Cant. 7.
Veni dilecte mi, egrediamur in agrū,
commoremur in villis.

Cant. 7.
Komt mijnen beminden, laet ons uytgaen
in het veldt, laet ons vvoonen in de
landt-huysen.

Hier. 2.
WIe sal my gheven in de vvoestijne ee-
ne herberghe der wegh-ganghers?
D. Tho. Aquin. hoc loc.
Want liever hadde ick te woonen in eene
woestijne / al waer niemandt / oft selden ie-
mandt / is passerende.

Bern de inter. domo cap. 66.
Och! oft gheenen mensche in 't openbaer
met my en verkeerde / op dat ick soo gemeyn-
saemer in het stille met Godt soude moghen
spreken! want hy soeckt de stilte / ende hy be-
mint de eenicheydt. Ick sal dan schouwen
de menschelijcke t'saemen-spraecken / op dat
in mijns herten stille eenicheydt Godt mach
komen nemen sijne woon-plaetse. Ick sal
my ghewoon maecken alleen het inwendich
te bedencken / het inwendigh te beminnen /
ende daerin te volherden / om soo gheringher
te konnen hooren het ghene den Heere mij-
nen Godt in my sal spreken. Siet ick ben
hier / goedertieren Heere / siet ick ben met
u / om dat ick inwendich ben by mijn
eyghen selven. Terwijlent ick my be-

kommerde met het uytwendich / soo en heb-
be ick inwendich uwe stemme niet konnen
aenhooren. Maer nu ghekomen tot my sel-
ven / ben ick tot u ghekomen / op dat ick u
mach hooren ende aen-spreken.

Psal. 54.
Siet al vliedende hebbe ick my versteec-
ken, ende ick ben ghebleven in de eenig-
heydt.

Greg. li. 4. moral. c. 35. in Iob.
Al vliedende gaet hy hem verre versteken
uyt het ghewoel der tijdtelijcker begheerten /
die hem selven op-stiert tot de betrachtinghe
van Godt den Heere.

Hieron. ep. ad Rusticū.
De stadt is eene ghevanghenisse; de wil-
dernisse een hemels paradijs.

Bernar. homil. Simile est regnū cælorum homini negot.
O ghelucksaelighe wildernisse! ô soete en-
de aenghenaeme heremitagie / der sonden
doodt / ende aller deughden leven! In u staen
verstelt de Wet ende de Propheten / ende alle
de ghene die tot oprechte volmaecktheydt zijn
ghekomen / zijn ten lesten door u gheraeckt
tot een hemelsche saelicheydt. Gheluckich
dan die daer leydt een eensaemigh ende aen-
dachtich leven! ô eensaemigh leven wat wil
ick voorder van u doch verhaelen? Den Sa-
lich-maecker selve als onsen leydts-man is
voren ghegaen / vluchtende naer de wilder-

nisse om daer te leven in eenigheydt / daer al-
tijdt wassen de rooskens der liefde / die altijdt
bloeyen / ende nimmermeer en verslenssen:
maer laetende eenen geur van ene heylighe
soeticheydt. O wildernisse eenighen winckel
van allen hemelschen koop-handel! in u / en-
de door u veranderen die aerdtsche tijdtelijcke
dinghen in eeuwicheydt! ende om kort te
maken / de traenen keeren hun in blijdschap /
ende brenghen ons voort een eeuwich ver-
noeghen.

Mich. Gisler. in cap. 7. Cant.
De Godtvruchtighe siele / de welcke haer
teenemael door de aendachticheydt pooght
over te leveren aen Godt almachtich / seght
tot hem: Komt uyt naer het veldt, komt laet
ons vvoonen in de landt-huysen. Sy bediedt
seer eyghentlijck de oeffeninghe der aendach-
ticheydt / door het woordeken veldt / om dat
die plaetsen daer men ghewoonelijck is drij-
vende de landts-neeringhe / somber / stille ende
eenich zijn / verscheyden oock uyt die daeghe-
lijcksche verkeeringe der menschen. Voorts
het is ons kenbaer hoe dat het veldt genoemt
wordt een eenigheydt / verre uyt de mensche-
lijcke vergaederinghen. Ende ghelijcker-
wijs het veldt (indien dat is gheoeffent) ons
is voort-brenghende allen overvloedt van
vruchten / met de welcke wy naer den lichae-
me ghevoedt worden: alsoo die aendachtic-

