Contents


Back to top ↑

[Titlepage]

[pb: [Air]]

NIEVWEN IEVCHT
SPIEGHEL
Verciert met veel
schoonne nieuwe Figuren
ende Liedekens te voren
niet in druck geweest
Ter Eeren
van de Jonge Dochters
van Nederlant
[pb: [Aiv]]

Back to top ↑

Aen de Ionghe Dochters van Nederlant.

[pb: 3]
AEN DE IONGHE DOCHTERS VAN NEDERLANT.

GHy soet fenijnich Volc, die door u blinckend' Oogen,
Der Ionghelingen hert, tot uvvaerts hebt ghetoogen,
Ghy die door u ghesicht (seg ic) haer herte neemt,
En maect dat het bycans, van haer selven vervreemt,
Met u lachende Mont, trect ghy t'uvvaerts haer sinnen,
En kont haer sonder slach oft stoot gantsch overvvinnen.
Zoo dat het is ontrust, als een Schip in de Zee,
Dat door de Baren vvreet, niet varen mach in vree,
Maer drijft gins ende vveer, door storm en sterke VVinden,
Zoo datmen meynen sou, de Zee sout stracx verslinden,
Maer als 'tonvveer neemt af, dan vaert 'tSchip vveder heen,
Maer den Iongh'linc eylaes is syn hert gantsch 'tonvreen,
Al door der Minnen gloet, dat hem altijt doet branden,
Doorschoten seer vvreet door Cupidos Booch en handen,
Zoo dat hy sonder u, altijt leeft in dangier,
Als den Salmander doet, als hy is uyt het Vyer,

[pb: [Aiiv]]

Back to top ↑

Aen den Konst-lievenden Leser.

[pb: 5]
Aen den Konst-lievenden Leser.

HOe groot / hoe sterck / hoe kloeck / hoe wijs / hoe rijck / hoe machtich /
Cupido 'tkleyne Kint is hen noch veel te krachtich:

Die Ionghe Dochters schoon in plaets van Pijlen voert/
Waer van men wort ghequetst / alsmen daer maer op loert.

Want hoe sou iemant sien en worden niet gheschoten /
De Kaecxkens van Yvoir / met Purper over-goten?

Hoe soumen konnen zien en worden niet ghewont /
Het lieffelick Corael van eenich rooder Mont?

Men heeft de Goden selfs / wt 's Hemels ruyme Salen
Sien tot de Meyskens blanc van boven neder dalen:

In't wesen van een Stier / oft een Sneeu-witte Swaen /
Als haer onsterffelijck Hert / met Liefde was bevaen:

Oock als een ander Dier / oft eenen Gouden Reghen /
Om haers Liefs strengh ghemoet / met giften te beweghen:

Dus lieten sy de Locht / en al haer Heerlijckheyt /
En stonden tot den dienst / van Aertsche Wijfs bereyt.


Back to top ↑

Tot de beschimpers.

[pb: 6]
Tot de beschimpers.

GHy boos gheslacht,, altijt veracht,, ghy anders wercken,, siet
Maer'tu onsacht,, alsmen't betracht,, kan gantsch verstercken,, niet
Haet ende nijt,, baert ghy altijt,, vvie kan u lijden,, hier?
Sonder respijt,, maectmen u quijt,, aen allen sijden,, schier:
Ic weet ghy sult,, met onrechts schult,, dit werc bespotten,, fijn
Ic heb ghedult,, ghy sult ghehult,, met schamp're Sotten,, zijn:
Alst komt te pas,, in u selfs plas,, sult noch versmooren,, hoort
Ghy quaet ghebras,, draecht met Mydas,, oock Ezels Ooren,, voort.


Back to top ↑

Register.

[pb: 7]
REGISTER.
A. ADieu wel edel Mondeken root / Fol. 51. Aenhoort // en spoort / Fol. 62. Aenghename schoone Maecht / Fol. 122. Alsser schoon blincken / Fol. 175. Adieu Robijn / Fol. 190. B. Blinckende Aurora klaer / Fol. 146. C. Cupido Godt der Minnen / Fol. 90. Cupido Godt der Minnen / Fol. 142. Cupido wilt eens mijn druck verjaghen / Fol. 154. D. Dees soete tijt / Fol. 42. Den tijt is hier / Fol. 45. Der Minnen brant / heb ick gheplant / Fol. 107. Dick heb ick myn Lief ghebeden / Fol. 130. Den Winter kout die ons seer quelden / Fol. 158. De Priester seyt met ootmoet / Fol. 218. E. Eer dat ick Cupido konde / Fol. 17. Een schoon Goddin / Fol. 39. Een Blomken schoon / Fol. 90. Een Blomken cierich / Fol. 95. Echo helpt my klaghen nu / Fol. 114. Eene Maghet jent / Fol. 210. G. Ghelijck 'tHert vermoeyt / etc. Fol. 35. I. Ieucht // wilt vreucht / Fol. 47. Ick heb ghevrijt / Fol. 53. Ist Hemels pleyn / Fol. 115. In het Gelders pleyn / Fol. 126. Ick weet een Dochter schoone / Fol. 202. K. Klaer gulden glans / Fol. 71. L. Lustighe Gheesten over al / Fol. 28. Lestmael met blijde zinnen / Fol. 32. Laest als myn zinnen waren / Fol. 66. Lestleden by der nacht / Fol. 94. Lest ghinck ick in de Mey spanceren / Fol. 110. Laestmael lach ick in droomen / Fol. 135. M. Minsaem Beeldeken amoureus / Fol. 34. Men plach eertijts doort loopen snel / Fol. 74. Mijn Hert dat met Liefde was bevangen / Fol. 123. Mijn Alderliefste verheven / Fol. 138. Mijn hertelijc Lief / wel schoone Ionckv. Fol. 166. Mijn klacht aenhoort / Fol. 178. Mijn zinnen zijn ontstelt // ghequelt / Fol. 187. N. Nu wel op mijn Boersche Fluyten / Fol. 52.
[pb: 8] O. Och ongheluckighen dach / Fol. 50. Onder eenen Lynde groene / Fol. 58. Onlanghs gheleden / Fol. 61. O Venus brand / wat kondy maken / Fol. 75. O Venus Beeldeken / Fol. 78. O Godt der minne / Fol. 86. O suyver schoon Ionckvrou / Fol. 102. O Venus Goddin // wie zal ick klaghen / Fol. 118. O Liefde ghy my quelt / Fol. 151. Ouden / kouden klapper // tant Fol. 195. Oude Vrou ick wil u niet / Fol. 198. O Venus fier / Fol. 214. O Mensche vroet / Fol. 226. P. Phœbus is langh over de Zee / Fol. 82. Peynsen en duchten zijn versaecht / Fol. 162. S. Schoonste Nymphe van het Wout / Fol. 59. Schoon Diamant / Fol. 98. Schoon Lief u wesen excellent / Fol. 99. Soumer sulcken Koopmanschap doen / Fol. 182. T. T'sa laet ons koopen / Fol. 68. Tsa / tsa belegt de Haven / Fol. 131. 'tIongh verheucht myn Hert en zin / Fol. 194. V. Venus verwect schoon / Fol. 25. V treckent wesen / Fol. 155. Vintmen wel meer ellende / Fol. 170. W. Wel op / wel op Goddinne soet / Fol. 21. Wilt nu al / Fol. 44. Wilt vrolijck singhen / Fol. 70. Wanneer ic zie het Goddelijck ghesicht / Fol. 106. Wie zal ick klaghen mijnen noot / Fol. 206. Wie tot wellust begheven / Fol. 222. Wel hem // die tem // bereyt / Fol. 223.

FINIS.


Back to top ↑

Tsamen sprake, van een Ionghe Dochter ende de Goddin Venus.

[pb: 9]
Tsamen sprake, van een Ionghe Dochter
ende de Goddin Venus. Ionghe Dochter.

SEght my Goddine // Meestersse van minne // Venus excellent:
Hoe komt dat ic ly // door Liefde vry // zoo grooten torment?

Venus.

Om dat ghy mint // eer ghy verzint.

Dochter.

Hoe soud'ic verzinnen // 'tHerte van binnen // is my doorwont /
Met Cupidos stralen // die my doen dwalen // tot aller stont.

Venus.

En wilt Cupidos stralen niet vresen /
Hy en wont niemant / hy en wilt ghewont wesen.

Dochter.

Seght my dan Meestersse hooch ghepresen /
Hoe zal ick dan Liefde draghen sonder verdriet.

Venus.

Veel suldy segghen en meynens niet.

Dochter.

Eylacy wilt my arm Schaep niet bedrieghen /
My dunckt een Ionghe Dochter en behoort niet te lieghen:
Maer veel eer met syn Liefken in goeder trouwen te hanteren.

Venus.

Ten is gheen lieghen // 'tis cortoyseren.

Dochter.

Hoe zal ic myn Lief houden in stadigher minnen?

Venus.

Dat ghy hem altijt doet zijn zinnen /
En nimmermeer te vergheefs voorby laet gaen /
Dat zal de Liefde alder vast doen staen.

Dochter.

Seght my van waer komt de maniere /
Dat de Ionghmans na haren playsiere /
Haer Liefkens soecken t'aller tijt /
Daer wy Meyskens vry suyvere Diere /
Dickwils moeten wachten met grooten dangiere /
Tot dat wy dickwils worden ghevrijt?

Venus.

Ghelijck ghy Dochterkens jent // altijdt bent // seer excellent /
Zoo sydy in Liefde oock vehement.
Soudy dan vrijen na u eyghen begheren /
Ghy soud' de Ionghmans te seer travailleren.

Dochter.

Wie isser dan meest vermaeckt door u hanteren /
Een Ionghe Dochter oft een Ionghman?

Venus.

Een Ionghe Dochter veel meren.
Ick macht wel segghen / ick weet daer van.

Dochter.

Die Materie is te doncker voor myn verstant /
Seght my waer door wort reyn Liefde bekant?


[pb: 10] Venus.

Door suchten // door duchten / door treuren / door lijden /
Door hopen / verlanghen / door Vechten en Strijden.

Dochter.

Is de Liefde dan vol verdriet /
Zoo waert beter / dat ic d'Liefde varen liet.

Venus.

Neen seght dat niet /
Dat suchten // dat duchten / is Medecijn /
Dat treuren / dat lijden / gheschiet sonder pijn /
Dat hopen / verlanghen / zijn dinghen van weerden /
Dat Vechten / dat Strijden / gheschiet sonder Sweerden.

Dochter.

Ick dancke u Goddinne // seer sacht van zinne
Wilt u niet offendeeren // dat ick u quelle /
Met dit gheschelle /
Dat doe ick / om van u te leeren.

Venus.

Dochter vraecht vry // tusschen u en my
Ick zal u antwoort gheven /
Want ick ben van Herten bly /
Dat myn Kinderen in Liefden leven.

Dochter.

Wat is in Liefde het beste gherijf?

Venus.

Met Eeren / Lieffelijcke tijt verdrijf.

Dochter.

Wat ist dat wy Ionghe Dochters meest behoeven?

Venus.

De Ionghe Vrijers haest te gheloeven.

Dochter.

Waerom willen wy Dochters de Vrijers behaghen?

Venus.

Om jemant te krijghen diet u soude vraghen.

Dochter.

Waerom ist dat een Ionghman / in Liefde bevanghen /
Dol en achter Straten met groot verlanghen
Syn Liefken alle laghen leyt?

Venus.

Om haer zoo langhe te dienen / tot datse Ia seyt.

Dochter.

Hoe zal ick weten oft ic van Herten wort bemint?

Venus.

Aent ghestadich aenhouden sonder int.

Dochter.

Wat is de Minnaers meeste pijn?

Venus.

Liefde te hebben en absent te zijn.

Dochter.

Seght my Goddinne vol Couragie /
Wat is ter Werelt de meeste vreucht /
Die een Ionghe Dochter heyt?

Venus.

Dat sult ghy weten schoon Personagie /
Als ghy u Maechdom hebt afgheleyt.

Dochter.

Hoe langhe behooren alle Dochters Maecht // te zijn?


[pb: 11] Venus.

Tot dat sy om haren Maechdom ghevracht // zijn

Dochter.

Die ons dat vraechden / souden wijt consenteren?
Ick ben ghevraecht / doen was ick een Dochter van Eeren /
Maer ick sy / Godt danck / niet zoo rebel.

Venus.

Vraechdement u dickwils ghy dedet wel.

Dochter.

Hola / hola Venus ghy zijt geabuseert /
Tis tijt dat ick van u schey.
Ick danck u / van dat ghy my hebt gheleert /
Adieu tot een ander Iaer in de Mey.

FINIS.


Back to top ↑

Eneruant animos cytharæ [1]

[pb: 12]
REFEREYN.

Ghelijck alle dinck heeft zijn beghin,
Zoo quam my 'tVrijen in den sin,
'tVrijen en weet ick anders niet te nomme,
Dan ghemaeckte Sotternye al omme.
Zoo heb ic ghevonden voor't beste,
Dat men eerst moet doen, doet men 'tleste.
Dat is te spreken van Trouwen,
Daer de Dochters eerst niet van houwen,
'tSchijnt dat sy van Been end' Hout ghemaect,, zijn
Alst by 'tvyer komt, daer den brant in raect,, fijn
Zoo is dan dit voor myn advyse dat ic leer,
Dat men in't Vrijen, d'achterste voor keer.
Want alst al is gheklapt, en ghepreect
Zoo ist dan doch van Trouwen, datmen spreect,
Tis ooc best om tijt te vvinnen,
Dat men 'tbeste Woort eerst, met minnen
Voortbrenght, om kort te maken,
Met dat Woort, kanmen aen een Vrijster gheraken.

[pb: 13]

Eneruant animos cytharæ, cantus'que, lyræ'que,
Et vox, et numeris brachia mota suis
Hos veneri, hos Baccho, hos juuat jndulgere choreis,
Sic pudor et probitas et metus omnis abest.
Otia multorum viden' vt sint causa malorum;
Cui peccare nefas otia tolle puer.

[pb: 14]
Rondeel.

Amy Vrou Venus vvat doet ghy my plaghen,
Ick en kant niet langher verdraghen,, dit lyden groot,
Och Cupido helpt my dese Liefde draghen.
Amy Vrou Venus vvat doet ghy my plaghen,
Dat ick alle mijn Ionghe Daghen
Moet treuren en klaghen, tot in der doot.
Amy Vrou Venus vvat doet ghy my plaghen,
Ick en kant niet langher verdraghen Dit lijden groot.

Tsamen sprake, van een Ionghman ende Cupido God der Minne. Ionghman.

O Wreede Cupido wat heb ick bedreven?
Cupido laet my leven / ghy zijt geabuseert /
Ick hebbe als een Krijchsman in uwe Wapene begheven /
Cupido laet my leven // ick heb u altijt gheeert /
Och tis te laet / ick beghin te beven /
Cupido laet my leven // ghy zijt geabuseert /
Ick brande van binnen eylacy ick ben ghewont /
Seght my hoe komt dat ghy / u Vrienden niet en wilt sparen.

Cupido.

Ionckman bedaert u wat / wilt dus niet baren /
Die ick lief hebbe / die wonde ick garen.

Ionghman.

Hoe sullen die varen // die ghy benijt?

Cupido.

Die sullen derven der Minnen strijt /
Ende leven altijt // sonder Venus hanteren.

Ionghman.

Tis zwaer te ontberen /
Nochtans ist beter Liefde te derven
Dan aldus ghewont te moeten sterven /
Want ick och armen
Doorschoten met uwer vierighe stralen /
Ga suchten en kermen
Ende sonder vreucht / altijt treurich dwalen /
Niet wetende hoe ick zal werden ghenesen /
Zie dat ick het eynde beghinne te vresen
Ende liever wil wesen // van alle Liefde vry.

Cupido.

O quade melancoly /
Or sa ick zal u helpen /
Ick zal u Wonden weder stelpen /
[pb: 15] Myn Pijlen zal ick wt u Herte trecken /
Ende u beghecken // van u quade ghelate /
Dan zuldy u Liefden weder willen stercken /
Maer ic en zal u niet hooren / ten zal u niet baten /
Dus ziet wel toe / eer ghy beghint.

Ionghman.

Ick ben zoo ghezint // ten baet gheen praten /
Ick en macht niet laten /
Cupido / Cupido / Cupido seggh ick / maect my gesont.

Cupido.

Suldy dan moghen derven haer rooder Mont /
Haer 's Hertsen gront // haer lieffelijck aenschijn?
Waerdy niet liever noch drymael ghewont /
Dan dat ghy ghesont // van haer sout moghen zijn /
Tis u Medecijn // moet ghy wat lijden /
Ghy behoort voor sulcken Persoon altijt te strijden /
En niet te vermijden // tot haren plaisiere /
Denct om haer troostelijck wesen /
Denct om haer Ooghskens fiere /
Haer soete manieren // haer Woordekens ghepresen:
Haer witte Tandekens // haer propre Handekens // sullen u ghenesen /
Oft suldy dit wel moghen derven?

Ionghman.

Och neen ick Cupido / veel liever te sterven /
Sy heeft verworven den gront mijns Herten.

Cupido.

Wat wildy dan klaghen van groote smerten /
Ick en heb u niet ghewont / teghens u behaghen.

Ionghman,

Maer mijn Liefde is te groot / ic en machse niet draghen/
Het Hert brant my te seer van binnen.

Cupido.

Och waer zijn u zinnen /
Wildy dan van uwe Wonden noch zijn ghenesen /
Oft wat wildy hebben / dat ick beghinne?

Ionghman

Niet anders Cupido seer hooch ghepresen /
Dan dat ghy haer ooc wilt wonden die ick beminne /
Op dat mijn Liefde gheloont mach wesen.

Cupido.

Ick heb u ghewont / Wont ghy haer selfs weder.

Ionghman.

Or ca gheeft my u Boghe / u brande Veder /
Ick zalt bestaen Godt gheve hoe 'tgaet.

Cupido,

Mijn Boghe is u niet te maet /
Wildy profiteren / soect anderen raet /
Met Amoreuse manieren // met Woordekens fiere
Moet ghy haer verwinnen /
Tis een zoo schoon / zoo Edelen Diere /
Sy en zal niet haten die haer minnen /
Voert uwe minne met kloeck verstant.

Ionghman.

Och de Konste der Minnen is my te seer onbekant
Cupido triumphant // wilt my institueeren.

Cupido.

Dat ghy niet en weet / dat vraecht / ick zalt u leeren.

Ionghman.

Hoe zal ic dan funderen // myn Hert in Amoreusheyt?

Cupido.

Stout suldy syn / niet sonder heusheyt /
Betrouwende dat ghy tot uwe intentie sult geraken.


[pb: 16] Ionghman.

Dat soude my veel meer pijnen maken /
Als my sulcken saken // niet wel en ghelucte.

Cupido.

Die niet en avontuerde / niet en pluckte /
Laet uwen arbeyt u niet verdrieten.

Ionghman.

Tis swaer te arbeyden sonder ghenieten /
O God / wilt my te recht institueren.

Cupido.

Water ende Vyer zal eer accorderen /
Ende de Sonne wederkeeren teghens haer Natuere /
Als een Ionghe Dochter / wilt dit observeren /
Teghens minnelijck begheren // obstinaet zal dueren.

Ionghman.

Contrarie bevinde ick alle uren /
Want wat ick bidde / sy blijft rebel.

Cupido.

Dat dees Meyskens meest weygheren / dat begheren sy wel /
Wilt u aen een kleyn gherucht niet stooten /
Maer volhert altijt in Liefden jent

Ionghman.

Myn eyghen Liefde heeft my mede verdrooten /
Dat ick niet en profitere / dat is myn torment /
Hoe zal ick haer gracy meer moghen winnen?

Cupido.

Ghy sult haer eeren en dienen als een Goddinne /
Na haren zinne // moet ghy u stellen /
Ghy moet lyden en verdraghen / hoe wel sy u quellen /
En wat sy u heet / en moet ghy niet laten /
In Reghen / in Wint gaen byder Straten /
In koude / by doncker / 'tmoet u behaghen /
Ghy moet haren naem altijt by u draghen /
En over haer niet klaghen // over eenighe smerte /
Ziet sy niet gheren koleuren / Kleet u int zwerte /
Dat sy metter Herten // u Liefde kan mercken /
Is sy seer Catholick gaet dickwils te Kercken:
Zoo sult ghy stercken // uwe Liefde in vrede /
Wat haer behaecht prijst ghy dat mede /
Al ist contrarie teghens u maniere
Want het is de Dochterkens een groot plaisiere /
Dat een Ionghman volcht haer verstant /
Volhert altijt in Liefden fiere /
Sy zal haer ghonst u stellen te pant.

Ionghman.

Door uwe deucht // ben ic verheucht // Cupido playsant /
V bedanckende van uwe schoone Doctryne /
Vraech ic u veel al ist u pyne /
Komt my in myne // Ionckheyt een weynich te baet.

Cupido.

Vraecht vry ick zal u gheven raet /
Ghy syt Soldaet // in der Minnen strijde /
Ick en zal u niet verlaten tot eenighen tijde /
Ende al u lijden // zal ick doen ghenesen.

Ionghman.

O God / boven alle Goden ghepresen /
Seght my doch wat mach het wesen /
Dat my mijn zinnen aldermeest berooft.

Cupido.

Dat ghy haer soete Woordeken/ al te dra ghelooft /
[pb: 17] De Ionghe Dochters segghen veel / dat sy niet en meynen /
Ende tghene sy meest weygeren / begheren sy pleyne /
Hier door certeyn wordt u Ionckheyt bedroghen.

Ionghman.

Ick meynde och armen / dat de Meyskens niet en loghen /
Wat zal ic poghen // dat my dat niet en belet.

Cupido.

Ghy sult u houden / oft ghy haer gheloofden maer weten bet.

Ionghman.

Haer Woordekens net // moet ick die vergheten /
Seght my Cupido / hoe zal ic dan weten /
Wanneer myn Liefde haer ter Herten gaet?

Cupido.

Als ghy haer Woorden volbrenght metter daet /

Ionghman.

Och Cupido gheeft my raet // sy heeft een ander liever dan my /
Hoe zal ick het mercken / dat ick alleen de Liefste sy?

Cupido.

Dient haer altijt bly /
Continuerende / end' doet wat haer belieft /
Daer gheen partije en is / verkout de Lieft.

Ionghman.

Or ca / caragie ick sy gearmeert /
Lijden ende strijden / en kan my niet deeren.
O groot Godt Cupido / ghy hebt my gheleert /
Dat Maechdelijc zaet // daer mijn troost aen staet // zal ic altijt eeren /
Eñnd u met dancbaerheyt sacrificeeren /
Zoo langh ick op der Aerden zal leven.
Ick hoop sy zal haer eens omme keeren /
Myn Hert myn Sinnen heb ick haer ghegheven /
Kan ic dan ten laetsten gheen troost verwerven /
Zoo moet ic dan van dese Wonde sterven.

FINIS.

Liedeken,

op de Wijse: van Courante Françoyse.

EEr dat ick Cupido konde /
Wenschten ick om der Liefden soet /
Doch zoo haest als hy my wonde /
Heeft hy my lieffelick ghegroet.
Maer als het Kruyt Sardinus doet /
Heeft my lachende verslonden /
Met een Pijl / diet Hert doorwroet /
Eylaes my dunct ick sterven moet.
Want als ick na Ionghers pleghen /
Onder groene Eycke lanck /
Was int Gras ter neder ghesleghen /
Hoorden ic naerder Nimphen sanck /
[pb: 18] D'aerde verheuchde door't gheklanck /
Ick sagh lancx de groen Weghen
Eene Maecht / van wesen blanck /
Alwaer myn eerste Liefde dwanck.
Als ick sach dees Blom voor ooghen /
Wert myn Liefde terstont beduyt /
Als de Son smorghens in't hooghen
Straelt syn glants / op't groeybaer Kruyt /
Trect den vochten Dan daer uyt:
Zoo deed sy my 'tHert verdrooghen /
En in plaets van Lief ruyt /
Niet dan Liefden in't Herte spruyt.
Doch waer Liefden niet dan ghenuchten /
Die my nu zoo bitter smaect /
Had Cupido haer met duchten
Met ghelijcken Pijl gheraect /
Maer gheen Liefde myn Lief ghenaect:
Want sy vliet als Daphne dede /
Soete Liefde sy seere ghelaect /
Dies my 'tHerte noch meerder blaect.
Had ick nu Cupidos Schichten /
Zoo sou ick myn Lief terstont
Met ghelijcken brant verlichten /
Als hy my nu heeft doorwont /
Dan zoo souden wy ghesont /
Bey te samen veel Vruchten stichten /
Als twee een syn in verbont /
De Liefd' blijft vast 'tzy u vermont.
Even-wel zoo langhe ick leve /
Zal ick u verlaten niet /
Al waer ick van haer verdreven /
In het Lant / al waer men ziet
'tHemels Licht / alst ons ontvliet /
Dus O Lief my troost wilt gheven /
My u lieffelick Aenschijn biet /
Eeuwich u groot lof gheschiet.

FINIS.

Minde de Ieucht,, altijt in deucht,, sonder verdriet
Zoo soude Minne,, door weelde der zinne,, verdorren niet.


Back to top ↑

Luxuriant animi iuvenum [2]

[pb: 19]

Wilt leeren Spelen, en Meesterlijck Danssen,
Zoo meucht ghy komen by groote Hanssen,
Ende oock, de Dochters sonder falen,
Indien ghy daer niet by en quaemt, souden u doen halen.

[pb: 20]

Luxuriant animi iuuenum: Saltuque, lyràque,
Adiunctis numeris, membra mouere iuuat.

Mit singn, mit springn, vnd dantzen,
Wagn wirs woll auff die schantzen.

[pb: 21]
NOTA.

Dry dinghen zijn te vvinnen int Minnespel,
Den Hemel, 'tVaghevyer en de Hel,
Den Hemel is te kryghen met het IA vvoort
De Hel, met syn Paspoort,
'tVaghevyer is tusschen beyden te loopen
Voor NEEN te vreesen en IA te koopen.

Op de Wijse: Van Pavane d'Espainge.

WEl op / wel op Goddinne // soet
Komt u Deenaer te baet /
Wilt wtblusschen der Minnen // gloet
Al eer het valt te laet /
O reyn Maechdelick saet /
'tIs in u macht certeyn /
Ghy syt voorwaer alleyn
De Blomme dien ick meyn.
Want door u Lieffelick wesen // klaer
Heeft Venus my doorwont /
Wilt ghy my niet ghenesen // maer
My vlieden t'aller stont /
Zoo blijf ick onghesont /
Myn Ionghe Hertgen teer
Vergaet hoe lancx hoe meer /
Want u Liefd' quelt my seer.
Hoe langh sult ghy doch vlieden // my
En laten in de smert /
Wanneer sult ghy doch bieden // vry
V ionst / op dat myn Hert
Te recht ghenesen wert /
En ick bevrijt van pijn /
Met u de Liefste mijn
Eens zal ghevoeghet zijn.
Dus o Princesse schat // van aert
Doet u Dienaer bystant /
Hem die u doet syn klacht // beswaert
Reyct mildelick u hant /
O Edele Diamant /
Volcht Hers kloeck ghemoet /
Die noyt haer Dienaer goet
Onthout haer vrientschap soet.

Liefde te draghen en is gheen pijn.
Als Liefde, met Liefde, gheloont mach zijn.


Back to top ↑

Aures demulcet [3]

[pb: 22]

Door soetelijck Spelen end' Singhen
Konnen vvy het leven verlinghen.

OM 'tverstant te verscherpen, leeren wy neerstelijck Singhen,
Om oock met den tijt, tot 'tMinne-spel te pas te bringhen.

Tot onser Maistres servys, leeren wy soetkens Spelen,
Daer by Lieffelijck met het keetgen quelen.

Wat is doch dese Konst, als daer in dese saken
Ghebreect en Vrijsters stem? alleen kant ons vermaken.

Maer wat voor een Doeck, komt kijcken door der deuren?
Komt Vrijster, komt doch hier, Och trect my niet, mijn Rock zal scheuren.

La douce mesive, & le Chanson,
Porte a la Dame, & l'ame, recreation.

Aures demulcet, flectit durissima corda,
Exhilarat tristes, conciliatque sibi
Et lassus recreat studiorum pondere mentes;
Quid mirum a Musis, Musica nomen habet.

[pb: 23]

[pb: 24]
SONNET.

MEestersse van myn Hert, die door u soete stralen
En 'tvriendelijck ghelach, van uwen Roosen mont,
Myn Edel vry ghemoet, alleen vervvinnen kont
Oorsaeck van myn vreucht, oorsaeck van myn qualen.
Meestersse die myn Hert, kont wt myn Lichaem halen,
Dat nu van u Oogh, zoo vlammich is ghevvont,
End' dat ghy oock alleen, kont maken vveer ghesont.
Wanneer dat u ghesicht, medoghent mach op dalen,
Ontfanct dees droeve klacht, die u van ghantsch ghemoet
Wtberstende, door u arme Dienaer doet.
Die u voor desen tijt, syn Roosen Mont zal noemen
Indien hem maer de jonst gheschiet van desen dach,
Dat hy syn Roosen Mont, met recht, u heeten mach,
En sich van huyden aen, u arme Dienaer roemen.

[pb: 25]
Nieu Liedeken met zijn Voys.

Diese kan, ten gaet niet boys.

O Venus verweckt schoon // doch myns Liefs Hert /
Wijst een gherechte loon // dat ick verwinn' de smert /
Ick en kan niet langher leven / in dit torment /
Ic brand / ic brand / ic brand / door Liefden sonder ent.
Suchten is myn Spijs // Tranen is mynen Dranck /
Dat maect myn Hert zoo grijs // en myn Lichaem zoo kranck /
Cupido dat doet my alle dees smert /
Eylaes / eylaes / eylaes / schoon Lief vermach dit van u Hert.
Haer Wanghsken root // 'tGhesicht seer amoureus /
Brengt my al in den noot // doort wesen gratieus /
Ic en kan niet langher leven in dit verdriet /
Ic sterf / ic sterf / ic sterf / al door oprechte minne ziet.
Adieu Princes /
Adieu alder adieu /
Adieu myn Maistres /
Adieu myn Lief adieu /
Schrijft op myn Graf / hier leyt een Minnaer in /
O doot / o doot / o doot / helpt my wt dese min.

Venus Goddinne,, door vierighe minne
hoort myn ghewaghen.
Helpt my ghewinne,, die my van zinne
heel maect verslaghen.


Back to top ↑

Concentu vario mentesque auresque fruuntur [4]

[pb: 26]

'tGhesanck en Snaren-spel
Betaemt der Liefden wel.

WY hooren alle Iaer, in de Lente Blomdrachtich.
Het schoon Ghepluymde Volc, bedrijven vvonder vreucht,
Door het soet ghesangh, vvant't invvendich verheucht,
Loct elck Voghel syn Paer, int lof, door Liefden krachtich.

