Zie hoe de ledigheid de min tot voordeel strekt:
Een die in vadzigheid alleen zyn lust kan raapen,
Die zyn verstand gewent tot luy en laf te slaapen
Word door de Liefde tot zyn' straf vaak opgewekt.
Die dan de banden van de Liefde tragt te breeken,
Leer dat zy 't beste word door bezigheid ontweeken.

LEDIGHEID VOED LIEFDE.
l'Amour des coeurs oisifs n'est que l'amusement.
Ergo ubi visus eris nostræ medicabilis arti,
Fac monitis fugias otia prima meis.
Hæc ut ames faciunt; hæc, ut fecere, tuentur:
Hæc sunt jucundi causa cibusque mali.
Otia si tollas, periere Cupidinis arcus;
Contemptæque jacent, & sine luce, faces.
Quam platanus vino gaudet, quam populus unda,
Et quam limosa canna palustris humo;
Tam Venus otia amat. Qui finem quæris amoris,
(Cedit amor rebus) res age: tutus eris.
Languor, & immodici sub nullo vindice somni,
Aleaque, & multo tempora quassa mero,
Eripiunt omnes animi sine vulnere nervos,
Adfluit incautis insidiosus Amor.
Desidiam puer ille sequi solet. Odit agentes.
Da vacuæ menti, quo teneatur, opus.
Sunt fora: sunt leges: sunt, quos tuearis, amici.
Vade per urbanæ candida castra togæ.
Vel tu sanguinei juvenilia munera Martis
Suscipe. Delitiæ jam tibi terga dabunt.
Ecce fugax Parthus, magni nova causa triumphi,
Jam videt in campis Cesaris arma suis.

364 ↓

Vince Cupidineas pariter, Parthasque sagittas:
Et refer ad patrios bina tropæa Deos.
Ut semel Ætola Venus est a cuspide læsa;
Mandat amatori bella gerenda suo.
Quæritis, Ægistus quare sit factus adulter?
In promptu causa est: Desidiosus erat.
Pugnabant alii tardis apud Ilion armis:
Transtulerat vires Græcia tota suas.
Sive operam bellis vellet dare, nulla gerebat;
Sive foro, vacuum litibus Argos erat.
Quod potuit, ne nil illic ageretur, amavit.
Sic venit ille puer, sic puer ille manet. &c.
Maar als ghy hebt ter deeg u selven ondergaen,
En u bequaem bevind myn raed te nemen aen;
So sal ick, soete jeugd, u voor het eerst' gebieden,
De luye ledigheidt gelyck een pest te vlieden.
Die maeckt u dus verzot, die lockt u tot de min:
Die isser 't voedsel van: die houd u voort daer in.
Niet weten wat te doen, tot 's middaghs toe te slapen,
Te sitten by den wyn, en lankx de straet te gapen,
Is 't leven dat te mets de krachten van't gemoet
Verswakt, en u in 't net van 't boefje vallen doet.
Neemt wegh de ledigheydt; aen stucken sijn Mins schichten:
Syn fackel sonder vlam, en kan geen brand meer stichten.
So weeldrig als het gras groeyt aen de waterkant,
't Riet in de modderpoel, de wilgh op 't laege lant;
So veel houd Venus oock van luy en leegh te wesen.
Begeert ghy van u quael op 't spoedigst te genesen;
Geeft uwe sinnen werck: en wilt ghy blyven vry;
Hout altyd yet ter hand, sy gaet u deur voorby.
Hier toe is 't Hof, de Raet, de Vyerschaer en de Wetten,
Pooght door een goeden naem u selfs in staet te setten:
Of rust u tot de krygh met Ridderlyck bestaen,
De Min is veel te bloo, hy sal met u niet gaen.