heydt / indien sy wel ghehandelt wordt / baert
ons sulck eene menichte van deughden / dat
sy ghenoechsaem zijn om ons te behouden in
een gheestelijck leven. Ten desen opsiene
wordt seer wel gheseydt in het Boeck Genes.
van den H. Isaac: Ende hy vvas ter sonnen
onderganck alleen ghetrocken naer het
veldt, om aldaer hem te oeffenen in aen-
dachticheydt. Noch sy en beteeckent oock
niet te min de eyghen bysondere aendachtic-
heden / met den naeme van landthuysen;
want ghelijck wy ghemeynelijck zijn noe-
mende landt-huysen / eenighe schoone woon-
plaetsen die op het landt ghesticht zijn tot ver-
treck der steedtsche lieden / vermoeyt zijnde
van wereldsche bekommeringhen / om in de
selve te her-scheppen hunnen aessem / ende te
rusten / oft om aldaer / opghestaen zijnde uyt
eenighe sieckte / hun te komen vermeyden / en-
de op te doen de vruchten / ende die wel te be-
waeren. Soo zijn oock die aendachticheden
uytnemende schoone ghestichten door onse
siele in den acker der aendachticheydt opge-
bouwt / naer de welcke sy is nemende haer
vertreck / afwijckende van die aerdsche woe-
linghe / om daer in volle gherustheydt te
blijven woonen / ende in die suyver ende ghe-
sonde locht haer te ghenesen / van haere over-
blevene quael / die de voorleden sonden haer
noch souden doen ghevoelen / sy is oock daer-

om ghenoechelijck te leven / ende nae haeren
wensch te mogen op-doen den vollen Ooghst
van alle deughden / ende den selven besorgh-
delijck oock te bewaeren. Oversulcks dan dat
dese Godt-minnende siele seer wel doet / soo sy
tot haeren beminden is segghende: Dat sy
vvenscht met hem uyt te gaen naer het veldt
der aendachticheydt, ende dat hy soude
vvillen vvoonen met haer in die hoven der
aendachticheden: ende dat sy gheenderhan-
de vreughden is nemende in het gheselschap
der menschen: jae selfs oft schoon haer moch-
ten ghebeuren ende toekomen alle wereldt-
sche rijckdommen / ende oft haer alle toe-
knickte / ende dat alle schepsels tot haeren
wille-keur haer aenbrochten alle het weer-
dighste dat sy hadden / soo en soudet haer
noch niet aenstaen / noch sy en soude haer
gheene blijdschap laeten voor komen / ten wa-
re by aldien dat sy naer het huys der aen-
dachticheydt moght vertrecken. Daerom
schijnt sy te wesen als het Voghelken / het
welck / al is 't dat met groote besorghsaem-
heydt in een muyte wordt gheaest ende op-
ghekoestert. nochtans de selve en acht hem
niet gheluckich / ten zy dattet vry ende los
is / ende dat het mach vlieghen / ende gaen
nestelen in de steen-spleten. Met goeden
rechte dan wensche de siele uyt te gaen / ver-