De verstandighe Mensch, de Mensch, die Godt Almachtich
Heeft ghemaect, na syn Beelt, oeffent oock dese deucht,
Om te vvinnen 'tghemoet, van een Blommighe jeucht,
Ia 'tVrouken ghebruyct steedts daer toe haer Keelken sachtich.

Ten is voorvvaer niet vreemt, datmen verholen leet
'tWelckmen hem schaemt, plat vvt, aen elck een, topenbaren,
Door een Liedeken soet, doet verstaen, aen diet vveet.

Sulcx is der Liefden les, vvant al staet u ghereet
Den soeten loon tontvaen, der ghetrouwer Minnaren,
Doch alst verborghen is, sult ghy te beter varen.

Le cœur qui Chante,
Son feu evante.

[pb: 27]

Concentu vario mentesque auresque fruuntur,
Quas rapit ad Musas melle refertus amor.
Gratus is est, blanda qui carmina voce susurrat,
Atque simul cythara dulcia plectra mouet.

Crispin de Pass inuent. excudit.
[pb: 28]
REFEREYN.

LAet ons vreucht,, en gheneucht,, hanteren,, gaen
Ist dat ghy meucht,, laet fantaseren,, staen,
Wilt van Herten altijt vrolijck wesen,
Vry sonder vresen:
Het is nu tijt om in vreucht te triumpheren,, plaen
Dus vvilt alle svvaricheyt van u keren,, saen
Zoo meucht ghy van alle qualen ghenesen,
Door jolijt ghepresen.
Want wt een vrolijck Hert, komt ghesontheyt gheresen,
Maer wt treuren spruyt melancolyen.
Ey laet ons ontspannen der vreuchden pesen
En solaes hanteren in desen tyen
Elck vvil hem nu in den Gheest verblyen
Op datter treuren van ons vvert verdreven,, loet
Want een vrolijck Hert den Mensch langh leven,, doet.

Op de Wijse: Vluchtighe Nimph vvaer heen zoo snel.

LVstighe Gheesten over al
Met Singhen / Spelen / en soet geschal
Laet u hooren // om vreucht t'orbooren
Wilt triumpheren overluyt /
Alle de droefheyt buyten sluyt.

Venus Goddin met haren Soon
Die zal spannen hier de Kroon /
t Haerder eeren // wilt iubileeren /
Tracht o schoone Ionghe jeucht /
Dat ghy haer eert in alle deucht.
[pb: 29] Sy is die voor al wort begheert /
Want haer schoonheyt supereert /
Alle schoone // in den Troone
Sy met haren Soon bedwinght /
Al wat de klare Son omringht.

Door haren raet is als een Swaen /
Iupiter by syn Lief ghegaen /
Domineren // cortoyseren
Die de Hemelen regeert
Heeft hem om haer dickwils verneert.

Sy ist die t Cupido ghebiet /
Dat hy Liefdens Pylen schiet /
Die de zinnen // trou doen minnen
Sy is die de Liefde gheeft /
Waer door de heele Werelt leeft.

Om haer zoo wortet al ghedaen /
Om haer maectmen de courtoysaen /
Om te winnen // syns Liefs zinnen
Daer een trou Minnaer na staet
Nacht en Dach / vroech ende laet.

Daerom ghy Princen trou van aert /
En ghy Princessen seer gaillaert /
Wilt vermeeren // Venus eeren /
Looft altijt haer Majesteyt
Met Musicale vrolijckheyt.

FINIS.

Die Sieck is die zal soecken
Schoone Vrouvven met vvite doecken,
Ende daer toe den Rijnsche Wijn
Dat is de beste Medecijn.


Back to top ↑

Varijs viden' sic illecebris Cupidinem [5]

[pb: 30]

'tGhesicht / 'tGhehoor / 'tGhereuck / 'tGhepraet /
Brenghen de Minn' ter rechter daet.

VVilt ghy dickmael aensien, een Maechdelijck ghesicht.
'tsy tusschen het Ghedans, of wel in der vvijcken;
Wilt ghy hooren 'tgheklanck, der konstigher Musijcken,
't Welck 'tKeelken, eender Maecht, klaghende brenght int licht.

Wilt ghy riecken den geur der Blommen, daer de Schicht;
Der Liefden, onder schuylt, door Vrouw'lijcke practijcken;
Wilt by de Vrijsters schoon, u wel sprake doen blijcken,
Door 'tMinn'lijcke praet, oft Rethorijcx Ghedicht.

Wilt ghy (seggh' ic) sulcx doen, ghy blijft seer saen ghevanghen,
Onder Cupidos joc, 'tvvelc altijt open staet,
Om d'onbedachte Luyd', te brenghen in verstranghen.

Wacht u dan Minnaer Ionc, neemt mijn Lesse te baet,
Maticht den heeten lust, in de vreucht, die vergaet,
En denct dat tot het quaet, zijn veel loose toeghanghen.

Sentant,, oyant,, ivoyant,, parlant
De lourdou, l'on de vient amant.

[pb: 31]

Varijs viden' sic illecebris Cupidinem
Posse allici, vtpote narium suauissima
Dulcique pastura aurium vel ludicris
Fixam petendo auem jaculationibus
Aut otiosis ambulationibus,
Confabulationibusque friuolis

[pb: 32]
Rondeel.

By de Ionghe Ioffrouvven myn Gheest verfraeyt,
VVant ick sonder Liefde niet en kan leven,
Cupido in my ghesaeyt heeft syn saet.
By de Ionghe Ioffrouvven myn Gheest verfraeyt,
Die dan myn ghetrouvvicheyt niet en versmaet
Die zal ick myn eerbaer Liefden gheven.
By de Ionghe Ioffrouvven myn Gheest verfraeyt.
VVant ick sonder Liefde niet en kan leven.

Nieu Liedeken,

Op de vvijse: Alzoo't beghint.

LEstmael met blyde zinne
Quam ick in het groene Wout /
Daer vant ick Venus de Goddinne
Met gheselschap menichfout:
Elck bracht daer vreuchde voort /
Singhende met soet accoort /
Komt ghy Ghesellekens by /
Komt met u schoon Lief int groene /
Maect jolijt // wie dat ghy zijt
Nu in desen blyden tijt.

Pallas en Diana schoone
Waren oock in dit rogier /
Iuno sat daer in den Troone /
Iupiter was haren Vryer:
Doen sloech daer een Trompette klaer /
Singhende was sy voorwaer /
Komt ghy Ghesellekens by / etc.

Venus ghinck al verholen
Lustich op hanghen eenen Krans /
Ghewrocht van Blomkens en Fiolen /
Daer vergaerden sy eenen Dans:
Doen Sanck daer een al van Artoys /
Met soet ende klaren voys /
Komt ghy Ghesellekens by / etc.

Als sy aldus lustich songhen /
Vreucht bedreven delicaet /
Quam daer een door-ghedronghen
[pb: 33] Seer out berompelt / end' quaet /
Haet en wasser niet gheacht /
Want men rieper metter macht /
Komt ghy Ghesellekens by / etc.
'tWare goet al hier te wesen /
Sprack een Edel Prince jent /
Kreegh ick tot myn wil ghepresen
Myn Lief al hier present.
Dewijl ick stont in dit ghepeys /
Songh Venus noch een reys /
Komt ghy Ghesellekens by /
Komt met u schoon Lief int groene /
Maect jolijt // wie dat ghy zijt
Nu in desen blyden tijt.

Liefde die niet en mindert, maer altijt vvast
Na sulcke Liefde, myn Herteken tast.

Der Minnaren A.B.C.

A erdich zoo is de Liefste mijn /
B lyde van Herten is haer aenschijn.
C laer ghelick den Dagheraet /
D euchdelick in haren Ionckvrouwen staet.
E erweerdich syn haer reden /
F risch in haer Leden.
G oedich in haer dinghen /
H eus in haer wandelinghen.
I verich in den Dinst des Heeren /
K onstich om alle dinck te leeren.
L ieffelijck om te aenschouwen /
M innelijck boven alle Ionckvrouwen.
N eerstich in haer wercken /
O otmoedich in de Kercken.
P untich is sy en smal /
Q uaet schout sy over al.
R eyn hout sy haren staet /
S tatich waer dat sy henen gaet.
T rou van Handen en heus van Monde /
W aerachtich tot allen stonde.
X cellent is sy by desen /
Y euchdich in al haer wesen.
Z achtmoedich met groot verstant /
Edelder dan een Diamant.

By Nacht spelen de Vrijers en Vrijsterkens nau,
Sy dencken by de Nacht, syn alle Katten grau.

[pb: 34]
Nieu Liedeken,

Op de VVijse: Alst beghint.

MInzaem Beeldeken amoureus
Die 'tHeyrkracht overwint /
Troostbaer Herteken gratius
Ghy zijt een zeedbaer Kint /
Ghemint // en wtghelesen /
Int wesen // gheen als ghy /
Daeromme
Reyn Blomme
Ick komme // tot dy /
Myn plaghen
En klaghen
Helpt draghen // met my.

Aerdich Edel besneden // rijs
Ghesproten magnifijc /
Hesther sydy in zeden // wijs
Waer is doch uws ghelijc?
'tAertrijck // vervult dyn fame /
Eersame // Maghet smal:
O puere
Figuere
De Fluere // van al /
V schoone
Persoone
De Kroone // zijn zal.

Reyct my heden dyn witte // Hant
Dus langhe niet en toeft /
Myn teer Herte door hitte // brant
d'Welck meer dan troost behoeft /
Bedroeft // ligh ick te neder /
Keert weder // zoet Aenschijn:
Oorsake
Dyn sprake /
Heeft smake // zoo fijn
Dat heden
Dyn Reden
Ghebeden // moet zijn.

Is bewesen Vrouwen // recht
Aen my / in voller macht /
Dat ick uwen ghetrouwen // Knecht
Ben aenghenaem verwacht /
Den Nacht is dan verdwenen
Vaert henen // valsch krackeel /
Gheen perten
En smerten
Twee Herten // gheheel
Met zinnen
Wy winnen
Der Minnen // Kasteel.

Adieu minnelijck // royael
Ionck Herte / heusch en vry:
[pb: 35] Die Goddinnelijck // teenemael
Myn vreucht zijt even by
Zoo bly // als wy // nu scheyden
Verbeyden // wilt my zaen
T'onvroede
Int goede
Ten bloede // neemt aen
Hout stede
In vrede
Hier mede // wy gaen.

Op de VVijse: Monverle.

GHelijck 'tHert vermoeyt van jaghen
Seer verlanght na een Fonteyn:
Zoo verlanght myn Hert verslaghen
Na myn Lief / en troost alleyn /
Om wien ick moet veel plaghen // draghen
En verdriet /
Ick kan haer niet behaghen // 'tklaghen
Is om niet.

Want sy en wilt na my niet hooren /
Dies blijf ick met druck belaen:
Al myn klaghen is verlooren /
Sy laet my gheen troost ontfaen /
Dies mach my niet als treuren // beuren
In den noot /
'tWelck zal tot aller uren // duren
Tot den Doot.

Maer wou sy my eens troost schincken
Door een vriendelick ghesicht /
Van haer Ooghskens die klaer blincken
Zoo waer ick van druck verlicht /
En dan souden myn zinnen // binnen
Zijn verheucht.
En ick sou door het minnen // winnen
Veel gheneucht.

O Princes weest zoo beradich
G'nadich // gheeft u dienaer loon.
Hy zal voor u deucht wel-dadich
Stadich // dienen u Persoon:
En zal tot allen tyden // stryden
Voor u eer:
Dus wilt hem wt het lyden // vryden
Dat's 'tbegheer.

FINIS.


Back to top ↑

Aëra perlustrant & aquas [6]

[pb: 36]
Des Werelts lust // De meest onrust.

D'Een in de Locht syn Iacht, begherich zal aen vanghen,
De tweed' int Water Vischt, en Henghelt met verlanghen.

De derd' int Aertrijc, 'tgheen groot vvort gheacht,
De vierd' int blickerich Vyer, na d'Alghemiste tracht.

Alleen om hun vermaec, elc sonderlingh zal kiesen,
Een Element alleen, en zoo den tijt verliesen:

Doch die ghetempert is, soect vreucht in sulcken Dier,
Daer in hy d'Aerde vint, het Water, Locht ende Vyer.

[pb: 37]

Aëra perlustrant & aquas & visceræ terræ
Et flammas fatui o coram quam quæritis adsum.

O ihr narren alle vier,
Wass ihr sucht das fint ihr hier.

[pb: 38]
SONNET.

ICk sie u fier ghelaet, u wel-ghevoechde Leden,
V Lipkens als Corael, u blancke Kaecxkens net,
Die met een ronden bloos, int midden zijn beset,
V hupschen braeuwen tret, en u beminde zeden,
Dit schijnt te zijn den loon, van 'tgheen ic heb gheleden,
Daer myn ellendich Oogh, mach sien noch altemael
V Lipkens, Zeed' en ghelaet, en u Kaecxkens en u tret
Dat plach te syn het hooft, van alle mijn Ghebeden.
Dit laes, dit is my weer een over groote pijn,
Dat beyd' myn Ooghen my, al veel te vveynich zijn
Om op het minste Lidt, te deghen vvel te letten.
Dies sorch ic, dat ic noyt te recht aenschouvven zal
Ghelijc en overhoop, u schoonheyt heel en al,
Al kost ic al myn Lijf, met Ooghen heel besetten.

Ick heb een Lief wt rechter min,
Dagh en Nacht is sy in myn sin:
Haren naem is Truyken met Oor,
Door haer ick d'beste vreucht oorboor.

[pb: 39]
Nieu Liedeken

op de voys: Fortuyn Angloys.

EEn schoon Goddin
Venus ghelijc certeen /
Ick seer bemin /
Nochtans hout sonder reen /
Myn Hert / Ghemoet
En oock alle myn kracht /
Onder de voet /
Ende gheheel versmacht.

Sulcx dat ic roep
Tot Cupido ydoon /
Ende versoeck
Dat dese Maghet schoon /
Hy sulcx in stier
Dat sy my consenteert /
'tGheen ick beghier /
Ende myn Hert laudeert.

Waer toe hy niet
En begheert te verstaen /
Maer veel meer schiet
Met syner Schichten saen /
In myn Ionck Hert /
'tWelck is vol pijne ziet /
Ende vol smert /
Levende met verdriet.

Dies ick met vlijt
Aenroepe seer de Doot /
Dat hy subijt
my helpt wt dees noot /
En het leven soet /
My beneem door't ellent /
Op dat met spoet
Myn leven heeft een ent.

Adieu Princes /
Myns Hertsen toeverlaet.
Adieu Maitres
Daer al mijn hoop op staet /
Ick blijf ghetrou /
Vwen Dienaer ootmoet /
Adieu Ionckvrou /
Segh ick tot eenen groet.

FINIS.

Al doe ick verloren spel,, Nochtans ick niet aflaten sel.


Back to top ↑

Oblectas animos, sensus trahis [7]

[pb: 40]

Danssen,, Spelen end' soetkens Singhen,
Doen de Liefde wt den slaep ontspringhen.

SONNET.

KOmt ghy minnelick Gheslacht, ghy Gheslacht die ons daghen
In dit droef, jammer dal, met veel vreuchden versoet:
Komt in dit groene pleyn, daer Zephir beven doet
De Blomkens, die Flora voortbrenght, tot ons behaghen;
'tIs d'blijtste deel des Iaers, de Cupidons hier jaghen,
Niet het vier-voetich Hert, maer 'tHert dat vol gloet
Der Minnen altijt brant, komt ghy dan Vrijsters soet,
Komt bluscht het Minn'lick Vyer, 'twelc lastich is om draghen.
Het soete Snaer-gheklanc, loct u tot d'Minnen-spel,
De Nachtegael roept u, ter banen even-vvel,
Komt vervrolijct den Gheest, vvilt den lust niet bedvvinghen,
Ghemerct dat het Saysoen, de plaets, en de Natuer
Door een verborghen kracht, door een onsienbaer Vuer
Doen de Liefd', en de vreucht, vvt haren slaep ontspringhen.

Le Chante, & son des Instrumens
Reveillent l'Amour en nos sens.

[pb: 41]

Oblectas animos, sensus trahis: influis aures
Si quando, exsiliunt excita membra sono.
Quis, nisi truncus iners (quamquam et saxa impulit orphey)
Musica, diuinam vim neget esse tuam.

[pb: 42]
REFEREYN.

MEnich Amoureus Hert schept troost en vreucht
Alst wesen mach, in syns Liefs presentie,
Daer door synde van binnen in den Gheest verheucht
Makende van gheen svvaricheyt mentie,
In troostelicke Woordekens vol eloquentie
Schept menich Hert troost, t'synre verblijen,
Luysterende neerstich met deligentie
Na haer Woordekens die alle druc afsnijen,
Een vriendelijc ghesicht tot diversche tijen
Vervreucht menich Herte triumphant;
Nochtans als desen, elc moet dat belijen,
Gheven gheen volmaecten troost na myn verstant:
Maer een Amoureus Hert schept den troost playsant
(Zoo't ghebleken is aen menich Man en Vrouvve)
Int ghebruycken syns Liefs, hem ghejont op trouvve.

Nieu Liedeken

op de vvijse siet: De Nachtegael die sanck een Liet.

DEes soete tijt /
Elck een verblijt /
Zoomen bevint:
Dus wie ghy zijt /
Droefheyt versmijt /
En u bewint /
Ghelick Venus Dienaren
Te paren /
Int groene Lant // Dat hem playsant
Beghint te openbaren.
[pb: 43] Door 's Meys virtuyt
De Aerd' ontsluyt /
En gheeft ghewas /
Van Loof en Kruyt /
Dat weeldich spruyt /
Met Blomkens ras /
Die seer lieffelick ruycken /
Wilt pluycken:
Wert ghy bespiet /
Laet daerom niet
V vreuchde onderduycken.
Maer onghestoort
Behout accoort /
Met reyn gheneucht /
Gaet zoo't behoort /
In Liefden voort /
Ghy Ionghe Ieucht:
Wilt Kuskens omme delen /
En quelen /
Liedekens fray /
In desen May /
Met soet-luydende Kelen.
Al sloven sy / Om rooven dy
Van Faem en Eer /
En brenghen by // Door vileyny
t Gheen nimmermeer
In u zin oft ghedachten // Vernachten /
Lijt u onschult
Doch met ghedult /
En wilt daer op niet achten
Want Klappers quaet // Sayen haer saet /
Door nijt altoos /
Daer valt gheen raet
Teghen die daet /
Der Tonghen boos /
Die sy / om elck t' onteeren // Regeeren /
Dan al haer doen
En kan de goen
Int alderminst niet deeren.
Het Heerlick lof // Dat haer daer of
De Vrome gheeft /
Is van sulc stof /
Als Mydas grof
Bekomen heeft:
Dat waren Ezels Ooren // Wilt hooren /
Het selfde wins
Ick oock den Prins
Die sulcx gaet oorbooren.

Wacht u t'allen termijn,
Voor die dobbel-mondich zijn.

[pb: 44]
Mey-liedt,

Op de vvijse: Passimede Cecilie.

WIlt nu al // groot en smal /
Den Mey helpen stichten /
Want Auroras Lichten
Zijn nu aen't Firmament /
Van ons heel Vroech bekent /
Komt int dal // met gheschal
Aenhoort Phœbus schichten /
Vulcanus moet swichten /
Die ons was Assistent /
In den Winter absent:
Wech Mares Dienaren
Die noch beswaren
Ons vreucht alsoomen // ziet
Neptunus baren // Boras scharen
Maect nu qua stroomen // niet
Want haer kracht // is versacht
Ziet Saturnus bouwen /
Die haer klacht // niet en acht
Doet Ceres ontfouwen /
Door's Meys bedouwen
Meucht ghy't aenschouwen.

Men ziet daer // openbaer
Venus residenty /
Pallas door sententy
Gheeft reden te verstaen
Voor menich Courtisaen:
Flora klaer // die doet haer
Blomkens assistenty /
Bewijst reverenty
Mercurius verslaen /
Rethories vermaen /
Dians Dieren // schoon van manieren
Sietmen versellen // bly
Haer Hoofden cieren
Met Lauwerieren /
Lunas opstellen // vry
Pan om hoen // gaet int groen
Lammerkens versmaden /
Om te voen // gaet hem spoen
Ter Velden ontladen /
Seer groen van bladen /
Door's Meys weldaden.

Gaet ten toon // hoort ydoon
De Nimphen verheven /
Vreucht wert daer bedreven /
Door Cupidos verstant /
Van Appollo playsant /
Eenen schoon // Laurier Kroon
Wert hem daer ghegheven /
Dus zit hy beneven
By Venus elegant /
Als een Godt triumphant:
[pb: 45] Musijckers kelen
Hoortmen daer quelen /
En accorderen // zoet
Harpen en Velen // 'tlieflick spelen
Den Mey ter eeren // goet:
Noch 'tgheluyt // van 'tghemuyt
'tGhevoghelte ghedoken /
Alle Kruyt // oock ontspruyt
Lieffelijck van roken /
Noch staet ontloken /
Den Mey voor-sproken.

Metter daet // delicaet
Meucht ghy Princen mercken /
Door dees Muses wercken
Syn alle dese Goon /
By haer Fonteyn ghewoon:
Nu ontslaet // sonder haet
Iupiter syn Vlercken /
Zoo dat Bacchus Klercken
By Venus syn ontboon /
Door Cupido haer Soon /
Die door syn stralen
Pluto doet dalen /
Door kracht der minnen // groot
Lieffelijcke talen // gaet hy verhalen
Om te verwinnen // bloot
Dat met deucht // wert gheveucht
Hymeneus blaken /
En door vreucht // reyn gheneucht
Gaet Momus versaken /
Die doch moet laken
Des Meys ontlaken.

FINIS.

Alle Dieren verheughen int Meys saysoen,
De oprechte Liefde die blijft altijt groen.

Mey-liedt,

Op de Wijse: Tribulatie en verdriet.

DEn tijt is hier /
Datmen zal vrolijck wesen /
Want in elck quartier
Den Mey seer lustich staet /
Sonder dangier
Kan Venus ons ghenesen /
Met Cupido fier /
Die zal ons gheven raet /
Om te verstooren de nyders tonghen quaet:
Want sy benyden // zeer
Dat jemant sou verblyden // meer
Selfs sy besyden // eer
[pb: 46] Vallen al in misdaet.

Wy synse quijt /
Die ons hier deden smerte /
Dies wy met jolijt
Brenghen den Mey playsant:
Met appetijt
Ghebruyct elc vreucht int Herte /
Om dat haet en nijt
Zoo vast leyt in den bant.
Zoo wort de Alderliefste / den Lauwerier gheplant /
Noyt reynder Liefden // zoet
Pyramus Thysbe briefde // vroet /
'tWelck hem deurgriefde // 'tbloet /
Doen hyse niet en vant.

Hier woont de schoone /
Laet ons den Mey haer draghen /
Selfs in Persoone /
Als Minnaers toebehoort /
Oft sy ydoone
Schiep in den Mey behaghen /
Veel vreuchts en loone
Kryghen wy van haer een Woort /
Want haer soete sprake die ghaf ons wel confoort /
Als sy t'ontsluyten // plach
Den Gheest in swaer der muyten // lach /
Daermen wt spruyten // sach
Reyn Liefde met accoort.

Princen eerbaer
Liefden bracht ons te voren /
Dies wy sonder vaer
Vielen dus slecht ghesint /
Om dat alle Iaer /
Den Mey doet vreucht oorboren /
Metter Konsten klaer
Met hem diese bemint:
Zoo hebben wy eenpaer
Gheweest der Konsten vrient /
Sonder arghelisten // vry
Zoo syn wy Catharinisten // bly
Danckelick neemt Artisten // ghy
Van ons / Liefde verwint.

FINIS.

Liefde is zoet,, Baert Vrede goet:
Maer nijt en haet,, Baert niet dan quaet.

[pb: 47]
Nieu Liedeken,

op de vvijse: Laest ghingh in den Mey spaceren, &c.

IEucht wilt vreucht in u doen blijcken
Lustich / rustich onbevreest:
Singht en springht / wilt Rethorijcken /
En vermaken zoo den Gheest /
Alles watmen hier verteert
Wert ons van den Weert vereert /
Hierom vry // brenght wat by /
Macht gheschieden /
Op dat alzoo kleyn en groot
Nu met my // vrolick sy /
Na't ghebieden:
Van hun die ons heeft ghenoot.

Schenct eens om al van de klaren
En proeft haer edele kracht /
Droefheyt doet sy haest vervaren /
Wt der Minnaren ghedacht /
Sy verheucht / die haer in maet
Drincken kan / anders ist quaet /
Ia Fenijn // sout hun zijn /
En seer schaden:
Hierom tot den Sanck ghebruyct
D'edel Wijn // die seer fijn
Alle daden
Van gheneucht en vreucht ontluyct.

Wijn doet kennisse vernuwen
En oock menich dingh bestaen /
Minnaers doet sy gheensins gruwen
Siende Sloot noch Ballick aen.
Loer-ooghskens men door haer schenct /
Zoo dat d'een om d'ander denct /
Dies ontsteect // eermen spreect /
D'Herten gloedich /
Cupido al met zijn Schicht /
Tijt ghebreect // schaemte bleect
'tAenschijn spoedich /
Daer hy zoo zijn Liefde sticht.

Prince boven alle dinghen
Zoo prijs ick de Vroukens reyn /
Want sy door haer lieflick singhen
Vreucht voort-bringhen hier int pleyn /
Sonder haer / wat sout oock zijn?
'tIs wel waer / eel is den Wijn /
Maer Liefs lust // wert gheblust
Door't aenschouwen /
Van een vriendelick wesen // zoet /
Dat versust // all' onrust
En berouwen /
Pijn door haer ghenesen // moet.


Back to top ↑

Arridet stultus, cernens. studiosa Juventus [8]

[pb: 48]

Die te veel kust en tast // Wort van den Gheck verrast.

SONNET.

OCh hoe bly en verwent, syn Venus Ghasten,
Als elc hem siet ghepaert, met syn soete Boel,
Hen dunct sy hebben't vvit, net ghetreft in den Doel,
Als sy aen't kussen syn, end' aen't Mammekens tasten.
De Munnick vvas noyt zoo vro, als na den droeven Vasten,
Hy ghinck om 'tEyerloon, noch Svvijn, in vuylen poel,
Als dese Kussers syn, die door dit sacht ghevoel
Der Lipkens root gheverft, hier door meenen t'ontlasten.
Maer t'is al ydelheyt, alsmen te recht besiet,
Al hebben sy ghekust, s'en hebben anders niet
Dan ydel ghenuecht, die den Gheest meer doet blaken,
Daer by komt noch den Ghec, diese brenght int verdriet,
En klapt int openbaer, hare verholen saken,
Ist niet een suyver vreucht, om zoo seer na te haken?

Il ne faut baiser si soubuent,
Que la novelle en aille, au vent.

[pb: 49]

Arridet stultus, cernens. studiosa Juuentus,
Oscula dilecta vos repetita dare.

Der Narre sagt, Das ihm behagt
Das spiel, so er. Hie schawt von fer.

[pb: 50]
REFEREYN.

DIe hier mocht krijghen en altijt behouwen,
Eer, wel-varen en jonste by schoone Vrouvven,
Fortunatus borse, een Wensch hoedeken daer by,
Virgilius Konste om verdryven melancoly,
Gheluck en voor-spoet, ghesontheyt en Eere,
Een vrolick lanc leven, gheacht als een Heere,
Hondert Kroonen des Iaers, alle daech een Pont-groot,
Ionste van Vrouvven, om te kussen haren Mont root,
Ende na dit leven 'tHemelsche Paradijs,
Die meer begheert en is niet Wijs.

Nieu Liedeken,

Op de VVijse: Alst beghint.

OCh ongheluckighen dach /
Ick wel beklaghen mach /
Dat ic myn Lieveken oyt aensach:
Waer door ick ben komen in groot verdriet /
Sy heeft my verlaten en ic haer niet.

Nu ben ick doorschoten snel /
Met Cupidos pylen fel /
Sy heeft myn Ionc Herte doorwont:
Helpt my schoon Liefken in korter stont /
Oft ic en kander niet werden ghesont.

Venus komt my te baet /
Toont al u krachten snel.
Lief wilt my helpen wt dit ghequel:
Helpt my schoon Liefken wt dese pyn /
Dat icker van u absent mach zijn.

Och mocht ick sterven den doot /
Door't Sweert Pyramus bloot /
Dat ick't ghevoelde / al door myn Hert:
[pb: 51] Het en waer der my gheen zoo groote pijn /
Als van myn Lief het scheyden moet zijn.

Adieu myn liefste Lief/
Adieu oock all' myn jeucht /
Adieu myn leven en myn gheneucht:
Ghy syter myn Lief en anders gheen /
Om u sterf ick den doot alleen.

FINIS.

Die van Venus oft Cupido noyt syn gheraect,
Die moet van Hout oft Steen syn ghemaect:
Men vint ooc menighen houten Klaes,
Die al dit spel acht voor sot en dvvaes:
Maer als sy eens van Venus vverden ghevaen,
Dan en sien sy Deur noch Venster aen.

Nieu Liedeken,

op de vvijse: Het Windeken daer het Bossch afdrilt.

ADieu wel edel Mondeken root /
Laet my niet langher in der noot /
Maghet ghepresen /
Reyn wt ghelesen /
Wilt my ghenesen /
Nu by desen /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.

Ghy syt de Liefste en altijt zijt
Spijt al de ghene diet benijt /
Maghet reyne /
Klaer Fonteyne /
Die ick meyne /
Int Hert alleyne /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.

[pb: 52]

Om u sterf ick de bitter Doot /
Ontfanght mijn Trou wt Liefden groot /
Maghet puere /
Schoon Figuere /
Moet ic besueren /
Iasons kueren /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.

Om dat ghy syt van Lichaem schoon /
Daerom spant ghy int Hert de kroon /
Reyn Kersouwe /
Fleur der Vrouwe /
Op u Trouwe /
Ick vast bouwe /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.

V Hayrken blinct als goutdraet klaer
Ghy syt mijn Lief int openbaer /
Neemt wt minne /
Ick ontsinne /
Reyn Goddinne /
Laet'k verwinne /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.

V Lippekens rooder als Corael.
V soete spraeck is principael /
Wilt my gheven /
Reyn verheven /
V kracht beschreven /
Hier int leven /
Al syt ghy de Alderliefste mijn /
Nochtans moetet eens ghescheyden zijn.

Scheyden moet ick tot aller stont /
Ghy hebt myn Hert gheheel doorwont /
Wilt ghedencken /
Dat ick u schencke /
Sonder mincken /
Laet Liefden sincken /
Adieu wel edel Ionckvrou fijn /
Want het moet nu eens ghescheyden zijn.

