver-
noeghen en kan vinden / want smakende de
spijse / die walght hem / gheniet hy de verver-
schinghe eender fonteyne / 't is hem verboden)
op dat hy dan niet seffens en soude berooft
wesen van allen troost ende vermaeckinghe /
doet sijne kaemer behanghen met groene
meyen / ende die vercieren met alderhande
blommen / ende besteken met appel-fruyten /
om te verpreulen sijn ghesichte / ende om door
dit aensien sijnen droef-moedighen gheest te
ver-onledighen. Insgelijcks doet eene wijse
ende voorsichtige siele / de welcke door-blaeckt
door het vier der Goddelijcker liefde / eñ geen-
sins machtich en is om iet menschelijcks te
smaecken / wenscht te verstaen ende t'aenhoo-
ren Goddelijcke woorden / noch en begheert
haere ooren maer te leenen dan tot die daeden
oft de wercken van Christus Jesvs haeren
Bruydegom / seer vastelijck haer betrouwen-
de / hoe dat den geur ende de schoonicheydt de-
ser bloemmen / ende deser vruchten haer sullen
de kracht gheven ende den moet om haeren
Godt volkomelijck te loven ende te dancken.
Delrio in cap. 2. Cant.
Ondersett my met bloemmen. O won-
derlijcke pilaeren! O nieuwe steunssels! hoe
ende op wat maniere sal men van bloemmen
maecken pilaeren? Hoe sal men met die selve
konnen schooren die in waene zijn van vallē?
waerom en doet ghy u niet weder-houden
door die reusen-arrems / oft door die alder-
kloeckste vechters / wiens kloeckheydt altoos
is gheweest onwinbaer? Maer waerom / oft
om wat redene en souden oock u dese bloem-
men niet wel dienen tot pilaeren / iae selver tot
pilaeren van Diamant-steenen / om eeuwe-
lijck te blijven staen? wiens capiteelen hun
souden verheffen tot den hemel / ende van wien
de baesen tot die ael-diepte der hellen souden
konnen sincken.
Ondersett my met bloemmen. O won-
derlijcke pilaeren! O nieuwe steunssels! hoe
ende op wat maniere sal men van bloemmen
maecken pilaeren? Hoe sal men met die selve
konnen schooren die in waene zijn van vallē?
waerom en doet ghy u niet weder-houden
door die reusen-arrems / oft door die alder-
kloeckste vechters / wiens kloeckheydt altoos
is gheweest onwinbaer? Maer waerom / oft
om wat redene en souden oock u dese bloem-
men niet wel dienen tot pilaeren / iae selver tot
pilaeren van Diamant-steenen / om eeuwe-
lijck te blijven staen? wiens capiteelen hun
souden verheffen tot den hemel / ende van wien
de baesen tot die ael-diepte der hellen souden
konnen sincken.
Ibid.
Ondersett my met appelen. sy en begeert
op het grondt-bouwssel Iesv christi niet te
timmeren met hout / oft met hooy oft strooy /
want het vier soude dat te niete doen / eñ ver-
nielen / maer sy wilt maken een ghebouwssel
van d'alder-soetste appelen.
Nyss. or. 4. in Cant.
Wat schoonder oft kostelijcker werck sou-
de men oock konnen versieren / als dit
schoon ghestichte van appelen? dese vruch-
ten hanghen ghereessemt in eene ghedueri-
ghe ordre / verblijdende het ghesichte met
eene lieffelijcke verscheydentheydt van wit /
ende blosende root t'saemen in een vermin-
ghelt.
Ondersett my met appelen. sy en begeert
op het grondt-bouwssel Iesv christi niet te
timmeren met hout / oft met hooy oft strooy /
want het vier soude dat te niete doen / eñ ver-
nielen / maer sy wilt maken een ghebouwssel
van d'alder-soetste appelen.
Nyss. or. 4. in Cant.
Wat schoonder oft kostelijcker werck sou-
de men oock konnen versieren / als dit
schoon ghestichte van appelen? dese vruch-
ten hanghen ghereessemt in eene ghedueri-
ghe ordre / verblijdende het ghesichte met
eene lieffelijcke verscheydentheydt van wit /
ende blosende root t'saemen in een vermin-
ghelt.
Greg in Cant. 2.
Door dien dan dese Bruydt door de liefde
is quelende / haere lusten zijn ondersett te
worden met bloemmen / ende omringhelt te
worden met appels; want terwijlent sy haer
bekommert door den wensch der eeuwic-
heydt / soeckende met duysent anghsten de
weghen om daer te gheraecken (naedemael
sy niet teenegaer en vindt haere volmaeckt-
heydt terwijlent sy leeft in den vleesche) ver-
moeyt ende ghebroken door dien pijnelijcken
arbeydt / komt rusten in haeren wensch / den
welcken haer alleene doet verheughen / ende
te meer als sy ghewaer wordt hoe sy haeren
even-naesten daer door kan wesen profijti-
gher / oft haer vervoorderen in volmaeckt-
heydt / oft oock uyt haerder quelinghe eeni-
gherhande troost ontfanghen.