365 ↓

Siet hoe de Stad Breda leyt om en om besloten;
Met hongers noot geperst, met grof geschut beschooten,
Haer toevoer afgesneen, haer weghen opghestopt,
Haer dorpen ingeschanst, haer stroomen toegepropt.
De helden van Nassauw, twee Leeuwen in het stryden,
Twee blixims in het veld, dit ongewent te lyden,
Die maken vier en swaert, en selfs het waeter ree,
Om 's Vyands vasten wal te rucken uit zyn stee:
Begeeft u by de geen, die onder 't kloeck beleyden
Van Hendrik (Hollands hoop) sich tot 't ontset bereyden:
Verjaegt op eenen tyd den Spanjaert, en de Min:
En voert in uw gemoed, en Land, de vryheid in.
Of schoon haer Venus liet wel eer in d'oorlogh vinden
Sen sal 't voortaen niet meer haer selven onderwinden:
Want sints sy heeft gevoelt Tydides grove speer,
So sentser Mars na toe, en komt'er nimmer weer.
Dunckt ymand vragens waerd waer door 't is bygekomen,
Dat oyt Ægistus wiert met schen-lust ingenomen,
En eyntlyck heeft ont-eert syn Heer en bloedvrinds wyf
De reden is niet veer: hy had geen tyd verdryf.
Al d'and'ren waren uit in 't langh belegh van Troyen,
Dat 't gansche Griecken had gesworen uit te royen.
Hy vond hem t'huys alleen: en 't zy hy lustig was
Na d'oeffening van Mars; 't en gaf aldaer geen pas:
Het land dat lagh in Vree, de krygs-luy waren buyten,
Men hoorde geen trompet: men zag geen poorten sluyten.
't Sy dat hy was gezint het recht te nemen waer;
In Argos was geen twist: men pleite nimmer daer.
Hy dee dan dat hy kost, en om niet leeg te blyven
Begaf hem tot de Min: dus raeckt men aen 't verwyven.

& ni
Posces ante diem librum cum lumine: si non
Intendes animum studiis & rebus honestis:
Invidia vel Amore vigil torquebere.
Vos Veneris flammis, cæcoque resistitis igni:
Virginitas vobis, castaque plectra placent.
Quid sit amor, nescitis adhuc, &, qui domat orbem,
Nil in vos potuit juris habere puer,
Vos animum studiis intenditis, Omnis agendo
Vincitur, & sensim corde fugatur amor.
Vous qui tirannisiez mon coeur & ma raison,
Je suis enfin hors de prison!
Je renonce a vôs loix comme trop inhumaines:
Tous vôs plaisirs, Amour, n'egalent pas vos peines.
Ne m' abandonnez plus charmante liberte,
Pour vous aimer j' ay tout quite!
Soyez a l' avenir mon unique Maitresse,
Et defendez mon coeur d' une indigne foiblesse.
Ouy quand je reverrois ces yeux brillans & doux,
Que j' aimois beaucoup plus que vous,

367 ↓

Je serois insensible a leurs praits plein de flame,
Et vous seule a jamais regnerois dans mon Ame.
Ces fragiles apas qu' on me vit adorer
Ne me feront plus soupirer!
Des beaux arts seulement les beautez plus durables
Divertiront mes yeux, me seront agreables.
Ces chefs d'oeuvres pompeux reliques des Cesars
Occuperont tous mes regards,
Et des plus beaux tableaux l'agreable imposture
Ne me montrera plus que l' Amour en peinture.
Adieu, Melinte, adieu pour la dernire fois,
Faites un bon ou mauvais choix
Je ne prends plus de part a votre destinee,
Grace a la liberte que vous m' avez donne.
Gy Min, wel eer de beul van myne ziel en rede,
Uw' banden zie 'k in 't end geslaakt,
Uw' wrede wet door my gewraakt:
Gy hebt wel zoetheid, maar veel meerder bitterheden.
O Lieve vryheid, wil gestadig my aankleeven,
Ik heb het al om u begeeven,
Gy zyt het voorwerp myner min
Maak dat geen laffe drift myn hart ooit overwinn'.
Indien ik weêr dat zoet, dat hel gezigt aanschouwde,
't Geen ik voorheen heb aangebeên,
'k Versmaade al haare tederheên,
En gy zoud in myn hart de grootste magt behouden.
Die brosse schoonheid, die men my gestaag zag eeren,
Zou ik in 't minst' nu niet waardeeren.

368 ↓

Des Wysheids onverganklyk zoet
Zal de enk'le wellust zyn van myn verligt gemoed.
Veel braave daaden die nog in geschriften leeven
Zal ik gestaag beschouwen, en
De vrye staat, daar 'k nu in ben,
Zal my geen Liefde dan in schilderyen geeven.
Vaar wel dan, Phillis, gy zult eewig my verliezen:
Gy kunt nu t'goede of kwaade kiezen:
Uw lot raakt my in 't minste niet:
Dank heb de vryheid die gy my verkrygen liet.