FINIS.

Met pijn groeyende.

Het moet al scheyden tot elck termijn,
Hoe Edel, Rijck end' Arm dat sy zijn.

[pb: 53]

Op de vvijse: Alst beghint.

ICk heb ghevrijt
Een alzoo schoone Vrou /
Van grooten rou
Mach ick wel klaghen /
Ist niet een spijt /
Ick was haer zoo ghetrou /
Mijn leven sou
Ick voor haer waghen:
Noyt Ooghen saghen /
Bedroefder daghen /
Dat sy my gaet verjaghen /
'tIs sonder reen /
Gheen meerder plaghen /
Dan Liefden draghen /
Al wat ick haer ga vraghen /
'tIs altijt neen.

Sy is het Greyn /
Dat myn Ionck Hert verhief /
Menighen Brief
Heb icks' gheschreven /
Ick hadse pleyn
Van goeder Herten lief /
In ongherief
Ben ick ghebleven:
Werd 'ick met sneven /
Van haer verdreven /
Nochtans bleef ick beseven
In Liefd' alleen.
Schoon Maecht verheven /
Wilt my troost gheven /
Oft ic verlies myn leven /
Ist altijt neen.

Van Liefd' ick raes /
Al om dees Maghet fijn /
Och mocht sy mijn
Doch eens ghenieten /
Gheen meer solaes /
Dan in haer klaer aenschijn /
Een Medecijn
Mach sy wel hieten:
De tranen vlieten /
Ende sy schieten /
Over myn Ooghen gieten /
Myn Wanghen heen:
Haer Vrienden stieten /
My troosteloos lieten /
Het mach my wel verdrieten /
'tIs altijt neen.

O schoon Prieel /
[pb: 54] Seght toch hoe komt dat by /
Dat wy malkanderen
Dus haten?
O klaer Iuweel /
Vol druc ic altoos sy /
Hoe meuchdy my
Aldus verlaten?
'tVolck van der straten
Al van ons praten /
Ten mach my al niet baten /
Dat ic dus ween /
Lief boven maten /
Wilt my aenvaten /
Want waer wy tsamen saten
'tWas altijt neen.

Princesse zoet /
Hoe loopt ghy aldus veer /
Schoon Lief wanneer
Sullen wy vergaren?
Gheeft my doch moet /
Want ick het wel begheer /
Dat Godt de Heer
V wil bewaren /
In deuchden sparen /
Waer ghy sult varen:
Wilt toch eens openbaren /
'tIa-woort ick meen /
Ghy doet beswaren // Venus Dienaren /
Aldaer wy tsamen waren /
'tWas altijt neen.

FINIS.

Menighe Vryer verslijt syn tijt,
Aen een Vryster die een ander vrijt,
Ten laetsten wort hyse noch vvel quijt,
Voorvvaer het is te grooten spijt.

Op de vvijse: Lieve Dochter. &c.

NV wel op mijn Boersche fluyten /
Laet ons met een soet gheluyt /
Locken myne Nymphe uyt:
Op dat sy mach komen buyten /
En aenhooren 'tswaer gheklach /
Dat ick doe nacht ende dach.

Ay myn Nymphe wilt niet vluchten /
[pb: 55] In de duyster Bosschen dicht:
Maer komt op de Velden licht /
Hoort u droeven Minnaer suchten /
Die u Nymphe zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.

Waerom soect ghy toch te vlieden /
Voor die u niet en misdoet?
Maer bemint u Liefde zoet /
V zal toch gheen leet gheschieden /
Van die (Nymph') u zoo besint/
Dat hy niet als u bemint.

Ghy placht immers wel vrymoedich
Voor de Deure van mijn Hol
Te rusten int Grasken bol /
Waerom vlucht ghy nu zoo spoedich /
Voor die (Nymph') u zoo besint?
Dat hy niet als u bemint.

Oft wilt ghy u Minne sparen /
(Die u bloeyt ghelick een Blom)
Totten traghen Ouderdom?
O neen wilt u liever paren /
By die (Nymph') u zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.

Zal u Mededoghent Herte
(Dat met goetheyt is versiert)
Door wreetheyt onghemaniert /
Hem nu heel laten in smerte /
Die u (Nymphe) zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.

Siet hoe't helder Oogh der Sonnen /
En de Nacht verlichtsche Maen /
Met my dickwils treurich staen:
Och! waert ghy zoo ooc verwonnen /
Van die (Nymph') u zoo besint /
Dat hy niet als u bemint.

Oft men my al Cæsers Kroone
Voor mijn Herders Pijpken ghaf /
En zijn Schepter voor mijn Staf /
'k Had veel liever u te loone /
V / die't Hert zoo heeft besint /
Dattet niet als u bemint.

Noch de meeste molodye /
Noch de aldermeeste vreucht /
(Die hier 'sMenschen Hert verheucht)
Zal mijn Hert konnen verblye /
Voor dat ick (ay Nymphe zoet)
Heb beweeght u straf ghemoet.

Verkiest het Beste.

Back to top ↑

Germen odoriferum tellus educit [9]

[pb: 56]

Blomkens verheughen seer // De Maechdekens noch meer.

WAt isser schoonder, doch, dat 'tghesicht meer behaecht,
Als een grooten Hof, beplant met suyver Bloemen?
Daer de Verwen vermenght in ghetal, niet om noemen,
Door wonder, 'sMenschen Gheest maken stom en versaecht.
Doch de schoonheyt versaemt int Wesen van een Maecht,
Die met recht in den schat, der deuchden haer mach roemen,
Seer hooch te boven gaet, alle de Bloemen, hoe men
Die ooc beschryven wil, die 'tghantsche Aertrijck draecht.
De Blomkens gheven vreucht aen tvvee Sinnen alleen,
Aen't Ghesicht en den Reuck: maer de Maechdekens reen,
Verheughen vvonderbaer, alle 'sMenschen vijf Sinnen:
Blomkens en Maechdekens dienen seer vvel te gaer,
Maer de Maechdekens syn veel nutter, dat is vvaer;
Wie isser dan zoo bot, diese niet sou beminnen.

C'est une belle Fleur,, Qu' une Dame d'honneur.

Dees Blom is schoon,, wt Venus Troon,
Seer excellent gheboren:
Maer schoonder is dijn,, klaer Aenschijn,
O Maechdeken wtverkoren.

[pb: 57]

Germen odoriferum tellus educit, et arua
Purpureis passim floribus irradiant
Blandidulos ergo flores carpsisse iuuabit,
Sed mortalis homo floris adinstar erit.

[N. Iohan. Lanis ludebat Colon]
[pb: 58]
SONNET.

LIefde is van zoodanighe natueren
Datse menighe Minnaers doet trueren,
Want als sy haer Liefkens niet moghen spreken,
Zoo dunct haer 'tHerte in stucken te breken:
Dus wie ghy syt, Dochter oft Ionghman,
Leght gheen Liefde, daer ghy moet scheyden van,

Nieu Liedeken,

Op de vvijse: Alst beghint.

ONder eenen Lynde groen
Daer ick laetst nam myn rust /
Schuylden achter 'tgroen gheplant /
Sach twee Liefkens hant aen hant /
De Min ghenoot syn lust:
'tEerbaer Maechdelingh
Dat haer daer vont alleen /
Streed ghelijck de deuchde doet /
Maer het Knaepkens tonghe soet /
Verwan haer zoo het scheen.
'tMilt ghewenck van haer ghesicht /
Was ghelijck des Sterrens Licht /
Dus ick droomend' lagh.
Meende dat ick sagh /
Den Hemel heel verstuert /
Om 'tgheen daer was ghebuert /
Meer dan de deucht vermach.

Als nu het loose Kint
Hem wederom ontboot /
'tVenus Dier haer wel bedocht /
Wat d'Min had ghewrocht /
'tGhetraen wt d'ooghen vloot:
Schrickte terstont van rou /
Siende 'tbedroefde Wicht /
Maer als hy / syn hant op trou
Ghaf / dat sy / sou syn / syn Vrou /
Doen was 'tHert weer verlicht.
't Lonckend' oogh van't Maechdelingschoon
Worstelde om haren lieven loon /
[pb: 59] 'tGras ontloock van vreucht /
Dat Lief was verheucht /
Phæbus die verblonck /
En syn stralen schonck /
Op hoop van 'tIonghelinghs deucht.

'tVruchtbaer Maechdelingh
Dat lieffelicke Dier /
Steunde vast op haer beloft /
Tot den tijt zijn loop volbrocht /
Dat Nachtegaelken fier /
Hy was Ialoers ghesint:
Gantsch brack der Minnen bant /
Taelde noyt na 'tMaechdeling teer /
Schende des zijn trou en eer /
Vluchtende wt het Lant.
Siet den Boer / den loer / den Vyl /
Niemant vlucht oft hy is vuyl /
Fy ghy trouweloos /
Leeft nu Vrouweloos /
Vrijers komt overluyt /
Steeckt zijn Ooghen uyt /
Die schent alsulcken Roos.

Ghy Maechden fijn en weert /
Dees schijn-deucht neemt indacht /
Die staet onder schijn van trou /
Bracht soo fieren Vrou in rou /
Die Godt hadde volmaeckt.
Was syt / oft was syt niet /
Die soo groot was gheacht /
Aerdich en fier van aert /
Die met recht was prijsens waert /
Schaemt hem diese veracht.
'tSchoonst eerst quetst / zoomen recht seyt /
Maer eylaes! 't en is gheen bescheyt /
Die ghebeten // is / Niet ghegheten // is
Hier besluyt mijn Droom /
Laet het zijn een Toom /
Van u gheweten // wis.

Door de Liefde, ghevvelt en kracht,, Is myn Hert, in lyden ghebracht.

Op de vvijse: Alst beghint.

SChoonste Nymphe in het Wout /
Die my hout
Door u fier ghelaet ghevanghen /
Drijft u Schaepkens hier ter sy /
Nevens my /
Daer dees koele Berghen hanghen.
[pb: 60] Wilt nu hooren t'eenmael uyt
Overluyt
Desen armen Herders mijden /
Die wt synen drooghen borst
Noyt en dorst /
Syn verholen vyer belijden.

Och hoe dickwils hebben wy
Sy aen sy /
In het groene Gras gheseten /
Daer ghy my van Rooskens schoon
Eenen kroon /
Om mijn vierich Hooft ghinct meten.

Hadt ghy alreede nu
Niet soo schu
Op mijn suchten gaey gheslaghen /
En mijn loncxkens die ic schoot /
In schaemt root /
Stelsche wijs na u ghinc iaghen.

Ick schreef dickmael met mijn hant
In het Sant /
Daer ick u oock op sach letten /
Choridon van Liefden blint /
Dapper mint /
Dorst Plutier niet meer verpletten.

Weynich dacht ic in mijn sin /
Dat u min /
Wiens oyt Herders ooghen saghen /
Wel verdiende sulcke Kroon /
Voor zijn loon /
Van u schoone hant te draghen.

Slaet u schoone ooghskens wreet
Op mijn leet /
En aensiet mijn bitter lijden /
'tVyer dat is nu heel ontdect /
En ontwect /
Slaet het nu aen allen sijden.

Ic sie ghy op mijn Schaepkens siet /
Teltse niet /
Die veel minder syn als d'uwe /
Sout ghy om een Schaepken teer
Min oft meer /
Een soo trouwen Herder schuwe.

O fy / daermen de Liefde soet
Kroont om 'tgoet /
Daer is trouwicheyt verschoven /
In dat onghereghelt Huys
Is met kruys
En oneenicheyt bestoven.

[pb: 61]

Op de vvijse: Van d'Engelsche Fortuyn.

ONlanghs gheleden /
Daer ic lach en sliep /
Docht my door reden /
Dat my Venus riep:
My docht ic sach /
Veel ghequetste ter doot /
Elc een die lach
Door liefden in grooter noot.

Terstont ic vraechden /
Wie dat dese waer /
Die daer zoo klaechden /
En sy laghen daer?
Iuno die sprack:
Venus heeftse verleyt /
Want hun ontbrack
Troost van haer toegheseyt.

Van daer zoo raeckte
Ic in een Prieel /
Daert seer wel smaecte /
Reuck van Blomkens veel /
My docht ic vont
Veel Maechden net en klaer /
Ic wert terstont
Verlieft op een van haer.

Gheel Hayr ghevlochten /
Als een Gouden glans /
Daer met zoo brochten
Sy my aen den Dans /
Van Maechden schoon /
Elc Vrou scheen een Goddin /
Maer haer Persoon /
Hiel ic in mijnen sin.

Daer na zoo scheyden
Elc een van den Dans /
Onder ons beyden
Maeckten wy eenen Krans /
Van Rooskens root /
En Lelien playsant /
In haren schoot
Rusten ic abondant.

Een Schael met Wijn /
Die van Gouden root /
Die schonc sy mijn /
Daer toe sy my ooc boot
Haer rooden Mont /
Twee Lipkens als Corael /
Mijn daghen vont
Ic schoonder Vrou loyael.
[pb: 62] Sy deckten myn /
Met haer voorschoot in groen /
Want my den Wyn
Bevanghen hadde koen /
Haer soete praet /
Verweckte my tot rust /
O Dranck o quaet /
Bequam in mynen lust.

Als ick ontwaeckte /
Vont ick my alleen /
Dees wel-ghespraeckte /
My niet meer en verscheen /
En had gheleyt /
Den Krans neven myn sy /
Soo veel gheseyt /
Adieu segh ic tot dy.

Princelijcke Ieuchde
Doch bet voor u ziet /
Want tsWerelts vreuchde
V veel aenvechtingh biet /
Want 'tVleesch is broos /
Terstont light ghy in't net /
Ghelijck een Roos
Onder de voet gheplet.

Op de vvijse: Myn droefheyt moet ick klaghen.

AEnhoort // en spoort // Lief schoone
Hoe smert // verwert // mijn sin /
Troost voort // door't woort // ydoone
Mijn Hert // benert // met min /
Betert // expert // Goddin
Myn pijn //om dijn // gheleen
Om vert // wandert // ghewin
V fijn // aenschijn // ick meen.

V ghangh // u sangh // u wesen
Beleeft // my heeft // ghewont
Eer langh // 'tHert bangh // met vresen
Troost gheeft // die sweeft // int ront
Die beeft // ontweeft // u gront
In spijt // van nijt // ontrou
Kou sneeft // vreucht kleeft // terstont
Ten tijt // 'ksubijt // u schou.

Waer deur // o fleur // der Wijven
Hoe sy // party // dus stuer
Wilt veur // ghetreur // inlijven
Vreucht bly // in my // dees uer
Gheeft ghy // dat wy // Lief puer
Ghebrocht // verkocht / syn tsaem
'k Heel vry // dan by // u deur
Ick docht // noch socht // noyt blaem.
[pb: 63] Princes // Matres // zeer reyne
My hiet // en niet // verlaet
Voochdes // dees les // zeer kleyne
Niet vliet // maer biet // my baet
Eer siet // 'tverdriet // my vaet
Van vaer // my gaer // vrijt dra
'tBediet // vant Liet // niet haet
Pylaer / ist klaer // seght ja.

REFEREYN.

ALwaer mijn Kamere met Goude-lakens beleyt,
En daer stont een Tafel met Spijs wel bereyt,
Wy tsamen aten en droncken by maten,
Daer stont een Bedde, met Roosen besaeyt,
De Lakens vvaren met Roos-vvater bespraeyt,
En daer niet op en lach, dat ick mocht vaten,
Wat soude my alle dees kostelijckheyt baten:
Oft het oock reghende Ducaten, daerder veel afpraten,
Dijcken en vveghen, met Gout vvaren besleghen,
De Willighe Boomen droeghen Appelen van Granaten,
Lief by Lief beyde onder saten en aten,
Als ick't moest laten, ende met haer niet praten,
Daer 'tHerte toe is gheneghen, ben ick dan niet versleghen,
Alle vreucht diemen ter Werelt mach pleghen,
Die staet my teghen, met groot ghequel,
Ick segghe wat baet het ghesvveghen,
Lief by Lief is 'talder soetste spel.


Back to top ↑

Arreptis fidibus, noctu grassantur in urbe [10]

[pb: 64]

'tMisbruyck van Nacht oft Dach // Baert smerte met gheklach.

ALsmen by Nachte loopt vermomt over de Straten,
Ende ontvvaect alle Mensch' met ghesangh, en met spel,
Alsmen moetvvillich doet aen, de Borghers ghequel,
'tSchijnt vvel een vreucht te zijn,maer d'eynd' is seer te haten,
Al het spel en ghesanck en mach u doch niet baten,
Als de Nacht-vvacht verneemt, u broodroncken opstel,
Maer Klippels vallen daer, seer dapper op u Vel,
Ist, dan niet wel ghemomt, als de Huyt is vol gaten?
Ey liever! blijft doch tHuys, oft vvilt ghy u ghemoet
Eerlijck verblyden, gaet ende dyn Snaren doet
Klincken binnen de Deur, uvver Liefster Vriendinnen.
Verborghen sy u vreucht, verborghen sy u minnen,
Misbruyct den Nacht ooc niet, zoo blijft uwen naem goet,
Ende meucht zoo met lof, u soete Lief ghevvinnen.

Qui le repos abuse de la Nuict,, Offence autruy, & a soy mesme nuit.

[pb: 65]

Arreptis fidibus, noctu grassantur in vrbe,
Facturi, socij, grata puella, tibi.
Offensi vigiles at membra ferocia mulctant
Fustibus. I nunc, et disce manere domi.

[pb: 66]
REFEREYN.

DAt vriendelijck ghelaet, de oversysche loncken,
Daer meed' ghy myn ghesicht door't uwen hebt bestraelt,
Die hebben my (eylaes) myn Hert gheheel onthaelt,
En hebbent een plaets in u schoon oogh gheschoncken.
Ic docht dat op de tijt de rechte Liefde voncken
Int binnenst van u Hert, ooc waren neerghedaelt,
Maer (laes) myn Lief, ic vvas te seer daer in verdvvaelt,
Myn sinnen vvaren heel van ydele meeningh droncken.
Want u beveynsdich oogh, dat op het myne viel
Was maer een loose strick, voor myn bedroghen Siel,
Soo dat myn arm ghemoet, daer in verwert moest haken:
Ghy die haer ooghskens vreest, en dat bedrieghent net.
Verblijt u, vvant het is al met myn Hert beset,
En 'tkan niet naer syn vvil daer vveder vvt gheraken.

Op de vvijse: Wilhelmus van Nassauvven.

LAest als mijn sinnen waren
Doorwont met groot verdriet /
Ick sloech des Luyts snaren /
Een lamentabel Liet /
Cupido quam my steuren /
En sprack met woorden fier:
Speelt voor u Liefkens deuren /
Wat lamenteert ghy hier.
[pb: 67] Van Huys soo ghinck ick scheyden /
Door raet van Venus Kint /
Ic liet my van hem leyden /
Als was hy selfs blint /
Doen waren wy ghekomen /
Schoon Lief u Huys ontrent /
Doen ghinck ick sonder schromen
Toecheren 'tInstrument.

De snaren ghinck ick trecken /
Al om playsier te doen /
En om te verwecken /
Eenich soet visioen /
Doen quamen haer vertoonen
Veel Sterren excellent /
De Maen in 'sHemels troone /
Verciert het Firmament.

My en mocht niet vermaken /
De Maen / op dat termijn /
'tScheen my een kleyne sake
Haer klaerder schoon aenschijn /
D'ooghskens van mijn Maitresse /
En haer seer fraey ghesicht
Mijn Liefkens Ientelesse /
Syn mijn Solaes en licht.

Princesse Edel Kersouwe /
Die mijn Ionck-hert doorwont /
Gheneest my doch van rouwe /
Door uwen rooder Mont /
Om u te complaceren /
Ghinck ick die Luyte slaen /
Laet my voor abandonneren /
Eens recompensy ontfaen.

Minnen en trouwen,, troost van Vrouwen,, En Ghelt daer by.
Die dat kan kryghen, die wil ick schryven, Van sorghen vry.

REFEREYN.

EEn Ionc Gheselleken seer lustich van daghen,
Hadde laetst een Meysken seer wtkoren,
Niet wel en dorst hy't haer vragen,
Dies hadde hy int Herte toren,
Het vvasser ghekrompen en gheschoren
In zijnen Buydel verstaet het bediet,
Dus seyde dat Vrouken van te voren:
Maect u van hier ghy doet moyte verloren,
En sydy niet rijck en vrijt my niet.
[pb: 68] Den Ionghman sprack ghy valt seer spijtich,
Oft neen, ghy syt seer qualick gheleert,
Tfy u, valt ghy my dus vervvijtich,
Dies my 'tHerte te mael verseert,
My rouvvet dat ic dus verre ben ghekeert,
Wee den gheslachte diet my oyt riet,
Maect u van hier en elders u klaghen vermeert,
Ic en acht u niet vvie u stuypt oft eert,
En sydy niet rijc en vrijt my niet.

My dunct seyde hy ghy zijt plat verdraeyt
Want ic beminne u boven al die leven,
Wat schaedt u dat ghy my met woorden paeyt,
Ende dat ghy noch boet mijn hinderlijck sneven,
Neen seyde sy, wilt my by zijn begheven,
En gaet elders singhen u klaechelick Liet,
gheen ander troost is u van my bekleven,
Al soudy eeuvvelic suchten en beven,
En sy dy niet rijc en vrijt my niet.

PRINCE. Prince men vint noch al int Lant
De ghene diet daghelicx alzoo gheschiet,
Sy meynde de Liefste te zijn in't Herte gheplant,
Dan segghen dees Meyskens, danst van de hant,
En sy dy niet rijc en vrijt my niet.

FINIS.

Nieu Liedeken,

op de vvijse: Lief vvtverkoren, Lief triumphant

TSa laet ons koopen
Nieu leughen-boeck /
Het Iaer verloopen
Raect in een hoec.
Nu moetmen quelen /
En wesen sot /
[pb: 69] Al soumen spelen
Slecht op een schot.
Van hier ende daer /
Singhtmen voorwaer /
Int nieuwe Iaer /
Op menich Rommel-pot.

Men speelt den Koningh /
Ghelijckmen plach /
Elck in zijn Wooningh /
Dertienden dach.
En op de Tafels
Schaftmen dan vry /
Leckere Wafels
En Rijsten-bry.
Ooc altemet /
Panne-koecken vet /
Suycker Bacquet /
En ander leckerny.

Op ander plaetsen
Int tijt van Ys /
Rijtmen op Schaetsen /
Om eer en prijs.
Ryers en Rysters
Syn by den back /
Vrijers en Vrijsters
Int beste pack.
Daer komen dan sien /
Veel kijckers na dien /
Om te verspien /
Oft daer oock yet ghebrack.

De Koper daghen
Volghen daer aen /
Om tot syn Maghen
Te ghast te gaen.
Som loopen Mommen /
Met grijnsen veur /
Spelen den stommen /
Naer d'oude fleur:
Al synse wat mal /
Dan heeftet een val /
Het gaet doch al /
Met Vastelavont deur.

Princen en Heeren /
Weest vry verheucht /
Men mach met eeren
Wel maken vreucht:
En ooc oorbooren
Een sotten klap /
Maer niet versmooren
In dronckenschap:
Want die boven reen
Na Tiribus treen /
Wensch ick met een
Int nieuwe Iaer een Kap.

[pb: 70]

Op de vvijse: Alst beghint.

WIlt vrolijck singhen /
En vreucht voortbringhen /
Let op u dinghen /
Al hier present:
V konst laet blijcken /
Spreeckt Rethorijcken /
Met fraey practijcken /
Seer excellent.

Ghy schoon Goddinnen /
Wilt nu versinnen /
Om te beghinnen
Een nieu ghesanck!
Sijt onbelayen /
V keel laet drayen /
'tSal ons verfrayen
Het soet gheklanck.

Spreect Retrograden /
En ooc Balladen /
Drinct om versaden /
Met een Rondeel:
Ghy Phœbus greynen
V Refereynen
Wilt niet verkleynen /
Maer spreeckt gheheel.

Op dese Feeste
Zijt kloec van Gheeste /
Minst met den meeste /
Heft vrolijck aen /
Laet Momus varen /
Orpheus snaren
En wilt niet sparen /
Maer rustich slaen.

Ghy Prince Vrijers
Zijt gheen benijers /
Maer kloecke strijers
In Venus pleyt /
Vertelt hier kluchten /
Met fraey ghenuchten /
Van Venus vruchten /
In eerbaerheyt.

FINIS.

Mocht ick myn Liefken met singhen ghekrijghen,
Dach ende Nacht vvoude ick niet svvijghen.

[pb: 71]

Op de vvijse: Een is alleen.

Klaer gulden glants // die gants
Aertrijck verlicht /
Schoon Lauren krants // altants
Reyn int ghesicht /
Druck wert verplicht /
Maechdeken eel /
Cupidos schicht /
'tWelck ick bequeel /
Heeft my gheheel // te veel
Het Hert doorboort:
'tWelck na confoort // nu spoort
Suyver Morceel // tot deel
Gheeft my 'tIa-woort.
O Dierbaer Gout // aenschout
Mijn ongheluck /
Al spreeck ick stout // en bout
Om 'tWoort met druck /
Na troost ick pluck /
Reyn Vesta soet /
'tIs gheen vreemt stuck /
Want Liefde doet /
Dat ick met spoet // nu moet
Komen om baet /
Tot het cieraet // 'twelck staet
In mijn sin vroet // seer soet
Als een Granaet.
Eylaes door noot // die groot
Is't Lichaem slijt /
Ia schier de doot // doorstoot
Myn Hert subijt /
Dit seker zijt
Blomken vermaert /
Hierom met vlijt /
V ionste baert /
Mijn leven spaert // verklaert
Edel Kerssou /
Dat ghy ghetrou // Ionckvrou
Sult syn van aert // ghepaert
Met my wt rou.
Princesse fijn // Robijn
Reyn dierbaer schat /
Oly en Wijn // in mijn
Wonden giet wat /
Op dat wy't pat /
Der vreuchden gaen:
Die treurich sat /
Helpt op de baen /
'tKlachtich vermaen // hoort aen /
Laet dalen neer
V gracy teer // 'tbegheer
Is wilt ontfaen // seer saen
Mijn trou op eer.


Back to top ↑

Præsidet ingenijs Pallas [11]

[pb: 72]

Ghy Ionghmans fier en galliaert, wilt neerstich vechten leeren,
Soo meucht ghy met u kloec ghemoet, u by't gheselschap presenteeren:

Indien ghy u vvilt, met minnen-spel gaen quellen,
Soo moet ghy u somtijts, by vreemde Hanssen ghesellen:

Die door een jaloers, spijt, u dickvvils soecken te braveren.
Soo moet ghy u alsdan, voor u Maitres presenteren,

Anders by haer, voor een Hannes, vvort gheacht,
En van allen de Vrijsters, als sonder ceur, veracht.

Vn Iun Amant sans cœur
Pour le Dames, est rien de valeur.

[pb: 73]

Præsidet ingenijs Pallas, quæ præsidet armis,
Cumque, hasta Clypeum docta Minerua gerit.
Hinc est quod neges tum ius, tueantur vt arma
Nec sint a doctis hæc aliena viris.

[pb: 74]
REFEREYN.

OM uvvent wille, schoon Lief, ist dat ic vvake,
Om uvvent vville ist dat ic schrijve,
Na u goede gratie ist, dat ic hake,
Om uvvent vville ist dat ic vvonder bedryve,
In duysent periculen van mynen Lijve,
Heb ic myn selven menichmael ghestelt,
Om uvvent vville ist dat ic blijve
Int prisioen van minnen ghevanghen met ghevvelt,
Om uvvent vville zoo ben ic ghetelt
Onder de Amoreuse Dienaren,
Maer uvven naem en mach ic niet verklaren.

Op de vvijse: Men plach eertijts.

MEn plach eertijts door't loopen snel
Door't danssen en lustich springhen /
Door't dienen / swemmen / door't praten soet gherel /
Door fraey en lieffelijck singhen /
Een moy Meysken te bedinghen.

Athalante wort door't loopen ras
Ghewonnen sonder klaghen /
Door't praten en singhen / door't danssen {?}
dit pas
Krijcht menich syn behaghen /
'tVerdriet my noch niet te jaghen.

Leander heeft ooc om Hero dick
Door Zee gheswommen vaerdich /
Verwondert u / dat een Persoon als ick
Namelijck plomp en onaerdich /
[pb: 75] Om u myn Lief gae dolen / waerdich.

Mocht ick (als Iacob) u Persoon
Rachael verdiende / winnen /
Gheen dienste swaer / soude my om dit loon
Syn / teghen mijnen sinnen /
Want u zal ick eeuwich winnen.

V Wesen schoon myn Hert behaecht /
V reden kloeck doet hoopen /
Ghy sult my schencken daer ick heb om ghejaecht /
Daer ick nu om moet loopen /
Want u trou en kan ic niet koopen.

Veel gaven zijn in u ghelijck /
Pallas verstant en reden /
Ghy hebt Iunos schatten / maer Venus suyverlijck /
Heeft om soo schoone leden
Voor Adoonis dick ghebeden.

PRINCE. Dat haer behaecht / heeft myn verstant /
Ooc seer gheweest ootmoedich /
Bid ic Princes / troost u Dienaer valiant /
Toont my u Herte goedich /
En vertroost u Dienaer spoedich.

Op de vvijse: Bedroeft Herteken.

O Venus brand / wat kondy maken /
Die my doet smaken
Dees bitter pijn /
Na d'alderschoonst'/ so moet ic haken
Want sy staet vast in't Herte mijn.

Gheen schoonder Bloem / en leeft op Aerde /
Noyt niemant paerde
Met sulcken greyn /
'tIs recht dat ic haer hou in waerde /
Die schoonder is als Pallas reyn.

Helena was eens seer ghepresen /
Door haer schoon wesen
Van Paris jent /
Nochtans sou sy my niet ghenesen
Ghelijck dees Roos' seer excellent.

Princesse schoon / op my wilt achten /
Want mijn ghedachten
V eere bien /
Gheen ander Lief zal ick na trachten /
Soo langh ic kan het licht aensien.


Back to top ↑

Dum reliquas forma superas [12]

[pb: 76]
REFEREYN.

PAris versocht om Venus te gheven,
Wie dat hem docht van dry Goddinnen,, zijn,
Die schoonste was van hem int leven
Van Pallas vvijsheyt mocht te ghewinnen,, zijn,
Ende alle Konsten en zijn leven bekinnen,, zijn
Diemen ter Werelt oyt mochte ghelijen,
Als hy van Iuno mochte te binnen,, zijn
Alle der Eeren end' der Heerschappijen,
Als d'ander Augustus by synen tijen
Machtich van Rijckdommen Cresus ghelijcken,
Nochtans Venus forme vol melodijen,
Haer presenterende dede 'tHerte swijcken,
Als hy Pallas met Iuno liet strijcken,
Venus verkoren int binneste lach,
De cause vvaerom siedy hier blijcken
Om datter maer een int Herte mach.