Door dien dan dese Bruydt door de liefde
is quelende / haere lusten zijn ondersett te
worden met bloemmen / ende omringhelt te
worden met appels; want terwijlent sy haer
bekommert door den wensch der eeuwic-
heydt / soeckende met duysent anghsten de
weghen om daer te gheraecken (naedemael
sy niet teenegaer en vindt haere volmaeckt-
heydt terwijlent sy leeft in den vleesche) ver-
moeyt ende ghebroken door dien pijnelijcken
arbeydt / komt rusten in haeren wensch / den
welcken haer alleene doet verheughen / ende
te meer als sy ghewaer wordt hoe sy haeren
even-naesten daer door kan wesen profijti-
gher / oft haer vervoorderen in volmaeckt-
heydt / oft oock uyt haerder quelinghe eeni-
gherhande troost ontfanghen.
Bernar. serm. 51. in Cant.
Leert dan dat het gheloove is de bloemme /
ende de vrucht het volbrenghen der goeder
wercken. Noch dit en sal / soo ick meyne / niet
soo vremt schijnen / indien ghy aendachtelijck
bemerckt / ghelijck dat van noode is / hoe dat
de bloemme koomt voor de vrucht / soo is 't
oock billigh dat het gheloove gaet voor de
goede wercken. Andersins is 't onmoghe-
lijk sonder gheloove Godt te behaeghen / en-
de dien-volghens / soo en isser gheen vrucht
sonder bloemme / noch daer en zijn gheene
goede wercken sonder gheloove. Maer het
gheloove sonder de wercken is doodt / ghe-
lijckerwijs de bloemme haer te vergheefs
is vertooghende / als de vrucht die terstondt
niet naer en volght. Onderset my met
bloemmen, omringht my met appelen;
vvant ick door liefde quele. Soo wan-
neer het ghene dat men uytter herten lief
heeft / is teghenwoordich / de liefde is
als-dan in haren vollen standt / maer sy
queelt soo het selve is uyt het ghesichte / en-
de dese quellinghe en is niet anders dan een
seker vernoeyen van eene onlijdelijcke be-
gheerte / door de welcke de siele wordt be-
slaeghen soo sy niet en siet voor ooghen het
ghene sy lief en weert heeft. Is het by
aldien dat sy grondt-hertelijck lief heeft /
alle uyt-stel / alle sluyeringhe / ende alle
vertoevinghe schijnt haer lanck te wesen /
ende ter deser oorsaecke soo eyscht sy die
overvloedighe vrucht der goeder wercken /
met daer benevens gevoeght de soete geuren
des gheloofs / in de welcke (terwijlent haeren
Bruydegom is vertoevende) sy soude mo-
ghen nemen haere ruste.
Leert dan dat het gheloove is de bloemme /
ende de vrucht het volbrenghen der goeder
wercken. Noch dit en sal / soo ick meyne / niet
soo vremt schijnen / indien ghy aendachtelijck
bemerckt / ghelijck dat van noode is / hoe dat
de bloemme koomt voor de vrucht / soo is 't
oock billigh dat het gheloove gaet voor de
goede wercken. Andersins is 't onmoghe-
lijk sonder gheloove Godt te behaeghen / en-
de dien-volghens / soo en isser gheen vrucht
sonder bloemme / noch daer en zijn gheene
goede wercken sonder gheloove. Maer het
gheloove sonder de wercken is doodt / ghe-
lijckerwijs de bloemme haer te vergheefs
is vertooghende / als de vrucht die terstondt
niet naer en volght. Onderset my met
bloemmen, omringht my met appelen;
vvant ick door liefde quele. Soo wan-
neer het ghene dat men uytter herten lief
heeft / is teghenwoordich / de liefde is
als-dan in haren vollen standt / maer sy
queelt soo het selve is uyt het ghesichte / en-
de dese quellinghe en is niet anders dan een
seker vernoeyen van eene onlijdelijcke be-
gheerte / door de welcke de siele wordt be-
slaeghen soo sy niet en siet voor ooghen het
ghene sy lief en weert heeft. Is het by
aldien dat sy grondt-hertelijck lief heeft /
alle uyt-stel / alle sluyeringhe / ende alle
vertoevinghe schijnt haer lanck te wesen /
ende ter deser oorsaecke soo eyscht sy die
overvloedighe vrucht der goeder wercken /
met daer benevens gevoeght de soete geuren
des gheloofs / in de welcke (terwijlent haeren
Bruydegom is vertoevende) sy soude mo-
ghen nemen haere ruste.
Sources and parallels
-
Remake of image, not mirrored, in: Fulcite me floribus [32] (in: Jan Suderman, De godlievende ziel (1724))
[Compare
]
-
Compare Quarles, Emblems, divine and moral, embl. 5.2
-
Same pictura and motto: Hugo, Pia desideria, bk/embl. 3/2
References, across this site, to this page:
- Fulcite me floribus [32] (in: Jan Suderman, De godlievende ziel (1724))