Jan Luyken, Jesus en de ziel (1685)
Table of contents ↑De Ziele haer alleen tot Christum houdende [12]
De Ziele haer alleen tot Christum houdende.
AL heeft een duysternis, door list en twist verweckt,
Des werelts Pel'groms wegh, soo swaer en naer bedeckt,
In welcken nevel noch aen dese en gene zijden,
Dwaellichten waren, die den Pelgrom vaeck verleyden,
Noch heb ik goede moet en hoop, wijl ick vertrou,
Soo ick mijn oogen recht en slecht op Jesus hou,
En set mijn voeten net in sijner voeten treden,
En voort stap in sijn licht, dat ick met goede vreden,
Noch endlingh komen sal ter plaetse daer ick wensch,
In 't rechte Vaderlandt van d'afgedwaelde mensch:
Al komt'er dan somwijl een eyslijck monster waren,
En jaeghtme' een doodtschrick aen; en doopt in sweet mijn haren,
Te dichter houd ick my aen Jesus al mijn heyl;
En valt de smalle weg doorgaens wat scharp en steyl;
Met doornen dicht beset, daer vleesch en bloedt voor vreesen,
Te soeter sal de rust in 't ander leven wesen.
Des werelts Pel'groms wegh, soo swaer en naer bedeckt,
In welcken nevel noch aen dese en gene zijden,
Dwaellichten waren, die den Pelgrom vaeck verleyden,
Noch heb ik goede moet en hoop, wijl ick vertrou,
Soo ick mijn oogen recht en slecht op Jesus hou,
En set mijn voeten net in sijner voeten treden,
En voort stap in sijn licht, dat ick met goede vreden,
Noch endlingh komen sal ter plaetse daer ick wensch,
In 't rechte Vaderlandt van d'afgedwaelde mensch:
Al komt'er dan somwijl een eyslijck monster waren,
En jaeghtme' een doodtschrick aen; en doopt in sweet mijn haren,
Te dichter houd ick my aen Jesus al mijn heyl;
En valt de smalle weg doorgaens wat scharp en steyl;
Met doornen dicht beset, daer vleesch en bloedt voor vreesen,
Te soeter sal de rust in 't ander leven wesen.
Goddelijck Antwoordt.
Joan. 8. vers 12.
ICk ben het licht der werelt: die my volgt en sal in de duy-
sternisse niet wandelen, maer sal het licht des levens heb-
ben,
ICk ben het licht der werelt: die my volgt en sal in de duy-
sternisse niet wandelen, maer sal het licht des levens heb-
ben,
Wandelt terwijle ghy het licht hebt, op dat de duysternisse
u niet en bevange. Ende die in de duysternisse wandelt, en
weet niet waer hy henen gaet.
u niet en bevange. Ende die in de duysternisse wandelt, en
weet niet waer hy henen gaet.
Joan. 12. vers 35. en 36.
Terwijle ghy het licht hebt, gelooft in het licht, op dat gy
kinderen des lichts moogt zijn.
Terwijle ghy het licht hebt, gelooft in het licht, op dat gy
kinderen des lichts moogt zijn.
Op het XII. Sinnebeeldt.
Van de veylighste wegh om door de duystere werelt te gaen in 't eeuwige Vaderlandt.
Van de veylighste wegh om door de duystere werelt te gaen in 't eeuwige Vaderlandt.
De Heere spreekt: Wie my navolgt, die en wandelt niet
in de duysternis. Dit zijn de woorden Christi, door
welcke wy vermaent worden, dat wy sijn leven en seden
navolgen moeten, indien wy warelijck verlicht en van
alle blintheyt des herten willen verlost worden. Daerom
sy onse hooghste vlijtigheyt, dat leven Christi te over-
dencken. De leere Christi gaet aller Heyligen leere te
boven: en de menschen die den Geest Godts hebben,
vinden daer in dat verborgen Hemels broot. Maer het
geschiedt dickmaels dat veel menschen kleyne begeerte
en vierigheydt bevinden van 't gedurigh hooren des
Euangeliums, want sy hebben den Geest Christi niet.
Maer wie de woorden Christi recht en volkomen ver-
staen wil, die moet sich bevlijtigen met al zijn leven
Christo gelijck te worden.
in de duysternis. Dit zijn de woorden Christi, door
welcke wy vermaent worden, dat wy sijn leven en seden
navolgen moeten, indien wy warelijck verlicht en van
alle blintheyt des herten willen verlost worden. Daerom
sy onse hooghste vlijtigheyt, dat leven Christi te over-
dencken. De leere Christi gaet aller Heyligen leere te
boven: en de menschen die den Geest Godts hebben,
vinden daer in dat verborgen Hemels broot. Maer het
geschiedt dickmaels dat veel menschen kleyne begeerte
en vierigheydt bevinden van 't gedurigh hooren des
Euangeliums, want sy hebben den Geest Christi niet.
Maer wie de woorden Christi recht en volkomen ver-
staen wil, die moet sich bevlijtigen met al zijn leven
Christo gelijck te worden.