FINIS.

[pb: 77]

DVM RELIQVAS FORMA SVPERAS VENVS ACCIPE POMVM, VICTOREM COELO DIGNA REFERRE PEDEM.

[pb: 78]

Op de vvijse: In een groot ongheluck.

O Venus beeldeken / u fraey visagie
Is seer lieffelijck en gratieus /
Dies u ghesicht maect couragie /
En maken myn sinnekens amoreus.

Als ick aensie u schoon figuere /
V Maechdelijck wesen triumphant /
Soo is myn Hert boven natuere
Ontsteken / met Cupidos brant.

In mynen sin staet u persoone /
V vriendelijck wesen excellent /
Want boven Iuno syt ghy Lief schoone /
En boven Paris / in Liefden jent.

Kloec int verstant / fraey van manieren /
Courtois int spreken naer Pallas aert /
Mercurius deuchden / u ooc vercieren /
Waer door ghy syt lauderens weert.

Een Venus klaerheyt is u gheschoncken /
Aen u aensicht / lieffelijck van fatsoen /
Daerom doet Cupido ontfoncken /
'tVyer der liefden in my Minnaer koen.

Na u Lief is myn fantasye /
Nacht ende Dach soeckende secours /
Door groote sware melancholye /
Syn myn ghedachten schier Ialours.

Matich syt ghy van couleure /
Al u wesen is excellent /
Mijn Hert verheucht o edel Fleure /
By u aenschijn synde present.

V Adem soet als Fiolen /
Is wel-rieckende o Maechdelick dier /
Gheluck heeft hem Venus bevolen /
Die u sal hebben Goddinne fier.

In al u Leden syt ghy zoo rustich /
Al waren sy gheconterfeyt /
Al dees oorsaken maken my lustich /
Met Liefden groot en eerbaerheyt.

Seer lieffelijc mondeken / Vrouwelic beelde
V lipkens root als een Robijn /
V witte tandekens syn my een weelde /
Wesende klaer als Christallijn.
[pb: 79] Seer triumphantich u ooghskens blincken
Aelbastert keelken wit als Krijt /
Waer wt men hoort seer lieffelijck klincken /
O soete faconde die my verblijt.

Lustich sietmen u oock leven /
Daer ghy Princesse converseert /
Melancolye daer wert verdreven
Door groote vreuchden die ghy useert

FINIS.

Wildy als Mars met Venus wandelen,
Syt stout int vraghen, maer sacht int handelen.

BALLADE.

GOdt moetse plaghen,, Myn alderliefste Lief,
Die mijn vreucht benyen,, Wensch ick pays ende vrede,
Ick heb behaghen,, In myns Liefs ongherief
In myns Liefs verblyen,, Schep ick droefheyt mede,
Godt moetse vermalendyen,, Die my oyt deucht dede
Die Rethorica veneren,, Moet ic eer bewijsen,
Ic versmaye t'allen tyen,, Myns Liefkens bede
Die schoone Dochters blammeren,, Moet ic altijts prijsen,
Sulcx Mensche is prijselijck,, Diet Houvvelijc blammeert
Die een Huysvrouwe trout,, Is dvvaes en sot,
Hy doet seer vvijselijck,, Die Overspel hanteert,
Die onkuyscheyt schout,, Veracht Godts ghebot.


Back to top ↑

Indulgere iuvat genio [13]

[pb: 80]

Sonder de Wijn end' Broodt
Is Venus kout oft doodt.

T'Is een besonder vreuchd', als Ionghelied' te samen
Minnelijck vergadert syn, als sy door d'oogh-strael,
Doort hantdrucken te gaer, door de smeeckighe tael,
D'een d'ander tot de min verwecken, naert betamen.
Doch is de Liefde kout, en vol bloedich schamen,
Als de moedighe Wijn, en 'tBroodt der Herten stael,
Manghelen op den Disch, als 'tAmmelaken kael,
Gheen nootdruft en vertoont, voor die daer segghen Amen.
Want goede Spijs verkloect 'tHert, den sin en 'tghemoet,
Maect de sinnen sterc, vermeerdert 'tgoede bloet,
D'welc al dient totten strijt, der parighe Ghelieven:
De Wijn gheeft stouticheyt aen de Man, en de Vrou,
Verjaecht door zijn miltheyt, schaemte, vrees en rou,
Laet u dan doch daer met o! Ionghe Lied' gherieven.

Vive l Amour tandis qu'on dine.

[pb: 81]

Indulgere iuuat genio. Sunt fercula nobis
Lætitiam duplicans hic quoque Bachus adest
Suaue sonant cytharæ cum plausu voce tubisque
Jactantur numeris brachia mota suis.

Crispin de pas Inu et excudit
[pb: 82]
Den Sleutel der Liefden,

vville
vvesen
Twee van een
Herte
Ghevoelen
Alsulcke Liefde kan selden verkoelen.

Nieu Liedeken,

Op de vvijse: Alzoo't beghint.

Phebus is langh over de Zee /
Glinsterende gater Diana vertoonen /
Leydend' wel duysent Sterren mee /
Die haer kuysche Goddinne verschoonen /
Wiens versilvert aenschijn blinct /
Dat het gheselschap gheheel omrinct /
Van blyschap huppelt en sprinct.

Ghy danssers springt onbedwongen om /
Danssend' boven de blinckende Sterren /
Waer zijn u vreemde spronghen krom?
Hoort ghy de Speel-lieden niet van verren?
Danst u beswaerd' Wijn wat neer /
Dat de Spijse te beter verteer /
'tIs tijt hoe langher hoe meer.

'tIs langh over de middernacht /
Helpt den Bruydegom mede ghedooghen /
Lustich Ionckvrouw' hier doch om lacht /
Siet hoe lodderlijck staender syn ooghen /
Oftmen wat van danssen spraeck /
Datter dit paerken te Bedde raeck
Want de Bruyt krijcht groote vaeck.

Weeldighe Nymphe spoet u ten Dans /
Doet u teere Ledekens beven /
Draeyter u kleederkens datse bykans
Recht oft sy levend' schenen te sweven /
Treedt u teer tredekens net /
Datmen den Bruydegom niet en belet /
Want de Bruyt moet doch te bet.

Oftmen hier tusschen 'tLegher op sloech /
Daer dit paerken zal komen te rusten /
[pb: 83] Seker sy wachten langh ghenoech /
Waerom beletmen de Liefden haer lusten?
D' Hemel dunct haer 'tBedd' bereyt /
Vraecht den Bruydegom / ick wed hy seyt /
'tIs veel te langhe ghebeyt.

Prince voorwaer / ic segh het u klaer /
Oftmen de Koets bespreyde met Roosen /
Gheeft haer een kusken int openbaer /
Datter haer Wangsken staen en bloosen /
Roosen / Blomkens zijn al niet /
Als den Bruydegom de Bruyt aensiet /
Is de vreucht van Roosen niet.

Door kloeck,, versoeck, in eer en deucht, Wort Doeck,, en Broeck, by een gheveucht.

REFEREYN.

ALle triumphe is door Vrouwen volmaect,
Want sonder Vrouvven is gheen recht verblyen,
Hoe lieffelick syn dese Maechdekens in dese Feest gheraect,
Daer den Bruydegom in de Armkens naect,
Hem by de Bruyt lieffelijc zal komen vlyen,
Laet varen ghepeyns, svvaermoedighe melancolyen,
Stelt druck ter zyden, Vrou-Bruyt lacht doch eens,
Ghy sult malkanderen omhelsen sonder vermyen,
'tZal zijn een ghenoechelick vryen desghelijcks gheens,
Den Bruydegom zal u vereeren met veel reens,
Dus maect niet veel ghevveens, vvilt na hem haken:
En vvel Vrou-bruyt, vvildy lachen, ic sie vvel neens,
Niet lieffelijckers dan Liefs Liefde te smaken.


Back to top ↑

Cursitatatos manusque pedesque iuventa fatigat [14]

[pb: 84]

Zoo de Wint-bal ghedreven wert /
Niet meer rust heeft een Minnaers Hert.

HEbt ghy noyt aenghesien, hoe de Ionckheyt ontbonden,
Den Wint-balon voort drijft, met eenen houten Arm?
Wat slaen, wat vveder-slaen, vvelc loop, vvelc ghesvvarm
Om d'opgheblasen vel in de baen vvort bevonden,
Hoe d'onghestilde Bal, vvort hier en daer ghesonden,
Naer eens anders ghenuecht, die van loopen is vvarm?
Sulcx is des Minnaers Hert (over vvelc ic erbarm)
Om dattet niet en mach rusten t'eenigher stonden.
De hope vvelghemoet en de vreese belaen,
Iaghent over end' vveer, nu in vreuchd', nu in lijen,
Met onghestadicheyt, bevanghen t'allen zijen:
Siet ghy niet onwijs Hert, hoe dit spel vvil vergaen?
Sulcken tvveedracht en kan ten goede niet bestaen,
Wilt ghy d'ongheluck vlien, ghy moet de Minne mijden.

Au Balon ressembe l' Amant,, Remply d'inconstance, & de Vent.

[pb: 85]

Cursitat atque manusque pedesque iuuenta fatigat,
Spheram percutiens atque reprecutiens.
Sanguinis est ea vis nempe in iuuenilibus annis:
Gratior atque isthac fit ratione cibus.

[pb: 86]
REFEREYN.

SOo langhe den Hemel Sterren hebben zal,
Soo langhe als d'Aertrijck Vruchten zal draghen,
Soo langhe de Zee ebben en vloeyen zal,
Soo langhe het wt den Oosten zal daghen,
Soo langhe als Phœbus zal voeren zijn Waghen,
Ofte soo langhe als Deiphile zal leven,
Soo zal dese Princesse (soet in't behaghen)
In't binneste mynder Herten blyven ghedreven,
Ende sy zal van my soo langhe worden verheven,
Als hier Vyer, Locht, Water, Aerde oft Sant blyven,, zal
Oft als mynen Mont spreken, en myn Hant schrijven,, zal.

Op de vvijse: O Godt verheven.

O Godt der minnen /
Cupido triumphant /
Laet my doch winnen
Troost / tot mynen bystant /
Van myn Alderliefste schoon /
Die in myn Hert spant de kroon:
Want haer woorden fijn /
Verheughen 'tHerte mijn.

Mocht ickse spreken
De reyne Maghet puer /
Vry van ghebreken
Waer ick tot alder uer:
Ick en soud' haer niet afgaen /
Als eertijts hebben ghedaen
Veel Minnaers ontrou /
Lieten haer Lief in rou.
[pb: 87] Æneas machtich /
Dido syn Lief ontvloot /
Theseus klachtich /
Liet Ariadne bloot /
Iason Medea verliet /
Paris Oenone verstiet:
Maer ick zal voorwaer
V trou syn Lief eerbaer.

Leander trouwe /
Sterf om Hero devijn /
Suyver Kerssouwe
Soo wil ick oock in pijn /
Voor u mijn leven waghen /
Soo by nacht als by daghen /
Als Piramus de /
Voor sy liefsteThysbe.

Troylus ghepresen /
Sterf oock om Bresida ,
Perseus door desen
Verlost' Andromeda ,
Doen sy stont vast ghebonden /
Om van 'tBeest t'syn verslonden /
Dit Dier fel en groot /
Heeft Perseus ghedoot.

Myn Liefste goedich
Ick bid u gheeft my Troost
In myn lyden spoedich /
En hoort doch mijn propoost:
En wilt my doch ghenesen /
Myn Liefken wtghelesen /
Want myn jonghe Hert
Is bevanghen met smert.

Princes vol eeren /
Daer al mijn troost op staet /
Wilt u doch keeren
Tot my / eer't valt te laet /
Laet my niet in dit lyden /
Maer wilt nu doch verblyden /
Gheeft my met accoort /
Het lieffelijck Iae-woort.

Troost in lyden.

Iongh-mans vvilt ghy dat de Dochters verhooren u klaghen,
Soo moet ghy haer daghelijcks uvve klachte voor draghen.


Back to top ↑

Retia dum pilulam faciunt hinc inde volantem [15]

[pb: 88]

Tot 'sGheests vermaeck /
Dient ons dese saeck.

OM des Gheests verkloecken, en t'nemen ons vermaeck,
Een partije te maken, dient dit ons tot dese saeck;

Want de galliardyse, ende vluchticheyt van Leden
Tot Minnen cortoisye dienen gheestighe zeden.

Dan met een travers, een Bas te banderen,
Konn' wijs ons Leden seer aerdich exerceren,

Want hoe gheestigher, hoe kloecker, hoe beter maniert,
Hoe het een Ionghman frayder, en meerder verciert.

Pour eviter la fantasie,
Nous faisons vne bonnepartie.

[pb: 89]

Retia dum pilulam faciunt hinc inde volantem,
Exercet iuuenis corpus, et ingenium.
Nam pila restaurat malesano in corpore vires,
Torpet at assiduis obruta mens studijs.

[pb: 90]

Gheen meerder pijn in's Werelts erven,, goet
Dan te beminnen diemen derven,, moet.

Op de vvijse: Cruelle de partie.

CVpido Godt der minne /
Heb ick u misdaen?
Dat ghy myn Hert van binne
Dus laet vergaen?

Ghy hebt myn Hert doorschoten
Met u fenijn /
En myn Ionckhert begoten
Met sware pijn.

Doen ick haer eerst aenschoude /
Sy wond' myn Hert /
Mijn bloet my heel verkoude /
Van druck en smert.

My docht sy scheen te wesen
Door haer aenschijn /
Niet wreet / maer sou ghenesen
Mijn druck en pijn.

Maer ick heb anders bevonden /
Met swaer verdriet /
Dat een / tot allen stonden
Van my nu vliet.

Mijn lyden en mijn klaghen
En acht sy niet /
My dunct sy heeft behaghen
In mijn verdriet.

Adieu Princes / mijn lyden
Ist onghesien /
Als Liefd' u komt bestryden
Het kan gheschien.

O Godt laet langhe leven,
Die ic mijn Ionc-hert heb ghegheven.

[pb: 91]

Op de vvijse: Diana reyn, Die ghinc om baden haer.

EEn Blomke schoon
Wt Liefd' ick minne // seer:
Mocht ick te loon
Krijghen haer minne // weer:
Soo waer mijn Hert
Bevrijt van smert /
'tWelc nu leyt in verseer.
Dees Blom expert
Daer ick nae tert /
Is waerdich prijs en eer.
Haer aenschijn klaer
Blinct als der Sonnen // schijn /
Soo dat sy daer
Door / heeft verwonnen // mijn
Hert ende sin /
Door rechte min
Lyd' ick inwendich pijn.
Wou dees Goddin
My senden / in
Dees Kranct / een Medecijn.
Sy sou terstont
Tot haer verhooghen // sien:
Hoe dat myn mont
Haer met ghebooghen // knien
Sou dancken veur
Het groot Faweur /
Dat sy my toond / indien
Myn quale deur
Haer soete geur /
Van my eens mochte vlien.
Apollo dijn
Kruyden / van krachten // groot
Konnen myn pijn
Soo niet versachten // bloot:
Als wel kan doen /
Een sachte soen /
Van haer mondeken root /
Waer me sy voen
Kan / en behoen
My van pijne en doot.
Eerbaer Princes
Konstich Meestresse // eel /
Liefste Maitres
Wilt als Vochdesse // heel
V Dienaer vry
Ghebieden / hy
Sal tot u diensten veel
Bereyt syn bly
Want hy toch dy
Verkiest, voor 'tBeste deel.


Back to top ↑

Incautas captat volucres incautior ætas [16]

[pb: 92]

Menich jaecht met verlanghen // Die noch selfs wort ghevanghen.

SONNET.

T'Waer een ghevaerlijck dinc voor een Iagher kloeckmoedich,
Zoo hy dorfde bestaen, de Leeuwin in het Velt
Te grijpen by den hals, die door vvreetheyt ontstelt,
Wilt aen haer Ionghskens teer strijdende zijn behoedich:
Want meenende te vaen een Ghedierte zoo vvoedich,
Ghevanghen mocht hy selfs neder vvorden ghevelt,
Ende zoo syn den roof, door een meerder ghewelt,
Van den roof, die hy had ghedacht te grijpen spoedich.
Alzoo gaet het ooc toe, met dese Ionghemans,
Die door vermetentheyt, hen toeschrijven de cans,
Over de Vrijsters svvac, door loosheyt te ghevvinnen:
Maer meenend' in het net, der Liefden te beslaen,
Een ander, vvorden sy in't selve net ghevaen,
Verliesende met schandt de cans in't spel der minnen.

Tel chasse en Ioye,, & ris, Qui de sa proye,, est pris.

[pb: 93]

Incautas captat volucres incautior ætas,
Et ruit in lusus, diua Diana tuos.
Et viden' vt captas, reti captatur amoris,
Et prædo prædæ præda fit ipse suaæ!

[pb: 94]

1. Ic hoop en ic ducht,
Ic sorghe en ic sucht,
Ic lyde en ic verdraech,
'tIs Menschelijc dat ic jaech.

2. Veel te jaghen en niet te vaen,
Veel te hooren en niet te verstaen,
Veel te sien en niet te mercken,
Dat zijn dry verloren vvercken.

Op de vvijse: Myn soete Lief en ic.

LEst leden byder nacht /
Doen het begon te daghen /
Ghetreden wt de Iacht /
Door seer vermoeyt van Iaghen /
Een Dier // seer fier /
Ic worde haest ghewaer /
Dies wy // seer bly
Het ghinghen trecken naer.

Dit Dier / het soete Dier /
Dat heeft myn Hert ontsteken /
Al met het minne vier /
Door Cupido zijn treken /
Die smert // in't Hert /
Ick lyde heel onsacht /
Sy is // seer fris /
En groot van my gheacht.

Ick vongh dit Dier naer wensch /
Hoe wel het seere vluchte /
'tEn was geen Dier / maer Mensch /
Vol vreuchde en ghenuchte /
Een Maecht // 'tbehaecht
Den Iagher van zijn tocht /
Om dat // 'tghevat
Hy't selfde Meysken brocht.

Dees Nymph' en dertel Wicht /
Hy had tot syn beloone /
Van wesen en ghesicht
Als een Goddinne schoone /
Hy kreech // te deech
Syn wensch door't Iaghen vroet /
Den loon // seer schoon
Den arbeyt versoet.

[pb: 95]

Ghy Princen Iaghers al /
Die't diepe Wout doorgronden /
Als ghy siet u gheval
En spaert niet uwe Honden /
Noch Pijl // dewijl
V tot voordeel strect /
V Booch // om hooch
Naer't weerdich Dierken trect.

Ic heb ghejaecht met mijn Honden,, Weynich troost heb ic ghevonden.
Noch wil ic jaghen met mijn Winden,, Ic hoop ic zal noch troost vinden.

Op de vvijse: Myn Ooghskens vveenen.

EEn Blomken cierich /
Schoonder noyt gheene /
In 'tHert alleene
Spant sy de Kroon /
Dies ickse vierich
Bemin certeene / In 'sWerelts pleene /
Leeft gheen zoo schoon.
Sy is van zeden /
En fraey manieren /
Niet om versieren /
Als Pallas wijs /
Gheeft sy oock reden /
Seer goedertieren / Al haer bestieren
Is seer propijs.
In't aenschijn jeuchdich
Sietmen klaer blincken
D'Ooghskens die wincken
Myn Hert tot haer.
Wou sy eens deuchdich
Mijn pijn gedincken / En my troost schincken
In't lyden swaer:
Dan soud' myn suchten
En swaerlijc lyden /
Seer haest verglyden /
En myn Hert sou
Met veel ghenuchten
Hem seer verblyden / Tot allen tyden /
Heel vry van rou.
Princesse goedich
Deuchtsame Vrouwe /
Wilt eens aenschouwe
Mijn groote pijn.
Komt laeft my spoedich
Met Venus Douwe / Eer ic van rouwe
Gheheel verdwijn.

Verkiest het beste.

Back to top ↑

[no motto] [17]

[pb: 96]

Nieuwe tijt // nieu jolijt / Nieu Bloet // nieu ghemoet.

SONNET.

ALs Zephiri schoon-lief door Landen en Foreesten,
Met haer verf-rijcke Hant, verciert Berch en Dal;
Alst Nachtegaelken baert zijn kunstich gheschal,
Tusschen het groene loof, der Linden die her-keesten:
Dan vernieut haer de Ieucht, die vernieut alle Gheesten,
End' vervvect in ons Hert een ghevlam, 'tvvelc door al
Menghende 'tsoet en 'tsoer, 'tgheluc en d'ongheval,
Verblijt al datter leeft, van de minst tot den meesten.
Alle Dier soect syn paer; maer 'tMenschelijc gheslacht,
'tWelc Godt zoo heeft begaeft, met verstant hooch bedacht,
Ghebruyct de versche Ieucht met veel grooter ghenuchten,
Als d'ander Dieren doen, die zijn van groven aert:
Daerom ghy Ionghe Luyd' de vreuchden niet en spaert,
Die de tijt u bereyt, eer dat sy u ontvluchten.

Le Doux printemps,, Ciel de Amans.

[pb: 97]

[no motto]

LL InuentorIoān: Barra Scalpsit..
[pb: 98]

1. Vrolijck te wesen is ter Werelt het best,
De Vrouwen verheughen, de Wijn droefheyt slest,
Dus met Vrouvven en Wijn syn leven te slieten,
Is het beste ter VVerelt ghenieten.

2. Een Liedeken met vreuchden gesongen
Een roomerken VVijns daer tusschen ghedronghen,
Een Vrouken schoon met blydē aenschijn
Dat doet dickvvils menich Man vrolijck zijn.

Nieu Liedeken,

Op de vvijse: Alzoo't beghint.

SChoon Diamant /
Ontwaect / u wort gheplant /
Wt Liefden abondant /
Den Mey ydoone:
Groen en playsant /
Met Loov'ren triumphant /
Den Mey aen elcken kant
Bloeyt al zoo schoone.
In't Hert spant ghy de kroone:
De kroone der vreuchden in't Herte mijn /
Schoon blinckende Robijn /
Laet u ontfanghbaer zijn /
Den Lauwerierboom fijn /
Die ick op dit termijn
Schenck u Persoone.

Edel Rogier /
Ontfanght den Lauwerier /
Wilt hem in dit bestier
In eer bewaren:
Wy komen hier /
Met spel soet ende fier /
Om u Maechdelijck Dier
Te openbaren /
Met het soete spel der Snaren /
Verklaren wy u schoon Acoley:
De lustelijcke Mey
Die bloeyt in ons contrey /
In Velden en op Hey /
Maect vreucht sonder gheschrey /
Laet droefheyt varen.

[pb: 99]

Aensiet den tijt /
Ghy die de Liefste zijt /
Maect vreuchde met jolijt /
In dees contreye:
Want wy zijn quijt /
Des Winters kouden strijt /
Den Somer ons verblijt /
Met zijnen Meye.
Dus laet ons vreucht verbreye /
In Bosschen / in Velden int generael /
De fiere Nachtegael
Hoortmen daer principael /
Met syne soete tael /
Om alle druck en quael
Van ons te leye.

Princesse jent /
Ghy staet in't Hert gheprent /
Als ic aensie present
V roode Wanghen:
Gheeft doch consent /
Myn vyerich Herte blent /
Na u Lief excellent
Staet myn verlanghen /
Dus neemt den Mey met Sanghen /
Omhanghen met Looveren onbesmet /
Ghy schoone Fiolet /
Wt Liefden na ons Wet /
Heb ick u hier gheset
Den Lauwerier-boom net /
Wilt hem ontfanghen.

Op de vvijse: Den Mey den Mey, koel is den Mey.

Schoon Lief u wesen excellent /
Doorstraelt myn hert van binnen /
Om u zoo lijd' ick swaer torment /
Cupido doet my minnen.

V Ooghskens bruyn die blincken klaer /
Dies ben ick heel ontsteken /
V Liefde Lief valt my te swaer /
Door Venus loose treken.

Mocht ic met u spaceren gaen /
Hier buyten in het groene /
Ick soud' u klachtich doen vermaen /
Van mijn reyn Liefde koene.

Princesse Lief neemt dit in danck /
Vergheeft mijn stout vermeten /
Vertroost my Lief eer 'tvalt te lanck /
Al zijt ghy hooch gheseten.


Back to top ↑

Nunc Galatea veni [18]

[pb: 100]

Ledich is't Visschen met den haeck // Maer 'tgoet gheselschap weert den vaeck.

SONNET.

MOchtmen in't groene Gras by een koele Riviere,
Daermen onder het loof waer vry, voor 'tSonnen-schijn,
Laten sincken in't diep, zijn gheanghelde Lijn,
Om het schub-drachtich Visch te vanghen, met den Pire:
Mochtmen daer syn ghepaert, sonder grooten ghetiere,
Met een moy Vrijsterken (daer der zoo veel af syn,
Binnen d'Arnhemsche Stadt) en dat daer by de Wijn,
De moet-ghevende Wijn vvaer, in onsen bestiere:
Voorvvaer ic vvild' altijt, om de vreucht Visschen gaen,
En sou de Voghelry van kante laten staen,
Aensiende 'tgoet ghemac, datmen daer mach ghenieten:
Want al ist Visschen vvat onsuyver in de daet,
'tMinnelick gheselschap komt u daer in te baet.
Makende dat het vverc u niet en kan verdrieten.

Fort salle est toute pescherie,, Fors qu'en gentile Compaignie.

[pb: 101]

Nunc Galatea veni, et quis'nam sit ludus in vndis
Cognoscas; suadet dum bona temperies.
Per pisces et aues multos perijsse scholares
Fama refert: mensis gratus at iste labor.

Crisp. de Passe inuentor excudit.
[pb: 102]
REFEREYN.

GOdt moet ghelooft en ghebenedijt,, zijn
Dat d'ure is ghekomen daer ic naer ghevvacht hebbe,
Myn Herte mach nu vvel verblijt,, zijn.
Dat ic u (ô Lief) die ic seer hooch gheacht,, hebbe
En om ghevvaect zoo menighen nacht,, hebbe
Tot mynen ghelucken nu heb ghevonden,
Dies ic nu in my selven ghedacht,, hebbe
Dat ic u myn Liefde zal vermonden,
Ic neme den Godt Cupido t'orconden,
Dat ic u van eerst dat ic u,, ghekint,, hebbe
Boven al die leven tot nu,, bemint,, hebbe.

Op de vvijse: Van Labourè.

O Suyver schoon Ionckvrou /
Ghy zijt die ic bemin // Goddin /
Want om u lijd' ic rou /
En quelt myn Hert en sin // van bin /
Ic ly // om dy
Certeyn alle dees pyn en smert /
Want ghy voortaen myn Ionghe Hert
Altijt met Liefd' verwert.

Doen ic aenschoude klaer /
V Wanghskens als een Roos // met bloos
Doe werd' ic wel ghewaer /
Hoe dat Cupido loos // en boos
Myn sin // met min
Hadde bevaen / door u ghesicht /
En ic kreegh anders gheen verlicht
Dan een droeflicke Schicht.
[pb: 103]

Als ic u rooder Mont /
En u schoon Oogh op-slach // aensach
Doe werd' ic heel doorwont /
Dies ic wel maken mach // gheklach /
Certeyn // o greyn
Mocht ic u Dienaer wesen // fijn
Soo sou myn druck ghenesen // zijn
Dus gheeft my Medecijn.

V Hals die is seer schoon /
Veel blancker als een Swaen // bevaen
V Lipkens synt ydoon
Die my dus houden staen // belaen
Wout ghy // met my
V altijt paren Liefste soet /
Soo sou myn druc en swaer ghemoet /
Ghenesen metter spoet.

O Edel Maghet reyn
Toont my doch seer onvroet // iet goet
Anders moet ic alleyn
Verteren Vleesch en Bloet // onsoet
Altijt // met vlijt
Wilt u doch pooghen wel verstaet /
Eer dat ghy komt alst is te laet /
En blijft niet obstinaet.

PRINCE. Maer wilt versetten doch /
Van u Dienaer dees smert // seer hert
Anders zoo leef ick noch
Na Cupido syn pert // verwert
Toont dra // ghena
Om u lyd' ic dees pyne groot
Laet doch u Dienaer niet in noot /
Laeft hem met Liefd' minjoot.

FINIS.

Een Lelie vvit in reynicheyt,
Een Fioolken blau in ghestadicheyt,
Een Roosken root seer hups en fijn,
Daer med' moet d'Liefste ghegroet zijn.


Back to top ↑

Nubilis Andromache [19]

[pb: 104]

V hoovaerdy // Temt te ty.

SONNET.

HEt briessent Paerd', de Pau, en Vrou van d'Aertsche Dieren,
Die dry hoovaerdichste syn, in allen haer manieren,

De Pau doch temt sich selfs, als hy syn Voeten siet,
Waer van de leelickheyt, hem is een groot verdriet:

Het Paert, hoe krachtich 'tsy, 'twort door den Toom ghedwonghen,
En van syn Heer met lust, beschreden en bespronghen:

'tGhebrechelijc gheslacht der Vrouvven doch, en kan
Met temmen niet, dan door de Tongh van een vvijs Man.

[pb: 105]

Nubilis Andromache: Pauo: spumansque Caballus,
Bullatis superant animis animalia cuncta.

Ein Iungfraw schön: ein Pfaw und Pfert:
Sein die stoltzten thier auff erdt.

[pb: 106]
EPIGRAMMA.

Quaet is de Wolf die de Schapen quelt
Quaet is den Reghen op't rijpe Koren,
Quaet is de Wint die de Boomen velt,
Quaet is voor my myns Liefkens toren.

Op de Wijse: Wanneer ick slaep.

WAnneer ic sien dat Goddelijc ghesicht /
'tWelck my bestraelt / met een soo Hemels licht /
Soo voel ic my terstont
Van nieus doorwont /
En een nieuwe smert /
In myn droevich hert /
En een nieuwe smert van minnen /
O Goddelijck ghesicht van binnen.

Wanneer ic sien / den lieffelicken mont /
En my daer van / een kusken wort ghejont /
Soo moet weer alle pijn /
Verr' van my zijn /
Dan is mijn ghemoet
Wederom versoet /
Dan is myn ghemoet / vol vreuchden /
O Lieffelicke mont vol deuchden.

Maer nu eylaes! soo treur ic nacht en dach
Dat my dees jonst / niet eens gheschieden mach
Myn schoone vyandin /
Dien ic bemin /
Treft met een Schicht /
Wt haer soet ghesicht /
Treft met eenen Schicht / myn herte /
O beklaechelijcke smerte.