gheselschapt alleene met Godt haeren be-
minden / die sy alleene lief heeft / naedemael
dat selve die menschen die metter herten
iemandt zijn liefde draeghende / niet wel en
konnen gaen ghenieten de soeticheydt van
het veldt / ten zy / dat sy dien mede-leyden /
daerom en trecken sy niet alleene buyten:
maer nooden daer toe de ghene die hun aen-
staen ende ghereyden. Ende dit alles geeft
de ervarentheydt door daghelijcksche onder-
vindinghe / hoe dat die Koninghen ende
groote Princen de welcke hun niet anders
dan om saecken van grooter ghewichte en
ghedooghen by te komen zijnde in hunne ho-
ven / ende hunne Koningh-stoelen / besittende;
alle hunnen pracht ende groot-daedicheden
zijn sy af-legghende / soo sy te lande-waert
zijn houdende hun vertreck / dan ist / dat sy
soo wel aen de slechste boeren hun ghemeyn-
saem gheven als aen eenighe groote / ende dat
sy ghewilligh met een ieghelijck aldaer zijn
verkeerende. Ende 't selfste is de meynin-
ghe van dese siele als sy haeren Heere ende
haeren Godt soo soetelijck is noodende te
velde / ende tot die landt-huysen / op dat sy
daer in alder gemeynschap met hem als met
haeren eenigen beminden mochte verkeeren.
'T en is oock niet voor weynich tijdts dat sy
haer soeckt te oeffenen in dese aendachticheyt /

ende met Godt te handelen in alle vryicheyt;
maer sy wenscht ten vollen met hem te ver-
blijden / ende in de blijdschap te blijven vol-
herden / 't welck sy ghenoechsaem te kennen
gheeft door dese woorden: Laet ons blijven /
laet ons vernachten, laet ons rusten in de
landt-huysen.

Lauren. Iustin. in lign. vit. tract de orat. cap. 5
Want terwijlent den gheest met die aerdt-
sche woelinghen is vermenghelt / ende ghe-
dreven wordt tusschen de baren deser we-
reldt / soo wordt hy gherolt ghelijckerwijs ee-
nen bol / 't en is hem niet moghelijck tot
Godt te komen; want hy en kan van de men-
schen niet nemen sijnen af-scheydt. Hierom
ô mijne siele / die door uwe ghebeden ende in-
nighe aendachticheden geschickt hebt u voor
Godt alleene te bekommeren / zijt alleene /
vliedt de klappernijen der menschen / vliedt
hun beroer-stichtende gheselschappen / op dat
ghy u voor hem alleene meught bewaeren /
dien u belieft heeft voor alle saecken te ver-
kiesen.

Bernar. hom. 40 in Cant.
Weest dan alleene / ô heylighe siele / op dat
Godt u alleene magh besitten / naedemael
ghy hem alleene hebt uytghelesen: schouwt
de straete / eñ die openbaere plaetsen / schouwt
de huys-ghenooten / vertreckt u van u naeste
vrienden / noch en ghehenght niet dat selfs

uwe dienaers u by komen. Weet ghy niet
dat ghy hebt eenen schaemte-rooden Bruy-
degom / die sonder twijffel inde teghenwoor-
dicheydt van gheheel de wereldt u niet en
soude willen by kommen? Vertreckt u dan
maer metter herten / ende niet met den li-
chaeme / met goeder meyningher ende met ee-
nen vierighen gheest / ende ghedenckt dat de
eensaemheydt des gheests ende des ghemoets
u worden bevolen. Ghy zijt alleene / is 't by
aldien dat uwe ghedachten niet ghemeyn en
zijn / indien ghy niet te seer en steunt op het
ghene dat teghenwoordich is / indien ghy
veracht het ghene dat ander doet verwonde-
ren / indien ghy walght van het ghene dat
andere verkiesen; want andersins ghy en
zijt niet alleene / al ist dat u lichaem alleene
is / ende sonder gheselschap.

Hieron. epist. ad Heliod.
O Wildernisse Christi, vol alderhande
bloemmekens krielende? O schoone wil-
dernisse / daer dat wassen die steenen daer af
in den Apocalypsis de stadt van den grooten
Koningh wordt op-ghebauwt! O wilder-
nisse die u met Godt soo ghemeyn maeckt!
wat doet ghy / wat recht ghy uyt / terwijlent
de duysterheydt der daecken u is benauwen-
de? terwijlent de ghevanghenisse der be-
roockte steden u houdt besloten? Neen / neen

ghelooft my / ick ghevoele wel een ander
licht / ende ick ben teenemael lust-gierigh
om my t'ontlaeden van het pack mijns li-
chaems / ende te gaen vlieghen naer de suy-
vere klaericheydt des hemels / die my is aen-
lockende door den glans van soo menigher-
hande schoonigheydt.