ô Arme verlege Ziele, staende in 't midden der me-
nigderhande verdeeltheden deser strijdende en nijdende
werelt daer de eene roept hier, en een ander daer, niet
wetende waer ghy u in dese duysternis hene keeren sult,
houdt toch uwe oogen op het Lam Godts, volgt hem op
de hielen, en set uwe voeten in sijne allerheyligste voet-
stappen; leert van hem sachtmoedigheyt en ootmoedig-
heyt; leert van hem liefde, goedertierenheyt, gehoor-
saemheyt en lijdtsaemheyt tot'er doodt. Verlaet alle din-
gen met u selven, neemt u kruys op, en volgt hem door
een gedurige doodt uwer begeerlijckheden in ware ar-
moede na; tot dese dingen hebt ghy geen licht eens ge-
leerden Doctors van doen, soo uwen wille maer in der
waerheyt tot Godt alleen geneygt is.
nigderhande verdeeltheden deser strijdende en nijdende
werelt daer de eene roept hier, en een ander daer, niet
wetende waer ghy u in dese duysternis hene keeren sult,
houdt toch uwe oogen op het Lam Godts, volgt hem op
de hielen, en set uwe voeten in sijne allerheyligste voet-
stappen; leert van hem sachtmoedigheyt en ootmoedig-
heyt; leert van hem liefde, goedertierenheyt, gehoor-
saemheyt en lijdtsaemheyt tot'er doodt. Verlaet alle din-
gen met u selven, neemt u kruys op, en volgt hem door
een gedurige doodt uwer begeerlijckheden in ware ar-
moede na; tot dese dingen hebt ghy geen licht eens ge-
leerden Doctors van doen, soo uwen wille maer in der
waerheyt tot Godt alleen geneygt is.
Een goedthertigh mensch vraeghden een waren vrind
Godts, welcke den alderloutersten wegh waer, om tot
het naeste eynde te komen? waer op hy antwoorde: de
naaste en sekerste wegh hier toe, is dat lijden onses Hee-
ren Jesu Christi, dat de mensche met groote
danckbaerheyt en liefde 't selve in hem drage, en sich
daer in verbeelde, also dat de mensche met alle vlijtig-
heyt waerneme waer in hy noch gebreckelijck leeft, en
in welcke dingen hy het leven Christi ongelijck zy, dat
hem noch roert met lief en leet, die selve gebreken sal
hy uyt liefde afsterven, den hooghwaerdighen doodt
Christi tot een vergeldinge, en zijn wille en lust verla-
ten, inwendigh en uytwendigh.
Godts, welcke den alderloutersten wegh waer, om tot
het naeste eynde te komen? waer op hy antwoorde: de
naaste en sekerste wegh hier toe, is dat lijden onses Hee-
ren Jesu Christi, dat de mensche met groote
danckbaerheyt en liefde 't selve in hem drage, en sich
daer in verbeelde, also dat de mensche met alle vlijtig-
heyt waerneme waer in hy noch gebreckelijck leeft, en
in welcke dingen hy het leven Christi ongelijck zy, dat
hem noch roert met lief en leet, die selve gebreken sal
hy uyt liefde afsterven, den hooghwaerdighen doodt
Christi tot een vergeldinge, en zijn wille en lust verla-
ten, inwendigh en uytwendigh.
Dit behaeght Godt boven alle dingen, die hy van den
mensche eyscht en begeert. Wie desen Wegh gingh, die
soude de Heere sonder alle twijfel vorderen, in de alder-
naeste en verborgenste wegen, in zijn heymelijckste, be-
sonderste, inwendighste, saligste luysteren, waer in sich
niemant setten moet, voor dat hy desen wegh eerst heeft
gegaen; door dit sterven der natuur inwendigh en uyt-
wendigh aen geest en aen natuur.
mensche eyscht en begeert. Wie desen Wegh gingh, die
soude de Heere sonder alle twijfel vorderen, in de alder-
naeste en verborgenste wegen, in zijn heymelijckste, be-
sonderste, inwendighste, saligste luysteren, waer in sich
niemant setten moet, voor dat hy desen wegh eerst heeft
gegaen; door dit sterven der natuur inwendigh en uyt-
wendigh aen geest en aen natuur.
Soo wie in dit sterven hem selven het aldergrondelijk-
ste en waerachtigste uytgaet, in dien selven ontdeckt
sich de eeuwige Waerheydt het alderblootste en alder-
klaerste, en hy wort gevoert in de verborgen duysternis,
in dat stilswijgen, in den diepen afgrond, daer de ware
ruste is in Godt.
ste en waerachtigste uytgaet, in dien selven ontdeckt
sich de eeuwige Waerheydt het alderblootste en alder-
klaerste, en hy wort gevoert in de verborgen duysternis,
in dat stilswijgen, in den diepen afgrond, daer de ware
ruste is in Godt.
Wat lopen wy langh gints en weder, soeckende een
weg daer wy met onse eygen wille, met den ouden Adam
door in 't hemelrijck mochten ingaen, soo langh als wy
den doodt vresen sullen wy van 't ware leven versteken
blijven, een gedurige doodt is de rechte wegh tot Godt
en 't eeuwigh leven.
weg daer wy met onse eygen wille, met den ouden Adam
door in 't hemelrijck mochten ingaen, soo langh als wy
den doodt vresen sullen wy van 't ware leven versteken
blijven, een gedurige doodt is de rechte wegh tot Godt
en 't eeuwigh leven.
Sources and parallels
- Modified pictura in the 1714 edition (the soul looks at Jesus' footsteps;
two instances of pale light are visible in the background; the radiant light drawn around the head of Jesus is brighter
and bigger):
De Ziele haar alleen tot Christus houdende [12] (in: Jan Luyken, Jesus en de ziel (1714))
[Compare
]
- Anima mea desideravit te in nocte [1] (in: Justus de Harduwijn, Goddelycke wenschen (1629))
[Compare]
- Anima mea desideravit te in nocte [1] (in: Jan Suderman, De godlievende ziel (1724))
[Compare]