Mocht ick van haer noch eenmael syn bespoeyt /
Met 'tHemels nat / dat wt haer lipkens vloeyt
En op myn drooghe Siel
Den Honich viel /
Die my kan alleen
[pb: 107] En oock anders gheen /
Die my kan alleen / ghenesen /
O nat / O Hemels nat ghepresen.

Maer moet ic dan / dus blijven in't verdriet
Soo is de Doot / noch eens het eynde siet /
Want nu den wreeden brant /
Hout d'overhant /
Doen ic anders niet
Neemt acht op dit Liet /
Doen ic anders niet dan suchten /
O jammerlijcke pijn vol duchten,

Op de Wijse: Wt Liefden siet.

DEr minnen brant // heb ick gheplant /
Soo diep al in myn herte /
Reyct my u hant // schoon Diamant /
Om u lijd' ic veel smerte /
V klaer aenschijn // brenght my in pijn
Dat doet myn Ionck-hert breken /
Maer 'tvalt my swaer // dat wy te gaer
Niet vrolijck moghen spreken,

Ick gae voor-by // gh'acht niet op my
Ic sie u van ter syden /
V Ooghskens bly // u Mond'ken vry
Die doen my aen groot lyden /
V wesen soet // my treuren doet /
En't hert van tranen leken /
Maer 'tvalt my swaer // dat wy te gaer
Niet vrolijck moghen spreken.

V manier reyn // is seer ghemeyn /
Van allen seer ghepresen /
Ghy syt certeyn // het liefste greyn /
Ic mach niet van u wesen /
Al woon ic wijt // ghy blijft altijt
In't herte onbesweken /
Maer 'tvalt my swaer // dat wy te gaer
Niet vrolijck moghen spreken.

Princesse jent // van u bekent
Vaet al de betterheyden /
Die ic absent // in u ghewent
Moet lijden sonder beyden /
Ic hoop ic sou // door sulcken trou
Niet gheheel zijn versteken /
Maer 'tvalt my swaer // dat wy te gaer
Niet vrolijck moghen spreken.

FINIS.


Back to top ↑

Quæ læta hæc species! [20]

[pb: 108]
REFEREYN.

HElpt my arm slaef, wt dit verdriet en lijen,
'tWelc ic zoo langhe heb moeten verdraghen,
Want door die onlijdelijcke facerijen,
Kort ic myn Ieucht en myn jonghe daghen,
V Liefde doet my suchten, treuren en klaghen,
Dach noch Nacht myn vijf Sinnen en rusten,
Zoo de Honden het Vleesch tot den Beenen afknaghen,
Zoo vvorde myn Vleesch verteert, van de vyerighe lusten,
En dede het hopen myn lijden vvat blusten,
Ic sou als den Sneeu in de Sonne verdvvijnen,
Want een Amoureus Herte lijdt veel pijnen.

[pb: 109]

Quæ læta hæc species! vernantis temporis: alma
Quum tellus flores parturit omnigenos.
Hanc lasciua gerit speciem vitulansque iuuenta,
Tota cupidinibus delitijsque vacans.

[pb: 110]

Twee Herten in malkander ghevoecht,
Daer beyde seer wel aen ghenoecht,
VVat mach ter VVerelt beter zijn
Dan te leven in sulcken schijn.

Liedeken op de vijf Sinnen.

'tGhesicht. LAest ghinck ic in de Mey spaceren /
Wandelen met lusten // fijn
Waer door myn hert moest confirmeren
Ia gheheel in rusten // sijn:
Vrou Venus Karen excellent /
Sach ic by paren daer ontrent /
Hant aen hant // seer playsant /
Danssen en springhen /
Wentelen in't groene gras /
Sout een quant // syn verstant
Konnen bedwinghen /
Die't ghewent te doene was.

'tGhehoor. Terstont quamen sy voort ghedronghen /
Met Herp'n / Luyten / Velen goet /
Sy dansten / speelden ende songhen /
Sulcx 't Ghehoor ontsluyten doet.
Musica schoon was daer bekent /
Elc hiel den thoon op't Instrument /
Delicaet // op zijn maet
Seere manierich /
Pas a pas voort danssende /
Nijders quaet // wort versmaet /
Maer goedertierich
Met Blomkens beschanssende.

Den Reuck. Dees Maechdekens lustich van leven
Stelden my de Roosen // by /
Waerom soud' ic gheen vreucht aenkleven /
Die tot sulcx verkoosen // sy:
Veel Blomkens ooc suyver en klaer /
Lieflijck van Reuc brochten sy daer /
Sulcken vreucht // my verheucht
[pb: 111] Seer boven maten /
En't Ionck gheselschap schoon / eerbaer /
Sa ghy Ieucht // maect gheneucht
Met soet praten /
't Is couragie voor en naer.

Den Smaeck. Terstont quamen sy seer gheladen
Om den last te boeten // meer
Met Taerten / Vladen en Ghebraden /
Wijn om druc versoeten // seer
Ick dacht ick haeck na sulcken geur /
Doen wert den Smaec noch Governeur /
Heus en bly // willen wy
Nu Bancketteren /
Sprack een van dees Maechden fier /
Hout u vry // wie sou dy
Nu moghen deren /
Spijt al die't benijden hier.

'tGhevoelen. Als ic sach al dees vreucht voor ooghen /
's Hertsen bloet verwermden // sy
Terstont quamen sy toeghevlooghen
Helsden / kusten / n'armden // my
Ic hiel my koel op dit termijn
Maer het Ghevoel dede my pijn /
Die nu mocht // als hy docht
Naer synen wille
In Venus hof graven siet /
Sulcken tocht // mocht ghewrocht
Syn al stille /
Maer elc heeft de graty niet.

FINIS.

Singhen is een fraeye Konst,
Maer Kussen brenght meerder ghonst,
Veel liever had ic 'tSinghen te haten,
Dan myn Liefken onghekust te laten.


Back to top ↑

Nim wahr wass fur haar [21]

[pb: 112]

'tIs haest ghetrout // Dat langh berout.

SONNET.

VVie Paerden koopen wil, moet toesien na vermoghen,
Want aen de Koopmanschap, wort menich Man bedroghen:

Het heeft een Schuyfel-been, een Overhoeft oft Spat,
Het is Maen-ooghich, 'theeft een Gal oft anders vvat:

Maer die van't broosch gheslacht een aenneemt voor syn Vrouvve,
Veel beter toesien moet, eer hem de koop berouvve:

'tGhebreckelijcke Paert kan hy vveer vvorden quijt,
De boose oft dvvase Vrouvv', behouden moet altijt.

[pb: 113]

Nim wahr wass fur haar
dieser kauff hatt gros gefahr.

Adspice ductantem spumanti Cyllaron ore
Andromachen, caucas, utraque merx granis est.

[pb: 114]

AL had ick Tulij eloquentie,
En dat Homerus voor my moest wijcken,
En dat ic hadde Socrates scientie,
End' zoo doorvloet ware in Rethorijcken
Als Demosthenes, en dat ic alle de practijcken
Van Cyllenius terstont kond' gheleeren,
En dat Iupiter al mijn Hayren van ghelijcken
In vvel-sprekende Tonghen dede verkeeren,
Soo en soude ic te vollen (met mijnder eeren)
Den lof van dese Kersouvve niet konnen vermeeren.

Op de vvijse: C'est ce Mars ce grand Dieu.

ECho helpt my klaghen nu /
Van een Maecht /
Die hout van my soo schu /
En my plaecht /
Met haer vlucht // dies ic sucht
Daerom als ghy my hoort
Niet antwoort.

Op dat het gheheele Wout
Wert vervult /
Met ons stem / en eens aenschout
Myn onschult /
'tIs met my // als met dy
Wel eertijts is gheschiet /
Ist soo niet?

De kracht van de heete Min
Heeft mijn hert
T'eenemael ghenomen in /
En het wert
Noyt ghekoelt // dies het voelt
'tGheen niet en is ghewoon /
Duysent doon.

[pb: 115]

V heeft ooc het loose Wicht
Eens gheraect /
G'hebt de wreetheyt van syn Schicht
Ooc ghesmaect /
Dies ghy placht / uwe klacht
Te doen / met groot gheschal /
Over al.

Menichmael hebt ghy ghebeen
V Narcis,
Maer eylaes 'twas al Neen / Neen /
En hy is
Ooc daerom // in een Blom
Verandert / dies hy staet
En vergaet.

PRINCE. Dat myn Nymphe recht bedocht /
Dat de Goon
Na dat jemant heeft ghewrocht
Gheven loon /
Sy sou dra // segghen Ia /
En maken myn verdriet
Ghansch te niet.

Op de vvijse: Mijn Heer van Maldegem.

IS 'tHemels Velt u Vader-lant gerieflick
Ist dat ghy hebt der Goden Broodt voor Kost /
Is Venus ooc u weerde Moeder lieflick /
Ist dat ghy drinct der Goden soeten Most.

Waerom komt ghy ons Aertsche Lant beschryden?
Waerom berght ghy u dan in mynen schoot?
Waerom komt ghy myn Leden zoo bestryden?
Waerom drinckt ghy dan Menschelijc Bloed root?

PRINCE. Waerom neemt ghy u voedtsel van myn Herte?
O Tygris Kint! O Dier wilt / fel end' wreet!
Ghy heet een Godt / maer syt seer quaedt van perte /
Ick ben ghantsch dyn / waerom doet ghy my leet?

FINIS.


Back to top ↑

Habt acht das euch der knab nitt scheust [22]

[pb: 116]

Vrijen onbedacht // Menich in't lijen bracht.

IOnckvrouvv ô soetste Dier dat op der Aerd' mach leven,
Laet d'Ooghen stralen klaer op yder Man niet sneven:

Stuert u snel, vluchtich Kint dat hy de Pijlen spaer,
En stelt u jonghe Ieucht zoo licht niet in't ghevaer.

Hy mocht blint onversiens alsulc in't Herte schieten,
Dat 'tselfs u leven lanc soud' rouwen en verdrieten.

Daeromme vvat ghy doet, vvaer ghy gaet, vvaer ghy zijt,
Siet vlytich toe, dat u de Vosse niet en bijt.

[pb: 117]

Habt acht das euch der knab nitt scheust,
Habt acht das euch der fuchs nicht beist.

Si mihi pygmæi vibrentur pectoræ telo,
(Virgo caue) morsu existet vulpecula vindex.

[pb: 118]
SONNET.

CVpido zoo ghy zijt niet anders als een Kint.
Hoe komt ghy dan een Heer te syn van alle Heeren,
En laet u nacht en dach van alle Princen eeren?
Hoe komt dat ghy alleen zoo veel Mannen vervvint?
Cupido zoo ghy zijt altijt al even blint,
Als de Poëten selfs, u eyghen Dienaers leeren:
Hoe kont ghy dan u Rijc zoo grootelijcx vermeeren?
Hoe komt dat ghy zoo juyst myn Hert altijt vint?
Maer neen ghy syt een Godt, die door u stercke Handen
Den Menschen groot ghevvelt beslaet in uvve banden,
Neen, neen ghy syt een Godt die alle dinghen siet:
Maer vint doch eens het Hert, myns vriendelicx vyandinne,
Treft haer met een Pijl, van een ghelijcke minne
Soo seggh' ic dat ghy recht, en ooc met oordeel schiet.

Op de Wijse: Malereuse bande.

O Venus Goddin / wie zal ic klaghen /
Over u Goddinn'kens al /
Het lijden dat ic alleen moet draghen /
En dat groote ongheval /
Om een Blomken soet /
Dat my myn Bloet
Nu alleen verteren doet.

De hope doet het my assisteren /
Dus leef ick sonder verdrach /
[pb: 119] Och wou sy my dan eens consenteren
Ghelijc sy te doene plach /
Soo waer ic ghesont /
In korter stont /
Sach ick haer lachende mont.

All' ghenuchten diemen kan bedryven
Mach my nu vermaken niet /
Is het dat de Fleure van alle Wyven
My noch gheenen troost en biet /
Dus leef ic in pijn /
Om d'Liefste mijn /
Dat ick haer absent moet zijn.

O Cupido Godt van al der minnen /
Myn lijden doch eens aensiet /
En mach ic noch gheenen troost ghewinnen /
Soo leef ic in swaer verdriet /
Verandert ghereet /
Haer Sinnen wreet /
Soo cesseert alle mijn leet.

O Cupido wiltse ooc doorschieten /
Alsoo ghy my hebt doorstraelt /
Soo mach sy mede de pijn ghenieten
Die ic om haer heb ghehaelt /
Want sy en acht jet /
Mijn lijden niet /
Dat my om haer'n wil gheschiet.

PRINCE. Princesse Lief en willet niet laten /
Troost my nu sonder wtstel /
Spijt alle de nyders die ons haten /
En alle quaey Tonghen fel /
Helpt my wt den noot /
Mondeken root /
Om u soo sterf ick de doot.

Alvvaer de Liefd' is sy moet haer tooghen,
Oft met der Vervven, oft met der Ooghen,
Oft met versuchten, 'tsy Vrou oft Knecht,
Oft de Liefd' en is ghantsch niet oprecht.


Back to top ↑

Wie man kugbet so trifft man auch [23]

[pb: 120]

Rollen naer gheluck // is een dwaes stuck.

GHy Ionghers dom en blint, die loopet om te trouwen,
Als oft het vvaer een koop, die nimmer kond' berouvven,

V synd' al even eens, vvat ghy voor een treft:
Dyn Ooghen opent, siet vvaer aen ghy u heft:

En tast niet blindelingh, loopt niet ghelijck de Bollen,
By gheluck oft ongheluck, dweers door de Keghelen rollen:

Maer siet vvel vvijsselijc voor, neemt met goe vrienden raet,
Zoo vvort ghy niet bespot, als het u qualijck gaet.

[pb: 121]

Wie man kugbet so trifft man auch:
die framen haltu ein andern brauch.

Qui casu gaudent. Casus. quoque lance reguntur,
Cordatis prostant seria nulla loco.

[pb: 122]
BALLADE.

CVpido wel te recht toont ghy u Kintscheyt sot,
Hoe wel ghy krachtich syt in't stoken van der minne,
Verblint vvt spel treurich, gheen vryheyt heeft dees Godt,
Want krijcht hy by gheval de Vingher erghens inne
Daer vvilt met 'theele Lijf, en knaecht de Borst van binne
Den vvreeden min-quelder ooc somtijts d'beste Vrient,
Hoevvel hy d'vvortel is, van't vverren onser sinnen,
Een schadelijcke Worm, ooc Etter in't Ghebeent,
En selfs dick vvederom, den Meester die ons dient.

Op de vvijse: Ick vveet een verkoren greyn.

AEnghename schoone Maecht /
Nymphe die't Hert verheucht
Toont jonst die u Liefde draecht /
O Lief / want ghy't vermeucht /
Neemt my Maitres in u faveur /
Edel Fleur // die aldeur
Tot uwaert speur /
Trou weest myn jonghe Ieucht.

Als ick by u schoon Kerssou
Vroech oft laet ben ontrent /
Al myn lyden / druck en rou
Neemt dan schoon Blom een ent /
Door de spraec van u mond'ken reyn /
Edel greyn // vreucht certeyn /
Raep ick ghemeyn /
Mocht ic u syn present.

Niemant sach ic oot beleeft /
Levender van manier /
Schoonder noot myn sinnen heeft
Bevanghen / dan ghy reyn Dier /
[pb: 123] Door u schoone Corale mont /
V Hair blont // 'tHert ghewont
Wacht gracy die ghy gheeft.

Maitres / Princes / Liefste schoon /
En valt my niet rebel /
Ghy die in't hert spant de Kroon /
Bevrijt my van't ghequel /
Siet eens op my / o Maecht eerbaer /
Valt niet swaer // u Minnaer
Ick stae voorwaer
Altijt tot u bevel.

Op de vvijse: C'est ce Mars ce grand Dieu.

MYn Hert dat met Liefde was bevanghen
Is verheucht /
Om dat ic nu u blosende Wanghen
Sien met vreucht /
Ende dat ic noch eens mach tot deser stont.
V kussen voor uwen rooden mont.

Hoe veel fantasyen ende ghedachten
Voort en voort /
My quam altijt by daghen en by nachten
Strijt aenboort
De oorsaeck was / dat ic moest derven 'tlicht /
Van u lieffelijcke soet ghesicht.

'tGhesicht verciert met twee schoon bruyn Ooghen /
Siet men nu /
Die myn demoedich hert doen verhooghen /
Als ick u
Aensien schoon Lief / en dat ic heel doorwont /
Met u mach spreken Lief ghesont.

Mondeken root waer wt men siet vloeyen
D'edel deucht /
Dat doch in u mach blijven en groeyen
Reyn gheneucht /
'tWelc ic verhoop / ghemerct u fier ghelaet
Die yder Man seer wel aenstaet.

Princesse wilt de ghene die zoo langhe
Was absent /
Troosten in desen mynen noot seer banghe /
Lief present /
O schoon Kerssou wilt hem houden alleen /
Voor u Dienaer en anders gheen.

Een zal't sijn.

Back to top ↑

Mitt fustretten handttrucken vndt lachen [24]

[pb: 124]

Door waen en schijn // De Werelt wil bedroghen zijn.

GHy Vryers dom van aert, die stadich draecht in't Herte
Een minnelijc brandent vyer, een lieffelicke smerte,
'tWelc ghy met yver soect te blusschen hier en daer,
Slaet op u minnen acht, neemt uwe tyden waer:
Op dat ghy niet en treft, een die u mocht verleyden,
En eyndelijc van haer, met spot en schand doen scheyden.
Die d'een druct in de Hant, treedt d'ander op den Voet,
Den derden steets belonct, maectse alle dry onvroet.

Dochter.

Mit hanttrucken / Fusstretten und lachen
Kan ich dise drie zu Narren machen.

[pb: 125]

Mitt fustretten handttrucken vndt lachen
Kan ich disse drij zu narren machen.

Hisce puella modis, fosso pede, pollice presso,
Et ficto risu iuvenes exercet amantes.

[pb: 126]

ALs Lief met Lief op eenen gront,, rust,
Als Lief mede draecht Liefs pyne,
Als Lief vriendelijck Liefs Mont,, kust,
Als Lief is Liefs Medecyne,
Als Lief niet en soect Liefs ruyne,
Als Liefs faulten by Lief verschoont,, syn
Als Lief met Lief trect eene lyne,
En als Lief met Lief mach ghekroont,, syn
Zoo zal Liefde, met Liefde, gheloont,, syn.

Op de Wijse: Van Geridon.

In het Gelders pleyn
Is een Dochter schoone /
Ic weet wel wie ic meyn /
In't Hert spant sy de kroone /
Boven al /
De deucht van haer Persoone
Ick singh'n zal.

Sy is goedertier /
Lieffelijck van wesen /
Fraey is haer manier /
Van een yder ghepresen /
Die ic min /
Ick heb haer wtghelesen /
Dees Goddin.

Als Corael haer Mont /
Als Yvoir haer Tanden /
Hare Wanghens ront
De schoonst vand' Lande /
'tIs playsier /
Te sien haer witte Handen /
Hups en fier.

In haer klaer aenschijn
Kan men wel aenschouwen /
Twee bruyn Ooghskens fijn /
[pb: 127] De Fleur van alle Vrouwen /
Is s'alleen /
Ghantsch set ick myn betrouwen
Op dien ick meen.

Nimmermeer is sy
Met melancolye
Maer steets even bly /
Sonder swaer fantasye /
Is sy jent /
Waer sy my niet partye
'k Waer content.

Ic waer wt't torment /
Zoo my sulcks mocht ghebueren /
Zoo woud' ick een ent
Gaen maken van my treuren /
'tIs ghewis /
Zoo elc sal sien en speuren /
Als't zoo is.

Nu ick oock zoo wijt
Van de schoon Kerssouwe
Moet syn voor een tijt /
Brenght myn hert in rouwe /
En in pijn /
Bracht sy my in't benouwen
Medecijn.

Ic hoop 'tzal gheschien /
In seer korten daghen /
Dat ick met groot verblien
Die in myn behaghen
Staet voorwaer /
Zal daerna gaen vraghen /
Hoe't met haer

Is gheweest subijt
Van mynder absentie /
Ick hoop sy zal verblijt
Wesen van myn presentie /
En ick me /
Sagh ick haer Excellentie
'k Waer te vre.

Princes ick wensch nu
Over schoon Goddinne /
Dat ick na by u
Mocht wesen Vriendinne /
Want myn Hert
Door het vyer der minne
Lijdt veel smert.

Een zal't zijn.

Back to top ↑

Woh Ongluck ist da kompt bald sehmach [25]

[pb: 128]

Hout middelmaet // En leeft na staet.

DIe in de Son te hooch met Icaro wil vlieghen
Zal (zoo hy heeft ghedaen) sich selven ooc bedrieghen:
Siet menich beelt hem in, te syn zoo wijs en rijck
dat niemant schier, niet kan wesen, sijns ghelijck:
Hoe rijck een Ioffrou zy, hoe schoon, hoe groot van Vrinden
Haer te begheren, derf hy sich vvel ondervvinden:
Dies dickwils oock ghebeurt, dat sulck met groote schandt
Oft een blau Schene loopt, oft vallet door een Mandt.

Die hoogher vlieght als hem betaemt
Wort vernedert / eer hy het raemt.

[pb: 129]

Woh Ongluck ist da kompt bald sehmach,
Ich bin hindurch, komm du bald nach.

Armer Mannus ego per Corbem fallere cogor
Cor mócht in tausent springere frusta meum

[pb: 130]

ADieu schoon Lief die ick heb bemint,
Mint ghy een ander, u wel beraet,
Raet oft ick my bet heb besint:
Sint dat ghy my liet desperaet,
Raet ontbrack my, en quam te laet,
Laet ghy my, ick kies oock een Lief,
Lief had ick nochtans u ghenaet,
Nae't scheyden, mist elck syn gh'rief.

Op de Wijse. Lestmael met zoo blyde sinnen.

DIck heb ick myn Lief ghebeden /
Menichmael om Trou ghevraecht /
Maer sy stelt my niet te vreden
Dus het Godt moet zijn gheklaecht /
Ick heb haer veel deucht ghedaen /
Maer sy wilt zoo niet verstaen /
Met haer loop ick achter Straten /
Singhen / springhen / lachen praten /
's Avonts by de Mane-schijn /
Ist een vreucht by haer te zijn.

Sy laet my al vast verlanghen /
En sy en wil niet syn ghetrout /
Als een Dief die nood' sou hanghen /
Sy een achter deur op hout /
Wat ick haer vermaen oft preeck /
Sy hout al haer oude streeck /
'tValt verdriet zoo langh te vrijen /
Sonder jet weer te bedijen /
Och hoe dick heb ick gheseyt /
Doot hoe quelt my dese Meyt.

Vroom heb ick voor haer ghevochten /
Beyd' myn Schenen schier ontwee /
Die te voren weynich dochten /
Hebben nu een blauwe stee /
En ist niet tijt dats' eens seyt:
Nu ben ick tot trou bereyt /
[pb: 131] Maer Sint Velten mach haer halen /
Sy laet my achter aen dralen /
Ick meen sy sou beter koop
Gheven / tooch ick op ter loop.

PRINCE. My dunct ick wil haer begheven /
Die my dus hout op den tuyl /
Soud' ick zoo myn jonghe leven
Gaen verslyten arme Vyl /
Ick zal segghen openbaer:
'tSou wel dueren seven Iaer /
Meysken 'k wilder niet meer af praten /
Wilt ghy my niet / gh' meucht my laten /
Hay! de Werelt is zoo wijt /
Mislijck wie my noch verblijt.

Op de vvijse. Brandt d'Engleterre.

TSa / tsa beleght de Haven /
Met Schepen Dagh en Nacht /
Vergaert met Stale Staven /
Met al u groote macht /
Wilt Daechs / en by de stomme // Maen
Rontomme // gaen
De Tromme // slaen
En houden scherpe wacht.

Ghantsch Troyen dat zal komen /
Dat nu te samen spant /
Op dat ons wert benomen
Van haer ghelijckerhant /
'tGheen dat de wit-ghekleede // Swan
By Leede,, wan /
In steede // van
Den alderhoochsten sant.

Want Helena de schoone /
In ons Stadt hebben wy /
Die dese krijcht te Loone /
Daer Paris noyt quam by /
Al laet hy dan syn leven // fel
Noch even // wel
Elck gheven // sel
Dat hy gheluckich sy.

V bidd' ick Prins der minnen /
Met Gout het Hert doorschiet /
Van haer die is te winnen /
Met Stael oft Yser niet /
Van myn seer blyde jonghe // Hert
Ontspronghen // smert
Ghesonghen // wert
Dan tot u lof een Liet.


Back to top ↑

Wie kussen sich die zwei so fein [26]

[pb: 132]

'tGheen mach berouwen /
Wilt altijt schouwen.

GHy Ionghe Nonnen, eer ghy in't Klooster treet binnen
Ghedenct den langhen tijt, en vvilt u vvel versinnen,
Zoo doch nieusgiericheyt u brenght tot sulcken staet
Int proef-Iaer u bedenct, en scheyt eert vvort te laet:
Zoo menich Mensche die in 'tHouvvelijck hen begheven
En dickvvils (zoo het ghebeurt) onminnelijcke leven:
Het versoeck hebben mocht, het sy dan Man oft Vrou
Eer 'tselfde half vvt vvaer, seer blydelijck scheyden sou.

[pb: 133]

Wie kussen sich die zwei so fein,
Wer kust mich armes Nunnelin,

Hi duo quam dulci se complectuntur amore,
Quis vero miseræ Monachæ mihi basiat ora,
zub:

[pb: 134]
REFEREYN.

WIst ghy hoe pijnlick my valt het verbeyen,
Het gaet te boven alle wtwendighe smert,
De ghedachten u altijt in u presentie leyen,
Tusschen hopen en duchten blijft den Gheest verwert,
Laet u verdrieten excellente Blom expert,
Want u eerbaer wesen heeft my door-vlooghen,
Hebdy mede een kleyn voncxken van Liefde in u Hert,
Zoo verwondert my dat ghy't kont ghedooghen:
Myn Vleesch en Bloet dunct my verdrooghen,
Al stuer ick de Schuyt, helpt doch vvat me roeyen,
Want een strale van u minn'lijck Ooghen,
Doen my langher, zoo meer in Liefden Bloeyen,
Komt tot my Lief vry vvillich vvilt u spoeyen,
Want het vertrecken my een groote vvederstoot,, is
Dese regel moet my noch in't Herte vloeyen
'tVerbeyden valt lanck daer de Liefde groot,, is.

FINIS.

[pb: 135]

Op de Wijse: Van Courante la Durette.

LAestmael lach ick in dromen /
Aldaer ick lach en sliep /
My docht dat my myn Liefken riep /
Dat ick by haer sou komen /
Wy twee wt Liefden reen
Waren alzoo gheerne by een.

Wy quam'n by een alomme /
'tWas in den morghen-stont /
Myn jonck-hert wert van haer ghesont /
'tWas een zoo schoone Blomme
In 'sWerelts Hof playsant
Haers ghelijck men noyt en vant.

Seer lustich met couragy
Ghinghen wy hant aen hant /
Spaceren door het groene Lant /
In Velden en Bosschagy
Blomkens van schoon coleur /
Gaven ons alzoo soeten geur.

De wilde Dierkens spronghen
Al in dat groene Rijs /
'tScheen te wesen het Paradijs /
De Voghelkens die songhen /
Al in dat soete dal /
Lustich / kluchtich over al.

In een schoone Warande /
Waren wy met ons tween /
Myn Lief en ick / en anders gheen /
Ick namse met haer handen /
Ick vraechden oft sy wou /
Al met my spelen dat sy sou.

Sy is by my ghetreden /
Sy heeft 'tgheconsenteert /
Sy heeft het seer op my begheert /
Sonder schromen ghebeden /
De Maghet voor haer eer /
Ick dacht sy hadt ghewaecht wel meer.

Die ons dit Liedeken dichten /
Het was een lichte Quant /
Woonden t'Antwerpen in Brabant /
Om syn hert te verlichten
Heeft hy dit Liedt gheset
Op Courante de la Duret.

FINIS.


Back to top ↑

Wer einem wolff trawt auff der heyd [27]

[pb: 136]

Betrout de Lien /
Maer ziet wel wien.

SOo wie synd' op den Wech int Velt oft op der Heyden,
Den hongherighen Wolf betrout en derf verbeyden,
Ten tweeden die zoo ghantsch van sinnen is berooft,
Dat hy den vvrecken Iod' by synen Eedt ghelooft:
Oft vvel den Papen ooc (die na de Schrift dick gissen)
Betrouvven alles goets, alleen by haer Ghevvissen,
Die vvort van alle dry bedroghen: dies u vvacht
Voor't ghene u al hier te voorschijn vvort ghebracht.

[pb: 137]

Wer einem wolff trawt auff der heyd
einem Juden bey seinem eyd
Vnd einem pfaffen bey seim g'wissen
der wirdt von allen drien b'schissen.

Prædator lupus & Judæus apella: Sacerdos
Missificus, Lilycis conspurcant ructibus orbem.

[pb: 138]

Op de Wijse: 'tSou een Ruyterken minnen.

Ionghman.

MYn Alderliefste verheven /
Die op der Aerden woont /
Wat heb ic u al bedreven /
Dat ghy my qualick toont /
My docht ic was ghekroont /
Van u Edel Kerssouwe /
Ick was u wel ghetrouwe /
Dat ghy my qualick loont.

Dochter.

Hoe waert ghy alzoo bloode /
Doen ick u hadde belast /
Te komen met een Bode
Daer ghy niet op en past /
Daer me was ick verrast /
Een ander heb ick verkreghen /
Weest daer niet in versleghen /
Dat is my een weert Ghast.

Ionghman.

Anders waren de reden /
Doen ghy my gaeft op eer /
Den Rinck met soeticheden /
En veel vrijheyts meer:
Ghy spraect na myn begheer /
De Liefste sult ghy wesen /
Myn druck suldy ghenesen /
De Natuer ghebruycken meer.

Dochter.

Wat wilt ghy u beklaghen /
Ghy wist myn meeningh wel /
'k Moest myn Vrienden ghewaghen
Sy vielen my rebel /
En ghy en waert niet snel /
Doen ick u quam vraghen /
Te rijden op een Waghen /
En spelen het minnen spel.

Ionghman.

Dat heb ick al ghelaten /
Om u Vrienden belaen /
Op dat ghy overstraten
Met vreden soudet gaen /
V hooghe Vrienden saen
Sy souden my schandaliseeren /
Hun aenschijn van my keeren /
En zien my niet eens aen.

Dochter.

Ionghman laet my nu varen /
Want ick nu trouwen moet /
[pb: 139] Al met een ander paren /
Die myn wille wel doet /
Daerom vliet metter spoet /
Een ander heb ick verkoren /
Wilt daer niet in verstoren /
Die is de Liefste zoet.

Ionghman.

Ghy gaeft my sonder schromen
De Sleutel van de Deur /
Dat ick daer in mocht komen /
Van achter oft van veur /
Na mynen wil by heur /
By Daghen oft by Nachten /
Ick hoefde niet te wachten /
Ick ghingh daer vry met deur.

Dochter.

'tIs waer dat ick u troude /
En oock de Sleutel ghaf /
Ick en kond' sulcx niet houden /
Deden myn Vrienden straf /
Doen viel ick in het kaf /
Ick moest haer loven en sweren /
Myn Ziele persequeren /
Dat het onwaerachtich was.

Ionghman.

Princesse denct om sterven /
En om u Ziele reyn /
Myn druck zal't wel af kerven /
Al acht ghy myn Trou kleyn /
Ten is gheen saeck om scheyn /
Ghy sult u wel beklaghen /
In uwen laetsten daghen /
Dat ghy my gaet verleyn.

Mos est ut reneget formosa puella petenti,
Quamuis voce neget, vox est contraria menti.

Een Ionckvrouvv' vveyghert vvel metten mont,
Hoe vvel sy contrarie meynt vvt 'sHertsen gront,
Sulcke Hoofsche courtosyen zijn vvel goet,
Maer 'tis quaet te vveygheren 'tghene men gheerne doet.


Back to top ↑

Man mus haben der Tropffen [28]

[pb: 140]

Der Hoeren Mondt
Een diepen grondt.

SChout zoo veel als ghy kont 'tbedrieghelijck beweghen,
Op dat in korter tijt ghy niet en blijft verleghen:
Des Werelts wellust groot, wel schynt te wesen yet,
Doch eynd'lick is niet dan ydelheyt en verdriet:
Die lichte Vrouvven schout is vvijs en vvel beraden,
Want sy altijt bereet syn niemmer te versaden,
Den Man verdvvynen doen, benemen syne kracht,
In't ghene grond'loos is te vele vvort versmacht.

[pb: 141]

Man mus haben der Tropffen Viel
Wer solche säck rein waschen wil
Ist mir anders recht bei mein Eyd
Steckt kein guter tropff in diem kleid

[pb: 142]

Op de Wijse: De Mey de Mey.

CVpido Godt der Minnen /
Hoe blakende is u Vier /
Ghy corrumpeert myn Sinnen /
Al om een dat schoonste Dier /
Och mocht sy my ghebeuren /
Dus lijdt myn Herteken pijn /
Dus wilt haer al /
Met uwe stral
Het Herte doorschieten fijn.

Dydo de schoone Vrouwe
Ænaes haer Lief eerbaer /
Syn ghekomen in rouwen /
Ende oock in groot misbaer /
Wilt my ghenadich wesen /
O soete rooderen Mont /
Want ghy die zijt
Wie dat benijt /
Myn Liefken tot alder stont.

Thysbe die quam in sneven /
En heeft oock den doot besuert
Pyramus daer beneven /
Meende dat haer had verschuert
Den Leeuwe seer bebloedich /
Dus quamen sy in't verdriet /
Thysbe die vont
Haer Lief doorwont /
Haer selven mede doorstiet.

Princesse laet troost verwerven
Die u in deuchden bemint /
Oft anders moet ick bederven /
By tijts u doch wel versint /
Dus wilt my syn ghenadich
Die u in deuchden begheert /
Sull'n wy bequaem
Met minn' versaem /
Eer 'tHerte en Bloet verteert.

FINIS.

Die u bemint,, weest hem ghenadich,
Als ghy hem vint,, In Liefden ghestadich.

[pb: 143]
SONNET.

GHelijck 'tvermoeyt Hert, na Iaghers snel ontvluchten,
Verlanght na een Fonteyn, om synen drooghen Borst
Te laven met het klaer Water, daer hem na dorst.
Zoo oock verlanght myn Ziel, met een ghestadich suchten
Na u myn weerde Vrou, Fonteyn van myn ghenuchten,
Die door u schoonheyts glans, 'tVyer in myn Herte porst,
Zoo dat noch killend' sneeft, noch koude vriesich vorst,
Dit Vyer kan dempen wt, 'twelck my doet treurich duchten,
Och waert dat ghy eens vvout, vvt mededoghen slaen
V Ooghen op de myn, die staech vol tranen staen!
En op myn droeven Mont, die niet en doet als klaghen.
Ick hope dat ghy sout, bevveecht in't Herte zijn,
Om blusschen desen brant, om blusschen dese pijn,
Die ick in-vvendich moet, om uvvent vville draghen.

FINIS.

Vrientschap te toonen sonder ghonst,
Dat is een aert van Iudas konst.


Back to top ↑

Ich hab der list so vil erdacht [29]

[pb: 144]

Waer gh'u toe went /
Aensiet het ent.

NA sulck Visch als ghy hier siet by den Man ghevanghen,
Sult (als den Krychs-man doet) zoo vierich niet verlanghen,
Oft schoon den Monnick vvenscht alsulc in syn Convent,
Mits hy tot leckerny en vvellust is ghevvent:
Sy gaen den breeden pat den dool-vvech sy betreden,
Dus volght hun gheensins na in hare boose zeden:
Maer op den Ouden Man neemt vlytichlijcken acht,
Die om sulc mal-Visch gaet op Krucken sonder macht.

[pb: 145]

Ich hab der list so vil erdacht
bis ich den fisch im Reutten brac
Gutt gesel ist der fisch dir feyl
verkauff mir doch das vnder cleyt
Alles fleysch woltt ich vergessen
geb man solck fisch im kloster zessen
Diese fisch haben gemacht
dass ich auff krucken kruch hernach

[pb: 146]

Op de vvijse: Orlando.

BLinckend' Aurora klaer /
O divijn // reyn aenschijn /
Vol van schoonheyt /
Suyver Flora dierbaer
Blomken fijn // Medecijn
Van al myn leyt /
Een Hof soet vol luchten /
Waer voor dat moet duchten
't Fenijn hoe valsch bereyt /
Mocht ick eens de Vruchten
Smaken met ghenuchten
Met soetheyt overspreyt /
Soo wert verdreven // myn lyden // bevreest
En al myn leven // verblyden // myn Gheest /
Lief u ghevanghen // niet meer en // misdoet /
Maer wt verstranghen // met eeren // behoet.

Om u schoon Vrouwe // zoet
Mijn hert schier // als een vier
Inwendich brant /
Dies ick vol rouwe // moet
Sterven hier // als een Vryer
Trou en constant /
Maer indien u gracy
My tot deser spacy
Verlicht van desen bant /
In vreucht recreacy /
Druck noch tribulacy /
Ghy noyt ghetrouwer vant /
Dus wilt verhooren // den Minnaer // van dijn
Die is ghebooren // om voorwaer // te zijn
V Knecht ghepresen // in vreuchden // en smert
Mocht het zo wesen // 'tverheuchdē// mijn hert.

O suyverlijcke // jeucht
Beelde reyn // die certeyn
Weert zijt ghekroont /
V magnifijcke // deucht
Doet alleyn // dat ghy pleyn
In mijn hert woont /
Hoe wel dat u sinnen
My niet en beminnen /
Soo ghy wtwendich toont /
Schoon Fleur der Goddinnen /
Laet troost by u vinnen /
En Liefd' met Liefden loont /
Wilt doch verachten // het nijdich // ghebroet
Boos van geslachten // partijdich // verwoet
[pb: 147] Die my beklaghen // gheduldich // zoo ken
Zal ic't verdraghen // onschuldich // ick ben.

PRINCE. Nobel Princesse // ziet
Hoe belaen // ick voortaen
Leve in noot /
Soo ghy't Matresse // niet
Wilt verstaen // moet ick gaen
Heel na de doot /
Ist dat ghy my teghent
Antheros bejeghent /
My met veel lijden groot /
Maer zoo ghy my seghent /
Met u Dauw bereghent /
Vol van ghenaden bloot /
T'uwaert mijn Liefde // niet laten // ick zal
Hoe seer 'thert griefde // die't haten // mocht al
Weest my ghenadich // met Romen // ick schrijf
In Liefd' ghestadich // volkomen // ick blijf.

FINIS.

CVpido laet doch af, myn Herte meer te plaghen,
Met 'tstercke minne vyer, eert my gheheel verslint:
Maer zoo ghy immers wilt, dat ick zal minne draghen,
Zoo laet my minnen die, die my oock weer bemint.

Want oft ick schoon wt min, mijn jonst haer gae betoonen
Die my niet vveerdich acht, haer jonste vveer te bien,
Sy zal op't beste my, met schoon samblamt vvel loonen:
Maer anders en zal my, van haer gheen troost gheschien.

Verkiest het beste.

Back to top ↑

Personas gerimus fictas [30]

[pb: 148]

Loose Hoeren met stoute Boeven /
'tMommen en Tuysschen wel behoeven.

ICk en weet niet vvat lust de Mensch zoo overvvint,
Dat hy syn aensicht (na Godes Beelt gheschapen,
Mismaect met Mom-ghetuych: vvat ghenoecht kan hy rapen,
In sulcken leelickheyt? dan dat hy is ghesint
Onbekent, eenich Dier dat hy ter onneer mint,
Te maken tot een Hoer, oft yet sulcx te betrapen.
Sulcx is der Sonden strick, sulck is des Duyvels Wapen,
Waer met hy't Werelts Volck in de Verdoemnis bint.
De valsche Tuysschery voecht haer oock hier beneven,
Die verliest tvvist en strijt altijt op 'teynde baert.
O! Ionckheyt siet doch aen vvaer toe ghy vvort ghedreven:
Schout sulcken overdaet, u Ghelt tot nutheyt spaert,
Laet varen 'tMomghesicht, u selfs niet en misaert
Zoo meucht ghy over al eerlijck in vreuchde leven.

La Masquerade, & Ieu du dez,, Vient aux infames fort agre.

[pb: 149]

Personas gerimus fictas: habituque recepto
Non nostro, faciem bachica larua tegit.
Apta vagabundis est ista licentia. Sortem
Tentamus, quid sic alea muta feret.

[pb: 150]

DEn avont ende den morghen,, En zijn niet even vroet,
De morghen die moet sorghen,, Den avont verdoet het goet:
Sorghden den avont blyde,, Ghelijck den morghen doet,
Menich soud' te Paerde ryden,, Die nu moet gaen te Voet.

Een ander.

ALs ghy in eenes Vrients Huys gaet,, Daer sy u vvel ontfaen verstaet,
En blijft daer doch niet te langhe,, 'tSy door bede oft bedvvanghe,
Want versche Visch ende verre Maghen,
Die stincken oock dickvvils eer dry daghen.

Een ander.

EEn obstinaet, quaet, boos Wijf,
Een drooghen Stockvissches Lijf,
Een Ezel die gheen Sacken wil draghen,
Dees dry deughen vveynich ongheslaghen.

FINIS.

[pb: 151]

Op de Wijse: Wy tvvee syn hier alleen.

Ionghman.

O! Liefde ghy my quelt /
Door een die daer ontstelt
Zoo menighe reys
Al mijne ghepeys /
Mijn Bloet ende Vleys
Verteert / verteert / verteert /
Nochtans wert sy alleen van my begheert.

Dochter.

V Tongh Liefde verhaelt /
Maer 'tHert dat daer in faelt /
Is sonder bescheyt /
Vol van dobbelheyt /
En ontrouwicheyt /
Tot my / tot my / tot my:
Dies trec ic Lief / mijn Liefd' ooc heel van dy.

Ionghman.

Dat weet de Heer alleyn /
Die kent het herte reyn /
Dat gheen Vrou-persoon /
Hoe rijck oft hoe schoon
Zal spannen de Kroon
In't hert / in't hert / in't hert /
Dan ghy / die alleen van my / begheert wert.

Dochter.

Voorwaer de ontrou snoot
Der Ionghmans / is zoo groot /
Dat aen elcken oort /
Daer van wert ghehoort /
Dus wijct (na mijn woort)
Van my / van my / party:
Want ick begheer niet u bedrieghery.

Ionghman.

Klaer aenschijn excellent /
Aensiet mijn swaer torment!
Toont my eens min:
Ick die van't beghin
V was / ende bin
Ghetrou / ghetrou / ghetrou /
En begheer oock voor u gheen ander Vrou.

Dochter.

Prince u woorden soet /
Door-snijden mijn ghemoet /
Zoo myn hert gh'turbeert
(Zoo ghy't laudeert)
Tot u hem nu keert /
Gheheel / gheheel / gheheel:
Niemant dan ghy / zal aen my hebben deel.


Back to top ↑

Ah præciose pudor præcio quam vinceris auri [31]

[pb: 152]

Syt ghy Schelm oft syt ghy Dief /
Hebt ghy Ghelt / ick heb u lief.

WElaen maect eenen moet, ghy Min-blinde Ghesellen,
Die daer Dach ende Nacht in't vyer der Liefden blaect,
Al syt ghy door misval aen een Vrijster gheraect,
Die niet verstaen en wil de pynen die u quellen;
Verliest niet meer den tijt, met u quael te vertellen,
Maer voecht by u ghesmeeck, 'tMetael d'welc't recht krom maect,
Het root blinckende Gout, daer't Vrouwelijck Hert na haect,
Dat zal der eeren Borcht wel saen te neder vellen.
Danaë vvas ghemetst in eenen Toren sterck,
Iupiter ghinck daer toe met den Gout-dauvv te vverck,
En vervvan d'eerbaerheyt, die zoo vast lagh ghevanghen:
Hyppomenes de Heldt ghevvan zoo Athalant,
Door syn Appels van Gout: daer en is gheen en bant,
Die 'tGout niet en ontbint, Hoopt dan op u verlanghen.

Amour faict moult,, Argent faict tout.

[pb: 153]

Ah præciose pudor præcio quam vinceris auri:
Auri sacra fames, quas sinis esse probas?
Me tibi prostituo, iuuenis, dum diffluis auro:
Auro orbum, probris, verberinbusque fugo

[pb: 154]

Hopen en troost zijn twee saken
Die treurighe Herteken blyde maken,
Maer het tweede, en mach my niet ghebeuren,
Daerom zoo moet ick dickwils treuren.

Op de wijse: Passemezo d'Italie.

CVpido wilt eens myn druc verjaghen /
En neemt doch geen meer behaghen
In't lyden / dat ic draghe /
Om haer, die t'allen daghen /
V kracht versmaet // en haet
Door nyders vileynie quaet /
Ten baet gheen praet // haer zaet
Maect my heel desperaet /
Want ic haer hadde verheven /
Ende in myn hert gheschreven /
Noch gaet sy my begheven /
Zoo swaer torment // bekent /
Heeft wt Pyramus excellent /
Wesen absent // verblent /
Door Thysbes Liefde jent.

Venus schoon zal ick dan moeten sterven /
En den doot om haer beerven?
Eylaes! hoe menich werven
Sucht ick door lieflick derven /
Van't aenschijn klaer // eerbaer /
My boven al behaecht voorwaer /
Om haer / seer swaer // misbaer /
Diende ick een ghantsch Iaer /
Ick en weet niet te bedencken /
Dat sy my dus placht te beschencken /
Mistroost om my te krencken /
Is dit den toon // de loon /
Dat ick u schonck der Liefden kroon /
Wilt met u schoon // persoon
My troosten Lief ydoon.

[pb: 155]

PRINCE. Princesse ick kan niet meer af wesen /
Van u schoonheyt seer ghepresen /
Eylaes! u lieflick wesen /
Toont my eens sonder vresen /
Heel desperaet // verlaet
Ghy my nu / al door vreuchdens raet
Gheeft baet / 'twort laet // en haet
Der nyders tonghens daet /
Want sy tot haerder oneeren
Reyne Liefde perturbeeren /
Och Lief doet myn begheeren /
Maect nu jolijt // verblijt
Toont my u gratie 'tis tijt /
Tot myn profijt // met krijt /
Door Liefden met my zijt.

Op de vvijse: O Roosken root.

V Treckent wesen // en klaer aensicht /
Brengt my in vresen // o Venus Nicht
In myn misval // de Goon ic al
Roep aen /
Die met de trouwe minne syn begaen.

V fraey manieren // Lief amoureus /
Dat ghy kont stieren // zoo gratieus
'tGentil cieraet // daer ghy met gaet /
Godin /
Verwert u dienaer in de heete min.

V cortoiseren // en fraeyen praet
In slaef verkeren // en vryer gaet /
V soeten sanck // hout my in dwanck
Zoo seer /
Dat ic my selven eyghen ben niet meer.

Hoe groote prijs / leyt / is wel bekent
Aen uwe wijsheyt // zoo excellent /
Minervam gaef // maect my een slaef
Van dy /
Die vrolijck van te voren was en bly.

PRINCE. Princes wel-spreken // en singhen soet
En schoonheyt treken // en wijsheyt vroet /
Men voeght dees maer // met wreetheyt swaer
Te saem /
Sy gheven u Pandoras rechte naem.


Back to top ↑

O, qui, lætitia securi, luditis [32]

[pb: 156]

Hoe ghy u vryder vint // D'Eere te meer bemint.

SONNET.

HOort toe ghy Ionghe Heldt, die onder Venus Vanen
Zoo gheluckich leeft, datter u al naer lust
In het minnen toe lacht, dat ghy u lyden blust
By d'Alderliefste alleen, door een lieflijck vermanen;
Dat ghy sonder ghetuych meucht treden uwer banen,
Arm aen Arm met u Dier, dat ghy soo dickmael kust,
Alst u Herte ghelieft, en dat ghy heel gherust
Swemt in den Vloet der vreuchd' boven all' u Companen:
Ghedenct altijt der Eer' in alles wat ghy doet,
Syt gheschict en beleeft in de daet, en 'tghemoet,
Laet oock u Tonghe niet spreken woorden ter schanden:
Want hoe vvel dat ghy denckt dat ghy alleene zijt,
Nochtans loeren op u te gaer haet, ende nijt,
Die mochten uvven naem quetsen, door alle Landen.

En ton bonheur soys advisé,, Et tiens l'honneur de ton ceste.

[pb: 157]

O, qui, lætitia securi, luditis: atque,
Quorum succendit pectora cæcus amor
Omnibus in factis, & dictis, turpe Cauete,
Post carecta latens proxima testis adest.

[pb: 158]

GHelijck de Tortelduyve druckich lamenteert,
Onder des Popeliers koel beschouwen,
Als de Lantman vreuchdelijck ghemoveert,
Haer Ionghskens ontrooft, meentse op te houwen,
Sy pijpt, sy klaecht, den sangh is vol rouvven,
Gheenderhande vreucht en machse vermaken:
Sulcx is der Minnaer in't verlies synder Vrouvven,
Als hyse niet ghehouvven en kan ter spraken,
Met hem, door syn vvaken en lieffelijck haken,
Verlies van Lieve passeert alle saken.

Op de Wijse: Zal ick noch langher in heete tranen.

DEn Winter kout die ons seer quelden
Is nu vergaen in dit saysoen /
Men siet het Wout / Bosschē en Velden
Wederō staen lustich en groen /
Elc wil hem spoen /
Avont en Noen /
Om vreucht te doen // in dees contrey /
En al in dese koele Mey.

Orpheus was ghestelt te quelen /
Maer Boreas benam syn vreucht /
Die hoortmen nu in't Velt weer spelen /
En maect hetWilt des Wouts verheucht /
Nymphen seer reyn /
Gaet alghemeyn /
Nu ter Fonteyn // in eene Valley /
En al in dese koele Mey.

[pb: 159]

Oock alle die schoone Nayaden,
Men weder vreucht hanteren // ziet /
Ghekroont met Blomkens en groen bladen /
Der Winter kan haer deren // niet /
Aurora goet /
O Flora doet /
Weer groeyen soet // Gras / Loof en Blay /
En al in dese koele May.

Den Nachtegael laet hem nu hooren /
Den Leeuwerck wed'rom quinckeleert /
Syn soete tael kan druc versmooren /
Al diese te hooren begheert /
Moet buyten treen /
Die paden heen /
Daer sult gh'hooren vrolick gheschrey /
En al in dese koele Mey.

Schept nu jolijt aen allen kanten /
En ghy Matres waect wt den droom /
Desen Mey die wy u hier planten /
Is slechts ons stem / maer gheenen Boom /
Want ghy selfs zijt
Tot aller tijt /
Een Mey-blomken dat vreuchdich // groeyt /
En in den Mey heel jeuchdich // bloeyt.

Adieu Princes blijft ligghen rusten /
En desen Mey niet en veracht /
Al sulcx sou ons oock wel ghelusten /
Maer wy moeten gaen na de Wacht /
Hier met adieu /
Tot op een nieu /
Wy moeten gaen ghevoechelijck /
Slaept wel en droomt ghenoechelijck.

FINIS.

Die Diana, Nymph' en Maecht,
Naect vvil sien, hy komt in smert,
En met Water seer gheplaecht,
Dat hy ghantsch verkeert in't Hert.


Back to top ↑

Quid nunc suaviolum? [33]

[pb: 160]

'tIaghen in't Wout heeft goeden val /
Maer 'tVoghelen gaet boven al.

SONNET.

HEt heeft een groot aensien te mercken in het Wout
Zoo veel Heeren te Peert volghen de Wilde Dieren,
Zoo veel Honden te gaer halsen, beelen en tieren,
En draven door het Veldt, menich VVey-man stout:
Maer 'theeft veel arbeyts in, de moeyt is menichfout,
'tIs oock gheen tijt verdrijf, voor Venus Camerieren,
Die soecken het ghemack, in't Wey-spel te hantieren,
De vreuchd' die ruste baert, end' 'tVleesch niet en verkout.
Sulcx doch 'tvanghen is met den Huyben in't groene,
Als hy gheduerich staet, sonder te vallen,, siet
Van de Recke, zoo langh men syner heeft van doene:
VVant als hy niet en staet, deucht hy met allen,, niet,
'tVoghelen neemt een eynd': daerom de VVey-man koene
Die een goed, Huyben heeft, vanghet t'allen saysoene.

Chasser au Cerf les grands agree,, Les Dames ayment la pipee.

[pb: 161]

Quid nunc suauiolum? qua spe consedimus ambo?
An placet ad Satyros ire redire meos?

M. Joan: Lanius ludeb:

Si placet hac volucri sequar, ô mea sola voluptas,
Venari canibus dulcius ecquid erit?

Crispin de Pass fig. et excud.
[pb: 162]
Der Maechden Ghebedt.

O Heere Godt Hemelsche Vader,
Ghy syt myn Schepper en berader,
Wilt my toe-voeghen na den vville dijn,
Een Ionghman die sy hups en fijn,
Die my niet en stoot, noch en slaet,
Maer vriendelijck met my ommegaet,
Die niet dobbelt, speelt, noch en vvedt,
Maer vriendelijck met my sy op het Bedt,
Ende die savonts tijtelijc slapen gaet,
En smorghens niet vroech op en staet,
My dan lieffelijc neemt in bey syn Armen,
Na mijnder begheerte, en Svvinters te vervvermen,
Dat vvy tsamen langh moghen leven,
Wilt ons de Heere gheven,
Schoone Kinderkens te genereeren,
Tot Gods eer, om de Werelt te vermeeren.

Op de vvijse: Vluchtighe Nymphe.

PEynsen en duchten zijn vertsaecht /
Een Iagher heeft een Wilt ghejaecht /
Daer hy langhe // als de banghe
Met onrust heeft opghelet /
'tWelc ghevanghen is in syn Net.

Wat voor een Wilt ist dat hy wint?
Een schoon Maeght die hy bemint /
Een verkoren /
Langh te voren /
Eer dat hys' ghevanghen hadt /
Dees kostelijcken lieven schat.

Daerom seytmen dick voor het best /
De stad'ghe Iagher wint in't lest /
Zoomen trouwen // mach aenschouwen /
Aen ons Iagher onbevreest /
Waer door wy nu hier syn ter Feest.
[pb: 163] 'tWilt dat ghy hebt ghevanghen nu /
Iagher maect doch gheensins schu /
Dat de schoone // u Persoone
Vlieden moet / door ongheneucht /
Maer onderwijstse metter deucht.

V eyghen Gaed' hebt ghy ontfaen /
Sy moet u oock syn onderdaen /
In het gheene // dat ghemeene
Met de deucht te recht behoort /
En't ghene ghy meucht brenghen voort.

Zoo sult ghy ons syn een voor-beelt /
Van de deucht die de herten steelt /
Dat d'een d'ander // oock malkander
Deur't ghesicht hier zoo aenschout /
Datmen hier na oock Bruyloft hout.

Bruyd'gom en Bruyt wy wenschen seer /
Dat Godt nu noch nimmermeer
V wil haten // noch verlaten:
Maer dat syn seghen bekent /
V eeuwelijck moet zijn present.

Wel ist ghejaecht die heeft ghevanghen,
Maer vele Iaghen met verlanghen,
Met hitsich loopen door struycken ghemeen,
Zoo krijghen sy menighe blauvve Scheen:
Maer desen Iagher ghestadich, bedacht,
Heeft het schoone Wilt in syn Net ghebracht.
Godt gheeft hem gheluck, Salicheyt mede,
Om met syn Bruyt te leven in vrede.

FINIS.


Back to top ↑

Blanditijs iuveni meretrix sua retia tendit [34]

[pb: 164]

Der Hoeren treken // Ghenoech ghebleken.

HEt vriendelijc wencken schout, der lichtveerdighe Vrouwen,
Op dat het namaels niet, u te seer en mach rouwen.
Des Werelts wellust snoot, al heeftse eenen schijn,
In't eynt eylaes ist niet, dan druc en sware pijn.
Laet varen sulcken vreucht, wilt u tot deuchden stellen,
By eerbaer Dochters vroet, en deuchtsame Ghesellen.
Soect ghy der Hoeren sot,, het u niet en verschoont,
Ghy vvort in't eynd' met spot,, van haer met schand' gheloont.

[pb: 165]

Blanditijs iuueni meretrix sua retia tendit
Præcipue si quis desidiosus erit.
Hic capitur demens ictusque Cupidinis arcu
Omnibus amïssïs se perijsse dolet.

Crispin de pas Inu et excudit
[pb: 166]

De Schippers spreken van de Winden die daer vvayen,
De Lantsknecht van Oorloch en Strijt,
De Boeren van het Lant te besayen,
De Koopman van vvinst en profijt,
De Herders spreken van hare Schapen,
Maer de Vrijers van in haers Liefs Armen te slapen.

Op de Wijse: Alst beghint.

MYn hertelijck Lief wel schoone Ioncvrouwe /
Ghy syt certeyn // myn Lief alleyn
Moet ic u derven / zoo lijde ic rouwe /
Ghy syt myn Lief myns hertsen greyn.

Als ick dan denc om dyn Figuere /
Reyn Blomken jent // seer excellent /
Door amoreusheyt schoon Creatuere /
Myn herteken laet ic by u present.

Ghy syt de Liefste in't hert ghepresen /
Boven Gout / Silver oft Peerlen fijn /
Ick sal noch tavont by u Liefken wesen /
Als Liefde met Liefde gheloont mach zijn.

Ghy syt de Liefste reyn wtghelesen /
Spijt diet benijt / O schoon Robijn /
'tIs my solaes ghy sult my ghenesen /
Oft Kray en sal gheen Voghel zijn.

Vrou Venus parken moet ic met draven /
Ick ben de gheen die't draghen moet /
Al in myn herteken ligdy begraven /
Ghy syt de ghene die't my doet.

Reyn lieffelijc beelt / minnelijck by desen
Verdrijft den rouwe / van't herte mijn /
Als ick mach komen sonder vresen /
Ghy syt myn troost / myn Medecijn.
[pb: 167] Ick hebt gheleert / ic salt onthouwen /
Heb ic het anders wel verstaen /
Dat heete Liefde mach wel verkouwen /
Maer reyne Liefde / zal niet vergaen.

Adieu segghe ick met droeve sinne /
Lief denct om my als ick om dy /
Mijt quade Tonghen / draecht reyne Minne /
Myn Herteken laet ic u altoos by.

FINIS.

Levendighe schoonheyt van Godtlijcker aert,
By een vvel-sprekent goet versterct regaert,
Beleefde heuscheyt van fraye manieren,
Zijn dinghen die meest een Vrou vercieren.

Hy is dvvaes, ja een vertvvijfelt Sot
Die Venus Kint acht voor een Godt,
De Goden syn goet, haer goetheyt vvy mercken,, vvel
Cupido is een Schelm, 'tblijct aen syn vvercken,, fel.

FINIS.

Godt gheve hem gheluck sonder rou /
Die gheern' slaept in een Arm sonder Mou /
Ende oock is heusch ende ghetrou /
En gheerne aenschout een schoone Vrou.


Back to top ↑

Est meretrix dicta quæ reddit verbula ficta [35]

[pb: 168]
REFEREYN.

BEsiet, dees snoode Hoer, die hier leyt moedernaect,
Loct na haer dees Ionghman, die door haer minne blaect:
Aenhout hem met een Koord, als 'tLijm den Voghel doet,
Na haer schoonheyt hy loert, recht als een arm bloet.
Klaer sy van buyten is, van binnen ghantsch onreyn,
Kent ghy haer niet te recht, ic segghe voor certeyn
Een dobbel Tongh sy heeft, als 'tSerpent vol Fenijn
Nypen sy hem zal, door haren valschen schijn.
Daelt van haer af Ionghman, verlaet het vuyle Vath,
Aenveert ghy haer (siet toe) ghy smoort in't Sondich Bath.
Edele Ieucht, schrijft op u Poorten, vry altemale
Laet varen de Hoer, Sy is de Deure ten svverten Dale.

[pb: 169]

Est meretrix dicta quæ reddit verbula ficta
Exterius picta verum interius maledicta,
Attrahit vt viscus, sed decipit vt basiliscus.
Incidit in crimen, meretricis tangere limen
Qui non horrescit, imprimis dum juuenescit
Scribatur portis: meretrix est janua mortis.

[pb: 170]

Der Menschen syn veel die leven onverbolghen,
In alle boosheyt sy de Wereldt na volghen.

SONNET.

DIe met Hoeren syn faem en eere verderven,, doet,
Ende Practesijns ghelooft om te vermeeren 'tgoet,
Ende op de gheveynsde stelt zijn betrouwen,
Ofte Caritate eerst kent, als hy sterven,, moet,
Oock d'wtwendicheyt behaecht van synder Vrouwen,
Ende meynt met veel Boden gherust Huys te houwen,
Ia zijn Neringhe soect met Teerlingh spel,
Die den Roof op koopt om Dieverije te schouwen,
Of die groote deucht vervvachten van Tyrannen fel,
Hy is blint gheboren, al siet hy vvel.

Op de vvijse: Almande Angloise.

VIntmen wel meer ellende /
Dā een Minnaer die verblint // mint?
Segt vry neen // want ick weet
Daer is gheen // brant zoo heet
Die oprechte min ghelijck // is /
En alsmen die bekende
Niet wederom zoo ghesint // vint /
Gheen gheween // valt zoo wreet
Die t'ontleen // gaet ghereet
Na de doot / ick voelt publijck // wis /
'tInwendich Vyer
Doet Vleesch en Bloet verdrooghen /
'tWtwendich doet my lijden /
Dies ick nu schier
[pb: 171] De doot sie voor myn Ooghen /
Hoe kloeck dat ick soeck te strijden.
Ist wel in mynder machten /
Een Arent die in de Lucht // vlucht
Met der Hant // die te vaen?
'tIs een schant // te bestaen /
Want het is arbeyt om niet // doch /
Al toon ick al myn krachten
Myn Hert seer inwendich ducht // sucht
Door den brant // swaer belaen /
Ick en kant niet ontgaen /
En Cupido dagelijcx schiet // och
Waerom soect ghy
Noch meer te tormenteren
Een die is in't benouwen?
Oft wilt ghy my
Ter doot toe persequeren?
Ic hoop u de daet zal rouwen.
Sult ghy my Lief langh krencken /
En laten in desen noot // groot?
De ydoon // fraey Natuer
Van zoo schoon // een Figuer
Behoort voorwaer niet te zijn // fel /
Wilt doch eens om my dencken
Als die om u sterft een doot // snoot /
Tot een loon // om u puer
Reyn Persoon // lijd ict suer
Dat my helpt in dit ghepijn // snel /
Heb ict verdient
Dat ic om u moet sterven /
Zoo zal ick my bereyden /
En als een Vrient
De doot ghewillich erven /
Ghedenct doch het bitter scheyden.
Oorlof reyn Princesse /
Oorlof schoon Bloemken jent // kent
Dat myn Gheest // en ghemoet
V nu meest // jont veel goet /
Hoe wel ghy sonder oorsaeck // haet /
Oorlof myn Matresse /
Na myn doot dit dicht in Prent // sent /
Dat noyt Beest // zoo onsoet
Heeft gheweest // oft men doet
Hem wel vrientschap / maer dats wraec // quaet
Helaes 'tis wel
Een Vonnis om misprijsen /
Oordeel na Vyants woorden /
Sonder Appel
Een Mensch zoo te verwijsen /
Ten is gheen recht maer vermoorden.


Back to top ↑

La corne dabondance il porte sur sa teste [36]

[pb: 172]

Hy wort meer belacht als beklaecht
Die daer in't Houwelijck Hoornen draecht.

WAt wilt ghy met ons doen arm' Mans? sprac een Goddinne,
Wy syn u doch zoo nut als d'Vos in't Hoenderkot;
Neemt ghy ons om het goet, zoo maect ghy u tot spot,
Want niet dan wreedt verwijt, krijcht ghy t'uwen ghewinne:
Neemt ghy een leelijc Dier dat's dickmael een Sottinne,
Die mach door onghedult, u mede maken Sot,
Maer sijt ghy zoo verdraeyt en van verstande bot,
Dat ghy een schoone trout, adieu rust ende minne.
Want boven d'onghemac, verlies, schaed', en ghekijf,
Dat ghy arm' Mans ontfanght van een te goelijc Wijf,
Zoo draecht ghy voor ghewis, de Hoornen op de Mutse:
Maer dit vvort vveer versoet, om dat, die Hoornen draecht
Wort voor den meestendeel meer belacht als beklaecht
Stelt dan tot uvven troost de buyl teghen de blutse.

[pb: 173]

Le Coquuage n'est du pire,, Car il faict tout le monde rire.

La corne dabondance il porte sur sa teste
Et la pour se vanger si qlqun le frappoit
Je men vay doncq dicy car si il me happoit
Il me pourroit hurter (comme un boeuf) de sa creste.

Das Ceres horrn so treget er
Auff seinem kopf fur sein gewehr:
Ich mag hinschleichen als ein fuchs,
Das mich nit stoss der grimmig ochs.

[pb: 174]

De Mensch droomt veel in't slapen seer sacht,
Van't gheen hy meest heeft in syn ghedacht.

SONNET.

KOrts doen de Maen stont, met Argi ront omtoghen,
En dat de stille Nacht, haer slaep-kruyt saeyde neer,
Bevingh' my een Droom, my docht na myn begheer
Dat ick myn Lief betracht, vont neffens my ghedooghen,
Ic kuste, streeld' end' smeect, haer Lipkens, Borstkens, Ooghen.
Maer smorghens vond' ic my, van troost beroovet seer:
'tSlaeplaken in den Mont, haer Armkens lieflijck teer,
In een Bedtstoc verkeert, mijn vreucht met droom bedrooghen.
Verrader schelmsen Droom: vvaerom vliet ghy zoo ras?
Lust u den spot met my, zoo verlenght dynen pas,
En blijft my langher by, met een gheneucht volkomen.
Bedriegher krijgh ic niet dan uvven spot end' lach,
Van haer schoonheyts Roos, zoo gheeft my dat ic mach
Dryduysent Iaer zoo soet, sonder ontvvaken droomen.

FINIS.

[pb: 175]

Op de vvijse: Kleyn, soet Robberken.

ALser schoon blincken
'tGhesternt aen 'sHemels Troon /
Zoo doet my sincken
'tHert om mijn Liefste schoon /
Die ic niet kan ghewinnen /
Ist niet een swaer verdriet /
En sy doorstraelt mijn sinnen /
Vrou Venus die't aenziet.
Komt neder dalen
Cupido tot ons hier /
Laet het niet falen /
Oft ick moet sterven schier /
Want ick ben nu ghevanghen
Met uwe Pijlen fel /
Neemt ooc in u bedwanghen
Mijn Lief sy is rebel.
Om haer bruyn Ooghen /
Ende haer rooder mont /
Moet ick ghedooghen
Veel pijn / ick dit oorcont /
Schoon Lief in u absenty
Mach ick oock treuren wel /
Aenhoort doch myn intenty /
En neemt een goet opstel.
Ghy gaet te boven
Paris die was seer schoon /
Laet zijn verschoven
Pallas en Iunoos Troon /
Want u klaerheyt verheven
Die haer te boven gaet /
V wijsheyt hier beneven
Ick bid u dit verstaet.
Laet my Goddinne
Krijghen een troost'lijck woort /
Wt rechter minne
Zoo heeft myn hert confoort /
Anders moet ick versmachten
Van pijne / dit aenhoort /
Leght dit in u ghedachten /
En blijft niet meer verstoort.
Oorlof Princesse /
Princesse schoon figuer /
Oorlof Matresse /
Matresse Venus vuer /
Oorlof die ic beminne
Boven des Werelts goet /
Oorlof wilt doch beghinnen
My te troosten met spoet.


Back to top ↑

Balnea, vima, Venus multos exarsit amantes [37]

[pb: 176]

Door d'Bad / Wijn ende minnen-spel
Verloopt hem menich Iongh-ghesel.

SONNET.

DIe dicmael in het Bad met Vroukens hem gaet vvasschen,
Die dicmael in den Wijn hem selven overdrinct,
Die in vvellust doorgaens synen tijt overbringt,
Die keert ooc tsyner schant, dicmael den Spit in d'Asschen.
Nochtans syn sy ghesont, de vvarme Badsche plasschen,
Sy ghenesen 'tLichaem, d'vvelc kranckheyt had omringht,
De Wijn versterct de Maech die de Wijndruyf ons schinct
'tMinnen-spel krijght het Bloet dat de sucht quam verasschen.
Zoo vvorden vvy gheleert dat onsen handel moet
In alles ghematicht zijn, vvillen vvy vrolijc leven,
En vlieden d'overdaet vol leedt en vol onspoet:
Maticheyt kan altijt vreuchde tot vreuchde gheven,
Daer d'overdaedt seer saen de blijschap eynden doet,
Ende besmet de Ieucht met een invvendich sneven.

Le Baing, l'amour, & le Vin, Font soubuent piteuse fin.

[pb: 177]

Balnea, vina, Venus multos exarsit amantes:
Et tamen exhilarant balnea, vina, Venus.
Balnea, vina, Venus multos prostrauit euntes:
Et firmant homines balnea, vina, Venus.

M. Ioan: Lanius lud. Crispin de Pass inuent: excu:
[pb: 178]

ICk en vveet niet (o Lief) of ick u vvtlegghen,, vvil
De Liefde die ic verborghen moet draghen,
Ick en vveet niet of ickt svvijghen nu, oft segghen,, vvil
Wt vreesen oft mijn vvoorden u mochten mishaghen:
Maer vvant ic niet langher d'ellendighe plaghen,
Het svvaer lijen, en invvendighe doleuren
En kan ghelijen, zoo moet ic u mijnen noot klaghen,
Oft het Herte sou my van drucke scheuren:
Helpt ghy my niet uyt jonstighe faveuren,
Zoo zal ic als den Sneeu in de Sonne verdvvijnen,
Want Liefde is een pijn boven alle pijnen.

Op de Wijse: Wt Liefden siet.

MYn klacht aenhoort
Met soet accoort /
Ick liggh' versmoort // Goddinne /
Dus met een woort
Gheeft my confoort /
Ick roepe moort // Vriendinne.

V schoonheyt klaer
V deucht eerbaer /
Brenghen my daer // in smerte /
My dunckt voorwaer
Dat noyt Minnaer
Pijn hadde swaer // in't herte.
[pb: 179] V Liefde stranck /
Hout my in dwanck /
Ia maeckt heel kranc // mijn sinnen /
O Aenschijn blanck /
Laet my eer lanck
Op myn ghesanck // troost winnen.

Dat my heel schent /
Dit swaer torment /
Wilt Liefken jent // ghelooven /
Ben ick absent /
Ghy my niet kent /
Present // zoo bent // ghy doove.

Ach u voorstel
Aenmerck ick wel /
Zijn niet dan spel // en kueren /
Dat ghy rebel
Dien u bevel
Doet / in ghequel // laet trueren.

In 'sWerelts pleyn
Gheef ick ghemeyn
V Lief alleyn // de Kroone
Boven certeyn
Helena reyn /
O klaer Fonteyn // seer schoone.

Dus gheeft my raet /
Lief delicaet
By u zoo staet // ghenade /
Komt my te baet /
Mijn hert beraet /
Eer dat het gaet // te spade.

Princesse mijt
V voor't verwijt /
V Dienaer zijt // ghenadich /
Op haet oft nijt
En acht ick ijt /
Ick blijf altijt ghestadich.

FINIS.

Door Liefdens ghevvelt en kracht
Is myn Hert in lyden ghebracht.


Back to top ↑

Heu dira quô lascivientes pertrahis [38]

[pb: 180]

De Nacht / de Minn'/ en koele Wijn /
Van veel overdaet d'oorsaeck zijn.

SONNET.

T'Lof d'vvelc Lucretia ghevvan in alle Landen,
Nopende d'Eerbaerheyt, daer sy in vvas vermaert,
Bestont alleen daer in, dat sy zebaer van aert
Bleef altijt in haer Huys vverckende met haer Handen:
Sy dronc daer niet den VVijn, met gheselschap vol schanden,
Sy hoorden niet na 'tspel der Luyten soet ghesnaert,
Sy hiel daer gheen ghepraet, vvaer in haer d'oneer baert,
Sy liep ooc niet vermont in Venus Nacht-vvaeranden:
Maer aen haer vroed Ghesin in soberheyt end' Eere
Diende sy tot voorbeelt, end' der deuchden leere,
Door de ghevvisse daet, niet in't vvtvvendich schijn,
Sy beminde den naem, en 'tvverc der Vroomheyt seere,
Hebbende vvel doormerct dat de Nacht, Min en VVijn
Van overdaedt en schant, den rechten oorspronck zijn.

L'Amour, le Vin, avecq la nuict,, Ont maint a male fin conduict.

[pb: 181]

Heu dira quô lasciuientes pertrahis
Mentes voluptas; nec bonis cibarijs
Vinique larga copia duram famem
Sitimque depulisse sat? ni turpibus
Dementibúsque laruis et conuiuia
Trahatis aut gesticulationibus.

[pb: 182]

ELck vvil nu vreucht,, en gheneucht,, hanteeren,
Seer lustich,, en rustich,, 'tis des Weerts begheeren,
Dus vvilt useeren,, en vermeeren,, jolijt,
Met singhen,, en springhen,, vvilt triumpheeren,
Onbevreest,, in dese Feest,, dese Weerdt ter eeren,
Wilt van u keeren,, en vveeren,, tvvist en spijt,
Maer vrijelijc,, en blijelijc,, hier in dit krijt
Sonder kijven,, vreucht bedrijven,, playsant,
Al ist dat menich Sophist ons dat benijt
Nochtans en sullen noch en vvillen vvijt niet laten, vvant
De Weerdt hietet,, en ghebietet,, dus trect ter hant,
Solaes nu ghy meucht,, sijt verheucht,, sonder verdriet
Dit begheert ghy heer Weert en doet ghy niet?

Nieu Liedeken,

Op de vvijse: Alzoo't beghint.

SOumer sulcken Koopmanschap doen
En soumer niet op drincken?
Och ja seyt hy myn Liefste koen
Den Wijn zal ick u schincken /
Al wt een glas / al wt een glas /
Wy sullen noch tavont den koelen Wijn drincken /
Alst komt te pas.

Het Vrouken aen de Tafel sat
[pb: 183] Aen de Tafel was gheseten /
Een Nieu-jaer van haer Man sy badt /
Seer heymelick in't secreten /
De Man die loech / de Man die loech /
Een goet Nieu-jaer zal ic u gheven
Eer morghen vroech.

De Dochter bedacht in haer sin fijn /
In haren sin ghepresen /
Wat mach het voor een Nieu-jaer zijn
Wat goet Nieu-jaer mach het wesen?
Mocht ic eens zien / mocht ic eens zien /
De Dochter ghinck in de Kamer van desen
Daer't soude gheschien.

Snachts ontrent der middernacht
Sy deed' haer Man ghedincken /
Sloech haer Armkens over hem bedacht /
Haer bruyn Ooghskens liet sy blincken /
Haer Mondelyn root // dat sy hem boot /
De Dochter sach Vader en Moeder daer quincken /
Sy laghen bey bloot.

Smorghens vroech den Dach bekent /
De Vader sou hem kleyden /
De Dochter maecte haer moy en jent /
Van haer Vader wou sy scheyden /
Sy sprac zoo bout / sy sprac zoo bout /
Alleene te slapen sou my verleyden /
De Nachten syn kout.

De Vader sprack syn Dochter aen /
Wie raet u alsoo koene?
Och Vader seyde sy Vader saen
Een Nieu-jaer heb ick van doene /
Als ghy te Nacht myn Moeder gaeft saecht /
Och Vader ic sal het niemant ontsegghen
Wie my daer na vraecht.

De Vader sprac tot de Moeder soet /
Wy moeten ons Dochter stellen /
Want dat sy quam onder de voet
Dat soud' ons deerlijck quellen /
Helpt my bevroen / helpt my bevroen /
Men vint Soldaten en jonghe Ghesellen
Die sulcx wel doen.

FINIS.


Back to top ↑

Divitij patriis Acolastus abutitur [39]

[pb: 184]

De wellust sonder mate
Berout / maer al te late.

SONNET.

DIe daer syn sinnelijckheyt te veel gheloofs vvil gheven,
Die onmatich 'tghebruyc der lichter Vrouvven tracht,
Die zijn Ghelt en zijn Goet door overdaet veracht,
Die met oneerlijc Volc overbrenght al syn leven:
Voorvvaer die moet op 'teynd' in druc end' armoed sneven.
VVant hoe vvel d'overdaet u smeect end' u beklaecht,
In der Hoeren ghesicht tervvijl ghy hebt de macht
Nochtans als ghy kael zijt vvort ghy met spot verdreven.
Ghy wort dan eerst ghewaer wat volcht wt quaden raet,
VVat d'ongheregheltheyt beurt al schaed' ende schande
VVat loon de sonde gheeft voor luttel vreucht te pande:
Ghy wilde vvel u leet versoeten met der daet,
En d'onghesontheyt snood verberghen wt den Lande,
Maer d'ongheluc volcht u, vvant 'tberou komt te laet.

Tousiour l'intemperance,, Regret & perte advance.

[pb: 185]

Diuitij patriis Acolastus abutitur. at mox
Consumtis, miser ex ædibus exigitur.

Sieh hie, wie der verlohren Sohn
Zehr, vnd komt endtlich kal dauon.

[pb: 186]

MYnen Gheest van binnen, is my seer quellende
Mits dat ic mijn Sinnen, zoo seer ben stellende,
Tot u schoon Lief boven alle Figueren,
Mijn Hert in minnen, 'tis t'uvvaerts hellende,
Druc vvil my door-rinnen, ic ben't vertellende,
Als ic van u absent ben t'eenigher uren,
Myn Gheest bemint u boven alle Creatueren,
Zoo vast staet ghy in myn Hert gheprent,
Laet doch Lief myn lijden niet langher dueren,
Want ghy alleen blusschen meucht mijn torment,
Hoe sou ic moghen leven van u absent?
Die't Herte met Liefde zoo heeft beseten,
Door't derven van u Lief excellent,
Wert myn Gheest invvendich met druc door-beten:
Maer vvilt ghy my een troostelijc vvoordeken laten vveten,
Reyn Lief expert,, en vvtghelesen,, fijn
Zoo zal myn Hert,, van siecten ghenesen,, zijn.

FINIS.

[pb: 187]
Nieu Liedeken,

Op de vvijse: Alst beghint.

MYn sinnen syn ontstelt // ghequelt
Met fantasyen /
Waer door mijn vrucht nu velt // en smelt
Tot allen tyen.

Absent valt my regael // te mael
Lief wtghelesen /
Toont jonste med'cinael // myn quael
Wilt doch ghenesen.

Rasende schier van rou // Kersou
Mistroost van sinnen /
Loop ick om u / o Vrou // ghetrou
Laet my verwinnen.

Mijn verdriet nu bystant // de hant
Doet my verwerven /
Ist door den minnen bant // en brant
Zoo moet ick sterven.

Aensiet u Knechts ellent // torment
Princesse schoone /
En laet my u Liefden jent // in't ent
Kryghen ten loone.

FINIS.

Amy is een vvoort van smerte,
Amy quam noyt vvt blyder Herte,
Die amy seyt en anders niet
Lijt in syn Herte groot verdriet.


Back to top ↑

Ne doleas, ne te excrucies [40]

[pb: 188]

De Ionckheyt volcht met vlijt // Zoo de Liefde als den Strijt.

HEt Ieuchdich, moedich Hert is voorvvaer hooch te prijsen,
D'vvelc den Ionghelinc doet sonder vreese bestaen,
Zoo vvel met Svveert en Schilt in den Strijde te gaen,
Als by de Vrijsters schoon in Venus Paradijsen.
VVant kloecheyt hoort daer toe, zoo vvel in't vvreet afgrijsen,
Der Oorloch daer de doot 'theel ghevest komt beslaen,
Als in't soete ghevecht, daer Cupido de baen
Met syn vlammen beplant, syn stout Hert te bevvijsen.
Treurt dan niet ghy gheslacht der minnelijcker Vrouvven,
Als ghy siet dat u Lief die u zoo vierich vrijt
Hem stelt onder de Vaen die de Prins doet ontvouvven,
Teghen de Vyanden vol boosheyt, en vol nijt:
Sulcx voecht de Ionckheyt vvel stout te syn in den Strijt,
End' in der Liefden schoot, syn kracht niet te benouvven.

Au Ieu d'Amour & es Combats,, Le Iouenceau prent ses esbats.

[pb: 189]

Ne doleas, ne te excrucies, lectissima virgo,
Quod minus Hectoreus Castra tremenda petam.
Quæ Veneri est habilis, Marti quoque seruiat ætas:
Turpe senex miles, turpe senilis amor.

Cr. d Pas: in
[pb: 190]

GHeen meerder pijn hier ter Werelt wesen,, mach
Voor den Amoreusen, dan syn Lief te derven,, siet
Die altijt sorcht en vreest voor desen,, dach
Dat hy syn Lief mach vervverven,, niet
Hierom menich om syn Herte door-kerven,, vliet
Siet aen Pyramus is ghebleken,, vvel
Hadde Thysbe syn Lief moghen erven,, yet
Van haer presentie om met hem te spreken,, snel
Hy had hem selven niet doorsteken,, fel
Maer alle dinc had hy vergheten,, bly
Maer om dat syn Liefste, van hem vvas ghevveken,, el
Zoo is hem treuren toeghemeten,, vry
Dick dencken, dick treuren, dickmael svveten,, sy
Die niet moghen komen by de schoone Robijn
Want als Lief, Lief moet derven, gheen meerder pijn.

Op de vvijse: Van de Enghelsche Fortuyn.

ADieu Robijn /
Adieu myns hertsen vreucht /
Adieu Lief mijn /
Adieu al mijn gheneucht /
Adieu ick moet
Adieu segghen certeyn /
Adieu Bloem soet /
Adieu myn weertste greyn.
[pb: 191] Adieu Maitres /
Adieu met pijne swaer /
Adieu Voochdes /
Adieu myn Liefste klaer /
Adieu Maecht reyn /
Adieu die ic nu eer /
Adieu ick meyn /
Adieu tot ick weer keer.

Adieu mijn hert /
Adieu mijn Medecijn /
Adieu met smert /
Adieu op dit termijn /
Adieu reyn jeucht /
Adieu weerde Goddin /
Adieu reyn deucht /
Adieu dien ick bemin.

Adieu Kersou /
Adieu schoonste Iuweel /
Adieu Ionckvrou /
Adieu 'tsoetste Prieel /
Adieu mijn sin /
Adieu mijn beste goet /
Adieu Vriendin /
Adieu o Blomme vroet.

Adieu Princes /
Adieu Ionckvrouwe schoon /
Adieu Nobles /
Adieu ghy spant de kroon /
Adieu ist ent /
Adieu tot beter stont /
Adieu Lief jent /
Adieu nu blijft ghesont.

FINIS.

Adieu myn Liefste vol eeren,
Ghy syt de Liefste naest Godt den Heere
Myn Ooghen moghen u vvel verliesen,
Maer myn Hert en zal gheen ander kiesen.


Back to top ↑

Nil aurei? nil te coronati juuant [41]

[pb: 192]
SONNET.

DEn Grijsaert oudt
Soect met vriendelijcke koudt
'tMeysken te bepraten,
Maer't jongh sy bemint
En is ghesint
Die niet te laten.

[pb: 193]

Nil aurei? nil te coronati juuant?
Argenteis referta bulga nil mouet?
SENEX

Vanos quid ah senex amores expetis;
Tumulum tuæ finemque vitæ respice.
MORS

Quid aureorum me beabit copia?
Amore si priuata sim dulcissimo.
IVVENIS

m.q. lud.
[pb: 194]

Ionghe Meyskens te beminnen,
Hooghe Berghen op te klimmen,
Herde Noten te kraken,
Syn voor een Oudt Man dry svvare saken.

Op de wijse: Helaes Amour vvat gaet, & c.

T'Iongh verheucht myn hert en sin
Daer wil ic my mede paren /
Want ick dees veel meer bemin /
Dan u oude grijse haren /
Oft ghy my u schat aenbiet /
Acht u noch u rijckdom niet.

Hout vry af en weest te vreen
Ghy en sult my niet bekomen /
Troud' ic u 'twaer buyten reen
En verliet ic desen vromen /
Neen ick acht alsoo ghy siet
V noch u rijckdom niet.

Soect voor u een ander Vrou /
Want in dees heb ick behaghen /
Die zal ick by blyven trou /
Tot het eynde van myn daghen /
Oft ghy my u schat aenbiet /
Acht u noch u rijckdom niet.

Soud' ick zoo myn jonghe jeucht
Om het goetgien doen bepraten /
Van u oud' Man sonder vreucht /
Neen ten zal u al niet baten /
Oft ghy my u schat aenbiet /
Acht u noch u rijckdom niet.

Princes ziet wel wat ghy doet /
Wilt om 'tghelt gheen out Vel trouwen /
Maer verkiest tot u behoet /
Een daer ghy met syt behouwen /
Of den grijs u schat aenbiet /
Acht hem noch syn rijckdom niet.
[pb: 195] Op de selve vvijse.

OVden kouden klapper // tant /
Ghy meucht u versoeck wel staken /
Het moet syn een dapper // quant /
Die my sal konnen vermaken:
Troud' ick u / ick soud' myn Ieucht
Heel verslyten / sonder vreucht.

Seght my doch / wat vreuchdich // min
Dat ick kan van u ghenieten?
Ick / die noch heel Ieuchdich // bin /
V zal't leven haest verdrieten:
Hout vry af / O oude Vaer /
Wy syn t'onghelicken paer.

Al syt ghy seer machtich // rijck /
Ick en zal u doch niet minnen /
'tGoet is maer waerachtich // slijck /
Sy syn wel berooft van sinnen /
Die hier 'toude / koude Bloet
Trouwen gaen alleen om 'tgoet.

Doch ick soud' u laken // niet
Om 'tgoet / waert ghy ionck van Leden /
Maer nu wil ick staken // ziet
'tHouw'lick: dus stelt u te vreden /
Want ick doch met hert en sin
'tIonghe boven 'tOud' bemin.

Licht ick overlegghen // kan /
('tWelck niet al sou syn gheloghen)
Dat elck een sou segghen // dan /
Die Meyt is door't goet bedroghen:
Dus wijckt van my / oude grijs /
Troud' ick u / ick waer niet wijs.

Maeghdelick / Princessen // fier /
Die syt in de fleur van't leven /
Onthout dese lessen // hier /
Wilt voor't Oud' het Iongh aenkleven /
Trout ghy d'Oud' wt giericheyt:
Ghy trout Man / en droefheyt beyt.

FINIS.

Verkiest het beste.

Back to top ↑

Facie esse quid mihi gratius posset tua [42]

[pb: 196]

HEt Oude Velleken,, poocht met haer Ghelleken
Den Ionghman te bekoren,
Doch hoe zij't seyt,, 'tvalt arrebeyt
En moeyten verloren.

[pb: 197]

Facie esse quid mihi gratius posset tua
Ipsius haud Corinthi gaza diuitis.
Juuenis.

Formam quid ah miselle nudam respicis;
Cum plus beare possit auri copia.
Vetula.

At tu juuenta quid torquêre frustra anus
Quin jam sepulchri instantis es potius memor.
Mors.

[pb: 198]

Acht op gheen goet,, Maer 'tIonghe Bloet.

Op de vvijse: Elaes Amour.

OVde Vrou ick wil u niet /
'tIonghe kan my best behaghen /
Oft ghy my u schat aenbiet /
Sult daer door niet van my jaghen.
'tGhene ick met hert en sin /
Boven u en 'tgoet bemin.

Neemt dees moeyten doch verdrach /
En u arbeyt wilt sparen /
Want met dese / zoo ick mach /
Wil ick soecken te vergaren /
Die ick met myn hert en sin /
Boven u en 'tgoet bemin.

Soeckt een ander gierich Bloet /
Met u rijckdom te bepraten:
Want dit aerdich Meysken soet /
En wil ick daer niet om laten /
Die ick met myn hert en sin /
Boven u en 'tgoet bemin.

Die om 'tgoetgien hem verblint /
En verslijt syn jonghe leven /
By een die hy niet en bemint /
Raeckt dickwils daer door in sneven /
Ick dees Maecht met hert en sin /
Boven u en 'tgoet bemin.

Prins doet niet dat u berout /
Acht niet op de ronde schijven /
Naer u sin een Meysken trout /
'tGoet dat moet ter Werelt blijven /
Dus ick dees met hert en sin /
Boven u en 'tgoet bemin.

Met een out Wijf van achtien Iaer,, Blanc van Vel, en bruyn van Haer,
Frisch van Lijf en vvacker van Lenden,, Wil ic veel liever myn leven enden.

[pb: 199]
SONNET.

TWas 'teynde van myn vreucht, 'tbeghinsel van myn plaghen,
Dat myn Ooghe aensach, het over-schoon Aenschijn,
Van d'alweerdighe Maeght, wiens blinckend' klaerheyt fijn
Verwint het levend' licht, van Phœbi gulden Waghen.
Och! dat doch myn Persoon, en dienst haer mocht behaghen,
Of dat ic mocht een van haer minste Dienaers zijn,
Zoo soud' ghenesen wel, myn smert en bitter pijn,
Die't Hert in-wendich moet, om harent vville draghen.
Tot loon voor dese jonst, sou'k met gheboghen knien,
Op danckbaerheyts Altaer, myn Offer staech haer bien,
Daer ic sou tot haer eer, doen branden duysent Toortsen.
Maer zoo d'hoogh-draghentheyt, van't Edel braef ghelaet,
Dees aengheboden dienst, en myn Persoon versmaet,
Zoo vvert myn Siel verteert, door vvel-lusts heete Koortsen.

FINIS.

Verkiest het beste.


Back to top ↑

Je Vous sure quil est tant amoureux de Vous [43]

[pb: 200]

Daer de kracht t'onderspant
Krijght loosheyt d'overhant.

ALsmen een sterck Kasteel met uytvvendighe kracht
Van Gheschut ende Volc niet en kan brenghen t'onder,
Datter gheen baet en komt van't ghestorm en 'tghedonder,
Waer in men huydendaechs d'overvvinninghe tracht;
Dan maectmen onder d'Aerdt eene verholen Gracht,
Ia onder 'tVVater diep graeftmen Mynen met vvonder,
Ende doet in de Locht eenich Bolvverc besonder
Springhen, vvaer door 'tKasteel, moet komen in u macht:
In sulcker voeghen ooc krijghtmen de schoone Vrouvven,
Diemen door dienstbaerheyt, niet vermorvven en kan,
Men laet het bidden staen, dat niet veel en ghevvan,
Men soect een Out Wijf, die de konst heeft onthouvven;
Dese door loosen praet, vervoordert zoo den Man,
Dat hy op't eyndt syn Lief met vreuchden mach aenschouwen.

Si ne t'ayde provesse,, Employe la finesse.

[pb: 201]

Je Vous sure quil est tant amoureux de Vous
Quil en perd tous ces sens et soyez pour certaine
Quil ne faudra jamais a battre vostre auoine
Lisez donc ce pacquet et laissez tout courrouz.

Iungfraw jch schwer euch das ohn schertz
Ewer lieb hat jm sein junges hertz
Verwundet gar mit grossem leidt
Drumb gebt jm auf diesen brieff bescheidt.

[pb: 202]

ACht ghy Ionck-vrou voor gheck myn klaghen dat ic brand',
Om dat ic somtijts van koude klippertand',
Zoo dickvvils als ghy laet op my, dyn Ooghsken dalen,
Terstont beghint myn Hert, te vlammen t'eenemale:
Maer zoo vvanneer van my, dyn Ooghskens brant keert,
Door koutheyt is terstont, dees vlam in my verteert:
Dus Ionck-vrou dyn ghesicht, doet my dus heftich branden,
En dyn afkeerich Oogh, van koud' klippertanden.

Op de vvijse: Van't Kuyperken.

ICk weet een Dochter schoone /
Seer huys en goedertier /
Sy is myn Lief ydoone /
Ach al haer schoon manier
Hebben myn Hert ontsteken /
Met een zoo vierighen brant.
Waer ick ontrent // myn Liefken jent
Zoo waer myn Hert contant.

Als ick haer sie oft spreke /
De Alderliefste mijn /
Ick klaech haer myn ghebreken /
Dewijl het niet kan zijn /
Dat icks' in myne Armen
Niet vriendelick mach ontfaen /
Dat klaech ick Godt // ten is gheen spot /
Dat ick alzoo moet gaen.

Dat sy is Ionck van Iaren /
Brenght my in groot ghequel /
Sulcx doet my reysen en varen /
Te Lant en Zee seer fel /
Tot dat ick noch seven Iaren
Zal hebben ghebracht aen kant /
Zoo langh moet jeught // al sonder vreucht
Gaen dolen achter Lant.
[pb: 203]

Als dan hoop ick te plucken /
Dat Roosken suyver en reyn /
Het waer een groot ghelucke /
Ick seght u voor certeyn /
Als dan zoo zal myn jonghe Hert
Met vreuchden syn begaen /
Dan mach droefheyt // nemen afscheyt
Van myn Ionck-lief seer saen.

Oorlof Princes ten loone
Nemet dit Liedt in danck /
In't Hert spant ghy de Kroone /
Ick staen in u bedwanck /
Wilt my doch niet vergheten
O Roosken soet van geur /
Want ghy nu weet // meest myn secreet
Zoo moet ick nu oock deur.

Die ons dit Liedeken fijne
Dichte / 'twas een sa /sa /
'tWas in de Mane schijne /
Doen hy riep qui fa la.
Ter eeren heeft hy het ghesonghen
Van een Dochter seer fijn /
Dien hy bedacht // Dach ende Nacht /
Lief had met blijd' aenschijn.

FINIS.

Eene sal't syn.

De Min verkeert mijn vreucht in veelderhande plaghen,
De Min verkeert mijn Sangh in droef-klachtich gheluyt,
De Min maect dat ic heb in my selfs een mishaghen,
Verlaet de Min my niet, het leven moeter uyt.


Back to top ↑

Or danse maintenant [44]

[pb: 204]

Het weygheren wort van kant ghestelt
Alsmen haer laet sien de Bors' met Ghelt.

MY ghedenct dat ic sach hier voortijts een Goddinne
Die zoo hoochmoedich vvas, zoo vvederspannich stuer,
Dat sy aen vreemde Luyd', aen haer naeste Ghebuer,
Aen Edel, en on-eel, ontseyt altijt haer minne,
Hoe volmaect dat het vvas, niet quam na haren sinne
'tDocht haer al vol ghebrec, Spraec, Wesen, en ghetruer,
Alle Ionghmans hoe schoon hadden by haer gheen duer,
In 'tkort, 'tvvas een vvildt Dier, een bemomde Sottinne.
Maer vvat volghden daer na, vvat Kiecken ghaf dit Ey?
Een Plompaert ongheschict, een Botmuyl sonder reden
Is onbehendich stout in haer Kamer ghetreden,
End' heeft een Bors vol Gout, tot een seker gheley,
Op't Tafel neer ghestort, dit Dier sonder gheschrey
Heeft den buyt aenghetast, end' hem gheleent haer Leden.

Les Beaux Escus de bon aloy,, Chassent refus, respect, & foy.

[pb: 205]

Or danse maintenant; & ne fais plus la mine,
Iamias tant que Viuray ne seray Jndigent:
Car ie porte en ce sac bien cent escus dargent
Pour faire bonne chere auecq toy FRANCISQVINE.

Frisch auff, das gelt steht vns jtz bey
Sorgt nit woher mirs komen sey.
Laest mich nur ewrer lieb geniessen,
Jch kan mit kronen von mir schiessen.

[pb: 206]

Op de vvijse: Schoonste Nymphe in het Wout.

WIe zal ick klaghen mijnen noot?
Die seer groot
Is / om dat ic nu moet scheyden /
Van dit schoone Ghelderlant /
Seer playsant /
Daer in ic my ooc ghingh vermeyden.

Met Ionghe gheselschap fris /
'tIs ghewis /
Dat wy pleghen vreucht t'hanteren /
Met schoone Maechdekens fijn /
'tIs my pijn /
My daer van te absenteren.

Om te trecken na Duytslant /
wel bekant /
En van een jeder ghepresen /
Maer ic moet hier laten reen /
Dien ic meen /
'tIs my leet dat soo moet wesen.

'tIs maer om een tijt te doen /
Dat ic koen
Van u Lief zal moeten blijven /
Laet u den tijt niet lanck zijn /
Denckt op mijn /
Als ghy meucht o Fleur der Wijven.

Belieft het God / ick zal Lief
Menich Brief
V schryven / o schoon Ionck-vrouwe /
Want ghy syt myn Lief alleen /
Anders gheen /
Zal ic voor de Liefste houwen.

Ick segh u adieu Princes /
'tHerts fortres /
Wilt dickwils eens op my dincken /
Ick wil altijt metter daet
Vroech en laet /
Op uwe ghesontheyt drincken.

Adieu Arnhem triumphant /
Abondant
Syn in u Ionckvrouwen schoone /
Dien ic al segghe adieu /
Op een nieu /
Tot ickse sie weer in Persoone.
[pb: 207] Adieu kleyn en groot seer fier /
Dien ick hier
Laten moet om te passeren /
Vergeet niet / die op u al
Dencken zal /
Als h'm vreucht is sonder deren.

Eene sal't syn.
NACHT-KLACHT.

SOo haest der Sonnen God, met synen gulden Waghen,
Daelt in de diepe Zee, daer hy tot rust hem gheeft:
Zoo komt de rust-baer Nacht, die alles vvatter leeft,
Brenght stille ruste by: maer my veel druckich klaghen:
Want d'invvendighe Ziel, light heel end al verslaghen,
Door tranich bracke Vloet, die uyt mijn Herte svveeft,
Om een die vvel de macht, maer niet de vville heeft,
Te minderen mijn pijn, die ic om haer moet draghen.
Ay slaep! tijt-kortsche slaep (die't Minnaers Herte voet,
En door u stille rust, haer pijne vluchten doet,)
Komt met u Handen sacht, mijn droeve Ooghen sluyten:
Maer zoo ghy oock van my, als myn Vriendinne vliet,
Zoo zal noch vreucht noch rust, myn Herte kryghen niet,
Voor dat de bleecke doot, myn leven hier komt uyten.
Verkiest het beste.


Back to top ↑

Quonam prolabor trahit hinc vis ferrea lenbi [45]

[pb: 208]

IN een Klooster te gaen , in schijn van Heylicheyt,
Is wel te prijsen, men doet daer gheen arrebeyt.
Men eet daer, men drinct daer al sonder sorghen,
Men heeft gheen dencken voor den dach van morghen.
Maer't meest my mishaecht ('tsou my berouwen)
Dat ick most derven d'Edel Ionckvrouwe,
Die myn Hert heeft doorwont met haer lieflijck wesen,
Daerom vvort het Klooster van my mispresen.
Al ist dat den Paep trect met een Keten vol kracht
Het Lynken van de Ionckvrouvve heeft meerder macht.

[pb: 209]

Quonam prolabor trahit hinc vis ferrea lenbi
Hinc termis facili ductu propendeo fili

Die iungfraw mit ein faden zart
Zwingt mich mehr dan ein ketten hart

[pb: 210]

Op de wijse: Lief in't secreet.

EEn Maghet jent /
Schoone als een Goddin /
Staet vast gheprent /
In myn hert ende sin /
Want nimmermeer
Is sy wt myn ghedacht /
Waer ick my keer /
Het sy dach ofte nacht.

Als ick aenschou /
Het vriendelijck aenschijn /
Van dees Ionckvrou /
Zoo is myn hert wt pijn /
En wenscht altijt /
Te moghen syn by haer /
Dat sy met vlijt
My mach troosten voorwaer.

Cupidos strael
Heeft my doorschoten 'thert /
Dies ick verhael
Myn bitter lijdens smert /
Want een heet Vyer /
Inwendich in my brant /
Dat Venus schier
Noch stooct aen elcken kant.

Zal ick noch bangh /
Leven in dangier snoot?
Och zoo verlangh
Ick nae de bitter doot /
Maer ick hoop fris /
Dat myn Liefste seer soet /
My zal ghewis
Haest troosten metter spoet.

Want goet van aert /
Is dees Dochter seer wijs /
Dies onbeswaert
Gheve ick haer de prijs /
Oock eer en lof /
Boven veel Maechden reyn:
In 'sWerelts Hof /
Bemin ick haer alleyn.
[pb: 211] Princesse vroet /
Myn wtverkoren Bloem /
Om troost seer goet
Ick nu dus tot u koem /
In eer en deucht /
En in Liefden constant /
Lief my verheucht /
Gheeft my u rechter Hant.

Troost in lijden.
Aen de Iongh-mans.

Ghy Ionghe Mans,, Ick u altans,, dees tijdinghe brenghe.
Dat ghy niet laet,, onder u praet,, Kuskens te menghen.

Aen de Ionghe Dochters.

Wert ghy ghekust,, eerlijck met lust,, vveest daer niet straf,, teghen,
Denct 'tis begin,, van suyv're Min, oock maer een af,, veghen.

Troost in lijden.

De Bloemkens soet,, zijn maer een tijt,, in't ghantsche Iaer,
Maeghdekens vroet,, altoos jolijt,, stichten voorvvaer
Maer aldermeest,, in den Gheest,, van haren Minnaer.

FINIS.


Back to top ↑

Ecce triumphali trahitur Venus ignea curru [46]

[pb: 212]

VEnus seer schoon,, menich Persoon,, met hare strael doet branden,
Cupido fel,, doorschietse snel,, met syn Boogh' ende Handen:
Dat menich Minnaer,, hier ende daer,, loopen ghelijck als Ghecken,
Moeten benout,, met Mars seer stout,, Vrou Venus Waghen trecken.

Aen Mars den Krijghs-Godt.

GHy die in't Velt,, u als een Helt,, oyt toonden van beghinne,
Hoe heeft alzoo,, een Vrouwe snoo,, u doch moghen vervvinnen?
Dat ghy dus braef,, ghelijck een Slaef,, haer trecken moet de Waghen,
V Svveert en Schilt,, leght zoo ghy vvilt,, nu vry neer met veel klaghen.

Antvvoort van Mars.

OCh ick bevint,, dat 'tblinde Kint,, my zijn strael heeft doen smaken,
Dies ick met vlijt,, tot aller tijt,, meyn Venus arm te raken,
Omme met rust,, nae vvensch en lust,, der minnen vrucht t'hanteren,
Oorloghe swaer,, soud' ick voorvvaer,, daer gantsch niet voor begheren.

Troost in lijden.
[pb: 213]

Ecce triumphali trahitur Venus ignea curru,
Armatum Martem nuda domare potest.

Venus vnd ir kindt,
Martem vbervint.

[pb: 214]

Op de vvijse: Edel Kersou.

O Venus fier /
Ghy Cypersche Goddinne,
Hoe komt dat ghy ontstelt?
Al door het Vyer /
Van u rasende minne /
Zoo menigh jongher Helt?
Iae ter doot quelt /
Met pijn niet om ghenesen /
Of sy moeten // met versoeten
By haer soet' Lief wesen.
Hoe schoon / hoe sterck /
Hoe wijs ofte hoe machtich /
Sy syn bedroghen al /
Door u Kints werck
Diese doorstraelt zoo krachtich /
Datse komen ten val /
Iae in't ghetal
Van die wt vierighe minne
Door het vrijen // niet bedijen
Maer misten haer sinnen.
Hercules stout /
Most Haspelen de Spillen /
Van Omphale seer fijn /
Die u betrout /
Raect haeste in gheschillen /
Door uwen brant fenijn.
Most niet met pijn /
Dees Helt de Doot besueren /
Door het cierich // Hemde vierich /
Dat sy hem ghinck stueren.
V heete gloet
Heeft oock seer fel doen branden /
Paris ende Heleen,
Waer door met spoet
Een Oorloch is ontstanden /
Met een seer groot gheween:
De Griecken reen /
Troya daerom raseerden /
Nae tien Iaren // datse waren
Daer met Schilt en Sweerden.
V stercken brant /
Heefter vele doen dwalen /
Iae Mannen wijs en vroet /
Most' in een Mand
Virgelius niet dalen /
En hanghen daer onsoet?
[pb: 215] Met veel teghenspoet /
Even ten halven weghen /
Sulcke minne // ginck beginnen
Hem te worden teghen.
Hoe vele noch
Syn door Vrouwen bedroghen?
Door u ingheven snel /
Sissera doch
Is moed' nedergheboghen /
In den schoot van Iael,
Die hem seer fel
Syn Hooft al ghinck door-kerven /
Zoo al slapend'// ruste rapend'/
Most hy deerlick sterven.
Een Hooftman boos /
Holophernes met namen /
Was oock ontsteken heet /
Op Iudith loos /
Waer door sy hem bequame
Lustich syn Hooft afsmeet /
Als hy in vreedt
Lach in zijn Tente rustich /
Wel beschoncken // ende droncken /
Nae haer synde lustich.
Heeft Cupido,
V Sone jonck van daghen /
Mars dien Heldt oock door-wont?
Dat hy also
Moet gaen trecken u Waghen /
Met een Hert onghesont /
Die t'aller stont /
In den Krijch was een Heere:
Och hoe moedich // kont ghy spoedich /
'sMenschen Hert om-keeren.
O Venus vroet /
Ghy Princesse eerwaerdich /
Met Cupido u Soon /
Een Meysken soet /
Doorschiet voor my seer aerdich /
Dat deuchdich is en schoon /
Tot mynen loon /
Laet sy my doch ghenieten /
Zoo zal't hoopen // ende loopen
My gheensins verdrieten.

Troost in lijden.

Back to top ↑

Bett, fecht, red, arbeit wie du wilt [47]

[pb: 216]

De snelle Doot // Raect kleyn en groot.

WEl seyt de Predickant, ick bidde voor u allen,
De Krijghs-man mede seyt, ic strijd' u te ghevallen,
De Procureur, hier ben ic, die voor u allen spreect,
De Huysman seyt ooc, ic Ploech om 'tgheen u ghebreect,
De Ionghe Vrou, ic ben die u voor alle saken
Door myne schoonheyt, kan verheughen en vermaken.
De Doot doch gheen van al, in eenigher wijse spaert,
Helpt d'een voor, d'ander nae, seer deerlick onder de Aert.

Oft ghy syt in voorspoet of in noot /
Denct altijt op het Eeuwich / en de Doot.

[pb: 217]

Bett, fecht, red, arbeit wie du wilt,
Schoene auch fur dem todt nicht gilt.

Arma, preces, linguæ facundie fulera coloni
Semina, Virgineosque oculos, rapit omnia lechum.

[pb: 218]

O Mensche staet op u hoede altoos,
Want de valsche Werelt is zo loos,
Haer genoecht is vol onreynicheyt.
Haer raet is hoovaerdy en giericheyt,
Haer dienst is soet, haer loon is kranck,
Haer Bloem is schoon, haer Vrucht is stanc,
Haer sekerheyt is verradenis,
Haer Medecijn is vergiffenis.
Want voor vreuchde, gheeft sy rouwe,
Schande voor eer, loosheyt voor trouwe.
Voor rijckdom, gheeft sy armoede groot,
Voor't eeuvvige leven, den eeuvvigē doot.
VVant korte vreuchde, en langhe leet,
Dat is der VVerelt Liefden Kleet.

Op de vvijse: Schoonste Nymphe in het Wout.

Priester.

DE Priester seyt met ootmoet /
Bid ick vroet /
Voor u lieden al te same /
Dat u Godt zijn Hemelrijck
Al-ghelijck /
Wil verleenen seer bequame.

Krijchs-man.

Met mijn Schilt / Harnas en Sweert /
Onverveert /
Strijd ick voor u allen moedich /
En houde my als een Helt /
In het Velt /
Teghen uwen vyant woedich.

Procureur.

Voor u allen ick doch speel /
Ende queel /
'tSy in goed' oft quade saken /
Om dat ick op't alder lest
Voor het best /
V saken quaet / goet mach maken.

[pb: 219] Huys-man.

Wat ick saey / plant ofte bou /
Met benou /
Is om u al tsaem te spijsen /
En wat ick maey spae en vroe /
Mat en moe /
'tIs om u te verjolijsen.

Ionck-Vrou.

Met myn aenschijn en ghesicht /
Kan ick licht /
Val samen vermaken:
Want Cupido met zijn strael /
Altemael /
V sinnen door my gaet raken.

Doot.

En ghy al te samen hoort /
Moet doch voort /
Als ick u myn strael laet proeven /
Daerom maect u wel bereyt /
Met bescheyt /
Zoo zal ick u niet bedroeven.

Prince.

Princen en Princessen reyn /
Hier in't pleyn /
Betrout op u Godt den Heere:
Want het is alzoo ghy siet /
Anders niet /
Maer elck soect hem te gheneeren.

Al is dat de een bidt, d'ander voor u krijcht woedich,
De derde voor u spreect, de vierd' u besorcht goedich,
En de vijfd' presenteert haer Lichaem naect en bloot,
Maer 'tis al ydelheyt, 'teynd' is de bitter doot.

Troost in lijden.

Back to top ↑

Clara brabeique Labor [48]

[pb: 220]

Arbeyt brenght goet /
Wellust armoet.

WIe hier in wellust leeft, met danssen ende springhen,
Met tuysschery en spel, verghetende zijn dinghen,
Alzoo dat hy versuymt zijn winningh en profijt,
Met armoed en druck gheplaecht wort t'syner tijt:
Maer die tot wercken stelt syn Lichaem end' sinnen,
En door syn neersticheyt soect daghelicx te vvinnen.
Zoo Aristippus seyt, vvort rijck van goet en ghelt,
Wel hem die leecheyt schout, en sich tot vvercken stelt.

[pb: 221]

Clara brabeique Labor, prædurima fata voluptas
Procreat, artito sic herciscente brabevta.

Arbeit bringt gutt,
Wollust Armut.

[pb: 222]

Op de vvijse: Nae dat ick heb ghelesen.

V Die tot wellust begheven /
Haer van haer jonckheyt aen /
Die in dertelheyt leven /
Dat en kan niet bestaen /
En steets danssen en springhen // siet
En achten op haer dinghen // niet
Dan soecken 'tspelen soet /
Sulck Volck is wel onvroet.
Die't Schermen oock hanteeren /
Verr' buyten haren staet /
Tictacken en Verkeeren /
Oock achten voor gheen quaet:
En die door schoone Vrouwen // fijn
Ghestadich in't benouwen // zijn
Droefheyt / noot end' ellent /
Hebben sy in haer ent.
Dien gheern brassen en drincken /
Oft met den Ballon speelt /
Die't ghespel wel doet klincken /
En daer by gheeren queelt:
Die zal het noch bekoopen // fel
Zoo dat hy moet naect loopen // wel
In armoede seer swaer /
In Hongher / Dorst / voorwaer.
Maer hy moet syn ghepresen /
Die hem van jonghs begheeft /
Tot arbeyt oft tot lesen /
Of al wat daer aenkleeft /
De Heer gheeft hem zijn seghen // klaer
Wandelt hy in zijn weghen // maer
En hoopt op hem met vlijt /
De Heer helpt hem altijt.
Die't Lichaem tot arbeyden
Begheeft in syn jeucht sterck /
Die een goet leven leyden /
In al haer doen en werck /
Wil Godt ghebenedijden // milt
Hierom tot allen tijden // wilt
In Godts vreese voort-gaen /
Zoo zijt ghy wel beraen.
Gheen dinck zal hem ontbreken /
Hy komt nimmer in noot /
Die leecheyt schout vol treken /
Ghelijck de bitter doot:
Dus wilt u neerstich pooghen // wijs
Zoo krijcht ghy onghelooghen // prijs
Want Aristippus seyt /
Dien is rijckdom bereyt.

Troost in lijden.
[pb: 223]

Op de vvijse: Bereyt u Huys terstont.

WEl hem // die tem // bereyt
Syn tijt // met vlijt // tot sterven /
Godts stem // Lucem // die seyt /
Seer wijt // vermijt // 'tverderven /
Weest sacht // bedacht // seer vroet
Seer wijs // propijs // en goet /
Niet traech // maer staech // u boete doet.

Leeft niet // met vliet // seer quaet
Als hy // onbly // den rijcken
Vreck siet //'tbediet // hoe't gaet
Dien vry // hier by // laet blijcken /
Als sot // met spot // aensien
D'ellent // bekent // van dien
In noot // van Broot // syn / niet en bien.

Godts straf // niet laf // die komt
Ras aen // seer saen // behendich /
Zijn Staf // slaet af // beschromt
Die staen // voort-gaen // seer schendich:
Een swaer // stem klaer // ghewis
Gheeft hen // lieden // met gris
De Heer // Gaet neer // ind' Verdoem'nis.

Die hier // 'tplasier // seer kleyn
Vand' Aert // beswaert // laet varen /
Voelt fier // 'tbestier // Godts reyn
Dien baert // noch gaert // beswaren:
Maer vint // niet blint // den schat /
Met lust // niet rust // voor dat
Hy is // seer fris // In 'sLevens Pat.

PRINCE. Heer net // komt met // u Gheest
Ons Hert // vol smert // te hulpe /
Neemt het // besmet // wech meest
'tVerwert // betert // wilt stulpen /
Met dijn // Med'cijn // Heer milt
Gheneest // 'tbevreest // Hert stilt /
t'Zal snel // 'tbevel // doen zoo ghy wilt.

Godts Liefde blijft.

Back to top ↑

Homo bulla [49]

[pb: 224]
AL IST YDELHEYT.

ALs ick doorsie de Werelt vvijt,
Zoo en vind' ic niet in deser tijt,
Dat my mach hertelijck verblijden,
'tIs hier al niet dan druck en lijden:
Want sie ic op oft sie ic neder,
Alle dinc vergaet, en keert niet vveder,
Ten baet ghemeten noch ghepast
Al zalt vergaen, dat nu staet vast,
Hoe seer dat het ooc met minnen is beseten
Het gaet al te niet en vvort vergheten,
Het vergaet ooc al dat op Aerden leeft,
Het vergaet ooc al dat Vruchten gheeft:
Dat my ghenuecht vvas hier te voren,
Heb ic met droefheyt al verloren.
Och daer myn sinnen haer in verheuchden
Daer heb ick in veel ongheneuchden:
Daerom sy seker en ghevvis,
Het vergaet al dat ter Werelt genoechlic is.
Al die op der Aerden nu leven,
En konnen u dat niet ontgheven.

FINIS. De Doot het lest is.

[pb: 225]

HOMO BVLLA.

Iacob. 4. cap Petri.i. cap CVSichem fecit.
[pb: 226]

Op de wijse: Antwerpen rijck, ô & c.

O Mensche vroet // wacht u tot allen tijden /
Des Vleeschs lust soet // te volghen met verblijden /
Want sy heeft fel // vele ghebracht om't leven /
Ghelijck wy wel // seer veel vinden beschreven.

D'eerste Werelt veracht /
Heeft Godt te niet ghebracht /
Door haer boosheyt en sonden:
Oock Sodoma seer quaet /
Heeft Godt oock metter daet
Verdelcht tot in d'afgronden.

REFEREYN.

HOut op van sonden ghy Godtloosen,, quaet
Siet dat ghy u haest van dwalende vveghen spoet,
Denct dat Godt de Heere desen boosen,, staet
Eens straffen zal met toornicheyt vervvoet,
Hierom hout op van sonden en valt den Heere te voet,
En bidt hem dat hy u ghenadelijck bekeere,
Ende niet en straffe in zijn toornicheyt onsoet,
Ghelijck hy voor-tijts ghedaen heeft 'tsynder grooter eere,
[pb: 227] Straffende de gheheele Werelt om haer boosheyt seere,
Niet sparende dan des vromen Noachs Huys voorvvaer,
Sodoma enGomorra strafte Godt de Heere,
Om haer sonden ende boosheyt openbaer:
Hierom hout op van sonden, maect u Hert suyver en klaer,
En bidt den Heere met een Gheest ghedreven,, goet
VVant 'sVleeschs lust te volghen, den Mensch dick sneven,, doet.

Schout nijt en haet //ô Mensche t'uwer vromen /
Denct in wat staet // dat Cain is ghekomen /
Om zijn booshyet // oock Canaan mispresen /
Die met bescheyt // syn Broed'ren Knecht most wesen.

Nae dat Loth is ghegaen /
Wt Sod'ma wilt verstaen /
Besliep syn Dochters beyde /
Door dronckenschap seer boos /
Die den Mensche altoos
Een listich Nette spreyde.

Leght van u af alle Vleeschelijcke lusten,, fijn
Overspel, Dronckenschap, toorn en tvveedracht,
Laet u Herte maer vol Goddelijcke rusten,, zijn
Ende neemt een exempel aen Cain veracht,
[pb: 228] Hoe hy door nijt syn Broeder Abel ter doot bracht,
Waer door hy van Godt een vervloeckinge heeft vernomen.
Spieghelt u aen Canaan Noachs Sone bedacht,
Die syn Vader ontdect sach ligghen 'tsynder onvromen,
En hem bespotte, is doen by syn Broeders ghekomen,
Dewelcke haers Vaders schaemte achterwaerts gingen decken:
Dies een maledictie op Canaan quam met schromen,
Dat hy een Dienaer syns Broeders most syn in alle plecken.
Loth, besliep beyde syn Dochters nae syn vertrecken,
Wt Sodoma, door des dronckenschaps in-gheven,, soet
VVant 'sVleeschs lust te volghen, den Mensch dick sneven,, doet.

Onkuyscheyt siet // bracht menich Mensch in trueren /
Most Ruben niet // alsulckes oock besueren?
Doen hy met list // syns Vaders Bedt onteerde /
En heeft ghemist // d'eerste gheboort vol weerde.

Zichem schende Dina.
Maer wert verslaghen dra /
Van haer Broeders onsachtich:
David quam oock ten val /
Door overspel seer mal /
Oock Salomon waerachtich.

[pb: 229]

Ruben onteerde syns Vaders Bedde met stoutheyt,, koen
Waer door hy syn eerste gheboorte heeft verloren.
Sichem schende Dina, maer quam in benoutheyt,, doen
Want Simion en Levi quamen met grooten toren,
En versloeghen al dat Manlijck vvas met verstoren,
Onder haer, doen sy laghen in Besnydenis bloedich.
David vvas vvel een Man van Godt den Heere verkoren:
Maer hy bedreef overspel met Bersabee spoedich,
Ende sant Vriam haer Man voor in den Strijt vvoedich,
Om verslaghen te vvorden, 'tvvelck Godt verdroot,
Devvelck hem sant Nathan den Propheet ootmoedich,
Om te straffen, maer hy bekende syn sond' en noot.
Salomons Rijcke heeft gheleden veel perijckel en aen-stoot,
Door vreemde Vrouvven, die hy heeft verheven,, vroet
VVant 'sVleeschs lust te volghen, den Mensch dick sneven,, doet.

Sampson met scha // verloos oock bey syn Ooghen /
Door Dalida,, die hem zoo heeft bedrooghen /
En Ammon me // quam oock in des doots banden /
Die Thamar de // oneere ende schanden.

[pb: 230]

Absalom Davids Soon /
Verdreef syn Vader schoon /
Wt zijn Rijcke vol eeren /
Syns Vaders Vrouwen soet /
Besliep hy met hoochmoet /
Maer storf oock met verseeren.

Samson is oock ghekomen in afgrijsen,, vvis
Door Vleeschelijcke lust en schoone Vrouvven,
Dalida benam hem syn kracht 'tvvelc haer niet te prijsen,, is
Waer door hy is ghekomen in groot benouvven.
Ammon schende Thamar Absaloms Suster met ontrouvven,
VVaer door hy van Absaloms Knechten ghedoot vvert.
Absolom besliep syns Vaders by-VVijven in't aenschouvven
Van gantsch Israel, en dreef syn Vader om vert,
Maer Godts Hant is haest over hem ghekomen met smert,
Zoo dat hy van syns Vaders Hooftman is doot ghesteken.
Ivdith heeft Holophernvs ghestolen het Hert,
Zoo dat sy hem syn Hooft heeft afghestreken.
Tvvee Boeven meenden Svsan t'schenden met loose treken,
Maer Godt verloste haer, vvaer door elck Boef beven,, moet
Want 'sVleeschs lust te volghen, den Mensch dick sneven, doet.

[pb: 231]

Iudith seer wijs // nam Holophernus 'tleven /
Doen zijn advijs // was om hem te begheven
Tot wellust kranck // dus heeft Iudith ghepresen /
Vry ende vranck // Israel ghemaect door desen.

Twee Boeven out en quaet /
Sochten seer obstinaet /
Susanna te verkleenen /
Maer Godt Daniel sant /
Die haer boosheyt ontbant /
Zoo datmense most steenen.

PRINCE. Princelijcke Prince vvilt trouvvelijck bekeeringhe,, doen
Van u Godtloose vveghen ende paden,
Denct dat u Godt zal met zijn Leeringhe,, voen
En nemen u in syn Goddelijcke ghenaden:
Merct hoe David, Manasses en 'tVolc tot Ninive baden,
Als sy benaut vvaren door hare sonden groot.
Petrus, Paulus en den Moordenaer sonder versmaden,
En Magdalena baden al tot den Heere bloot,
Dat hy haer doch vvilde vergheven haer sonden snoot,
[pb: 232] Die sy teghens hem bedreven hadden t'allen tijden:
Daerom seyt Christus al vvaren u sonden bloet-root,
Ick zalse sneeu-vvit maken, en u verblijden,
Hierom vvacht u voor sonde, laet vvellust ter zijden,
Zoo geeft u Christvs zijn eeuvvich Rijck nae dit leven,, soet
Maer 'sVleeschs lust te volghen, den Mensch dick sneven,, doet.

Prince. Princen met vlijt // stort tot Godt u Ghebeden /
Ghelijck voor-tijt // alle Heylighen deden /
Als sy seer swaer // hadden ghesondicht seere /
Godt vergaft haer // nae haers Herten begheeren.

Dus wijckt van't quade me /
Leeft t'saem in Liefd' en vre /
Door eendrachts bant ghetrouwe /
Godt zal zijn eeuwighe Rijck
Alle Menschen ghelijck
Gheven / die op hem bouwen.

Troost in lijden.

FINIS.


© Our work is licensed under a Creative Commons License.